آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: در روزهایی که مردم و رسانه‌ها سرگرم «فساد چای دبش» بودند، دولت سخت مشغول تدوین سیاست‌های مالیاتی یا به عبارتی، مالیات ستانی در سال ۱۴۰۳ بود (همانطور که انتظار می‌رفت چون عادت کرده‌ایم در پس هر افشاگری منتظر واقعه‌ای تلخ‌تر باشیم!). در این میان، رواج چند شایعه و در پی […]

آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: در روزهایی که مردم و رسانه‌ها سرگرم «فساد چای دبش» بودند، دولت سخت مشغول تدوین سیاست‌های مالیاتی یا به عبارتی، مالیات ستانی در سال ۱۴۰۳ بود (همانطور که انتظار می‌رفت چون عادت کرده‌ایم در پس هر افشاگری منتظر واقعه‌ای تلخ‌تر باشیم!). در این میان، رواج چند شایعه و در پی آن تکذیب ـ مالیات ستانی از مستأجران و مالیات در نظر گرفته شده بر سود حاصل از خرید و فروش طلا که زرگرها و طلافروش‌ها را مجاب کرد تا بنحوی حرفشان را به دولت برسانند ـ تلخی‌های این ماجرا را دوچندان کرد تا جایی که روی جلد بسیاری از روزنامه‌ها
پُر شد از اظهار نظراتی که حکایت از نارضایتی عمومی می‌داد.

درآمدهای نفتی ایران یک/سوم عراق
مالیات را وقتی بگیرید که تورم را مهار کرده باشید
گمرک ایران برای نخستین بار اقدام به انتشار تجارت خارجی کشور با احتساب آمار صادرات نفت، برق و خدمات فنی و مهندسی در دولت سیزدهم کرد. بر این اساس، از مجموع صادرات ۶۳.۹ میلیارد دلاری کشور در ۹ ماهه امسال، ۲۶ میلیارد و ۴۶۰ میلیون دلار صادرات نفت، ۷۸۰ میلیون دلار صادرات خدمات فنی، ۳۰۰ میلیون دلار صادرات برق و مابقی صادرات غیرنفتی است. همزمان اما خبری منتشر شد که نشان داد درآمدهای ـ ماهانه ـ نفتی عراق تقریباً سه برابر ایران است. وزارت نفت عراق تائید کرد درآمد صادرات نفت تا پایان نوامبر، از ۸.۴۸ میلیارد دلار فراتر رفت. به گزارش ایسنا، طبق آمار نهایی که از سوی سازمان بازاریابی نفت (سومو) عراق منتشر شد، مجموع صادرات نفت خام در نوامبر، بیش از ۱۰۲.۹۷ میلیون بشکه بود و درآمد حاصل از فروش آن، از ۸.۴۸ میلیارد دلار عبور کرد. آمار سومو نشان داد مجموع صادرات نفت از میادین واقع در مرکز و جنوب عراق در نوامبر، ۱۰۱ میلیون و ۷۶۴ هزار و ۶۲۰ بشکه بود. میزان صادرات به اردن، ۱۷۲ هزار و ۳۸۳ بشکه بود و صادرات نفت از میدان نفتی القیاره در نینوا در شمال عراق، یک میلیون و ۳۸ هزار و ۷۷۹ بشکه بود. بر اساس گزارش عراقی نیوز، میانگین قیمت هر بشکه نفت عراق در نوامبر، ۸۲ دلار و ۳۶ سنت در مقایسه با ۸۷ دلار و ۵۷ سنت در اکتبر بود. روایت‌های رسمی اما غیر مستقیم ثابت می‌کند دولت در پی کاهش درآمدهای نفتی(علی رغم آن که مدعی شده‌اند فروش نفت افزایش پیدا کرده است!) در تلاش است تا کسری این کاهش درآمدی را از مسیر مالیات ستانی آن هم از جیب‌های خالی مردم تأمین کند که به نظر می‌رسد حتی اگر این موضوع باعث «عصبانیت» مردم نشود لابد آن‌ها را ناامید و سرخورده خواهد کرد. کیهان، روزنامه حامی دولت اخیراً در تذکری دوستانه و ملایم خطاب به دولت سیزدهم می‌نویسد:«اگر‌چه مؤلفه‌های بسیاری بر فرآیند انتخابات اثرگذار است؛ اما در فرصت باقی‌مانده تا انتخابات آخر سال هر اندازه دولت بتواند غول تورم و اژدهای فساد را به بند بکشد و امنیت ذهنی و عینی ایجاد کند، به همان اندازه صندوق‌های رأی سنگین‌تر خواهد شد.» و این حمایت از یک پدیدآمدن یک نگرانی عمیق مبنی بر عصبانیت و ناامیدی مردم در رابطه با اتخاذ سیاست‌های جدید مالیاتی دارد.کوتاه سخن این که، کاهش اتکا به درآمدهای نفتی یک آرزوی دیرینه است، خروج کشور از وابستگی به درآمدهای نفتی یک رفتار عاقلانه است و تلاش برای واقعی کردن درآمدهای مالیاتی یک اقدام بسیار پسندیده اما نباید از نظر دور داشت که «کار خوب را باید درست انجام داد» و این یعنی؛ هزینه کاهش درآمدهای نفتی دولت، کاهش اتکا به درآمدهای، خروج کشور از وابستگی به درآمدهای نفتی و تلاش برای واقعی کردن درآمدهای مالیاتی را نباید مردمی بپردازند که هم اینک زیر فشار معیشت قرار دارند. دولت سیزدهم نمی‌تواند و نباید از جیب‌های خالی مالیاتی دریافت کند به عوض باید تلاش کند فراریان مالیاتی را شناسایی و آنان را مجبور به پرداخت مالیات کند. گرفتن مالیات از راه‌های مختلف از مردم شاید در کوتاه مدت بتواند دولت را در تأمین هزینه‌های مملکت داری یاری کند اما تبعات این رفتار به قدری سنگین است که بعید می‌دانم اگر بدان اندیشیده بودند اساساً به چنین درآمدهای حتی فکر می‌کردند.ما مخالفتی با اداره ی مملکت با درآمدهای مالیاتی نداریم حتی همراهی و حمایت نیز خواهیم کرد اما همانطور که مالیات را فقط از درآمد دریافت می‌کنند و
نه از دارایی‌های اندک مردم، سخت معتقدیم دولت نخست باید تورم را مهار، گرانی‌ها را کنترل و اقتصاد را پروار کند و سپس چنین راهی را در پیش گیرد. نگاهی به حوزه‌های درآمدی که همچنان مغفول مانده از جمله؛ توجه به کسب و کارهای ویران شده ی مجازی (به دلیل فیلترینگی که هنوز نتوانسته‌ایم آن را هضم کنیم)، گردشگری و نیز رونق بخشیدن به کسب و کارهای خُرد که مستقیم مردم را تحت فشار قرار داده، مقدم بر چنین اندیشه‌ای است که حتی می‌توان از مکالمات روزمره ی مردم برای یک احوالپرسی ساده از یکدیگر نیز درآمد کسب کرد. خلاصه این که، مملکت‌داری سخت است اما این راه و روشی که دولت سیزدهم در پیش گرفته، به نظر مملکت داری نیست.