آفتاب یزد – نجمه حمزه نیا: روده کوچک یک اندام لولهای شکل بین معده و روده بزرگ است. بیشتر هضم غذا و جذب مواد مغذی در روده کوچک رخ میدهد. روده کوچک شامل دوازدهه، ژژونوم و ایلئوم است. افراد مبتلا به سندروم روده کوتاه قادر به جذب آب، ویتامین، مواد معدنی، پروتئین، چربی، کالری و […]
آفتاب یزد – نجمه حمزه نیا: روده کوچک یک اندام لولهای شکل بین معده و روده بزرگ است. بیشتر هضم غذا و جذب مواد مغذی در روده کوچک رخ میدهد. روده کوچک شامل دوازدهه، ژژونوم و ایلئوم است. افراد مبتلا به سندروم روده کوتاه قادر به جذب آب، ویتامین، مواد معدنی، پروتئین، چربی، کالری و سایر مواد مغذی از غذای مصرفی نیستند. این اختلال معمولا به طور موثر قابل درمان است ولی در برخی موارد، سندروم روده کوتاه میتواند منجر به، عوارض شدید و ناتوانکننده در فرد شود لذا با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد در اینباره با دکتر مسعود صدرالدینی، فوق تخصص گوارش و کبد و دکتر محمد امانی، فوق تخصص گوارش و کبد و دکتر امیر سعید صادقی، فوق تخصص گوارش و کبد گفتگو کرده است.
دکتر صدر الدینی در این باره میگوید: رودههای انسان از دو بخش تشکیل شده است که عبارتند از روده بزرگ که به آن ” کولون” نیز گفته میشود و روده کوچک.وی اظهار کرد: معمولاً سندروم روده کوتاه زمانی رخ میدهد که بخش عمدهای از روده کوچک برداشته یا حذف شود. بدون این بخش، بدن شما نمیتواند بهاندازه کافی آب و مواد مغذی را از غذایی که میخورید، جذب نماید و این باعث مشکلاتی در روده میشود، مانند اسهال که اگر درمان نشود میتواند خطرناک باشد.این فوق تخصص گوارش و کبد مطرح کرد: معمولاً روده کوچک بزرگسالان حدود شش متر طول دارد. افراد مبتلا به سندرم روده کوتاه، معمولاً حداقل نیمی از روده کوچک خود ازدستداده یا خارج نمودهاند.
وی تصریح کرد: دلایل متعددی برای ایجاد سندروم روده کوتاه وجود دارد. برخی از نوزادان با مشکلات رودهای و آسیبدیدگی قسمتهایی از روده
به دنیا میآیند و برخی دیگر نیز بهصورت مادرزادی با روده کوتاهتر به دنیا میآیند.دکتر صدرالدینی میگوید: در اکثر موارد، سندروم روده کوتاه در اثر عمل جراحی اتفاق میافتد که در طی آن جراح مجبور میشود بخشی از روده کوچک را حذف نماید. حذف بخشی از روده کوچک میتواند در اثر شرایط مختلفی رخ دهد که عبارتند از بیماری کرون، سرطان، آسیبدیدگی در اثر درمان سرطانها مانند پرتودرمانی و آسیب و صدمات وارده بر روده.
علامت اصلی سندروم روده کوتاه، اسهال است
این فوق تخصص گوارش و کبد اشاره کرد: علامت اصلی سندروم روده کوتاه، اسهال است که به راحتی برطرف نمیشود. شما یا فرزند شما ممکن است علائم دیگری را نیز در صورت ابتلا به این بیماری تجربه نمایید که عبارتند از گرفتگی شکم، نفخ، گاز، سوزش سر دل، ضعف، خستگی و کاهش وزن.
وی توضیح داد: از آنجا که بدن شما در صورت ابتلا به بیماری سندروم روده کوتاه در دریافت مواد مغذی ویتامینها از مواد غذایی، با مشکل روبهرو میشود، ممکن است شرایط مختلفی نیز در فرد ایجاد شود که شامل کمخونی (کافی نبودن سلولهای قرمز خون)، ایجاد کبودی در بدن، کبد چرب، سنگهای صفراوی، درد و پوکی استخوان، ایجاد مشکل هنگام خوردن غذاهای خاص است.دکتر صدرالدینی عنوان کرد: اگر شما مبتلا به عوارض ناشی از سندروم روده کوتاه باشید یا بخش از روده کوچک شما حذفشده باشد، ممکن است متخصص گوارش مشکوک به وجود سندروم روده کوتاه در شما بشود لذا برای اینکه مطمئن شود، او یک معاینه فیزیکی کامل انجام داده و آزمایشهایی را نیز درخواست مینماید و همچنین سوابق پزشکی و علائم شما نیز بهدقت مورد ارزیابی قرار میگیرد.این فوق تخصص گوارش و کبد توصیه کرد: اگر فرزند شما به سندروم روده کوتاه مبتلا شده است، از متخصص برنامه درمانی مناسب را جویا شوید تا مطمئن گردید مواد مغذی مورد نیاز برای رشد، بهخوبی به فرزند شما خواهد رسید.وی ادامه داد: ممکن است معاینات فیزیکی و آزمایشات مختلفی جهت تشخیص و انتخاب درمان مناسب برای شما توسط پزشک درخواست گردد که عبارتند از آزمایشهای خون، آزمایش مدفوع،تصویربرداری اشعه ایکس از قفسه سینه و شکم، ارزیابی قسمت فوقانی دستگاه گوارش یا آزمایش باریم به کمک اشعه ایکس، سیتیاسکن،سونوگرافی، بیوپسی از کبد است.
دکتر صدرالدینی متذکر شد: ممکن است برای درمان سندروم روده کوتاه نیاز به عمل جراحی، ازجمله پیوند تمام یا قسمتی از روده کوچک باشد.
این فوق تخصص گوارش و کبد بیان کرد: پیوند عضو جدید میتواند سندروم روده کوچک را درمان نماید، اما عمل پیوند روده کوچک، جراحی سنگینی میباشد. در این مورد، متخصص گوارش شما را در یک لیست انتظار برای پیوند روده کوچک قرار میدهد، تا اهداکننده مناسب برای شما پیدا شود.
وی افزود: برای جلوگیری از رد پیوند عضو، شما باید تحت مصرف برخی از داروهای خاص قرار بگیرید و نیاز است برای بقیه عمر خود بهطور منظم چکاپ شده و دارو مصرف نمایید.
دکتر صدرالدینی میگوید: بسته به شرایط فرد مبتلا به بیماری سندروم روده کوتاه برای جذب مواد مغذی و آب از روده کوچک، ممکن است درمانهای دیگری نیز ارائه شود، برخی از آنها عبارتند از مصرف داروی تدوگلوتايد که در موارد جدیتر سندروم روده کوتاه که فرد نیازمند تغذیه داخل وریدی میباشد، ممکن است تجویز گردد و برخی مطالعات نشان دادهاند داروی
” ال- گلوتامین ” میتواند در جذب بیشتر مواد مغذی مؤثر باشد.
این فوق تخصص گوارش و کبد افزود: “سوماتروپین” که همان هورمون رشد انسانی میباشد جهت کاهش علائم بیمار و افزایش جذب ویتامینها و مواد معدنی تجویز میشود.
وی ادامه داد: نوع درمانی که دریافت میشود، بستگی بهشدت بیماری سندروم روده کوتاه دارد. در موارد خفیف، ممکن است توصیه شود بیمار از چند وعده غذایی کوچک در طول روز استفاده نماید، همچنین مایعات اضافی، ویتامینها و مواد معدنی نیز باید دریافت گردد.
دکتر صدرالدینی افزود:درمان موارد متوسط بیماری سندروم روده کوتاه نیز به همین نحو است، اما در کنار آن ممکن است نیاز شود، گاهبهگاه بیمار، مایعات و مواد معدنی اضافی را بهصورت داخل وریدی دریافت نماید.
این فوق تخصص گوارش و کبد مطرح کرد: در موارد جدیتر بیماری سندروم روده کوتاه، ممکن است بهجای خوردن وعدههای غذایی نیاز باشد یک لوله تغذیه داخل وریدی برای بیمار نصب گردد یا ممکن است یک لوله بهطور مستقیم به معده یا روده کوچک بیمار وصل شود. اگر وضعیت فرد بهاندازه کافی بهبود یابد، میتوان تغذیه از طریق لوله را متوقف نمود و در موارد بسیار شدید، نیاز است لولههای تغذیهای داخل وریدی برای تماموقت به بیمار متصل گردد.
وی تصریح کرد: مقابله با نشانههایی مانند اسهال در مبتلایان سندروم روده کوتاه دشوار میباشد، اما نباید اجازه دهید سندروم روده کوتاه بدون درمان در زندگی شما باقی بماند. مهم است با متخصص خود در ارتباط باشید و برنامه درمانی خود را بهدقت پیگیری نماید تا علائم شما تحت کنترل درآید.دکتر صدرالدینی توصیه کرد: با رعایت برخی نکات شرایط شما میتواند بهبود یابدکه عبارتند از اینکه بدانید چه چیزی را باید بخورید. برای افراد مبتلا به سندرم روده کوتاه نمیتوان یک برنامه غذایی واحد ارائه نمود اما بهطورکلی، شما باید از پروتئینهای بدون چربی (مانند گوشت، لبنیات، تخممرغ، پنیر، سویا) و کربوهیدراتهای کم فیبر (مانند برنج سفید، ماکارونی، نان سفید) استفاده نمایید. از مصرف شیرینی و چربیها اجتناب ورزید لذا یک متخصص تغذیه میتواند، دریافتن غذاهای مناسب برای شما، بسیار مؤثر باشد.
این فوق تخصص گوارش و کبد ادامه داد: جهت بهبود علایم بیماری سندروم روده کوتاه، ورزش کنید زیرا برای بدن و ذهن شما مفید است. از خانواده، دوستان و اعضای گروههای اجتماعی به جهت مدیریت امور خود کمک بگیرید زیرا آنها میتوانند در کاهش استرس و تنشهای ناشی از درمان به شما کمک نمایند. ممکن است صحبت کردن با یک مشاور و یا روانپزشک برای شما مفید باشد.
وی افزود: گروههای پشتیبانی میتوانند نقش مفیدی در این زمینه داشته باشند، با افراد دیگر مبتلا به سندرم روده کوتاه ارتباط برقرار کرده و از تجارب و راهنماییهای آنها استفاده نمایید. شما میتوانید در محل خود به جستوجوی این گروهها پرداخته و یا بهصورت آنلاین در مباحث آنها شرکت نمایید.
دکتر صدرالدینی گفت: عوارض ناشی از سندروم کوتاه میتواند تا حد زیادی توسط متخصص گوارش کاهش یابد. فراموش نکنید مراقبتهای در منزل میتواند تأثیرات مثبت زیادی بر روی روند این بیماری داشته باشد.
درمان اصلی برای سندروم روده کوتاه، حمایت از تغذیه است
در ادامه نیز دکتر امانی در اینباره خاطرنشان کرد: روده کوچک، اندام لولهای بین معده و روده بزرگ است. بیشتر هضم غذا و جذب مواد مغذی در روده کوچک رخ میدهد. روده کوچک حدود ۲۰ فوت طول دارد و شامل دوازدهه، ژژنوم و ایلئوم میشود.
وی اظهار کرد: سندروم روده کوتاه شامل گروهی از مشکلات مربوط به جذب ضعیف مواد غذایی است. سندروم روده کوتاه معمولا در افرادی که مبتلا به برخی بیماریها و مشکلات هستند، رخ میدهد که عبارتند از اینکه افرادی که حداقل نیمی از روده کوچک خود را برداشته یا تمام یا بخشی از روده بزرگ را طی عمل جراحی حذف کرده اند، آسیب جدی به روده کوچک شان وارد شده و حرکت مواد غذایی در دوره هایشان کند و ضعیف است.
این فوق تخصص گوارش و کبد تشریح کرد: سندروم روده کوتاه، با توجه به میزان کارکرد روده، ممکن است خفیف، متوسط یا شدید باشد. افراد مبتلا به این سندروم قادر به جذب آب، ویتامین، مواد معدنی، پروتئین، چربی، کالری و سایر مواد مغذی از غذا نیستند. این که در جذب کدام ماده مغذی در روده کوچک مشکل وجود دارد بستگی به آن دارد که کدام بخش روده کوچک آسیب دیده یا حذف شده است.
وی توضیح داد: علت اصلی سندروم روده کوتاه جراحی است که برای برداشتن بخشی از روده کوچک انجام میشود. این جراحی میتواند برای درمان بیماریهای روده ای، صدمات و یا نقایص مادرزادی استفاده شود.
دکتر امانی ادامه داد:بعضی از کودکان با روده کوچک و غیر طبیعی به دنیا میآیند که این عامل باعث ایجاد سندروم روده کوتاه میشود. در نوزادان، این سندروم پس از عمل جراحی برای درمان انتروکولیت نکروتیوزیس که شایعترین بیماری است که بخشی از بافت روده را از بین میبرد، به وجود میآید.
این فوق تخصص گوارش و کبد اشاره کرد: سندروم روده کوتاه ممکن است بعد از عمل جراحی برای درمان برخی بیماریها نیز رخ دهد که شامل سرطان و آسیب به روده ناشی از درمان سرطان، بیماری کرون، گاستروشیزیس، فتق درونی، آترزی روده ای، آسیب رودهای ناشی از از دست دادن جریان خون به علت مسدود شدن رگ ها، آسیب رودهای ناشی از آسیب دیدگی، در هم رفتگی روده، ایلئوس مکونیوم، ولولوس روده و آمفالوسل است.
وی بیان کرد: علائم اصلی سندروم روده کوتاه عبارتند از اسهال شل و مدفوع آبی. اسهال میتواند منجر به کم آبی، سوء تغذیه و کاهش وزن شود. از دست دادن آب بدن به معنای این است که بدن به اندازه کافی مایعات و الکترولیتهایی از جمله سدیم، پتاسیم و کلرید را ندارد که بتواند به درستی عمل کند.
دکتر امانی افزود: سوء تغذیه نیز بیماری است که باعث میشود بدن به اندازه کافی به ویتامین ها، مواد معدنی و مواد مغذی مورد نیاز برای محافظت از بافتها و عملکرد اندامها دسترسی نداشته باشد.
این فوق تخصص گوارش و کبد متذکر شد: مدفوع شل بیش از مدفوع جامد حاوی مایع و الکترولیت است.نشانههای دیگر سندروم روده کوتاه ممکن است شامل نفخ، درد شکم، احساس خستگی، بوی بد مدفوع، سوزش سر دل،گاز بیش از حد، استفراغ و ضعف باشد.
وی ابراز داشت: افرادی که مبتلا به سندروم روده کوتاه هستند بیشتر احتمال دارد که به آلرژی و حساسیت غذایی از جمله عدم تحمل لاکتوز مبتلا شوند. عدم تحمل لاکتوز بیماری است که در آن بیماران علائم گوارشی مانند نفخ، اسهال، و تولید گاز را پس از خوردن یا نوشیدن شیر یا محصولات لبنی تجربه میکنند.
دکتر امانی اذعان داشت: عوارض سندروم روده کوتاه ممکن است شامل
سوء تغذیه، زخم ایجاد شده بر روی پوشش معده یا دوازدهه ناشی از اسید معده، سنگ کلیه، رشد بیش از حد باکتریها در روده کوچک است.
این فوق تخصص گوارش و کبد عنوان کرد: متخصصان از روشهای مختلفی برای تشخیص سندرو م روده کوتاه استفاده میکنند که عبارتند از سابقه پزشکی فردی و خانوادگی، معاینه فیزیکی، آزمایش خون، آزمایش چربی در مدفوع، عکس اشعه ایکس از روده کوچک، تصویربرداری از دستگاه گوارش فوقانی، سی تی اسکن است.
وی توضیح داد: پزشکان برای درمان سندروم روده کوتاه از روشهای مختلفی استفاده میکنند که عبارتند از بهبود تغذیه، دارو درمانی، عمل جراحی و پیوند روده است.
دکتر امانی مطرح کرد: درمان اصلی برای سندروم روده کوتاه، حمایت از تغذیه است که ممکن است شامل مایع درمانی خوراکی، تغذیه تزریقی، تغذیه انتروال، مصرف مکمل ویتامین و مواد معدنی است.
این فوق تخصص گوارش و کبد عنوان کرد: برای جلوگیری از کم آبی بدن، بزرگسالان مبتلا به این بیماری باید از آب، نوشیدنیهای ورزشی، نوشیدنیهای بدون کافئین و آبمیوههای شور استفاده کنند. کودکان باید از آب حاوی نمکها و مواد معدنی استفاده کنند
وی افزود: در درمان تغذیه تزریقی مایعات، الکترولیت ها، ویتامینها و مواد معدنی مایع را از طریق یک خط وریدی به داخل جریان خون میفرستد.
دکتر امانی ابراز کرد:: در درمان با روش تغذیه انتروال مواد غذایی مایع را از طریق لوله تغذیهای کوچک، نرم و پلاستیکی که از طریق بینی یا دهان به داخل معده منتقل میشود وارد بدن میکند و بیمار ممکن است نیاز به مصرف مکملهای حاوی ویتامین و مواد معدنی در طول یا بعد از تغذیه وریدی و یا انتروال داشته باشد.این فوق تخصص گوارش و کبد میگوید: پزشک میتواند با برنامه غذایی خاصی که بیماری سندروم روده کوتاه را درمان کند که شامل تغذیه بدن با وعدههای غذایی کوچک اما مکرر، اجتناب از غذاهایی که میتوانند باعث اسهال شوند، مانند غذاهای غنی از قند، پروتئین و فیبر، اجتناب از غذاهای پر چرب است.وی اظهار داشت: پزشک ممکن است داروهای مختلفی را برای درمان سندرم روده کوتاه تجویز کند که عبارتند از آنتی بیوتیکها برای جلوگیری از رشد بیش از حد باکتری، داروی مسدود کنندههای H2 برای ترشح بیش از حد اسید معده، داروی مهار کنندههای پروتون پمپ برای درمان ترشحات بیش از حد اسید معده، عوامل صفراآور برای بهبود جریان صفراوی و جلوگیری از بیماری کبدی، کلاسور نمک صفراوی به منظور کاهش اسهال، عوامل ضد سکرتین برای کاهش اسید معده در روده، عوامل هیپوپروتئینی برای افزایش زمان صرف شده جهت هضم غذا در روده برای افزایش جذب مواد مغذی و هورمون رشد برای بهبود جذب روده است. دکتر امانی مطرح کرد: هدف جراحی جهت درمان سندرم روده کوتاه افزایش توانایی روده کوچک برای جذب مواد مغذی است. تقریبا نیمی از بیماران مبتلا به سندروم روده کوتاه نیاز به عمل جراحی دارند. این فوق تخصص گوارش و کبد ادامه داد: جراحی که برای درمان این سندرم استفاده میشود شامل روشهایی است که از انسداد جلوگیری کرده و به حفظ طول روده کوچک کمک میکند، بخشهای متسع روده کوچک را کاهش میدهد، زمان حرکت مواد غذایی را در روده طولانی میکند و طول روده کوچک را بیشتر میکند.
وی گفت: در روش پیوند روده نیز کل روده کوچک بیمار با روده کوچک فردی که به تازگی دچار مرگ مغزی شده است، جایگزین میشود.
سندرو م روده کوتاه در هر سنی رخ میدهد
در ادامه نیز دکتر صادقی در اینباره ابراز داشت: سندروم روده کوتاه که به علت عدم جذب مواد غذایی است و میتواند به دلایل مختلفی همچون حرکت غیر نرمال رودهها و یا برداشتن قطعه ایی از روده کوچک و یا همچنین اختلالات مخاطی در سطوح جذبی به وجود آید.
وی بیان کرد: سندروم کوتاه ممکن است به دلیل عوامل مختلفی ایجاد گردد یکی از موارد ایجاد شدن این بیماری برداشتن بخش زیادی از روده کوچک میباشد، زمانی که در روده مشکلات مخاط و حرکات غیر عادی رخ میدهد جذب را با اختلال همراه میکند.این فوق تخصص گوارش و کبد ادامه داد: افرادی که به هر دلیلی مانند ابتلا به سرطانهای روده کوچک و بیماری کرون و یا سایر علل، پزشکان مجبور هستند که بخش بلندی از روده کوچک آنها را خارج کنند، به احتمال زیادی مستعد مبتلا شدن به سندروم روده کوتاه هستند.
وی ادامه داد: دچار شدن به سندروم روده کوتاه میتواند از علتهای دیگر نیز ناشی شود مانند عمل جراحیهایی که برای کاهش وزن صورت میگیرد و همچنین در کودکان و نوزادان میتواند به صورت ارثی و مشکلات مادرزادی هنگام تولد رخ دهد.یکی از شایعترین موارد خارج کردن روده کوچک در نوزادان آنتروکولیت نکروزان میباشد.
دکتر صادقی مطرح کرد: سندروم روده کوتاه میتواند با علائم مختلفی بروز دهد که شامل اسهال پی در پی، اسید معده بیشتر از قبل ترشح میشود، وزن کاهش پیدا میکند، مشکلاتی در رشد کودکان، سنگ کلیه، سنگ صفراوی، نبود تعادل در الکترولیتها و نداشتن توازن در الکترولیتها و
سوء جذب مواد غذایی است.
این فوق تخصص گوارش و کبد توضیح داد: اگر قسمتی از روده بزرگ و روده کوچک برداشته شود علائم سندروم روده کوتاه به مراتب شدیدتر خواهد شد. سندروم روده کوتاه بستگی به سن و سال افراد ندارد و هر رده سنی از کودکان تا بزرگسالان و افراد سالخورده میتوانند دچار شوند.
وی تصریح کرد که عوامل تشدیدکننده سندروم روده کوتاه عبارتند از خارج کردن بخشی از روده بزرگ و برداشته شدن مقداری از روده کوچک .
دکتر صادقی توضیح داد: سندرو م روده کوتاه در هر سنی رخ میدهد، ممکن است سندرم روده کوتاه از سنین نوزادی تا سالمندی رخ دهد، جهت درمان بیماریهای سرطان کرون و سرطان روده کوچک بخشی از روده کوچک را بر میدارند. یکی دیگر از عوامل مهم در رخ دادن سندروم روده کوتاه کاهش وزن غیر اصولی میباشد. در نوزادان آنتروکولیت نکروزان شایعترین علت برداشتن روده کوچک میباشد.
این فوق تخصص گوارش و کبد مطرح کرد: درمان روند بیماری سندروم روده کوتاه در سه حالت تطابقی، حاد و مزمن طبقهبندی شده است. برای مثال برای افرادی که بعد از عمل جراحی در وضعیت حاد قرار دارند حفظ آب و الکترولیت بدن اولین مرحله درمان میباشد زیرا بیماران مبتلا به اسهال مکرر شدهاند و مرتب آب بدن خود را از این طریق از دست میدهند و برنامه غذایی بیماران به حالت وریدی صورت میگیرد.
وی افزود: اگر روند درمان سندروم روده کوتاه رو به بهبود باشد تغذیه به حالت طبیعی برگشته و از طریق دهان صورت میگیرد. این اتفاق یک امر مهم در مدیریت درمان بیماری است.در حین قرارگیری در موقعیت انطباق کنترل تغذیه و رساندن کالری و کربوهیدرات و ویتامینها به خصوص ویتامین ب۱۲ و ویتامینهای k، A، E،D که محلول در چربی هستند بسیار اثر بخش هستند و به هیچ عنوان تغذیه بیمار نباید به گونهای باشد که دچار کمبود مایعات و عدم توازن الکترولیت شود.
دکتر صادقی ادامه داد: جهت درمان این بیماری در نوزادان، در تغذیه نوزادان مصرف شیر خشکهای خاص و غذاهایی که توسط پزشک پیشنهاد میشود به صورت کمکی باید در نظر گرفته شود. این برنامه غذایی باید متناسب با وزن و سن کودک باشد و مواد پروتئینی کربوهیدرات و چربیها را تامین نماید.
این فوق تخصص گوارش و کبد مطرح کرد: بعد از آنکه بیمار مبتلا به سندروم روده کوتاه از وضعیت حاد خارج شده و بیمار به حالت مزمن و بعد از انطباق بهبود پیدا مینماید، احتمال دارد که بیمار علائم دیگری را در خود مشاهده کند که ناشی از عفونتهای متفاوت باشد، رژیم غذایی در این مرحله میتواند طبیعی از طریق دهان و یا وریدی باشد.
وی در پایان گفت: برخی از داروهایی که درطول درمان برای بیمار مبتلا به سندروم روده کوتاه معمولا تجویز میشود عبارتند از لیپاز پانکراتیک
( برای جذب بهتر چربیها و ویتامینهای محلول در چربی)، مکمل کلسیم و ویتامین B12، آنتی بیوتیکها ( برای جلوگیری ازسندروم رشد باکتری بیش از حد در روده ) و داروهای کاهنده اسید معده مانند سایمتیدین و امپرازول، برای کاهش اسید معده.
Saturday, 27 April , 2024