آفتاب یزد – نجمه حمزه نیا: در میان انواع بیماری‌های زنانه‌ای که بیشتر خانم‌ها به دلایل مختلف به آن دچار می‌شوند، می‌توان به بیماری کیست تخمدان اشاره کرد که می‌تواند برای بدن خانم‌ها مشکلات زیادی را به همراه داشته باشد. بسیاری از زنان در طول زندگی خود حداقل یکبار مبتلا به کیست‌های خوش‌خیم تخمدان می‌شوند. […]

آفتاب یزد – نجمه حمزه نیا: در میان انواع بیماری‌های زنانه‌ای که بیشتر خانم‌ها به دلایل مختلف به آن دچار می‌شوند، می‌توان به بیماری کیست تخمدان اشاره کرد که می‌تواند برای بدن خانم‌ها مشکلات زیادی را به همراه داشته باشد. بسیاری از زنان در طول زندگی خود حداقل یکبار مبتلا به کیست‌های خوش‌خیم تخمدان می‌شوند. اکثر کیست‌های تخمدان ناراحتی کمی دارند و بی‌خطر هستند و طی چند ماه بدون درمان از بین می‌روند. با این حال، کیست تخمدان در صورت بزرگ شدن، افزایش تعداد یا پارگی، می‌توانند علائم و عوارض جدی ایجاد کنند و مشکلات جدی را فراهم کند لذا با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد در اینباره با دکتر فاطمه نعمت اللهی، جراح و متخصص زنان و زایمان و دکتر منیژه جوانمرد خوشدل، جراح و متخصص زنان و زایمان و دکتر فاطمه سمامی، جراح و متخصص زنان و زایمان گفتگو کرده است. دکتر نعمت اللهی در اینباره می‌گوید: تخمدان‌ها دو غده‌ تخم‌مرغی شکل هستند که در دو طرف رحم قرار گرفته‌اند و از طریق لوله‌ای به نام فالوپ به هم متصل هستند. تخمدان‌ها هورمون‌های زنانه یعنی پروژسترون و استروژن را می‌سازند که چرخه قاعدگی را تنظیم می‌کنند. تخمدان‌ها بیضوی شکل و به طول تقریبی سه سانتی‌متر هستند که در داخل لگن قرار دارند.


وی بیان کرد: کیست تخمدان، کیسه‌ای است با محتوی مایع که درون تخمدان یا روی آن رشد می‌کند. انواع مختلفی از کیست‌های تخمدان وجود دارد. بیشتر کیست‌ها خود به خود یا با مصرف قرص در طی ۶ تا ۸ هفته از بین می‌روند و مشکل چندانی ایجاد نمی‌کنند.
این جراح و متخصص زنان و زایمان مطرح کرد: دردهای ناحیه شکمی و لگن گاهی نشانه‌های ایجاد کیست تخمدان است. این دردها می‌توانند به دلایلی همچون پارگی کیست، بزرگ‌شدن و کشش آن، خونریزی در کیست یا پیچ‌خوردگی کیست، ایجاد شوند.
وی عنوان کرد: کیست‌های تخمدان حجیم، در بعضی موارد باعث بروز تکرر ادرار و از دست‌دادن کنترل ادرار، مشکل و درد برای تخلیه مثانه و حرکات دردناک روده نیز می‌شوند.
دکتر نعمت اللهی ابراز کرد: پارگی کیست تخمدان همیشه نمود بیرونی ندارد، به‌ ویژه وقتی کیسه تخمدان کوچک است، گاهی اوقات پارگی کیست تخمدان باعث درد و خونریزی شدید می‌شود و این درد به شکل ناگهانی و یکباره در بدن بروز می‌کند. این دردها معمولا خود را در هنگام فعالیت‌های جسمانی شدید و ورزش‌کردن نشان می‌دهند.
این جراح و متخصص زنان و زایمان اظهار کرد: انواع کیست تخمدان عبارتند از کیست فولیکولی، کیست جسم زرد، کیست شکلاتی، سندروم تخمدان پلی کیستیک، کیست درموئید و آبسه‌ لوله تخمدان.
وی ادامه داد: کیست فولیکولی، شایع‌ترین کیست در تخمدان است و در اثر رشد و بزرگ‌شدن یک فولیکول ایجاد می‌شود. فولیکول کیسه‌ای حاوی مایع و در‌بردارنده تخمک است. کیست فولیکولی وقتی به‌وجود می‌آید که فولیکول در زمان چرخه‌ قاعدگی از اندازه طبیعی‌اش بزرگ‌تر شده و اجازه‌ خروج تخمک را نمی‌دهد. این نوع از کیست تخمدان معمولا به‌طور خودکار درمان می‌شود و گاهی اوقات در کیسه‌های ایجاد شده، خون نشتی به تخمک هم دیده می‌شود.
دکتر نعمت اللهی مطرح کرد: جسم زرد غده‌ای کوچک و موقتی است که پس از رها‌شدن تخمک از تخمدان، در تخمک تشکیل می‌شود. وظیفه‌ جسم زرد تولید هورمون پروژسترون است که در آماده‌کردن پوشش درونی رحم یا همان آندومتر برای لانه‌گزینی تخمک بارور‌شده نقش بسزایی دارد. تولید بیش از حد مایعی قهوه‌ای رنگ، منجر به انباشته‌شدن فضای داخلی فولیکول و بزرگ‌شدن غیر عادی آن می‌شود. عامل کیست، جسم زرد است.
این جراح و متخصص زنان و زایمان افزود: کیست جسم زرد با سونوگرافی قابل تشخیص است و در بیشتر مواقع خود‌به‌خود پس از مدتی کوچک می‌شود و از بین می‌رود.
وی می‌گوید: بافت‌های طبیعی لایه داخلی رحم یا آندومتر در کیست شکلاتی در سایر قسمت‌های بدن رشد می‌کنند. این اختلال به‌طور شایع تخمدان‌ها، روده‌ی بزرگ و لگن را درگیر می‌کند. انتشار بافت آندومتر به خارج از ناحیه لگن و چسبندگی احشا و ارگان‌ها از نتایج این کیست است. محتویات کیسه‌های کیستی در این نوع، به رنگ قهوه‌ای و قرمز است و به همین خاطر به آن کیست شکلاتی می‌گویند.
دکتر نعمت اللهی عنوان کرد: سندروم تخمدان پلی کیستیک، نتیجه‌ اختلالات هورمونی و علت اصلی ناباروری در زنان است. در واقع وجود چند کیست کوچک در تخمدان‌ها موجب ایجاد این سندروم می‌شود.
این جراح و متخصص زنان و زایمان عنوان کرد: کیست درموئید یا کیست مویی در حقیقت یک تومور خوش‌خیم است که حاوی مو، خون، چربی، ناخن، استخوان، غضروف یا بافت‌های تیروئیدی است. نوع کیست مویی تخمدان در سن تولید مثل در زن‌ها ایجاد می‌شود. این کیست‌ها روی یک یا هر دو تخمدان‌ ایجاد می‌شوند و معمولا علامتی ندارند. اگر این کیست‌ها بزرگ شوند، باعث چرخش تخمدان و اختلال در جریان خون می‌شوند.
وی تشریح کرد: آبسه‌ لوله تخمدان یعنی آبسه‌ای که لوله‌ی رحمی و تخمدان را درگیر می‌کند. در موارد حاد، کیست‌ها درون یا روی لوله‌های تخمدان را پر می‌کنند و حتما باید پیگیری و درمان شوند. دکتر نعمت اللهی توضیح داد: ترکیدن کیست تخمدان حادثه‌ای طبیعی در بین خانم‌هایی است که در سنین باروری قرار دارند. کیست‌های فیزیولوژیکی مثل کیست فولیکولار، جسم زرد یا پاتولوژیک ممکن است بترکند( اندومتریوم، اجزای کیستی خوش خیم یا
بد خیم نئوپلاسم است).
این جراح و متخصص زنان و زایمان افزود: در سیکل‌های طبیعی ترکیدن فیزیولوژیکی کیست‌های کوچک فولیکولار، که با هر تخمک‌گذاری اتفاق می‌افتد، معمولاً اهمیت و خطری ندارد. این گردش معمولاً بدون نشان و یا با دردی در اواسط چرخه همراه است.
وی گفت: ترکیدن کیست تخمدان منجر به رها شدن خون یا مایع داخل کیست می‌شود که امکان دارد کیسه صفاق را تحریک کند. کیست‌های درموئید دارای مایع چربی، مو، استخوان یا غضروف هستند که ترکیدن آن‌ها می‌تواند مشکلات صفاقی زیادی را به دنبال داشته باشد. معمولاً بیمار بعد از ترکیدن کیست‌های درموئید احتیاج به جراحی دارد.دکتر نعمت اللهی بیان کرد: کیست پاره شده همیشه علایمی نشان نمی‌دهد بالاخص درصورتی که کیست کوچک باشد. ولی گاهی پاره شدن کیست سبب درد شدید و خون ریزی داخلی می‌شود. این جراح و متخصص زنان و زایمان اظهار کرد: درد پارگی کیست دردی غیرمنتظره است که در یک طرف بدن حس می‌شود. درد امکان دارد در موقع فعالیت‌های فیزیکی آغاز شود. کیست پاره شده سبب تب و علایم معده و روده نمی‌شود.
وی ادامه داد: کیست تخمدان کوچک، علایمی ایجاد نمی‌کنند ولی کیست‌های بزرگتر علایمی ایجاد می‌کند که عبارتند ازدرد درشکم و کمر، حس نفخ و سوزش معده، افزایش شکاف شکمی، حس درد در روده و حرکات روده، درد در سمت راست پایین شکم و تهوع و استفراغ .

 قابلیت پارگی کیست‌های بزرگ بیش‌تر است
دکتر نعمت اللهی عنوان کرد: قابلیت پارگی کیست‌های بزرگ بیشتر است. پارگی کیست تخمدان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد به طور مثال نوسانات هورمونی و گردش قاعدگی، رایج‌ترین علل پارگی کیست است.
این جراح و متخصص زنان و زایمان افزود: خطر پیدایش کیست در زمان حاملگی افزایش می‌یابد. درصورتی که کیست تخمدان بدون ضربه و خود به خود پاره شود می‌تواند خطرآفرین باشد به ویژه درصورتی که پس از بارداری رخ دهد.
وی اضافه کرد: برای زنانی که فاکتور انعقاد خون در آنها کم است، احتمال پارگی کیست افزایش می‌یابد، پیچش و کشش بر اثر حرکات روده به کیست‌ها فشار وارد می‌کند و امکان دارد سبب پارگی آنها شود و حرکات ناگهانی حین ورزش کردن و چه بسا خم شدن برای برداشتن اشیاء ممکن است باعث پارگی کیست تخمدان شود.
دکتر نعمت اللهی بیان کرد: آپاندیس، بارداری خارج از رحم و خونریزی داخلی مثل خونریزی کبد و طحال نیز از علل دیگری است که احتمال پارگی کیست تخمدان را افزایش می‌یابد
این جراح و متخصص زنان و زایمان متذکر شد: علایم شدید پارگی کیست تخمدان حاوی خونریزی، حس درد شدید شکمی، لگن، یا کمر درد یا استفراغ است. از دست دادن خون امکان دارد عوارض جانبی منفی به وجود آورد، بدین ترتیب مهم است که یک کیست پاره شده را سریعا درمان کنید لذا باید فورا به پزشک یا اورژانس بروید.
وی توضیح داد: زمانی که به ملاقات یک پزشک با علایم یک کیست پاره شده رسیده اید، او یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد. این امتحان حاوی امتحان لگنی می‌شود، جایی که وی برای کیست‌های موجود و کیست‌های پاره شده آزمایش می‌کند. شما باید همراه با علایم یک سابقه پزشکی برای پزشک خود داشته باشید.
دکتر نعمت اللهی اظهار کرد: درصورتی که پزشک شما متقاعد شود که شما امکان دارد یک کیست پاره شده داشته باشید، وی یک سری آزمایشات را برای بررسی انجام خواهد داد. او مطمئن خواهد شد درصورتی که حامله هستید، حاملگی سبب ایجاد کیست نشده است.
این جراح و متخصص زنان و زایمان خاطرنشان کرد: اصلا راهی برای پیشگیری از ترکیدن کیست تخمدان وجود ندارد. با این حال، درصورتی که پزشک در زمان آزمایشات متوجه کیست تخمدان شود، امکان دارد به بیمار سفارش کند که مرتب به وی مراجعه کند تا رشد یا از بین رفتن آن زیر نظر گرفته شود.
وی تصریح کرد: پارگی کیست تخمدان معمولاً به درمان خاصی احتیاج ندارد، ولی گاهی برای کاهش درد، داروهای ضددرد و مسکن تجویز می‌شود. وضعیت سنی، شرایط کیست‌ها و وزن بیمار، درمان‌ها را متمایز خواهد بود.
دکتر نعمت اللهی عنوان کرد: درصورتی که کیست پاره شده کیست عملکردی باشد، این بدان معناست که می‌تواند در منزل درمان شود. پزشک شما امکان دارد به شما پیشنهاد کند که داروهای ضد درد را برای کاهش درد استفاده کنید درصورتی که دکتر شما این را پیشنهاد می‌کند، می‌توانید از مسکن‌های غیر استروییدی و ضد التهابی مثل ایبوپروفن یا استامینوفن و یا تیلنول استفاده کنید.این جراح و متخصص زنان و زایمان بیان کرد: درصورتی که کیست پاره شده را می‌خواهید در منزل درمان کنید، از گرما استفاده کنید. شما می‌توانید یک بطری آب گرم یا یک پد حرارتی برای کاهش درد در شکم و کمرتان استفاده کنید. شما همچنین امکان دارد دوست داشته باشید که در وان آب داغ دراز بکشید. موقع استفاده از گرما در برابر پوست خود احتیاط حاصل کنید. مدام یک حوله یا پارچه بین منبع گرما و پوستتان برای مراقبت در برابر سوختن بگذارید.وی گفت: بیمار در صورت داشتن علایم شدید ترکیدگی کیست، باید در بیمارستان بستری شود. امکان دارد مسکن داخل سِرُم ریخته و به رگ بیمار تزریق شود. همچنین ممکن است به علت خون ریزی داخلی احتیاج به دریافت مایعات یا خون باشید. درصورتی که کیست از قبل بزرگ و دردناک شده باشد، پزشک امکان دارد برای برداشتن آن جراحی لاپاراسکوپی انجام دهد. این جراحی در بیمارستان انجام شده و نباید با سیستکتومی یا برداشتن مثانه اشتباه گرفته شود.
>با پاره شدن دیواره کیست، خونریزی اتفاق می‌افتد
در ادامه نیز دکتر جوانمرد خوشدل در اینباره خاطرنشان کرد: در تخمدان کیسه‌های کوچکی حاوی تخمک وجود دارند که به آنها فولیکول می‌گویند. در زمان تخمک گذاری، فولیکول پاره شده و تخمک آزاد می‌کند.
وی اظهار کرد: اگر در زمان تخمک گذاری، تخمک از فولیکول آزاد نشود، مایع یا خون در فولیکول تجمع پیدا کرده و فولیکول به کیسه کوچکی به نام کیست تبدیل می‌شود. اغلب کیست‌ها از جمله کیست شکلاتی، هورمونی هستند و به دلیل اختلال در عملکرد تخمدانها ایجاد می‌شوند.
این جراح و متخصص زنان و زایمان توضیح داد: غالبا کیست‌های تخمدانی بدون علائم هستند و خودبه خود برطرف می‌شوند. مگر اینکه اندازه کیست بزرگ بوده و یا محل قرارگیری آن به گونه‌ای باشد که باعث بروز علائم شود.
وی اظهار کرد: علائم کیست تخمدان عبارت است از دردهای لگنی قبل از قاعدگی یا در طول قاعدگی،نیاز فوری برای دفع ادرار به خاطر فشار کیست‌های بزرگ تخمدانی به مثانه،قاعدگی نامنظم، نفخ شکم و دفع دردناک مدفوع.
دکتر جوانمرد خوشدل متذکر شد: با ایجاد مشکل باروری یا تشدید و برطرف نشدن علائم حتما باید برای درمان کیست تخمدان خود به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. پاره شدن کیست و یا چرخش تخمدان در اثر بزرگ بودن کیست می‌تواند باعث مرگ زنان شود.
این جراح و متخصص زنان و زایمان می‌گوید: نحوه دفع کیست تخمدان بستگی به اندازه کیست دارد. به طور مثال ۹۰ درصد از کیست‌های تخمدان هورمونی و ریز هستند و بدون مصرف دارو طی ۶ تا ۸ هفته دفع می‌شوند. این نوع کیستها در اثر بروز اختلال هورمونی در تخمدانها ایجاد می‌شوند.
وی ابراز کرد: کیست‌هایی که بزرگ هستند، نمی‌توانند خودبه خود دفع شوند. برای دفع آنها قرص‌های ضد بارداری لازم است. کیست‌های بزرگی که با دارو دفع نمی‌شوند و یا بدخیم هستند و جان بیمار را تهدید می‌کنند، با جراحی لاپاراسکوپی از تخمدان بیمار خارج می‌شوند.
دکتر جوانمرد خوشدل تشریح کرد: ترکیدن کیست تخمدان با درد شدید و ناگهانی همراه است. بعضی از خانم‌ها موقع ترکیدن کیست تخمدان ممکن است در ناحیه زیر شکم احساس بی‌حسی داشته باشند.
این جراح و متخصص زنان و زایمان افزود: ترکیدن کیست تخمدان باعث خروج مایع، خون یا دیگر محتویات کیست می‌شود. در کیست‌های درموئیدی معمولا استخوان، مو و … از کیست خارج می‌شود. اگر محتویات کیست مشکلی برای زنان ایجاد کند، باید اقدام به جراحی کرد.
وی مطرح کرد: برخلاف تصور بسیاری از خانم ها، دفع کیست تخمدان با دفع شدن یک کیست همراه نیست. بلکه دفع کیست ترکیده، با لکه بینی یا خونریزی و البته درد همراه است. برای اطمینان از اینکه کیست تخمدان شما دفع شده است باید به نشانه‌های دفع کیست تخمدان توجه کنید.
دکتر جوانمرد خوشدل افزود: ترکیدن و دفع کیست تخمدان با یک درد تیز و ناگهانی همراه است. سمتی که کیست تخمدان دارید، درد شدید و تیرکشنده‌ای را احساس خواهید کرد. این درد خبر از پارگی کیست و دفع آن می‌دهد.
این جراح و متخصص زنان و زایمان اشاره کرد: شایع‌ترین نشانه دفع کیست تخمدان، خونریزی است. با پاره شدن دیواره کیست، خونریزی اتفاق می‌افتد. ممکن است خونریزی یا لکه بینی بین دو سیکل قاعدگی مشاهده کنید که این نشان‌دهنده ترکیدن و رفع کیست شما است. اما پارگی و دفع کیست‌های تخمدان بیشتر در زمان پریودی اتفاق می‌افتد.
وی تصریح کرد: زیاد بودن تعداد کیست‌های تخمدان مثلا در بیماری سندروم تخمدان پلی کیستیک یا بزرگ بودن اندازه کیست می‌تواند باعث فشار به اندام‌های لگنی می‌شود. به علاوه شکم این افراد حالت برآمدگی دارد. با ترکیدن کیست تخمدان و دفع آن، این احساس فشار از بین می‌رود اما تورم و برآمدگی شکم به خاطر تخلیه خون یا مایع درون کیست به حفره شکمی ادامه پیدا می‌کند بنابراین موقع دفع کیست تورم شکم شما بیشتر از قبل می‌شود.
دکتر جوانمرد خوشدل گفت: برخی از خانم‌ها موقع دفع کیست ممکن است علائمی مثل تب یا حالت تهوع و استفراغ داشته باشند. برخی از خانم‌ها نیز ممکن است دچار سرگیجه شوند. با مشاهده این علائم، اگر می‌خواهید از دفع کیست تخمدان خود مطمئن شوید می‌توانید با یک سونوگرافی به این اطمینان برسید.

همه کیست‌های تخمدان خطرناک نیستند
در ادامه نیز دکتر سمامی در اینباره ابراز داشت: تخمدان‌ها یک جفت غده بیضوی شکل هستند، که دردو طرف رحم قرار دارند و از طریق لوله‌های فالوپ به یکدیگر وصل شده اند، تخمدان که به صورت جفت در هر طرف رحم وجود دارد، اندازه و شکل آنها تقریباً به اندازه یک بادام است.
وی بیان کرد: گاهی اوقات کیست‌ها به صورت کیسه‌های پر از مایع هستند که در داخل یا روی سطح تخمدان ایجاد می‌شوند. این کیست‌ها به نام کیست تخمدان شناخته می‌شوند. تخمدان‌ها هورمون‌هایی مانند پروژسترون و استروژن و تخمک را تولید می‌کنند در یک فرد سالم هر ماه یک تخمک کامل شده و به داخل رحم پرتاب می‌گردد. این جراح و متخصص زنان و زایمان مطرح کرد: در افرادی که دارای کیست تخمدان هستند، تخمک کامل می‌شود اما به داخل رحم پرتاب نمی‌شود، کیست به صورت یک فضایی به شکل بادکنک است که مملوء از مایعات در داخل و یا سطح بافت تخمدان دیده می‌شود. وی توضیح داد: کیست‌های تخمدان که در بدن خانم‌ها به وجود می‌آید را می‌توانیم به انواع مختلفی دسته‌بندی کنیم. از جمله کیست ساده یا فولیکولی، کیست هموراژیک (دارای خونریزی خفیف)،کیست عملکردی یا فانکشنال، کیست بدخیم تخمدان،کیست درموئید،کیست اندومتریوئید یا شکلاتی،کیست تخمدان نئوپلاستیک خوش خیم. دکتر سمامی خاطرنشان کرد: علائم کیست تخمدان عبارتند از بی‌نظمی در چرخه قاعدگی، علائم بارداری مانند حالت تهوع، استفراغ یا حساس شدن بدن به لمس، پری یا سنگینی در شکم، درد لگن که ماهیت ثابت یا متناوب و کسل‌کننده دارد، احساس فشار روی
روده ها، درد در هنگام اجابت مزاج، فشار روی راست روده یا مثانه، نفخ کردن. این جراح و متخصص زنان و زایمان افزود: علائم شدیدی از کیست تخمدان که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد عبارتند از تنفس سریع و پی در پی، درد همراه با تب یا استفراغ، سبکی سر یا ضعف، درد شدید یا درد شدید لگن، ضعف یا سرگیجه، پوست سرد و ملتهب. وی اشاره کرد: دختران مجرد نیز همچون زنان و خانم‌هایی که دوران یائسگی را پشت سر گذاشته اند، ممکن است درگیر مشکل کیست تخمدان شوند. بدون شک علائمی که خانم‌ها و دختران در بروز این بیماری مشاهده می‌کنند، یکسان است. اما علاوه بر آن ممکن است دختران با حرکات دردناک روده، سرگیجه، تب، حالت تهوع، دردهای زیر شکم، عفونت‌های لگنی و ضعف و دیگر علائم را نیز در بدن خود مشاهده کنند.
دکتر سمامی عنوان کرد: بهترین روش تصویربرداری برای تأیید وجود کیست‌های تخمدان سونوگرافی است. تصویربرداری به روش اولتراسوند با امواج صوتی بدون درد و بی‌ضرر است و یک راهکار تشخیص عالی برای مشاهده بهتر تخمدان است. کیست‌ تخمدان را می‌توان به کمک روش‌ و شیوه‌های دیگر تصویربرداری نیز مانند سی تی اسکن یا ‌ام آرآی تشخیص داد.
این جراح و متخصص زنان و زایمان تصریح کرد: دختران و زنانی که به بیماری کیست تخمدان مبتلا شده اند، اصولا با انجام برخی آزمایشات می‌توانند از ابتلا به این بیماری مطمئن شوند. از جمله آزمایشات تشخیصی برای این بیماری، می‌توان به سونوگرافی لگنی، لاپاراسکوپی، آزمایش خون،‌ام آر‌ای و سی تی اسکن اشاره کرد.
وی بیان کرد: همه کیست‌های تخمدان خطرناک نیستند. بسته به نوع کیستی که در بدن به وجود می‌آید، عوارض و خطرات آن مشخص می‌شود.
دکتر سمامی افزود: ممکن است برخی از کیست‌های تخمدان، هیچ گونه عوارض و خطری با خود به همراه نداشته باشند اما درصد کمی از این کیست‌ها وجود دارند که بدخیم هستند و سرطانی بودن آن‌ها خطرناک است. از جمله شایع‌ترین عوارض این بیماری، باید به نازایی در زنان و دختران اشاره کنیم. علاوه بر این نیز ممکن است برخی با پارگی کیست و پیچ خوردگی تخمدان در بدن مواجه شوند که البته این موارد جزو عوارض احتمالی به شمار می‌روند.
این جراح و متخصص زنان و زایمان متذکر شد: درمان کیست تخمدان با توجه به نوع آن انجام می‌شود. بسیاری از این کیست‌ها پس از گذشت چند سیکل قاعدگی، خود به خود بهبود پیدا می‌کنند. درمان زمانی انجام می‌شود که کیست تداوم پیدا کند، پاره شود و یا پس از مدتی دوباره ظاهر شود. درمان‌های پزشکی کیست تخمدان عبارتند از داروهای ضد بارداری، لاپاراسکوپی و لاپاراتومی است.
وی اضافه کرد: داروهای ضد بارداری به منظور تنظیم هورمون‌ها و کاهش خطر رشد بیشتر کیست‌ها تجویز می‌شوند و روش لاپاراسکوپی در صورتی که کیست شما خوش خیم باشد و با هدف حذف کیست تخمدان به طور کامل انجام می‌شود. چهار برش کوچک روی شکم و زیر ناف ایجاد شده و با وسایل تخصصی و پیشرفته که مجهز به دوربینی با بزرگ نمایی ۱۵ الی ۲۰ درصدی هستند، جراحی با دقت بسیار انجام می‌شود.
دکتر سمامی مطرح کرد: در روش لاپاراتومی، اگر کیست شما بزرگ باشد، برش بزرگی به صورت طولی یا عرضی روی شکم ایجاد شده و پزشک کیست را خارج می‌کند. سپس از کیست نمونه‌برداری می‌کند و در صورتی که سرطان زا باشد، ممکن است نیاز باشد که رحم و تخمدان‌ها برداشته شوند.
این جراح و متخصص زنان و زایمان تشریح کرد: کیست تخمدان ممکن است در هر سنی در بدن خانم‌ها به وجود آید. از این رو نمی‌توانیم بیان کنیم که این بیماری محدوده سنی خاصی دارد. اما آماری که در این خصوص منتشر شده است، نشان می‌دهد بیشتر افرادی که به کیست تخمدان مبتلا می‌شوند در محدوده سنی ۱۵ تا ۴۹ سال هستند.
وی اظهار کرد: در دختران، اغلب کیست‌های تخمدان خوش خیم بوده و از این رو درمان آن نیز آسان‌تر خواهد بود. اما پس از دوران یائسگی ابتلا به این بیماری می‌تواند خطرات بیشتری را با خود به همراه داشته باشد.
دکتر سمامی توضیح داد: اغلب کیست‌های تخمدان در بارداری، خوش خیم هستند و نیاز به جراحی ندارند. در صورت بدخیم بودن پاره شدن کیست، بزرگ شدن بیش از حد کیست و یا پیچ خوردگی باید جراحی به سرعت انجام شود.
این جراح و متخصص زنان و زایمان ادامه داد: کیست‌های چند حفره‌ای باید مورد بررسی و مراقبت بیشتری قرار گیرند. بیشتر کیست‌های تخمدانی در سه ماهه اول بارداری تشخیص داده می‌شوند و برای درمان آنها در سه ماهه اول می‌توان از روش لاپاراسکوپی بهره برد. درمان‌های دارویی برای درمان کیست‌های حین بارداری کاربردی ندارند. وی در پایان گفت: در صورتی که پارگی کیست تخمدان به همراه خونریزی باشد در اغلب موارد به دلیل اورژانسی بودن شرایط نیاز به جراحی است. مهمترین دلایل ترکیدن کیست تخمدان عبارتند از استفاده از داروهای ضد انعقاد خون، حرکت ناگهانی و شدید و ضربه سنگین .