آفتاب یزد – نجمه حمزه نیا: بیماریهای قلبی یکیاز علل منجر به فوت افراد بسیاری در جهان هستند، بهطوریکه طبق آمار منتشر شده از هر چهار مرگ یکی به علت بیماری قلبی است. افراد بسیاری در معرض خطر ابتلا به بیماریهای قلبی هستند و این رقم روز به روز افزایش مییابد. با اینکه بیماریهای قلبی […]
آفتاب یزد – نجمه حمزه نیا: بیماریهای قلبی یکیاز علل منجر به فوت افراد بسیاری در جهان هستند، بهطوریکه طبق آمار منتشر شده از هر چهار مرگ یکی به علت بیماری قلبی است. افراد بسیاری در معرض خطر ابتلا به بیماریهای قلبی هستند و این رقم روز به روز افزایش مییابد. با اینکه بیماریهای قلبی میتوانند کشنده باشند، امکان جلوگیری از آنها وجود دارد. با انتخاب سبک زندگی سالم میتوان با قلبی سالمتر، زندگی را تجربه کرد. چاقی یا داشتن اضافه وزن یکی از مهمترین عوامل خطر ابتلا به بیماری قلبی در افراد میشود که میتواند به صورت جدی کیفیت زندگی افراد را کاهش دهد و خطر جدی برای سلامت میباشد لذا با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد در اینباره با دکتر لیلا عسگرپور، متخصص قلب و عروق و دکتر نادر افشاری، متخصص قلب و عروق و دکتر آرزو خسروی، متخصص قلب و عروق گفتگو کرده است.
دکتر عسگرپور در اینباره میگوید: به طور کلی برای داشتن قلبی سالم و برای دور بودن از بیماریهای مختلف قلبی و غیر قلبی، لازم است «وزن بدن» در محدوده طبیعی حفظ شود. کاهش بیش از حد وزن از حالت استاندارد و همچنین افزایش وزن، هر دو میتواند برای سلامتی قلب و عروق ما خطرآفرین باشند.
وی بیان کرد: در سالهای اخیر با توجه به تغییر سبک زندگی به صورت کاهش میزان فعالیت بدنی و کم شدن از میزان شغلهای دستی و همچنین با توجه به افزایش مصرف مواد غذایی (البته نه برای همه انسانها)، روز به روز به تعداد افراد با اضافه وزن و چاقی افزوده میشود. این متخصص قلب و عروق ادامه داد: در ایران طبق آخرین بررسیها در افراد بالای ۲۰ سال، ۵۰ تا ۵۵ درصد آقایان و ۵۵ تا ۶۰ درصد خانمها اضافه وزن دارند و همچنین ۲۰ تا ۲۵ درصد آقایان و ۲۵ تا ۳۰ خانمها در این سنین به چاقی مبتلا میباشند. با توجه به این میزان از شیوع اضافه وزن و چاقی، اهمیت حفظ وزن مناسب برای قلب و عروق بسیار حیاتی و مهم است. وی اظهار کرد: برخلاف تصور وزن زیاد به تنهایی برای سلامت قلب و عروق خطرناک نیست. وزن زیاد در افراد با استخوانبندی درشت و با قد بلند یا در افراد ورزشکار که نسبت عضله به چربی بیشتر است، میتواند طبیعی باشد و این نوع از اضافه وزن هم طبیعتاً ضرری برای قلب و عروق و سایر اعضای بدن ندارد لذا برای استاندارد کردن عدد وزن بدن از نسبت وزن به قد استفاده میشود که به شاخص توده بدنی معروف است.
دکتر عسگرپور اشاره کرد: استفاده از شاخص توده بدنی به جای وزن بدن با قدرت بیشتری برای پیشبینی احتمال بروز بیماریهای قلبی و مرگ و میر در آینده، همراه است لذا با در نظر گرفتن این تقسیمبندی به نظر میرسد آنچه که برای قلب و عروق مضر است، بالا بودن نسبت چربی به حجم بدن است تا وزن خالص بدن.
این متخصص قلب و عروق عنوان کرد: بافت چربی در اصل نقش منبع ذخیره انرژی را برای موجودات دارد و اغلب حیوانات از این ذخایر در فصول سرد سال به عنوان منبع انرژی استفاده میکنند. با اینحال در افرادی که میزان دریافت غذا و کالری در آنها زیاد است و از سوی دیگر مصرف انرژی آنها در کار و فعالیت بدنی کم است، چربی به صورت همیشگی در لابه لای احشای شکمی و لگن و همچنین در زیر پوست تجمع پیدا میکند. وی متذکر شد: بافت چربی و سلولهای چربی موجود در بدن مانند منبع عوامل التهابی عمل میکنند و میزان پروتئینهای التهابی در خون افراد با اضافه وزن و چاق بیشتر از افراد عادی است.
دکتر عسگرپور تصریح کرد: عوامل التهابی یکی از عوامل خطر مهم برای ایجاد بیماریهای قلبی و عروقی هستند. بافت چربی به ویژه چربی دور شکم و چربی احشایی موجب بروز بیماریهایی میشود که اصطلاحاً به بیماریهای متابولیک مانند مقاومت به انسولین، افزایش فشار خون، افزایشتری گلیسرید خون، کاهش کلسترول مفید خون، سندرم متابولیک و دیابت نوع دو، معروف هستند.
این متخصص قلب و عروق افزود: هر کدام از این عوامل بالقوه عامل خطر مهمی برای ایجاد بیماریهای قلبی و عروقی است. چاقی و اضافه وزن هم به خودی خود و هم از طریق افزایش عوامل خطر متابولیک میتواند موجب ایجاد بیماریهای قلبی و عروقی، مانند گرفتگی و انسداد عروق کرونر قلب، سکته و حملههای قلبی، سکته مغزی، نارسایی قلب و بیماری آئورت و عروق محیطی شود. وی در پاسخ به این پرسش که «محدوده وزن سالم برای قلب کدام است»، گفت: به صورت کلی توصیه به حفظ عدد شاخص توده بدنی در محدوده ۱۸.۵ تا ۲۵ است.
دکتر عسگرپور میگوید: مطالعات متعددی نشان دادهاند که داشتن شاخص توده بدنی از ۲۵ تا ۲۹.۹ (محدوده اضافه وزن) به صورت واضح با افزایش بیماریهای قلبی و عروقی همراه است و همچنین میزان شیوع عوامل خطر قلبی مانند فشار خون بالا، چربی خون مختل و دیابت نوع دو در این محدوده به صورت واضح افزایش پیدا میکند. این متخصص قلب و عروق ابراز داشت: در شاخص توده بدنی بیشتر از ۳۰، علاوه از بیماریهای قلبی و عوامل خطر، میزان مرگ و میر هم افزایش پیدا میکند. در حقیقت دیگر نمیتوان چاقی را به عنوان یک استایل خاص بدنی یا یک حالت طبیعی دانست بلکه چاقی واقعاً یک بیماری است که میتواند میزان مرگ و میر را به صورت واضح افزایش دهد. وی اضافه کرد: با افزایش شاخص توده بدنی بیشتر از ۳۰ به هر میزان که شاخص توده بدنی افزایش پیدا میکند، میزان مرگ و میر هم افزایش پیدا خواهد کرد. در شاخص توده بدنی بیشتر از ۴۰ میزان طول عمر افراد از ۵ تا ۲۰ سال کاهش پیدا میکند.
دکتر عسگرپور بیان کرد: طبق آمار سازمان بهداشت جهانی علت ۴۴ درصد از دیابت قندی، ۲۳ درصد بیماریهای کرونر قلب و ۴۱ درصد از کانسرها و سرطانها به دلیل چاقی و اضافه وزن روی میدهد.
این متخصص قلب و عروق توضیح داد: در حال حاضر میزان مرگ و میر و ناتوانی به دلیل اضافه وزن و چاقی در سطح دنیا، بیشتر از مرگ و میر و عوارض ناشی از سوءتغذیه و کمبود مواد غذایی است. وی اذعان داشت: در یک مطالعه بزرگ که بر روی یک میلیون نفر انجام شده است، بهترین میزان شاخص توده بدنی که با کمترین میزان بیماری و مرگ و میر همراه بوده است در خانمها بین ۲۲ تا ۲۳.۴ و در آقایان ۲۳.۵ تا ۲۴.۹ بوده است لذا بهترین توصیه برای افراد سالمی که میخواهند حداقل عوارض قلبی را داشته باشند و گرفتار بیماریها و مرگ و میر ناشی از افزایش وزن نشوند، حفظ شاخص توده بدنی در این محدوده است.
چاقی تقریباً بر تمام قسمتها و اعضای بدن میتوانند اثر بگذارند
دکتر عسگرپور توضیح داد: اضافه وزن و چاقی تقریباً بر تمام قسمتها و اعضای بدن میتوانند اثر بگذارند. اگرچه بیشتر عوارض ناشی از چاقی با درگیری قلب و عروق شناخته میشود ولی چاقی عوارض شناخته شده دیگری هم، مانند مرگ و میر کلی، ابتلا به بعضی از انواع سرطانها، آسم و بیماریهای ریوی، نارسایی کلیه و دفع پروتئین از کلیه، آرتروز مفاصل به ویژه زانو و مچ پا، بیماریهای کیسه صفرا، آپنه خواب و بیماریهای انسدادی خواب، بیماریهای گوارشی مانند ریفلاکس، فتق مری، افسردگی، اضطراب و کاهش اعتماد به نفس دارد.
این متخصص قلب و عروق اظهار داشت: مشابه با اغلب توصیههای پزشکی که «پیشگیری بهتر از درمان است» در مورد اضافه وزن و چاقی هم بهتر است بنا بر پیشگیری از ابتلا به اضافه وزن باشد. داشتن سبک زندگی سالم، مصرف به اندازه مواد غذایی، داشتن تحرک و فعالیت بدنی مداوم و منظم بهترین راه پیشگیری از مبتلا شدن به اضافه وزن و چاقی است.
وی افزود: با اینحال هم برای افراد با اضافه وزن و هم افراد چاق، همواره باید مدنظر باشد که میتوانند از هر زمان و از هر نقطهای با توجه به این نکات شروع موفقیتآمیزی داشته باشند. اگرچه برنامههای متعدد و مختلفی برای کاهش وزن گفته شده است و تقریباً اغلب افراد هم تجربیات شخصی متعددی در این زمینه دارند ولی نباید فراموش کرد که شرط اصلی کاهش وزن «داشتن تصمیم و اراده» کافی برای آن است. البته در کنار تصمیم و اراده حتماً باید از راه و شیوه علمی و درست وارد شد.
دکتر عسگرپور ادامه داد: برخی از روشهای کاهش وزن که افراد به توصیه منابع و مراکز غیر علمی انجام میدهند، میتواند برای سلامتی بدن مضر باشد و توصیه نمیشود. این متخصص قلب و عروق توضیح داد: دو نکته عملی در مورد پیشگیری از افزایش و درمان افزایش وزن وجود دارد، اولی مصرف متناسب با نیاز غذا و کالری و دومی داشتن فعالیت بدنی منظم و مداوم. وی عنوان کرد: شاید بتوان گفت که بهترین راه توجه به وزن، کنترل میزان کالری و انرژی ورودی به بدن است. بدن ما در شبانه روز براساس میزان فعالیت بدنی و متابولیسم روزانه بدن، به میزان مشخصی از کالری نیاز دارد. مصرف کالری بیش از حد نیاز بدن مساوی است با ذخیره کردن آن به صورت بافت چربی در بدن لذا برای کنترل اضافه وزن یا باید میزان کالری مصرفی کم شود که میتوان این کار را با مصرف غذاهای با میزان کالری کمتر از قبیل میوهها و سبزیجات انجام داد و یا میزان متابولیسم و مصرف کالری در شبانه روز را با افزایش فعالیت بدنی و ورزش افزایش داد.
دکتر عسگرپور یادآور شد: برخلاف تصور برخی از افراد که چاقی را نوع خاصی از ظاهر افراد و یک پدیده طبیعی و فیزیولوژیک میدانند، اضافه وزن و چاقی یک بیماری محسوب میشوند. این بیماری از بسیاری از بیماریهای رایج خطرناکتر و کشندهتر است و همچنین خود چاقی میتواند عامل ایجاد بسیاری از بیماریهای مهم مانند دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا باشد لذا لازم است با این دیدگاه آموزشهای لازم در مورد پیشگیری و درمان اضافه وزن صورت بگیرد.
اضافه وزن و بیماریهای قلبی، ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند
در ادامه نیز دکتر افشاری در اینباره خاطرنشان کرد: چاقی و بیماریهای قلبی ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. یک معیار اصلی برای تشخیص چاقی در افراد وجود دارد که شاخص توده بدنی نامیده میشود. وی ادامه داد: شاخص توده بدنی نشان میدهد که یک فرد با سن مشخص، توزیع وزن مناسبی دارد یا خیر. با اینکه این شاخص برای غربالگری به کار میرود اما میتوان گفت که معیار چندان دقیقی نیست.
این متخصص قلب و عروق عنوان کرد: آنچه ارتباط چاقی و بیماریهای قلبی را نشان میدهد، نسبت اندازه دور کمر و باسن است. در واقع، حجم چربی جمع شده در ناحیه کمر و شکم نشاندهنده ارتباط اضافه وزن و بیماریهای قلبی خواهد بود. وی متذکر شد: برای افرادی که اندام گلابی شکل دارند، احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی ناشی از چاقی بیشتر است بنابراین درمان چاقی و حذف چربیهای اضافه، به پیشگیری از ابتلا به نارساییهای قلبی کمک میکند. دکتر افشاری توضیح داد: شاخص توده بدنی به معنای نسبت وزن به مجذور قد فرد است. وزن بر حسب کیلوگرم و قد بر حسب متر اندازهگیری میشود. هر چه مقدار شاخص توده بدنی بیشتر باشد، فرد به چاقی نزدیکتر است. البته ورزشکاران به دلیل حجم زیاد عضله، شاخص توده بدنی بالایی دارند. این در حالی است که این افراد، چاق تلقی نمیشوند.
این متخصص قلب و عروق مطرح کرد: اضافه وزن و بیماریهای قلبی، ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند اما در این مورد، مقدار شاخص توده بدنی معیار مناسبی برای تشخیص میزان خطر نیست. در واقع، برای درک رابطه چاقی و بیماریهای قلبی بهتر است حجم چربیهای اضافی دور کمر و شکم را در نظر گرفت.
وی عنوان کرد: افزایش وزن و چاقی، یک فاکتور خطر برای ابتلا به بیماریهای قلبی محسوب میشود. در مطالعات پژوهشی که در سال ۲۰۱۸ انجام گرفت، مشخص شد که چاقی و بیماریهای قلبی، در ارتباط هستند. به این معنا که افراد با مقدار شاخص توده بدنی بالا، در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی قرار دارند. این در حالی است که افراد با شاخص توده بدنی سالم، کمتر از افراد دیگر به این بیماریها دچار میشوند.
دکتر افشاری اشاره کرد: هنگامی که سطح چربی، مخصوصا در ناحیه شکم افزایش پیدا کند، مشکلاتی مانند مقاومت به انسولین به وجود میآید. همچنین، سطح التهاب در بدن افزایش پیدا میکند. این حالتها میتوانند منشاء آترواسکلروز باشند. این یعنی چاقی و سکته قلبی با یکدیگر ارتباط مستقیم خواهند داشت.
این متخصص قلب و عروق ادامه داد: آترواسکلروز حالتی است که در آن کلسترول بد، به صورت پلاک بر روی دیواره عروق قلبی، جمع میشود. این مسئله منجر به تنگ شدن رگها یا انسداد عروق میگردد. در نتیجه، حجم خونی که به قلب میرسد کاهش مییابد. با این توضیح، ارتباط چاقی و بیماریهای قلبی، از جمله بیماری کرونری قلب، کاملا قابل درک است. آترواسکلروز شدید ممکن است عروق مغزی را نیز درگیر کرده و سکته مغزی را در پی داشته باشد.
وی اظهار کرد: افزایش حجم چربی در بدن، حجم خون را نیز افزایش میدهد بنابراین قلب برای کنترل گردش خون، باید ضربان بیشتری انجام دهد. این اضافه کاری ساختار این ماهیچه را تغییر میدهد. به این معنا که بطنها و دهلیزهای قلب نمیتوانند عملکرد صحیحی داشته باشند و این مسئله منجر به بروز نارساییهای قلبی خواهد شد.
دکتر افشاری ادامه داد: یکی از مسائلی که ارتباط چاقی و بیماریهای قلبی را توضیح میدهد، تغییر ریتم قلب است. در بسیاری از افراد، چاقی و اضافه وزن منجر به بروز آریتمی قلبی و فیبریلاسیون دهلیزی میگردد.
این متخصص قلب و عروق افزود: تغییرات ساختاری قلب عموما به افزایش حجم چربی در بدن مربوط است. هنگامی که تغییر وضعیت بطنها و دهلیزها به گونهای باشد که در سیگنال دهی قلب اختلال وارد گردد، فیبریلاسیون دهلیزی رخ میدهد. وی تصریح کرد: برخی عوامل که در بروز خطر فیبریلاسیون دهلیزی نقش دارند که همه آنها به چاقی مربوط هستند عبارتند از رسوب کردن چربی در اطراف قلب، افزایش فاکتورهای التهابی در بدن و تغییرات حجم خون مرتبط با چاقی و نارسایی قلبی، آپنه خواب و فشار خون بالا.
دکتر افشاری ادامه داد: این گونه عوامل میتوانند انواع نارساییهای قلبی و آریتمی را ایجاد نمایند و آریتمی قلبی، خطراتی مانند لخته شدن خون، حمله و سکته قلبی را در پی دارد. این متخصص قلب و عروق تشریح کرد: یکی دیگر از حالتهایی که نشان میدهد چاقی و بیماریهای قلبی ارتباط تنگاتنگی دارند، افزایش فشار خون است زیرا در بسیاری از افراد، علت ابتلا به فشار خون بالا، چاقی و اضافه وزن است. هر چه مقدار بافت چربی در بدن بیشتر باشد، تغییرات پیچیدهتری ایجاد میگردند. همه این تغییرات، فشار خون را تحت تاثیر قرار میدهند و مقدار آن را از بازه سالم، بالاتر میبرند. وی اضافه کرد: از سوی دیگر، فشار خون بالا، منجر به سفت شدن رگها خواهد شد. این حالت، تجمع پلاک بر روی دیواره عروق و تنگ شدن آنها را تشدید میکند. به این ترتیب، فرد در معرض ابتلا به آترواسکلروز قرار میگیرد.
دکتر افشاری توضیح داد: فشار خون بالا باعث اضافه کاری قلب هم میشود. هر چه ماهیچه قلب تپش بیشتری داشته باشد، ضخیم شدن عضله آن محتملتر است. تغییرات ساختاری که در ماهیچه قلب و عروق آن به وجود میآیند، احتمال ابتلا به نارسایی قلبی را افزایش میدهند. به این ترتیب، اثر متقابل فشار خون بالا ناشی از چاقی و بیماریهای قلبی، قابل توجیه خواهد بود.
این متخصص قلب و عروق متذکر شد: در افرادی که دچار اضافه وزن هستند، ابتلا به دیابت نوع دو شایعتر است. هنگامی که سطح قند خون از حد استاندارد بالاتر رود، عروق خونی داخل و اطراف قلب آسیب میبینند. همچنین، عملکرد اعصاب کنترلکننده قلب، دچار اختلال میشود.
وی افزود: وقتی عروق قلب آسیب ببینند، خونرسانی به این ماهیچه پرتکاپو مختل میگردد. این مسئله ممکن است در نهایت منجر به تغییرات ساختاری در عضله قلب شود که عامل نارسایی و حمله قلبی است لذا به این ترتیب، میتوان گفت که چاقی، دیابت و بیماریهای قلبی، کاملا با یکدیگر در ارتباط هستند. دکتر افشاری گفت: به نظر میرسد که با توجه به تحقیقات انجام شده بتوان با کاهش وزن و کنترل دیابت، از بروز بیماریهای قلبی جلوگیری به عمل آورد.
کاهش وزن خودخواسته م تأثیر بسزایی بر کاهش بیماریهای قلبی عروقی دارد
در ادامه نیز دکتر خسروی در اینباره ابراز داشت: چاقی و اضافه وزن نه تنها احتمال ابتلا به انواع بیماریهای قلبی را افزایش میدهد، بلکه کل سلامت انسان را به خطر میاندازد. وی افزود: چاقی و خطرات آن صرفاً در مقدار چربی بدن شما نیست. بلکه جایی که این چربی اضافه جمع شده است نیز مهم است. بر اساس تحقیقات چربی دور شکم از پرخطرترین قسمتها است.
این متخصص قلب و عروق مطرح کرد: در حقیقت خطر ابتلا به بیماریهای قلبی حتی در افرادی که چاق نیستند ولی دور کمر بزرگی دارند نیز وجود دارد. اگر شما هم جزو آن دسته از افراد هستید که چربی زیادی را در میانه بدن خود حمل میکنید، وقت آن رسیده است که تغییر را شروع کنید. حتی تغییرات کوچک نیز تاثیر زیادی در سلامت شما به خصوص سلامت قلب و عروق شما خواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد: چاقی به معنای این است که شما چربی زیادی دارید که میتواند سلامتی شما را به خطر بیندازد. چاقی با برخی موارد ارتباط مستقیم دارد که عبارتند از ابتلا به بیماری قلبی، فشار خون بالا، کلسترول بالا، نارسایی قلبی، حمله قلبی، دیابت نوع دو، آپنه انسدادی خواب، سرطان پستان، روده بزرگ و دیگر انواع سرطان، زوال عقل و بیماری آلزایمر، افسردگی و دردهای مزمن.
دکتر خسروی مطرح کرد: اضافه وزن آسیبهای جدیای به قلب وارد میکند که عبارتند از نارسایی قلبی، فیبریلاسیون دهلیزی، بیماری کرونر قلب، تجمع پلاک در دیواره شریان، ترومبوآمبولی وریدی است.
این متخصص قلب و عروق افزود: شاخص توده بدنی بالا ارتباط مستقیمی با خطر نارسایی قلبی دارد. به ازاء هر یک واحد افزایش شاخص توده بدنی خطر انواع نارسایی قلبی در مردان و زنان به ترتیب ۵ و ۷ درصد افزایش مییابد. وی تشریح کرد: با افزایش وزن، حجم کل خون در بدن افزایش مییابد و در نتیجه میزان خونی که توسط قلب به بدن پمپاژ میشود نیز افزایش یافته و موجب بالا رفتن ضربان قلب میشود.
دکتر خسروی ادامه داد: با افزایش حجم خون، حجم خون برگشتی به قلب نیز افزایش مییابد که نتیجه آن، گشاد شدن و بزرگ شدن بطن راست و چپ و کشش دیوارهی قلب است. در گذر زمان عضله بطن چپ ضخیم شده که به آن هیپرتروفی بطن چپ میگویند و در نهایت منجر به نارسایی قلبی میشود.
این متخصص قلب و عروق متذکر شد: در نارسایی قلب راست، قلب برای اکسیژنرسانی خون را نمیتواند به ریه پمپاژ کند و در نارسایی قلب چپ، قلب خون حاوی اکسیژن را نمیتواند به میزان کافی به بدن پمپ نماید.
وی توضیح داد: ضربان غیرطبیعی قلب یا فیبریلاسیون دهلیزی رایجترین نوع آریتمی است. در شرایط عادی، بطنهای فوقانی و تحتانی قلب به صورت هماهنگ منقبض و شل میشوند تا خون را از بطنهای فوقانی به بطنهای تحتانی منتقل کرده و سپس خون به ریهها و بدن پمپاژ شود. در شرایط فیبریلاسیون دهلیزی، بطنهای فوقانی و تحتانی قلب هماهنگ نیستند. بطنهای فوقانی خیلی سریع و نامنظم ضربه میزنند. در نتیجه عمل انتقال خون به بطنهای تحتانی و خارج از بدن بیاثر خواهد بود.
دکتر خسروی گفت: فیبریلاسیون دهلیزی همچنین منجر به کند شدن جریان خون و افزایش خطر تشکیل لختهی خون میشود که اگر از قلب خارج شود، میتواند به مغز منتقل شده و منجر به سکته مغزی شود.
این متخصص قلب و عروق اذعان داشت: در حالی که افزایش سن، سابقه بیماری کرونر قلب، فشار خون بالا و نارسایی قلبی فرد را مستعد ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی میکند، چاقی نیز یک عامل پرخطر محسوب میشود. مطالعات نشان میدهد که چاقی خطر ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی را ۴۹ درصد افزایش میدهد که با شاخص توده بدنی (نسبت وزن به قد افراد) بالاتر، این خطر بالاتر نیز میرود.
وی مطرح کرد: تصلب شرایین و رسوب پلاک در دیوارههای داخلی رگها، علت بیماری کرونر قلب است. پلاک از کلسترول، کلسیم، مواد لختهکننده و غیره تشکیل شده است و از آنجا که پلاک در رگهای خونی قلب ایجاد میشود، میتواند جریان خون را به قلب تا حدی یا به طور کامل مسدود کند. این عمل منجر به کاهش اکسیژنرسانی به عضلات قلب شده و باعث درد در قفسه سینه (آنژین) و حمله قلبی میشود. دکتر خسروی تصریح کرد: رسوب و تجمع پلاک در دیواره شریان یک روند آهسته است و میتواند در افراد از ۵ تا ۱۰ سالگی شروع شود. به طور کلی، چاقی و چربی اضافی در اطراف ناحیه شکم با افزایش تصلب شرایین ارتباط مستقیم دارد. مطالعات نشان میدهد چاقی در بزرگسالان و جوانان، پیشرفت تصلب شرایین را تسریع میکند.
این متخصص قلب و عروق اشاره کرد: تورم پا از رایجترین معضلات در چاقی شدید است که میتواند از اثرات ساختاری و عملکردی وزن اضافی بر قلب باشد. تورم پا و کاهش تحرک در افراد دارای اضافه وزن و چاقی باعث کاهش عملکرد پمپاژ خون به ماهیچههای پا خصوصاً ساق پا میشود. این امر منجر به مشکلات جریان خون در رگهای پا شده و سوءعملکرد دریچههای وریدی را در پی خواهد داشت. وی ادامه داد: از مشکلات پایدار و شدید جریان وریدی اندام تحتانی (استاز وریدی) زخم پا و عفونتهای پوستی است. چاقی خطر ایجاد لخته خون در پا معروف به ترومبوز آمبولی وریدی در ریه (آمبولی ریوی) را نیز افزایش میدهد.
دکتر خسروی خاطرنشان کرد: سکته مغزی زمانی اتفاق میافتد که اکسیژنرسانی به مغز کم باشد. سلولهای مغزی بسیار حساس هستند و اگر به آنها اکسیژن کم برسد و یا اصلا نرسد، در عرض چند دقیقه مرگ سلولها آغاز میشود. سکته مغزی دو نوع دارد که عبارتند از انسدادی و خونریزیدهنده است.
این متخصص قلب و عروق اضافه کرد: سکته مغزی انسدادی یا ایسکمیک رایجترین نوع سکته مغزی است و ۸۷ درصد از افراد این نوع را تجربه میکنند. این اختلال میتواند به دلیل پلاک یا لخته خونی باشد که در رگهای خونی ایجاد شده و خون اکسیژنه مغز را تأمین میکند. اختلال در جریان خون همچنین میتواند به دلیل ایجاد پلاک یا لخته خونی باشد که در خارج از مغز ایجاد شده و از طریق جریان خون به رگهای باریک مغز رسیده و آنجا ساکن شده است. وی ادامه داد: سکته مغزی خونریزیدهنده (۱۳ درصد سکتههای مغزی) هنگام نشت یا پارگی رگ خونی در مغز اتفاق میافتد. عواملی که منجر به سکته مغزی میشود شامل فشار خون، فیبریلاسیون دهلیزی، آپنه انسدادی خواب، دیابت، عدم فعالیت بدنی و افزایش کلسترول خون است؛ پیوند مشترک میان همهی این عوامل پرخطر، چاقی است.
دکتر خسروی مطرح کرد: تحقیقات نشان میدهد کاهش وزن خودخواسته میتواند تأثیر بسزایی بر کاهش بیماریهای قلبی عروقی و مرگ و میر ناشی از آن داشته باشد. اثرات مفید کاهش وزن در طولانی مدت به وضوح قابل مشاهده است. اصلاح سبک زندگی به کمک رژیم غذایی و ورزش در همهی بیماران مبتلا به چاقی لازم است.
این متخصص قلب و عروق افزود: علم پزشکی ثابت میکند اصلاح رژیم غذایی منجر به کاهش وزن میشود و در پی آن کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) را به همراه خواهد داشت.
وی در پایان گفت: علاوه بر رژیم غذایی، کاهش وزن را میتوان با ورزش منظم
ادامه داد. حتی کاهش وزن بسیار کم در حدود ۵ تا ۱۰ درصد نیز تأثیرات چشمگیری در کاهش فشار خون دارد که باعث بهبود نتیجه آزمایش چربی خون میشود. همچنین کاهش وزن حساسیت به انسولین را بهبود میبخشد و منجر به بهبود بیماری دیابت میشود.
Saturday, 27 April , 2024