امکان تداخل داروهای گیاهی و شیمیایی

عضو هیئت علمی سازمان پزشکی قانونی کشور گفت: عطاری‌ها نمی‌توانند تحت هیچ شرایطی داروهایی که به هر شکل فرآوری شده در اختیار مشتریان قرار دهند همچنین مردم باید بدانند در صورت مصرف همزمان داروهای گیاهی با شیمیایی امکان تداخل دارویی وجود دارد.
مریم اخگری افزود: اکنون اقبال خوبی نسبت به مصرف داروهای گیاهی در کشورها به‌خصوص کشورهای آسیایی از جمله ایران که طب مکمل را در پیش گرفته‌اند، ایجاد شده است؛ هرچند که داروهای گیاهی تقلبی در بازار سیاه وجود دارد و از طریق مردم دست به دست می‌شود. وی هشدار داد: در مصرف همزمان داروهای گیاهی و شیمیایی ممکن است تداخل پیش بیاید زیرا در آن‌ها مواد موثره‌ای وجود دارد که می‌تواند با داروهای مصرفی شیمیایی تداخل داشته باشد. عضو هیئت علمی سازمان پزشکی قانونی کشور گفت: این تداخل دارویی به‌خصوص در افراد مسن که دارای فشار خون و دیابت هستند، ممکن است موجب مسمومیت یا گاهی هم موجب مرگ شود.
وی ادامه داد: آنچه در عطاری‌ها به عنوان داروی گیاهی عرضه می‌شود، خلاف قوانین تولید و توزیع دارو است؛ بنابراین عطاری‌ها نمی‌توانند تحت هیچ شرایطی داروهایی که به هر شکلی فرآوری شده در اختیار مشتریان خود قرار دهند.

 لزوم هماهنگی مشخصات دارو با برچسب نصب شده بر روی آن
اخگری با اشاره به تعریف داروی تقلبی از سوی سازمان بهداشت جهانی، گفت: اگر مشخصات دارو با برچسب نصب شده بر روی آن هماهنگی نداشته باشد، دارو تقلبی محسوب می‌شود مثل اینکه در برچسب قید شده باشد که دارو گیاهی است اما در آن مواد شیمیایی یافت شود همچنین در دیگر تعریف سازمان بهداشت جهانی درباره داروهای تقلبی آمده است که دارو مورد نظر فاقد مواد موثره ذکر شده در برچسب است به عنوان مثال در برچسب یک دارو به صورت قرص از مواد موثره استامینوفن نام برده شده در حالی که حاوی این ماده نیست.

 ۶ تا ۱۰ درصد داروهای موجود و توزیع شده در دنیا تقلبی هستند
عضو هیئت علمی سازمان پزشکی قانونی کشور گفت: داروها در عطاری‌ها بر اساس این تعاریف تقلبی محسوب می‌شوند همچنین ۶ تا ۱۰ درصد داروهای موجود و توزیع شده در دنیا بر اساس این تعاریف نیز تقلبی هستند و البته در ایران این آمار بیشتر است.

 داروهای کاهنده وزن حاوی آمفتامین
وی درباره مکمل‌های توزیعی افزود: در بررسی برخی مکمل‌ها مانند داروهای کاهش وزن آمده است که این داروها حاوی آمفتامین هستند که به داروهای گیاهی اضافه شده است که البته در بررسی‌های ما حتی نشان می‌دهد در پودرهای گیاهی مثل آویشن و جعفری نیز این ماده موجود است اما داخل آن‌ها داروهای تهدیدکننده حیات نیز یافت می‌شود که می‌تواند کشنده باشد.
آمفتامین (برگرفته از آلفا متیل فنیل اتیل آمین) یک محرک سیستم عصبی مرکزی است که در معالجه اختلال کمبود توجه بیش‌فعالی، مواد مخدر و درمان چاقی استفاده می‌شود. این دارو جزو کلاس فنتیلامین است. از جمله آثار مصرف آمفتامین بی‌خوابی، افزایش تمرکز، کاهش خستگی و کاهش اشت‌ها است.
عوارض مصرف آن در دستگاه عصبی (بی‌قراری، بی‌خوابی، سرگیجه، سردرد، بی‌حوصلگی، در طولانی‌مدت افسردگی شدید) و گوارشی (بی اشتهایی، خشکی دهان، کاهش وزن، اسهال، یبوست، کرامپ شکم)، قلبی و عروقی (افزایش فشارخون)، و موارد (دیستونی سر و گردن، افزایش فشار داخل چشم، ناتوانی و افت و افزایش میل جنسی) است.

 داروهای ترک اعتیاد اعتیادآور
اخگری درباره داروهای ترک اعتیاد که در عطاری‌ها عرضه می‌شود، اظهارداشت: این داروها معمولا حاوی داروهای مخدر (متادون وترامادول) هستند و از آنجا که عرضه داروهای مخدر مجوزهای خاص می‌خواهد، عطاری‌ها این داروها را داخل کپسول‌های دست‌ساز می‌ریزند و هدف هم نتیجه سریع و ارتقای رضایت مصرف‌کننده است اما در عمل نه تنها شخص اعتیاد را ترک نمی‌کند بلکه وابستگی جدیدی برای او ایجاد می‌شود و مشتری ثابت عطاری خواهد شد.
متادون و ترامادول دو داروی اعتیادآور هستند که طبیعتا مانند هر ماده مخدری به تنهایی عوارضی را با خود به همراه دارند. تداخل مصرف مواد مخدر با یکدیگر می‌تواند خطرات و عوارض چند برابری به همراه داشته باشد.

 به هیچ عنوان داروهای فرآوری شده در عطاری‌ها تهیه نشود
عضو هیئت علمی سازمان پزشکی قانونی کشور هشدار داد که مردم به هیچ عنوان از عطاری‌ها داروهای فرآوری شده (قرص، کپسول و ساشه) تهیه نکنند زیرا بیشتر این داروها دست‌ساز هستند که بیشتر به شکل کپسول عرضه می‌شود.

 صرف گیاهی بودن یک دارو دلیل بر بی‌ضرر و بی‌خطر بودن آن نیست
وی ادامه داد: شورای عالی سلامت وزارت بهداشت در این زمینه می‌خواهد برای عطاری‌ها قوانین در نظر بگیرد اما آنچه مهم است و مردم باید دقت کنند این است که حتما قبل از مصرف داروها با پزشک خود مشورت کنند و داروها تحت نظر پزشک معالج مصرف شود و دقت داشته باشند که صرف گیاهی بودن یک دارو دلیل بر بی‌ضرر و بی‌خطر بودن آن نیست.

 توزیع داروهای گیاهی در داروخانه‌ها چگونه است؟
اخگری در پاسخ به این سوال که برخی داروها یا شربت‌های گیاهی که در داروخانه‌ها توزیع می‌شوند، چگونه است؟ گفت: این نوع داروها و شربت‌هایی که در داروخانه‌ها توزیع می‌شوند به دلیل اینکه تحت نظر و با مجوز وزارت بهداشت تولید شده است، خطری برای مصرف ندارد اما اگر این نوع شربت‌ها در عطاری‌ها و دست ساز باشد و برچسب هم نداشته باشد همچنین فاقد مجوزهای لازم باشد، نباید مصرف شود.
وی افزود: یک دسته دیگر از داروهای گیاهی که در عطاری‌ها عرضه می‌شود، داروهای تقویت قوای جنسی است که مصرف آن برای افراد مسن که دارای مشکلات قلبی و عروقی هستند می‌تواند خطرناک باشد.

وی تاکید کرد: دسته دیگری از داروهایی که در عطاری‌ها عرضه می‌شود، داروهای افزاینده وزن است که توسط جوانانی که می‌خواهند توده بدنی بیشتری داشته باشند و وزن اضافه کنند، مصرف می‌شود. مصرف این داروها موجب افزایش آب در بدن می‌شود و مصرف‌کننده احساس افزایش وزن دارد؛ در صورتی که در این داروها کورتون وجود دارد که می‌تواند عوارض متعددی را در پی داشته باشد.
عضو هیئت علمی سازمان پزشکی قانونی کشور در مورد مصرف کرم‌های موضعی برای کاهش دردهای عضلانی و دست و پا نیز گفت: این نوع کرم‌ها نیز دارای کورتون است و مصرف آن‌ها منجر به پوکی استخوان، زخم، افسردگی و دیابت می‌شود. وی ادامه داد: به دلیل اینکه این داروها حاوی کورتون هستند، التهاب را کاهش می‌دهد و درد تخفیف می‌یابد اما عوارض متعددی دارد و به‌خصوص می‌تواند با داروهای فشار خون تداخل داشته باشد.
اخگری خاطرنشان کرد: حتی در مصرف داروهای استاندارد توسط پزشک هم نکاتی مانند سن بیمار، جنس، داروهای مصرفی، بیماری‌های زمینه‌ای و تداخلات دارویی مورد توجه قرار می‌گیرد و متناسب با این موارد برای بیمار دارو تجویز می‌شود.
به گزارش ایرنا؛ عضو هیئت علمی سازمان پزشکی قانونی کشور در مورد داروهایی که از طریق ماهواره و فضای مجازی تبلیغ می‌شود هم گفت: این داروها از طریق فضای‌های غیررسمی و بدون نظارت وزارت بهداشت توزیع می‌شود و می‌تواند حاوی مواد مخدر باشد و به صرف ادعای یک شبکه در فضای مجازی یا تبلیغات ماهواره که آن دارو بدون عوارض است، نمی‌توان دارو را مصرف و اعتماد کرد.