فواید آغوز گاوی

به طور کلی آغوز ترشحی است که توسط غده پستانی بلافاصله پس از زایمان تولید می‌شود. برای نوزادان غذا فراهم می‌کند، محافظت از آن‌ها را در برابر عوامل بیماری‌زا افزایش می‌دهد، توسعه سیستم ایمنی را تضمین می‌کند و باعث رشد، بلوغ و ترمیم چندین بافت می‌شود. در واقع آغوز ترشح اولیه‌ای است که پس از تولد توسط غدد شیری پستانداران تولید می‌شود و حاوی اجزای فعال بیولوژیکی است که برای رشد و سلامت نوزاد مفید است. شیر اولیه گاوها که در طی ۴۸ ساعت اول پس از تولد گوساله تولید می‌شود را آغوز گاوی (bovine colostrums) می نامند. در واقع آغوز گاوی اولین شیر گاو پس از تولد گوساله است که فواید بسیار زیادی برای سلامتی دارد. آغوز گاوی بسیار مغذی است و حاوی مواد مغذی بیشتری نسبت به شیرگاو معمولی است. به طور خاص، پروتئین، چربی، کربوهیدرات و منیزیم آن بیشتر از شیر گاو است. آغوز گاوی می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند، با عفونت‌هایی که باعث اسهال می‌شوند مبارزه کند و سلامت روده را ارتقاء دهد. آغوز گاوی در فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف، به نام‌های خاصی معروف است. در گیلان وقتی ماده گاوی زایمان می‌کند، مقداری از شیر اولیه گاو را «خرشه» درست می‌کنند. به طوری که مقداری از شیرآغوزی یا آغوز گاوی را به طور خالص یا ترکیب شده با شیر معمولی گاو، حرارت می‌دهند. در تمام مدت آنرا هم می‌زنند تا غوامش زیاد شود. البته نباید به نقطه جوش برسد. سپس آنرا سرد کرده و میل می‌کنند. «خرشه» به شدت لذیذ و برای سلامتی بخصوص برای کودکان، بسیار مفید است. در دید عموم شایع است که اگر گوساله آغوز گاوی را نخورد، نمی‌تواند روی پاهای خود بایستد. همچنین مطالعات اخیر نشان داده‌اند که مصرف آغوز گاوی، اثرات مثبتی بر سلامت انسان دارد، مانند کمک به اختلالات نقص ایمنی، پیشگیری از بیماری‌های تنفسی، تنظیم پاسخ ایمنی، رفع خشکی واژن و کاهش نفوذپذیری روده. آغوز گاوی غنی از آنتی اکسیدان بوده و می‌تواند به مشکلات معده انسان چون اسهال کمک کرده و عملکرد ورزشی را افزایش دهد. در گاوها ترکیب و خواص فیزیکی آغوز به دلیل تعدادی از عوامل از جمله فردیت، نژاد، تعداد زایمان، تغذیه قبل از زایمان، و زمان پس از زایمان بسیار متغیر است. آغوز گاوی با شیر معمولی گاو متفاوت است زیرا حاوی لاکتوز کمتر و چربی، پروتئین، پپتیدها، نیتروژن غیر پروتئینی، ویتامین‌ها و مواد معدنی، هورمون ها، فاکتورهای رشد، سیتوکین‌ها و نوکلئوتیدهای بیشتر است. آغوز انسان و گاو تا حد زیادی مورد مطالعه قرار گرفته اند. آن‌ها نسبت به شیر معمولی طیف گسترده‌ای از مواد فعال بیولوژیکی را دارا می‌باشند. آغوز انسان و گاو در حین عبور از دستگاه گوارش، فعالیت خود را حفظ می‌کنند و تأثیر مفیدی بر عملکرد روده دارند که عمدتاً به فعالیت‌های تعدیل کننده ایمنی، ضد میکروبی و ضد التهابی مربوط می‌شود. آنتی بادی‌های ایمونوگلوبولین اجزای اصلی سیستم ایمنی اکتسابی موجود در آغوز و شیر هستند. آغوز با غلظت بسیار بالای ایمونوگلوبولین G مشخص می‌شود که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فراوان‌ترین ایمونوگلوبولین در شیر گاو و آغوز IgG1 است. در مقابل، IgA و IgM در غلظت‌های بسیار کاهش یافته در آغوز و شیر گاو وجود دارند. لاکتوفرین و لاکتوپراکسیداز دارای اثرات ضد میکروبی قابل توجهی هستند و سایر اجزاء مانند سیتوکین‌ها و اینترلوکین‌ها در فرآیندهای تنظیم التهابی نقش دارند و به کنترل عفونت نیز کمک می‌کنند. جزء ترشحی پلی پپتیدی گلیکوزیله یکی دیگر از عوامل ایمنی موجود در آغوز و شیر است که با سیستم ایمنی در تعامل است. جزء ترشحی مشتق شده از بخشی از گیرنده IgA نه تنها عملکرد IgA را هنگامی که به IgA متصل می‌شود، افزایش می‌دهد بلکه ممکن است خود دارای خواص محافظتی مستقیم باشد. لیزوزیم آنزیمی است که با حمله به ترکیبات سلولی که عمدتاً در باکتری‌های گرم مثبت یافت می‌شوند، در سیستم ایمنی ذاتی نقش دارد و منجر به نابودی باکتری‌ها می‌شود. آغوز گاوی، قرن هاست که به دلیل فواید سلامتی شناخته شده است. همچنین مشخص شده است که ترکیبات فعال موجود در آغوز گاوی ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ برابر بیشتر از ترکیبات آغوز انسانی است. این بدان معنی است که حتی برای سلامتی بیشتر، می‌توان برای نوزادان انسان نیز از آغوز گاو یا گاومیش استفاده کرد. آغوز گاوی به دلیل خواص درمانی آن که در مطالعات نشان داده شده است یعنی تقویت سیستم ایمنی در بیماران سالم و بیماران مزمن، امروزه به عنوان یک مکمل غذایی، استفاده از آن در حال افزایش است. آغوز گاوی، اولین شیر تولید شده از گاو پس از زایمان، به طور فزآینده‌ای به عنوان یک مکمل غذایی برای ارتقاء عملکرد روده و سلامت در گونه‌های دیگر از جمله انسان استفاده می‌شود. سطوح بالای پروتئین، ایمونوگلوبولین‌ها (Igs) و سایر فعال‌های زیستی آغوز گاوی برای برآوردن نیازهای گوساله‌های تازه متولد شده سازگار است. با این حال، مکمل‌های آغوز گاوی ممکن است نتایج سلامت را در سایر گونه‌ها بهبود ببخشد، به ویژه زمانی که عملکرد سیستم ایمنی و روده در اوایل زندگی نابالغ باشد. مطالعاتی در مورد اثرات مصرف آغوز گاوی در نوزادان و کودکان بر سلامت و بیماری‌های منتخب (اسهال، عفونت، نارسایی رشد، زایمان زودرس، انتروکولیت نکروزان، سندرم روده کوتاه و موکوزیت) انجام شده است. آزمایش‌های انسانی و مطالعات حیوانی برای ارزیابی شواهد علمی در مورد اینکه آیا آغوز گاوی، یک مکمل غذایی ضد میکروبی و تعدیل‌کننده ایمنی بی‌خطر و مؤثر است که عوارض بالینی مربوط به زایمان زودرس، عفونت‌ها و اختلالات روده را کاهش می‌دهد، انجام شده است. مطالعات بر روی نوزادان و حیوانات نشان می‌دهد که آغوز گاوی باید بر اساس سن، زمان و سطح بهینه به صورت مکمل تهیه شود تا بی‌خطر و موثر باشد. به دلیل‌عدم تعادل تغذیه‌ای نسبت به شیر مادر، تغذیه انحصاری آغوز گاوی برای نوزادان توصیه نمی‌شود. از سوی دیگر، اثرات نامطلوب، از جمله آلرژی وعدم تحمل، زمانی که آغوز گاوی به عنوان مکمل در دستورالعمل‌های تغذیه طبیعی برای نوزادان و کودکان ارائه شود، بعید به نظر می‌رسد. آغوز گاوی این پتانسیل را دارد که به یک مکمل غذایی ایمن و موثر برای بعضی از اطفال تبدیل شود. همچنین در تحقیقات نشان داده شده است که کرم حاوی آغوز گاوی در تسکین خشکی اندام تحتانی و سایر علائم آتروفی ولوو اندام تحتانی در زنان یائسه، موثر بوده است. آتروفی اندام تحتانی، یک پیامد مستقیم کمبود استروژن، و یک علامت شایع در زنان یائسه است و علائمی دارد که معمولاً پیشرونده هستند و بعید است که خود به خود برطرف شوند، مانند خشکی ولوواژینال، سوزش، فوریت در ادرار کردن، سوزش ادرار یا عفونت مکرر دستگاه ادراری. استفاده موضعی از ترکیبات آغوز برای ترمیم زخم باز امیدوارکننده است. همچنین به یکی از دانشمندان، حق ثبت اختراع برای استفاده از آغوز گاوی برای تسریع بهبود زخم اعطا شده است. همچنین مطالعات نشان داده‌اند که آغوز گاوی، در پیشگیری و درمان چندین بیماری التهابی، مانند بیماری‌های سیستم گوارشی و تنفسی بزرگسالان و کودکان موثر است. علاوه بر این، از مشتقات آغوز گاوی برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده شده است. مطالعات فواید مکمل‌های آغوز گاوی را در جمعیت‌های سالم مانند کودکان، نوجوانان و افراد ورزشکار نشان داده‌اند، دقیقاً به این دلیل که می‌تواند سیستم ایمنی، گوارشی و هورمونی آن‌ها را تقویت کند و همچنین ممکن است عملکرد فیزیکی آن‌ها را بهبود ببخشد. آغوز گاوی با محدود کردن التهاب و کاهش آسیب فیبرهای عضلانی ناشی از تلاش شدید، تأثیر مثبتی بر سیستم ایمنی و سلامتی ورزشکاران دارد. به طوریکه مصرف مکمل‌های آغوز گاوی به ورزشکاران توصیه شده است. همچنین دانشمندان اثرات حفاظت کننده آغوز گاوی را در برابر آلودگی هوا بررسی کردند. به نظر می‌رسد مصرف آغوز گاوی به ریه‌های افراد کمک می‌کند تا هوای آلوده تاثیرات مضر کمتری بر آن‌ها داشته باشد. در مجموع، آغوز یک ترشح غلیظ، چسبنده و مایل به زرد است که همه پستانداران در طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول پس از زایمان در اختیار نوزادان خود قرار می‌دهند. نوزادان انسان در چند ساعت اول پس از تولد آغوز را از مادر خود دریافت می‌کنند و این «اکسیر زندگی» نه تنها مواد مغذی و آنتی بادی‌های طبیعی تولید شده را در حجم بسیار کم فراهم می‌کند، بلکه پایه‌ای برای ایمنی مادام العمر ایجاد می‌کند. آغوز، سرشار از ایمونوگلوبولین‌ها و لاکتوفرین، رشد و عوامل ضد میکروبی است که همگی باعث رشد بافت و بلوغ دستگاه گوارش و عملکرد سیستم ایمنی در نوزاد حیوانات و انسان می‌شود. ایمونوگلوبولین‌های موجود در آغوز با تشکیل یک کمپلکس کلات شده با آنتی ژن‌های باکتریایی و ویروسی، فعالیت ضد میکروبی را تحریک می‌کنند. گزارش شده است که ترکیبات آغوز گاو صد تا هزار برابر قوی‌تر از آغوز انسانی است. این بدان معنی است که اگر نوزادان انسان آغوز مادری کافی برای ایجاد ایمنی غیرفعال خود را دریافت نکنند، می‌توانند برای به دست آوردن مزایای سلامتی به آغوز گاو یا گاومیش تکیه کنند. شواهد در حال ظهوری وجود دارد که نشان می‌دهد آغوز گاوی ممکن است یکی از مواد غذایی امیدوارکننده باشد که می‌تواند از بیماری‌های مختلف در نوزادان و بزرگسالان پیشگیری کند یا آن‌ها را کاهش دهد. اختلالات مرتبط با ایمنی یکی از علل اصلی عوارض در جهان است. آغوز گاوی پتانسیل افزایش عملکرد ایمنی و سلامت افراد سالم و بیماران را دارد. ایمونوگلوبولین‌ها و لاکتوفرین موجود در آغوز برای ایجاد ایمنی طبیعی در نوزادان شناخته شده است که به کاهش میزان مرگ و میر در این جمعیت کمک می‌کند. «لاکتوفرین» در چندین عملکرد فیزیولوژیکی و محافظتی از جمله تنظیم جذب آهن در روده، فعالیت‌های آنتی اکسیدانی، ضد سرطانی، ضد التهابی و ضد میکروبی نقش دارد. برخلاف شیر معمولی، آغوز گاوی، لاکتوز کمتری دارد و بنابراین ممکن است برای بیمارانی که ازعدم تحمل لاکتوز رنج می‌برند مناسب باشد. تعداد محدودی از مطالعات انسانی و حیوانی که با مکمل‌های آغوز انجام شده است، نشان‌دهنده چشم‌اندازهای آینده برای کمک به درمان بیماری‌هایی مانند ایدز، اختلالات قلبی عروقی و گوارشی، بیماری‌های عفونی، بهبود زخم و برخی سرطان‌ها است. در انت‌ها به نظر می‌رسد آغوز گاوی گنجینه‌ای است که در صورت بهره برداری درست از آن، می‌تواند مزایای زیادی برای سلامتی قشرهای مختلف از قبیل ورزشکاران، نوزادان، کودکان، سالمندان و همه افراد داشته باشد.