«کرانیوفارنژیوما» یکی از نادرترین تومورهای مغزی !

آفتاب یزد – نجمه حمزه نیا: انواع مختلفی از تومورهای مغزی وجود دارند که در افراد مختلفی ایجاد می‌شوند. یکی از نادرترین نوع تومورها که در منطقه حساس مغز و در کنار غده هیپوفیز رشد می‌کند، تومور کرانیوفارنژیوم است. با این که این تومور در منطقه حساسی ایجاد می‌شود اما معمولا در دسته تومور مغزی بدخیم قرار نمی‌گیرد ولی می‌تواند کیفیت زندگی افراد را به صورت جدی کاهش دهد لذا با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد در اینباره با دکتر محمد صمدیان، جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات و دکتر علیرضا طبیب خوئی، جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات و جراح و مغز واعصاب وستون فقرات گفتگو کرده است.
دکتر صمدیان در این باره می‌گوید: کرانیوفارنژیوما، تومورهای مغزی خوش خیم و نادری دوران کودکی هستند. این تومورها، معمولاً در نزدیکی غده هیپوفیز (عضوی به اندازه نخود در انتهای مغز که سایر غدد را کنترل می‌کند) و هیپوتالاموس (یک اندام مخروطی شکل کوچک که توسط اعصاب به غده هیپوفیز متصل است) یافت می‌شوند به سایر قسمت‌های مغز یا سایر قسمت‌های بدن گسترش نمی‌یابند.
وی ادامه داد که با این حال، آن‌ها ممکن است رشد کنند و بر روی قسمت‌های مجاور مغز، از جمله غده هیپوفیز و عصب بینایی فشار بیاورند.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات مطرح کرد: کرانیوفارنژیوم معمولاً در کودکان و بزرگسالان جوان رخ می‌دهد. هیچ فاکتور خطر شناخته شده‌ای برای کرانیوفارنژیوم دوران کودکی وجود ندارد.
وی متذکر شد: علائم کرانیوفارنژیوم دوران کودکی شامل تغییرات بینایی و رشد آهسته است. آزمایش‌هایی که سطح مغز، بینایی و هورمون را بررسی می‌کنند برای تشخیص (پیدا کردن) کرانیوفارنژیوم دوران کودکی استفاده می‌شوند. کرانیوفارنژیوم دوران کودکی ممکن است در همان جراحی تشخیص داده و برداشته شود.
دکتر صمدیان در پاسخ به این پرسش که “کرانیوفارنژیوما معمولاً در چه سنی اتفاق می‌افتد”، گفت: بروز این بیماری در کودکان کمتر از ۲ سال نادر است و اغلب در کودکان ۵ تا ۱۴ ساله تشخیص داده می‌شود. علت ایجاد این تومورها مشخص نیست.

علائم کرانیوفارنژیوم کودکی شامل تغییرات بینایی و رشد آهسته است
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات توضیح داد: علائم کرانیوفارنژیوم دوران کودکی شامل تغییرات بینایی و رشد آهسته است. این علائم و سایر علائم و نشانه‌ها ممکن است در اثر کرانیوفارنژیوم یا سایر شرایط ایجاد شوند. اگر کودک یکی از موارد خاص را داشته باشد، باید با پزشک مشورت کنید.
وی مطرح کرد: شایع‌ترین علائم بیماری کرانیوفارنژیوما عبارتند از سردرد از جمله سردرد صبحگاهی یا سردردی که پس از استفراغ از بین می‌رود، بینایی تغییر می‌کند، تهوع و استفراغ، از دست دادن تعادل یا مشکل در راه رفتن، خواب آلودگی غیرمعمول یا تغییر سطح انرژی، تغییرات در شخصیت یا رفتار، افزایش تشنگی یا ادرار، کوتاهی قد یا رشد کند، افزایش وزن و از دست دادن شنوایی است.
دکتر صمدیان عنوان کرد: آزمایش‌هایی که سطح مغز، بینایی و هورمون را بررسی می‌کنند برای تشخیص (پیدا کردن) کرانیوفارنژیوما دوران کودکی استفاده می‌شوند بنابراین ممکن است از آزمایش‌ها و روش‌های مختلفی برای تشخیص این بیماری استفاده شود که عبارتند از معاینه فیزیکی و بررسی تاریخچه سلامت، معاینه عصبی، معاینه میدان بینایی، سی تی اسکن،‌ام آر آی، مطالعات شیمی خون، مطالعات هورمونی خون و استفاده از انواع روش‌های بیوپسی برای نمونه‌برداری است.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات افزود: معاینه بدن برای بررسی علائم کلی سلامت از جمله بررسی علائم بیماری، مانند توده‌ها یا هر چیز دیگری که غیرعادی به نظر می‌رسد، لازم است. تاریخچه‌ای از عادات سلامتی بیمار و بیماری‌ها و درمان‌های گذشته نیز گرفته می‌شود.
وی ادامه داد: مجموعه‌ای از سؤالات و تست‌ها برای بررسی عملکرد مغز، نخاع و اعصاب، وضعیت ذهنی، هماهنگی و توانایی فرد برای راه رفتن عادی و میزان عملکرد ماهیچه‌ها، حواس و رفلکس‌ها را بررسی می‌کند. این ممکن است یک معاینه عصبی نیز نامیده شود که جهت تشخیص این بیماری لازم است.
دکتر صمدیان مطرح کرد: معاینه میدان بینایی، امتحانی برای بررسی میدان دید فرد (کل ناحیه‌ای که اشیاء در آن دیده می‌شوند) است. این تست هم دید مرکزی (میزان دید یک فرد در هنگام نگاه مستقیم به جلو) و هم دید محیطی (میزان دید یک فرد در تمام جهات دیگر در حالی که به خیابان خیره شده است) را اندازه‌گیری می‌کند. هر گونه از دست دادن بینایی ممکن است نشانه‌ای از توموری باشد که به قسمت‌هایی از مغز که بر بینایی تأثیر می‌گذارد، آسیب زده یا فشار آورده است.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات اشاره کرد: روشی که مجموعه‌ای از تصاویر دقیق از نواحی داخل بدن، از زوایای مختلف گرفته می‌شود و تصاویر توسط یک کامپیوتر متصل به دستگاه اشعه ایکس ساخته شده‌اند. یک رنگ ممکن است به داخل ورید تزریق شود یا بلعیده شود تا به اندام‌ها یا بافت‌ها کمک کند تا واضح‌تر نشان داده شوند. به این روش توموگرافی کامپیوتری یا توموگرافی محوری کامپیوتری نیز گفته می‌شود.
وی اضافه کرد: “ام آر آی”، روشی است که از آهنربا، امواج رادیویی و کامپیوتر برای تهیه مجموعه‌ای از تصاویر دقیق از نواحی داخل مغز استفاده می‌کند. ماده‌ای به نام گادولینیوم در رگ تزریق می‌شود. گادولینیوم در اطراف سلول‌های تومور جمع می‌شود بنابراین آن‌ها در تصویر روشن‌تر نشان داده می‌شوند. این روش تصویربرداری تشدید مغناطیسی هسته‌ای (NMRI) نیز نامیده می‌شود.
دکتر صمدیان تصریح کرد: مطالعات شیمی خون یعنی روشی که در آن نمونه خون برای اندازه‌گیری مقدار مواد خاصی که توسط اندام‌ها و بافت‌های بدن در خون آزاد می‌شود، بررسی می‌شود. مقدار غیرمعمول (بیشتر یا کمتر از حد طبیعی) یک ماده می‌تواند نشانه بیماری باشد که جهت تشخیص بیماری. کرانیوفارنژیوما توصیه می‌شود.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات گفت:مطالعات هورمونی خون نیز یعنی روشی که در آن نمونه خون برای اندازه‌گیری مقدار هورمون‌های خاصی که توسط اندام‌ها و بافت‌های بدن در خون آزاد می‌شود، بررسی می‌شود. مقدار غیرمعمول (بیشتر یا کمتر از حد طبیعی) یک ماده می‌تواند نشانه بیماری در اندام یا بافت سازنده آن باشد. به عنوان مثال، خون ممکن است برای سطوح غیرعادی هورمون محرک تیروئید (TSH) یا هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) بررسی شود. TSH و ACTH توسط غده هیپوفیز در مغز ساخته می‌شوند.
وی اظهار کرد: ممکن است برای نمونه‌برداری از تومور کرانیوفارنژیوما بیوپسی نیز استفاده شود. انواع روش‌های بیوپسی عبارتند از بیوپسی باز، بیوپسی سوزنی با هدایت کامپیوتری و
ترانس اسفنوئیدال.
دکتر صمدیان تصریح کرد: پیش آگاهی و گزینه‌های درمانی کرانیوفارنژیوما به موارد مختلفی بستگی دارد که عبارتند از اینکه اندازه تومور، جایی که تومور در مغز است، اینکه آیا سلول‌های توموری بعد از جراحی باقی مانده است یا خیر، سن کودک، عوارض جانبی که ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها پس از درمان رخ دهد و این که آیا تومور به تازگی تشخیص داده شده است یا عود کرده است. با توجه به این اطلاعات پزشک درمان مناسب را انتخاب می‌کند.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات ادامه داد: انواع جراحی که ممکن است برای برداشتن تمام توموری که با چشم قابل مشاهده است استفاده شود شامل جراحی ترانس اسفنوئیدال و کرانیوتومی است.
وی افزود: جراحی ترانس اسفنوئیدال، نوعی جراحی است که در آن ابزارها با عبور از برش زیر لب بالایی یا در پایین بینی بین سوراخ‌های بینی و سپس از طریق استخوان اسفنوئید (پروانه) وارد قسمتی از مغز می‌شوند. برای رسیدن به تومور در نزدیکی غده هیپوفیز و هیپوتالاموس. در جراحی ترانس اسفنوئیدال یک آندوسکوپ و کورت از طریق بینی و سینوس اسفنوئید برای برداشتن تومور وارد مغز می‌شود.
این متخصص گفت: درجراحی کرانیوتومی سوراخی در جمجمه ایجاد می‌شود و تکه‌ای از جمجمه برای نشان دادن بخشی از مغز برداشته می‌شود. برداشتن جزئی ممکن است برای تشخیص تومور استفاده شود. همچنین می‌تواند به عنوان درمانی برای برداشتن مایع از تومورهایی که عمدتاً کیست‌های پر از مایع هستند و کاهش فشار بر روی اعصاب بینایی استفاده شود. اگر تومور نزدیک غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس باشد، برداشته نمی‌شود زیرا این امر تعداد عوارض جانبی جدی پس از جراحی را کاهش می‌دهد.
دکتر صمدیان ابراز کرد: گاهی اوقات تمام تومور قابل مشاهده در جراحی کرانیوفارنژیوم برداشته می‌شود و نیازی به درمان بیشتر نیست اما اگر بعد از جراحی تومور باقی مانده باشد، معمولاً پرتودرمانی برای از بین بردن سلول‌های توموری باقیمانده انجام می‌شود. درمان پس از جراحی برای کاهش خطر عود سرطان، درمان کمکی نامیده می‌شود.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات افزود: پرتودرمانی نوعی درمان تومور است که از اشعه ایکس پرانرژی یا انواع دیگر پرتوها برای کشتن سلول‌های تومور یا جلوگیری از رشد آن‌ها استفاده می‌کند. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد که عبارتند از پرتودرمانی خارجی و پرتودرمانی داخلی.
وی اضافه کرد: در پرتودرمانی خارجی، از دستگاهی در خارج از بدن برای ارسال پرتو به ناحیه بدن دارای تومور استفاده می‌شود و در پرتودرمانی داخلی از یک ماده رادیواکتیو استفاده می‌شود که در سوزن‌ها، دانه‌ها، سیم‌ها یا کاترهایی که مستقیماً داخل یا نزدیک تومور قرار می‌گیرند، مهر و موم شده است. نحوه انجام پرتودرمانی به نوع تومور، اینکه آیا تومور به تازگی تشخیص داده شده است یا عود کرده است و محل تشکیل تومور در مغز بستگی دارد. پرتودرمانی خارجی و داخلی برای درمان کرانیوفاری دوران کودکی نیز استفاده می‌شود.
دکتر صمدیان گفت: شیمی درمانی روشی است که در آن از داروهای ضد سرطان برای توقف رشد سلول‌های تومور، یا از طریق کشتن سلول‌ها یا جلوگیری از تقسیم آن‌ها استفاده می‌شود. شیمی درمانی داخل حفره‌ای نوعی شیمی درمانی منطقه‌ای است که داروها را مستقیماً در یک کیست حفره مانند قرار می‌دهد. شیمی درمانی نیز برای کرانیوفارنژیوما، پس از درمان استفاده می‌شود.

 کرانیوفارنژیوم نوعی تومور مغزی نادر است
در ادامه نیز دکتر طبیب خوئی در اینباره خاطرنشان کرد: کرانیوفارنژیوم نوعی تومور مغزی نادر است که در نزدیکی غده هیپوفیز که در پایه مغز قرار دارد، ایجاد می‌شود. این تومور معمولا در کودکان و نوجوانان رخ می‌دهد.
وی ادامه داد: تومور کرانیوفارنژیوم از بقایای بافت باقی‌مانده از رشد جنین تشکیل می‌شود و معمولا تا پنج سال پس از تشخیص ادامه پیدا می‌کند. این تومور یکی از انواع تومور مغزی خوش خیم وغیرسرطانی است اما می‌تواند به صورت موضعی تهاجمی بوده و به دلیل مکان و اثراتش بر ساختارهای مجاور، مشکلات سلامتی قابل توجهی ایجاد کند.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات مطرح کرد: تومور کرانیوفارنژیوم می‌تواند بر تولید هورمون تاثیر گذاشته و عملکرد غده هیپوفیز را مختل کند و منجر به علائم مختلفی شود. علت دقیق ایجاد تومور مغزی کرانیوفارنژیوم به خوبی شناخته نشده است اما این تومورها ارثی نیستند.
وی اظهار کرد: تومور کرانیوفارنژیوم دارای دو نوع اصلی است که عبارتند از کرانیوفارنژیوم آدامانتیوماتوز (ACP) و کرانیوفارنژیوم پاپیلاری (PCP) است.
دکتر طبیب خوئی ادامه داد: کرانیوفارنژیوم آدامانتیوماتوز (ACP)، شایع‌ترین نوع است که حدود ۸۰ درصد موارد را شامل می‌شود. تومورهای ACP معمولا جامد و سفت بوده و اجزای کیستیک پر از مایع غلیظ و روغنی دارند. آن‌ها دارای کلسیفیکاسیون هستند که به صورت لکه‌های سفید در‌ام آر‌ای مغز ظاهر می‌شوند. این تومورها معمولا در کودکان و نوجوانان ایجاد می‌شوند و به تدریج در طول زمان رشد می‌کنند و باعث فشار بر ساختارهای اطراف می‌شوند.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات افزود:کرانیوفارنژیوم پاپیلاری (PCP)، نوع تومور کمتر شایع است و حدود بیست درصد باقی‌مانده را شامل می‌شود. این تومورها در درجه اول تومورهایی جامد با اجزای کیستیک کمتر و کلسیفیکاسیون کمتر در مقایسه با ACP‌ها هستند. آن‌ها معمولا در بزرگسالان رخ داده و اغلب در مراحل پیشرفته‌تر نسبت به ACP‌ها تشخیص داده می‌شوند. بر خلاف ACP‌ها که تمایل به رشد آهسته دارند، PCPها می‌توانند با شدت بیش‌تری رشد کنند و تمایل بیشتری به عود شدید دارند.
وی متذکر شد: هر دو نوع کرانیوفارنژیوم می‌توانند علائم مشابهی ایجاد کنند، چون هردو آن‌ها در بافت یکسانی از مغز ایجاد می‌شوند. گزینه‌های درمانی کرانیوفارنژیوم شامل جراحی، پرتودرمانی و در برخی موارد، هورمون‌درمانی است. طرح درمانی انتخاب شده به عوامل مختلفی از جمله اندازه تومور، محل، نوع و شرایط بیمار بستگی دارد.
دکتر طبیب خوئی خاطرنشان کرد: علائم تومور کرانیوفارنژیوم عبارتند از مشکلات بینایی، عدم تعادل هورمونی، سردرد، ناهنجاری‌های رشد، تغییرات شناختی و رفتاری، خستگی و ضعف، افزایش وزن، تحمل پایین گرما یا سرما و ادرار بیش از حد است.
وی افزود: علایم این تومور هیپوفیز می‌تواند شامل تاری دید، دوبینی، از دست دادن دید محیطی یا کاهش بینایی باشد. علائم تومور مغزی در چشم به دلیل نزدیکی تومور به اعصاب بینایی بروز پیدا می‌کنند.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات عنوان کرد: یکی از شایع‌ترین علائم تومور مغزی کرانیوفارنژیوم مختل شدن عملکرد طبیعی غده هیپوفیز است. این تومور باعث عدم تعادل هورمونی می‌شود و می‌تواند منجر به کمبود هورمون رشد، هورمون تیروئید، نارسایی غدد فوق کلیوی یا تاخیر در بلوغ در کودکان شود.
وی گفت: سردردهای مداوم که اغلب ضربان‌دار هستند، می‌توانند نشانه‌ای از تومور کرانیوفارنژیوم باشند. شدت و فراوانی سردردها می‌تواند در بین افراد متفاوت باشد.
دکتر طبیب خوئی اظهار کرد: تومور کرانیوفارنژیوم در کودکان ممکن است با روند طبیعی رشد و تکامل تداخل داشته باشد و منجر به توقف رشد یا تاخیر در بلوغ شود. غده هیپوفیز اصلی‌ترین هورمون‌ها را برای رشد تولید می‌کند و این تومور با رشد در نزدیکی این غده، رشد را مختل می‌کند.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات اضافه کرد: تومور کرانیوفارنژیوم در ناحیه‌ای از مغز شکل می‌گیرد که می‌تواند بر عملکرد شناختی، حافظه، تمرکز و خلق و خو تاثیر بگذارد. این تومور می‌تواند منجر به مشکلات یادگیری، توجه و تمرکز، ثبات عاطفی و تغییرات رفتار شود.
وی اضافه کرد: برخی از افراد مبتلا به این بیماری ممکن است خستگی مداوم، کمبود انرژی و ضعف عمومی بدن را تجربه کنند. این تومور ممکن است حالت تهوع و استفراغ زیاد هم ایجاد کند. این تومور خواب‌آلودگی بیمار را هم افزایش می‌دهد. این ضعف و خستگی به دلیل فشار خون پایین بیمار رخ می‌دهد و فشار خون پایین هم از علائم تومور مغزی کرانیوفارنژیوم است.
دکتر طبیب خوئی می‌گوید: تومور کرانیوفارنژیوم می‌تواند تنظیم اشتها و متابولیسم را مختل کرده و منجر به افزایش وزن غیرقابل توضیح یا مشکلاتی در مدیریت وزن شوند. تومور کرانیوفارنژیم با تاثیرگذاری روی هورمون‌ها، سوخت و ساز بدن را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات بیان کرد: تومور کرانیوفارنژیوم روی تحمل دمای بدن بیمار تاثیر می‌گذارد و او را به دماهای بالا و پایین حساس‌تر می‌کند. و برخی از بیماران دارای تومور کرانیوفارنژیوم نیز تشنگی زیاد و ادرار مکرر را تجربه می‌کنند.
وی توضیح داد: روش‌های تشخیص تومور کرانیوفارنژیوم عبارتند از معاینه، تست‌های تصویربرداری، تصویربرداری‌ام آرآی، سی تی اسکن، آزمایش غدد درون ریز، معاینه میدان بینایی، نمونه‌برداری است.
دکتر طبیب خوئی افزود: جهت تشخیص پزشک سابقه پزشکی بیمار از جمله علائم وی را بررسی کرده و یک معاینه فیزیکی کامل انجام می‌دهد. پزشک ممکن است به دنبال علائمی مانند عدم تعادل هورمونی، مشکلات بینایی یا ناهنجاری در رشد و تکامل باشد و تست‌های تصویربرداری برای شناسایی وجود تومور بسیار مهم هستند.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات ادامه داد: تصویربرداری‌ام آرآی، تصاویر دقیقی از مغز ارائه کرده و می‌تواند به شناسایی اندازه، محل و ویژگی‌های تومور کمک کند و در سی تی اسکن از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر مقطعی از مغز استفاده می‌شود. این اسکن‌ها می‌توانند به تعیین وجود تومور، اندازه آن و تاثیر آن بر ساختارهای مجاور کمک کنند.
وی اشاره کرد: تومور کرانیوفارنژیوم اغلب بر تولید و ترشح هورمون به دلیل نزدیکی به غده هیپوفیز تاثیر می‌گذارد. پزشک ممکن است آزمایش خون را برای ارزیابی سطح هورمون و شناسایی هرگونه عدم تعادل هورمونی مرتبط با تومور تجویز کند.
دکتر طبیب خوئی گفت: از آنجایی که کرانیوفارنژیوم می‌تواند اعصاب بینایی را تحت فشار قرار دهد، آزمایش میدان بینایی ممکن است برای ارزیابی هرگونه اختلال بینایی ناشی از تومور انجام شود و در موارد خاصی ممکن است برای تایید تشخیص نیاز به نمونه‌برداری از بافت مغز باشد. نمونه کوچکی از بافت تومور از طریق یک روش جراحی استخراج شده و برای تعیین نوع تومور زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات تشریح کرد:شواهد نشان می‌دهد که تومور کرانیوفارنژیوم اغلب در کودکان و نوجوانان ۵ تا ۱۴ساله تشخیص داده می‌شود.
وی مطرح کرد: علائم کرانیوفارنژیوم در کودکان با توجه به اندازه و محل تومور می‌تواند متفاوت باشد. علائم و نشانه‌های رایج شامل سردرد، مشکلات بینایی، عدم تعادل هورمونی، تاخیر در رشد، افزایش وزن، افزایش تشنگی و ادرار، خستگی و تغییرات رفتاری هستند.
دکتر طبیب خوئی متذکر شد: روند تشخیصی کرانیوفارنژیوم در کودکان مشابه بزرگسالان بوده شامل ارزیابی تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی، آزمایش‌های تصویربرداری، آزمایش غدد درون ریز و آزمایش میدان بینایی است.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات اذعان داشت: گزینه‌های درمانی اولیه برای کرانیوفارنژیوم در کودکان جراحی و پرتودرمانی است. هدف از جراحی برداشتن تومور بدون آسیب رساندن به بافت مغز اطراف است. رادیوتراپی ممکن است پس از جراحی برای رسیدگی به سلول‌های تومور باقی‌مانده استفاده شود. پیگیری منظم برای نظارت بر رشد و مدیریت هرگونه اثرات طولانی مدت تومور یا درمان آن‌ها در کودکان بسیار مهم است.
وی توضیح داد: جراحی مغز و اعصاب، پایه‌ترین درمان تومور مغزی کرانیوفارنژیوم است. هدف از جراحی برداشتن هر چه بیش‌تر تومور بدون ایجاد آسیب قابل توجه به بافت مغز است. میزان برداشتن تومور به عوامل مختلفی از جمله اندازه تومور، محل و درگیری ساختارهای حیاتی مغز بستگی دارد.
دکتر طبیب خوئی ادامه داد:: پس از جراحی، ممکن است پرتودرمانی برای درمان سلول‌های تومور باقی‌مانده و کاهش خطر رشد مجدد تومور توصیه شود. پرتودرمانی شامل استفاده از پرتوهای پرانرژی برای هدف قرار دادن و از بین بردن سلول‌های سرطانی است. این روش درمانی می‌تواند به صورت خارجی یا داخلی انجام شود. نوع خاص و مدت پرتودرمانی به موارد مختلفی بستگی دارد و توسط پزشک متخصص تعیین می‌شود.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات اظهار کرد: تومورهای کرانیوفارنژیوم می‌توانند بر عملکرد غده هیپوفیز تاثیر گذاشته و منجر به عدم تعادل هورمونی شوند. هورمون‌درمانی اغلب برای جایگزینی هورمون‌ها و مدیریت عوارض مرتبط ضروری است. هورمون‌های حیاتی مانند هورمون رشد، هورمون محرک تیروئید، کورتیزول و هورمون‌های جنسی در این درمان جایگزین می‌شوند. نظارت منظم و تنظیم هورمون‌ها ضروری است.
وی می‌گوید: جراحی یک گزینه درمانی رایج برای تومورهای کرانیوفارنژیوم است. معمولا دو روش جراحی وجود دارد که عبارتند از کرانیوتومی و روش آندوسکوپی.
دکتر طبیب خوئی اظهار داشت: کرانیوتومی، رایج‌ترین روش جراحی است که برای برداشتن تومور مغزی کرانیوفارنژیوم استفاده می‌شود. این روش شامل ایجاد یک برش در پوست سر، برداشتن بخشی از جمجمه و دسترسی مستقیم به تومور است. جراح با دقت تومور را تشریح کرده و خارج می‌کند. پس از برداشتن تومور، قطعه جمجمه جایگزین شده و برش بسته می‌شود.
وی افزود: در برخی موارد، ممکن است از روش آندوسکوپی برای دسترسی و برداشتن تومورهای کرانیوفارنژیوما استفاده شود. این روش کم‌تهاجم است و شامل ورود به مجرای بینی با لوله‌ای نازک و انعطاف‌پذیر به همراه دوربین و رسیدن به تومور از طریق سینوس اسفنوئید است. این رویکرد به جراح اجازه می‌دهد تا تومور را مشاهده و حذف کند و در عین حال آسیب به جمجمه و مغز را به حداقل برساند.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات گفت: انتخاب روش جراحی به عواملی مانند محل تومور، اندازه و درگیری ساختارهای مجاور و همچنین تخصص جراح و ترجیحات شخصی بستگی دارد. جراح مغز و اعصاب هر مورد را ارزیابی کرده و مناسب‌ترین روش جراحی را تعیین می‌کند.
وی متذکر شد: پس از جراحی، بیمار معمولا به یک دوره بستری برای نظارت، بهبودی و گذراندن دوره نقاهت بعد از عمل تومور مغزی نیاز دارد. مدت زمان بستری در بیمارستان به وسعت جراحی و سلامت کلی فرد بستگی دارد.
دکتر طبیب خوئی تشریح کرد: توجه به این نکته مهم است که میزان برداشتن تومور در طول جراحی با توجه به عوامل مختلفی از جمله اندازه تومور، محل و درگیری ساختارهای حیاتی مغز، می‌تواند متفاوت باشد. در برخی موارد، حذف کامل ممکن است بدون خطر آسیب قابل توجه به بافت مغز اطراف امکان‌پذیر نباشد. در چنین مواردی، گزینه‌های درمانی اضافی، مانند پرتودرمانی یا درمان هورمونی، ممکن است برای مدیریت سلول‌های تومور یا رفع عدم تعادل هورمونی توصیه شود.

> کرانیوفارنژیوما، یک تومور مغزی خوش‌خیم (غیر سرطانی) است
در ادامه نیز دکتر سنجری در اینباره ابراز داشت: کرانیوفارنژیوما، یک تومور مغزی خوش‌خیم (غیر سرطانی) با سرعت رشد پایین است که در نزدیکی غده‌ هیپوفیز (یک غده‌ درون ریز کوچک در قاعده مغز که هورمون‌های مهم متعددی را ترشح می‌کند) و هیپوتالاموس (یک ارگان درون ریز که ترشح هورمون‌ها توسط غده‌ هیپوفیز را کنترل می‌کند) رشد می‌کند.
وی ادامه داد: این تومور اکثراً کودکان بین ۵ تا ۱۰ سال سن را درگیر می‌کند با این حال ممکن است در برخی از بزرگسالان نیز دیده شود. با وجود اینکه کرانیوفارنژیوما سرطانی نیست، این غده رشد کرده و ممکن است بر روی بخش‌های همجوار خود در مغز فشار وارد کرده و علائمی مثل تغییرات هورمونی، تغییرات بینایی، رشد آهسته، سردرد، حال تهوع و استفراغ، اختلالات تعادلی و اختلالات شنوایی را ایجاد کند. این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات گفت: علت ایجاد این تومور به درستی مشخص نیست با این حال محققین احتمال می‌دهند که این تومور در مراحل اولیه‌ی رشد جنینی در دوران بارداری مادر ایجاد شده و علت ایجاد آن متاپلازی (تغییر شکل غیرطبیعی سلول‌ها) باشد.
وی ادامه داد: علت ایجاد این تومور به درستی مشخص نیست با این حال محققین احتمال می‌دهند که این تومور در مراحل اولیه‌ رشد جنینی در دوران بارداری مادر ایجاد شده و علت ایجاد آن متاپلازی (تغییر شکل غیرطبیعی سلول‌ها) باشد. به نظر می‌رسد که کرانیوفارنژیوما از باقی مانده‌های اپی تلیال مجرای کرانیوفارنژیال یا کیسه‌ی راتکه (کیسه‌ای در حفره‌ی دهان اولیه که بخش قدامی غده‌ی هیپوفیز را تشکیل می‌دهد) ایجاد شده باشد.
دکتر سنجری اضافه کرد: سلول‌های جنینی (سلول‌های اولیه) ممکن است با رشد غیرطبیعی مجرای کرانیوفارنژیال یا بخش قدامی غده‌ی هیپوفیز، منجر به بروز کرانیوفارنژیوما شوند. این تومورها ارتباط نزدیکی با نوع دیگری از کیست‌ها به نام کیست شکاف را تکه دارند که بعضاً در غده‌ی هیپوفیز دیده می‌شود.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات افزود: تومور با رشد خود بر روی غده‌ی هیپوفیز (که هورمون تولید می‌کند) و عصب بینایی فشار وارد می‌کند. این مشکل سبب ارسال سیگنال‌هایی از چشم به مغز خواهد شد. این فشار علائم متفاوتی ایجاد خواهد کرد که این علائم مواردی نظیر تغییرات بینایی (از دست دادن بینایی در یک چشم یا تار شدن دید)، تهوع و استفراغ، اختلالات تعادلی و مشکل در راه رفتن، سردرد که به هنگام صبح شدیدتر خواهد بود، خواب آلودگی، ناپایداری خلق و خوی فرد و تغییرات شخصیتی، رشد کند و بلوغ دیررس، افزایش وزن، تشنگی بیش از حد، ادرار کردن بیش از اندازه و مشکل در فکر کردن و یاد گرفتن است.
وی تشریح کرد: جهت تشخیص این بیماری یک پزشک متخصص چشم میدان دید شما را معاینه خواهد کرد و توانایی شما برای دیدن اجسام رو به رو و اجسامی که در کنار شما قرار دارند را بررسی می‌کند. در این آزمایش، از دست دادن توانایی‌های بینایی که می‌تواند نشانه‌ای از وارد شدن فشار توسط تومور بر روی بخش‌هایی از مغز که مسئول بینایی هستند مشخص می‌شود.
دکتر سنجری افزود: ازجمله آزمایشات دیگری که ممکن است توسط پزشک برای تشخیص تومور مورد استفاده قرار بگیرند عبارتند از‌ام آرآی، سی تی اسکن و آزمایش خون است.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات گفت: اصلی‌ترین روش درمانی عمل جراحی برای برداشتن بافت تومور تا حد امکان است. این عمل جراحی کرانیوفارنژیوما را می‌توان به چند طریق انجام داد که عبارت‌اند از جراحی از راه بینی و جراحی باز جمجمه است.
وی ادامه داد: پرتو درمانی یکی دیگر از روش‌های درمانی کرانیوفارنژیوما است. در این روش از اشعه‌ی ایکس پرقدرت برای کشتن سلول‌های سرطانی و یا جلوگیری از رشد آن‌ها استفاده می‌شود. ممکن است پس از انجام عمل جراحی بیمار تحت پرتو درمانی قرار گیرد تا سلول‌های باقی مانده‌ی تومور از بین بروند. این پرتوها با یکی از دو روش به بدن وارد می‌شوند که شامل پرتو درمانی خارجی و
پرتو درمانی داخلی است.
دکتر سنجری متذکر شد: عوارض جانبی پرتو درمانی عبارتند از خستگی مفرط، قرمز شدن پوست، حالت تهوع، ریزش مو،افزایش وزن و مشکلات حافظه.
این جراح و مغز واعصاب وستون فقرات افزود: در کودکان، پرتو درمانی ممکن است منجر به اختلالات طولانی‌مدت یادگیری و رشد شود. پزشک ممکن است برای استفاده از این روش صبر کند، شدت آن را کاهش دهد و یا از نوعی دیگر از پرتوها برای کاهش خطر استفاده کند. پرتو درمانی پروتونی نوع جدیدی از این روش است که به جای اشعه‌ی ایکس از پروتون استفاده می‌کند. این روش جدید می‌تواند عوارض جانبی کمتری را در کودکان به دنبال داشته باشد.
وی تشریح کرد: نمای کلی برای افراد مبتلا به بیماری کرانیوفارنژیوما مناسب است چراکه عمل جراحی و دیگر روش‌های درمانی معمولاً تومور را به طور کامل از بین می‌برند ولی این تومور و روش‌های درمانی استفاده شده برای آن می‌توانند سطح تولید هورمون‌ها در بدن را تحت تأثیر قرار دهند. دکتر سنجری در پایان گفت: پس از درمان بیماری کرانیوفارنژیوما، کودکتان باید به متخصص دستگاه درون ریز مراجعه کنید. کودک شما برای سالیان طولانی باید به صورت منظم به متخصص دستگاه درون ریز مراجعه کرده و معاینه شود. پزشک به او کمک می‌کند تا هرگونه عوارض جانبی ناشی از تومور و یا روش‌های درمان آن را مدیریت کرده و همچنین در صورت ایجاد دوباره‌ی تومور، آن را تشخیص می‌دهد.