مثانه عصبی بیماری ناتوان کننده اما قابل درمان

آفتاب یزد – نجمه حمزه نیا: عصب‌های مختلفی در ناحیه مثانه گرد هم آمده‌اند که عمل کنترل عضلات مجاری ادراری را بر عهده دارند. این عضلات شامل عضلات اسفنکتر است که به طور طبیعی یک حلقه‌ محکم را در اطراف مجرای ادراری شکل داده تا ادرار را نگه دارد تا زمانی که شخص با اراده خود آن را رها کند. یکی از مشکلات جدی مثانه، بروز بیماری مثانه عصبی (مثانه نوروژنیک) است. عدم درمان به موقع مثانه عصبی می‌تواند باعث آسیب‌های شدید و جبران‌ناپذیری شود؛ بنابراین لازم است به محض مشاهده هرگونه علائم مربوطه به پزشک متخصص مراجعه کنید تا اقدامات درمانی لازم انجام گردد لذا با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد در اینباره با دکتر مهری مهراد، متخصص اورولوژی و دکتر رضا
ولی پور، متخصص اورولوژی و دکتر فرشاد نامداری، متخصص اورولوژی گفتگو کرده است.
دکتر مهراد در این باره می‌گوید: هرگونه اختلال در عملکرد سیستم عصبی مثانه باعث می‌شود دفع ادرار به درستی و در زمان مناسب صورت نگیرد. این اختلال مثانه عصبی یا مثانه نوروژنیک نامیده می‌شود.
وی اظهار کرد: به طور کلی مثانه عضوی عضلانی است که وظیفه نگهداری ادرار و انتقال آن به مجرای ادرار را بر عهده دارد. به طور معمول ورود حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ سی سی ادرار به مثانه کافی است تا این عضو فرمان تخلیه را برای مغز صادر کند.
این متخصص اورولوژی اظهار کرد: سیستم عصبی بدن در ایجاد احساس پر شدن مثانه و همچنین احساس نیاز به دفع ادرار نقش قابل توجهی دارد و هر گونه اختلال در عملکرد مثانه و سیستم عصبی، می‌تواند جسم و زندگی طبیعی فرد را با مشکلات فراوانی مواجه کند.
وی ادامه داد: سیستم عصبی در بدن، مجاری ادراری و مثانه را نیز عصب‌ دهی می‌کند. این اعصاب در احساس پر شدن مثانه و همچنین احساس دفع ادرار مثانه نقش بسیار مهمی دارد. ممکن است عواملی بر روی سیستم عصبی مانند بیماری دیابت تاثیر بگذارد و کار این سیستم را در بدن مختل کند. یکی از این اختلالات (مثانه نوروژنیک یا مثانه عصبی) است.
دکتر مهراد خاطرنشان کرد: متاسفانه بسیاری از بیماری‌ها مانند دیابت،‌ام اس، پارکینسون و حتی آسیب‌های نخاعی می‌تواند بر عملکرد سیستم عصبی تاثیر بگذارد و سیستم دفع ادرار را مختل کند اما نکته مهم و قابل توجه این است که همیشه بیماری‌ها و حوادث ما را دچار مشکل مثانه نوروژنیک نمی‌کند و گاهی عادت‌هایی ساده و به ظاهر کم اهمیت نیز ما را برای همه‌ عمر دچار این بیماری می‌کند.
این متخصص اورولوژی مطرح کرد: در واقع به مثانه نوروژنیک، مثانه عصبی گفته می‌شود. با اختلال در عملکرد مثانه، ممکن است فرد در ابتدا احساس کند ادرار آن کاهش یافته است یعنی با اینکه مثانه‌اش پر است به دلیل اختلال در کار سیستم مثانه حس او نسبت به حس دفع ادرار، کمتر شده و مقداری از ادرار در مثانه باقی می‌ماند. باقی ماندن ادرار در مثانه احتمال عفونت را بالا می‌برد.
وی ابراز داشت: مثانه شل، یکی از انواع مثانه عصبی است که در آن عضلات مثانه به درستی منقبض نمی‌شود و اعصاب مثانه با وجود پر بودن، هیچ پیامی برای تخلیه ادرار به مغز مخابره نمی‌کند. در چنین شرایطی بیمار با پر شدن بیش از حد مثانه، دچار بی‌اختیاری ادرار می‌شود.
دکتر مهراد افزود: مثانه شل بیشتر در بیمارانی که مبتلا به بیماری دیابت ملیتوس هستند، دیده می‌شود. همچنین می‌تواند به دنبال تروما و در اثر آسیب رسیدن به اعصاب حرکتی تحتانی بروز کند.
این متخصص اورولوژی عنوان کرد: مثانه اسپاستیک نیز نوعی دیگر از مثانه عصبی است که معمولا به دنبال آسیب طناب نخاعی بالای قوس انعکاسی ایجاد می‌شود و فرد مبتلا با حداقل حجم مایعات موجود در مثانه و قبل از پر شدن ظرفیت مثانه، احساس پری مثانه و دفع ادرار دارد. متاسفانه در صورت حاد شدن این وضعیت، بیمار حتی با ۵۰ سی سی ادرار هم دچار دفع بدون کنترل ادرار می‌شود.
این متخصص اورولوژی اذعان داشت: مثانه شل معمولا به دنبال بروز برخی بیماری‌ها مانند دیابت،‌ام اس، پارکینسون، برخی جراحی‌ها در ناحیه کمر و حتی آسیب‌های نخاعی ایجاد می‌شود اما گاهی با بیمارانی مواجه می‌شویم که بدون ابتلا به هیچ یک از این بیماری‌ها از این اختلال رنج می‌برند. بررسی‌ها و تحقیقات مستمر نشان داده است این بیماران قربانی برخی عادات نامناسب خود شده‌اند.
وی اضافه کرد: این دسته از بیماران به دلیل وسواس یا داشتن شغلی حساس، ساعاتی طولانی ادرار خود را نگه می‌دارند و آن را دفع نمی‌کنند. این عادت در طولانی مدت باعث تنبل‌شدن مثانه خواهد شد. یعنی هنگامی که مثانه پر می‌شود به مغز دستور دفع صادر می‌کند، اما فرد با بی‌توجهی به این دستور، سطح حساسیت مثانه را افزایش می‌دهد و عملکرد سیستم عصبی مثانه را مختل می‌کند. انکارهای مداوم، حس فرد به دفع ادرار را کاهش می‌دهد و او برای دفع ادرار دیرتر اقدام می‌کند. با گذشت زمان و پیشرفت اختلال در عملکرد سیستم عصبی، عضلات دیگر به درستی منقبض نمی‌شوند.
دکتر مهراد ادامه داد: از سوی دیگر پر ماندن مثانه برای طولانی مدت به شل شدن و کش آمدن عضله‌های مثانه منجر می‌شود. در چنین شرایطی، مثانه کارایی خود را از دست می‌دهد و دچار تنبلی می‌شود.
این متخصص اورولوژی عنوان کرد: بسیاری از مردان به دلایل مختلف به ویژه مشغله‌های کاری ساعت‌ها ادرار خود را نگه می‌دارند و این مسئله سبب اختلال در فعالیت طبیعی مثانه می‌شود. عادات بد ادراری و نگه داشتن ادرار بیش از دو یا سه ساعت علاوه بر ایجاد بی‌اختیاری، سبب عفونت‌های مکرر ادراری می‌شود.
وی تصریح کرد: مردانی که دارای علائمی مانند تکرر ادرار در شب یا روز، شروع ادرار با تاخیر، متناوب نبودن دفع ادرار، حس فوریت ادرار و دفع‌شدن آخر ادرار به صورت قطره قطره هستند یا افرادی که ساعت‌های طولانی ادرار خود را نگه می‌دارند، اینها نشانه‌هایی از بیماری‌های زمینه‌ای مانند بزرگی پروستات و مثانه نوروژنیک است که می‌تواند در آینده به بی‌اختیاری تبدیل شود.
دکتر مهرادمتذکر شد: باقی ماندن طولانی مدت ادرار در مثانه احتمال ابتلا به عفونت ادراری و حتی نارسایی کلیه‌ها را نیز افزایش می‌دهد. سم و املاح موجود در ادرار در صورت باقی ماندن در مثانه، دوباره جذب بدن می‌شوند و زمینه بسیاری از بیماری‌ها را فراهم می‌کنند. از سوی دیگر باقی ماندن ادرار در مثانه باعث می‌شود ادرار به سمت کلیه‌ها باز گردد و شرایط نارسایی کلیه‌ها را فراهم کند.
این متخصص اورولوژی مطرح کرد: برخی از افراد نیز که به علت سرطان روده جراحی می‌شوند، ممکن است با مشکل قطع عصب مثانه و مثانه نوروژنیک مواجه شوند. همچنین تصادفات نیز می‌تواند سبب بروز این بیماری شود.
وی اظهار کرد: برخی از مبتلایان به مثانه عصبی کاملا بی‌اختیاری ادراری دارند که این نوع شیوع کمتری دارد و در برخی دیگر ادرار تشکیل می‌شود اما به دلیل اینکه بیمار احساس نمی‌کند، ادرار دفع نمی‌شود. این بیماران ناچارهستند در طول روز چند بار از سوند استفاده کنند که برای آنها علاوه بر هزینه، مشکلاتی مانند عفونت ادراری، پارگی یا تنگی مجرای ادراری ایجاد می‌کند که برای بیمار بسیار طاقت فرسا و ناراحت‌کننده است.
دکتر مهراد عنوان کرد: لازم به ذکر است که استعمال دخانیات نیز در بروز بی‌اختیاری ادرار تاثیر
غیر مستقیم دارد. استعمال دخانیات احتمال ابتلا فرد به سرطان مثانه را افزایش داده و در صورتی که تومور مثانه بدخیم باشد، فرد مورد جراحی قرار خواهد گرفت و با این جراحی ریسک نوروژنیک‌شدن ( عصبی شدن ) مثانه فرد بیشتر شده و می‌تواند بی‌اختیاری ادرار را برای بیمار به همراه داشته باشد.
این متخصص اورولوژی می‌گوید: امروزه درمان‌های جدیدی برای بیماران مبتلا به مثانه عصبی انجام می‌شود که تحریک الکتریکی عصب ساکرال از این موارد است.
وی در پاسخ به این پرسش که ” علت بروز مثانه عصبی چیست “، گفت: اگر سیستم عصبی مثانه که در احساس پر شدن مثانه، احساس نیاز به دفع ادرار و همچنین کمک به تخلیه ادرار که نقش اصلی را دارد به دلایل مختلفی دچاراختلال شود و فرمان پر بودن مثانه به مغز مخابره نشود، تخلیه‌ ادرار به درستی و زمان مناسب انجام نمی‌شود و در نتیجه امکان برگشت ادرار به کلیه‌ها وجود دارد و ممکن است عفونت ادراری ایجاد کند.

بیماری دیابت عملکرد اعصاب مثانه را دچار اختلال می‌کند
دکتر مهراد تشریح کرد: بیماری دیابت بر روی سیستم عصبی تاثیر می‌گذارد و عملکرد اعصاب مثانه را دچار اختلال می‌کند. این اختلال باعث می‌شود تخلیه ادرار در مثانه با مشکل روبه رو شود و به تدریج ادرار در مثانه می‌ماند و افزایش می‌یابد و در نتیجه حجم مثانه افزایش می‌یابد.
این متخصص اورولوژی ادامه داد: در این حالت فردی که بیماری دیابت دارد دچار بی‌اختیاری ادرار می‌شود بدون آن که فرد احساس کند مثانه‌اش پر شده است زیرا بیماری دیابت همانطور که گفته شده بود بر سیستم عصبی مثانه تاثیر می‌گذارد و فرد احساس نمی‌کند که مثانه‌اش پر شده است و در نتیجه چون مثانه پر است ادرار را نشت می‌دهد لذا برای جلوگیری از مختل‌شدن سیستم عصبی مثانه توصیه می‌شود که افراد قند خون شان را کنترل کنند.
وی تصریح کرد: زمانی که فرد دیابتی با اختلال در عملکرد سیستم عصبی مواجه شد و به دلیل این اختلال زمانی که مثانه او پر شد و احساس نکرد در مراحل اولیه به او توصیه می‌شود که هر ۳ یا ۴ ساعت یکبار حتی اگر احساس ادرار کردن هم نداشت به دستشویی برود و با تحریک قسمت‌های زیرین شکم، مثانه را وادار به تخلیه کند.
دکتر مهراد افزود:جهت درمان این بیماری ( مثانه عصبی ) توسط پزشک داروهایی تجویز می‌شود تا انقباض عضلانی مثانه را تقویت کند. زمانی که این بیماری پیشرفت کند ممکن است که مثانه به طور کلی کارایی خود را از دست بدهد و در نتیجه بیمار توسط سونداژ هر ۴ یا ۶ ساعت باید ادرارش را تخلیه کند.
این متخصص اورولوژی ادامه داد: در نتیجه ضروری است بیماران دیابتی هنگامی که عوارضی مانند عدم تخلیه کامل مثانه، نشت ادار، جریان ضعیف ادرار، کاهش دفعات تخلیه ادار، بی‌اختیاری در ادرار و دستگاه ادراری مشاهده کردند حتما پزشک خود را در جریان بگذارند.
وی می‌گوید: اختلال در عملکرد مثانه عواملی را به دنبال دارد که شامل بی‌اختیاری ادراری،عفونت مجاری ادراری، بازگشت ادرار به کلیه، عفونت مثانه، عفونت کلیه و آبسه کلیوی است.
دکتر مهراد یادآور شد: مثانه نوروژنیک می‌تواند به صورت مادرزادی باشد به این صورت که نوزاد با اختلال در عملکرد سیستم عصبی مثانه، اختلال در تکامل ستون فقرات و اختلال در توده اسکلتی انتهای نخاع به دنیا می‌آید و در نتیجه سیستم ادراری نوزاد تکامل پیدا نمی‌کند و به طور طبیعی تخلیه ادرار نمی‌کند و نوزاد در برخی موارد دچار بی‌اختیاری ادرار می‌شود. در این صورت نوزادانی که ادرارشان به خوبی دفع نمی‌شود و در هنگام دفع ادرار گریه می‌کنند باید تحت معاینه متخصص اورولوژی قرار گیرند.
این متخصص اورولوژی مطرح کرد: تشخیص بیماری مثانه عصبی در کودکان توسط متخصص اورولوژی از طریق آزمایشات ادراری و خون و سیستوسکوپی، اولتراسوند یا سی تی اسکن انجام می‌گیرد.
وی تصریح کرد: جهت درمان بیماری مثانه نوروژنیک در ابتدا بیمار باید یک برنامه برای دستشویی رفتن خود تنظیم نماید و حتی اگر احساس دفع ادرار نداشت هر ۳ یا ۴ ساعت یکبار به دستشویی برود و با تحریک قسمت تحتانی ناحیه شکم خود مثانه را وادار به ادرار کردن نماید. برخی از مواد خوراکی مانند غذاهای تند، شیرین کننده‌های مصنوعی و نوشیدنی‌های حاوی کافئین می‌تواند مثانه را تحریک کند در نتیجه بهتر است بیمار مصرف این نوع مواد غذایی را کاهش دهد.
دکتر مهراد گفت: مصرف داروهای تجویزی که توسط پزشک تجویز می‌شود که انقباض عضلانی مثانه را تقویت کند باید توسط بیماران به طور مرتب مصرف شود. در انتها اگر بیمار با روش‌های کنترل ادرار درمان نشد از عمل جراحی برای برطرف کردن این بیماری استفاده می‌شود.

رایج‌ترین علامت مثانه نوروژنیک، عدم توانایی در کنترل ادرار است
در ادامه نیز دکتر ولی پور در اینباره خاطرنشان کرد: مثانه، اندامی توخالی است که در لگن، یا پایین شکم قرار دارد. مثانه دو وظیفه مهم دارد که شامل این است که ادرار را نگه می‌دارد و ادرار را از طریق یک مدار پیچیده ارتباطی در نخاع و مغز، از بدن خارج می‌کند.
وی مطرح کرد: مثانه نوروژنیک (مثانه عصبی)، یک بیماری است که در آن، سیستم عصبی مثانه و ادرار دچار مشکل می‌شود. شرایطی مانند سکته مغزی و بیماری پارکینسون، می‌تواند باعث ابتلا به این بیماری شود. گزینه‌های درمانی شامل درمانی دارویی و جراحی است.
این متخصص اورولوژی مطرح کرد: وقتی شرایط نوروژنیک (سیستم عصبی) روی مثانه فرد تأثیر بگذارد، به آن مثانه نوروژنیک می‌گویند. مثانه نوروژنیک، باعث دو نوع مشکل اصلی در کنترل مثانه می‌شود که بسته به اعصاب درگیر شده و نوع آسیب دیدگی، مثانه پر کار (اسپاستیک یا تکرر ادرار)، یا کم کار (شل یا هیپوتونیک) می‌باشد.
وی تصریح کرد: درمان‌های اصلی مثانه نوروژنیک که عبارتند از کاتتر‌گذاری تمیز متناوب (CIC)، دارو درمانی، تزریق بوتولینوم‌ای توکسین (بوتاکس)، مجرای ایلیال، بزرگ کردن مثانه (سیستوپلاستی)و تغییر سبک زندگی است.
این متخصص اورولوژی ادامه داد: در روش کاتتر‌گذاری تمیز متناوب (CIC) باید گفت که کاتتر ها، لوله‌های نازک و انعطاف پذیری هستند، که از طریق مجاری ادرار، به منظور تخلیه ادرار، وارد مثانه می‌شوند. وی متذکر شد: درمان دارویی، برای ارتقاء کارایی مثانه عصبی شما تجویز می‌شود. دارو‌های مخصوصی با توجه به اینکه مثانه شما، بیش فعال، کم کار، یا هر دو باشد، تجویز می‌شود.
دکتر ولی پور می‌گوید: در روش درمانی تزریق بوتولینوم‌ای توکسین (بوتاکس) برای درمان مثانه عصبی، پزشک، بوتاکس را به داخل مثانه یا اسفنکتر ادراری، تزریق می‌کند.
این متخصص اورولوژی ابراز داشت: در روش مجرای ایلیال، قسمتی از روده کوچک، در ایجاد استومای ادراری استفاده می‌شود. این استوما، ادرار را به کیسه‌ای در بیرون بدن منتقل می‌کند.
وی ادامه داد: روش بزرگ کردن مثانه (سیستوپلاستی) نوعی جراحی است، که در آن، قسمت‌هایی از روده (سیگموید روده بزرگ) را برداشته و به دیواره مثانه وصل می‌کنند. این کار، فشار وارد شده به داخل مثانه را کاهش، و قدرت نگه داشتن ادرار را افزایش می‌دهد.
این متخصص اورولوژی ادامه داد: تغییر سبک زندگی افراد مبتلا به مثانه عصبی شامل پرهیز از غذاها و نوشیدنی‌های خاصی که باعث آسیب رساندن به مثانه از قبیل بعضی از نوشیدنی‌های کافئین دار، مثل قهوه، نوشیدنی‌های گازدار، غذاهای تند و مرکبات می‌شود، است. کاهش وزن می‌تواند، فشار وارد شده به مثانه را کاهش دهد. یک درمان رفتاری به نام دفع با تأخیر نیز به بعضی از افراد، در کنترل ادرار کمک می‌کند.دکتر ولی پور تصریح کرد: مثانه نوروژنیک ( عصبی ) قابل درمان نیست اما می‌توان آن را کنترل کرد. در بیشتر موارد مثانه نوروژنیک، با دارو و کاتتریزاسیون مداوم قابل کنترل است.
وی افزود: داروهایی که ممکن است برای درمان مثانه‌ بیش فعال تجویز شوند عبارتند از اوکسی بوتینین، تولترودین، سولیفناسین و میرابگرون است و همچنین در برخی موارد از تزریق عضلانی بوتولیوم توکسین استفاده می‌شود البته اقلیت کودکان مبتلا به این بیماری، نیاز به جراحی ترمیمی اساسی دارند.این متخصص اورولوژی تصریح کرد: مثانه عصبی می‌تواند مادرزادی باشد (از زمان تولد وجود داشته باشد). مشکلات مادرزادی که می‌تواند باعث مثانه نوروژنیک شود عبارتند از اسپینا بیفیدا (میلومننگوسل)، آژنزیس ساکرال و فلج مغزی است.
وی ادامه داد: اختلال اسپینا بیفیدا (میلومننگوسل)، زمانی اتفاق می‌افتد که ستون فقرات جنین در ماه اول بارداری کاملاً رشد نکند. نوزادانی که با میلومننگوسل متولد می‌شوند، اغلب دارای از کار افتادگی یا ضعف هستند که این موضوع، بر عملکرد مثانه تأثیر می‌گذارد و عارضه آژنزیس ساکرال نیز وضعیتی است که در آن، قسمت‌هایی از ستون فقرات پایین وجود ندارد.
دکتر ولی پور ادامه داد: فلج مغزی از جمله اختلالات مزمن (طولانی مدت) است که توانایی فرد در کنترل حرکت بدن و وضعیت بدن را ضعیف می‌کند. این اختلالات، ناشی از آسیب به مناطق حرکتی مغز است. مشکلی که باعث فلج مغزی می‌شود و ممکن است در حالی که نوزاد هنوز در رحم است یا پس از تولد رخ دهد اما در اولین سال زندگی کودک، فلج مغزی بروز پیدا نمی‌کند.
این متخصص اورولوژی متذکر شد: بیماری‌های مختلفی باعث مثانه نوروژنیک‌اند که عبارتند از بیماری پارکینسون، تومورهای سیستم عصبی مرکزی، تروما و حوادث، مسمومیت با فلزات سنگین، جراحی‌های ستون فقرات، آسیب‌های نخاعی، سکته، بیماری‌ام اس است.
وی می‌گوید: رایج‌ترین علامت مثانه نوروژنیک، عدم توانایی در کنترل ادرار است.دیگر علائم بیماری مثانه عصبی نیز عبارتند از عفونت ادراری، سنگ کلیه، بی‌اختیاری ادرار (عدم توانایی کنترل ادرار)، حجم کم ادرار دفع شده، تکرر ادرار و فوریت، چکه کردن ادرار و احساس نکردن پر بودن مثانه است.
دکتر ولی پور اظهار کرد: مثانه عصبی، نوعی از نوروپاتی دیابتی است که در آن آسیب‌های انتخابی، باعث نوروپاتی خود مختار می‌شود و اعصابی که تحت تأثیر قرار گرفته است، منجر به کاهش تناوب ادرار می‌شود. اختلال در عملکرد ادرار مدت هاست که با دیابت ارتباط دارد و مشکلات مثانه، اغلب در افراد دیابتی شدیدتر است.این متخصص اورولوژی اشاره کرد: جهت تشخیص مثانه نوروژنیک پزشک، بعد از معاینه، برای تشخیص مثانه نوروژنیک، تعدادی آزمایش روی سیستم عصبی و مثانه انجام می‌دهد از جمله تست ارودینامیک (نوار مثانه)، سیستوسکوپی و سی تی اسکن و‌ام آر آی.
وی ادامه داد: تست ارودینامیک (نوار مثانه)، کارکرد مثانه، میزان ادرار قابل ذخیره در مثانه، فشار وارد شده به داخل مثانه، چگونگی جریان ادرار و چگونگی تخلیه مثانه در زمان پر شدن را اندازه می‌گیرد. سنسورهای ویژه‌ای روی پوست کناری مجاری ادرار (لوله‌ای که ادرار از آن عبور می‌کند) یا رکتوم، برای مشاهده کارکرد عضلات و اعصاب این نواحی، نصب می‌شوند.
دکتر ولی پور گفت: عمل سیستوسکوپی را نیز پزشک ممکن است، برای مشاهده داخل مثانه و مجاری ادراری، به کمک یک تلسکوپ کوچک (سیستوسکوپ) انجام می‌دهد.

 علائم مثانه عصبی در بیماران مختلف با هم فرق دارد
در ادامه نیز دکتر نامداری در اینباره ابراز داشت: مثانه عصبی عنوانی است که به تعدادی از بیماری‌های دستگاه ادرار در افرادی که کنترل مثانه خود را به علت ضایعات مغزی، نخاعی و یا مشکلات عصبی از دست داده‌‌اند، اطلاق می‌شود.
وی مطرح کرد: علائم مثانه عصبی یا نوروژنیک می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر کیفیت زندگی شما داشته باشد. مثانه عصبی می‌تواند فعالیت‌های شغلی و روابط اجتماعی شما را به صورت جدی تحت تأثیر قرار دهد.
این متخصص اورولوژی تشریح کرد: چندین ماهیچه و عصب مختلف باید با یکدیگر همکاری کنند تا مثانه شما بتواند تا قبل از آنکه شما اقدام به تخلیه ادرار نمایید، ادرار را در خود نگه دارد. برای این منظور، یک سری پیام‌های عصبی بین مغز و ماهیچه‌هایی که تخلیه ادرار را کنترل می‌کنند، رد و بدل می‌شود. اگر اعصابی که وظیفه انتقال این پیام‌ها را بر عهده دارند به علت بیماری یا مصدومیت، آسیب ببینند، ماهیچه‌های کنترل‌کننده مثانه نیز دیگر نخواهند توانست که در زمان درست منقبض و منبسط شوند و عملکرد خود را به طور صحیح انجام دهند.
وی ادامه داد: در برخی بیماران مبتلا به بیماری مثانه عصبی، ماهیچه‌ها و اعصاب کنترل‌کننده مثانه نمی‌توانند به خوبی با یکدیگر همکاری کنند. در نتیجه، فرآیند پر و خالی شدن مثانه به طور صحیحی انجام نمی‌شود. ماهیچه‌های مثانه ممکن است حالت بیش فعال پیدا کنند و به تعداد دفعات بیشتر از حد طبیعی و یا قبل از آنکه مثانه به طور کامل از ادرار پر شود، این ماهیچه‌ها فشرده شوند و مثانه را خالی کنند. گاهی اوقات هم این ماهیچه‌ها خیلی شل هستند و به ادرار اجازه می‌دهند که قبل از آنکه شما به اختیار خودتان آن را تخلیه کنید، از مثانه خارج شود.
دکتر نامداری افزود: در مقابل، در افراد دیگری ممکن است ماهیچه‌های مثانه کم‌فعال باشند. در نتیجه هنگامی که مثانه از ادرار پر می‌شود، این ماهیچه‌ها فشرده نمی‌شوند و مثانه را به طور کامل و یا اصلاً تخلیه نمی‌کنند. ماهیچه‌های اسفنکتر که در اطراف مجرای ادرار قرار دارند نیز ممکن است به درستی کار نکنند. یعنی ممکن است هنگامی که شما می‌خواهید مثانه را خالی کنید، این ماهیچه‌ها به حالت سفت و منقبض باقی بمانند و اجازه تخلیه مثانه را ندهند. بعضی افراد نیز همزمان به هر دو عارضه مثانه بیش فعال و کم فعال دچار می‌شوند.
این متخصص اورولوژی تصریح کرد: علائم مثانه عصبی در بیماران مختلف با هم فرق دارد. نوع این علائم به نوع آسیبی که به اعصاب یک شخص وارد شده است نیز بستگی خواهد داشت. در بعضی افراد ممکن است علائم هر دو عارضه مثانه بیش فعال و کم فعال به طور همزمان دیده شود. احتمال بروز همزمان بیش فعالی و کم فعالی مثانه در بیماران مبتلا به‌ام اس، سکته مغزی و زونا بیشتر است.
وی عنوان کرد: بیماران مبتلا به بیش فعالی و کم فعالی مثانه می‌توانند به طور مکرر با مشکل عفونت مجرای ادرار مواجه شوند. در واقع عفونت مجرای ادرار اغلب به عنوان اولین علائم مثانه عصبی دیده می‌شود. این عفونت‌های مکرر به علت وجود باکتری‌ها، ویروس‌ها و مخمرهای بیماری‌زایی است که در درون مجرای ادرار رشد می‌کنند.دکتر نامداری متذکر شد: در مثانه بیش فعال (که اغلب در بیماران مبتلا به سکته مغزی، بیماری‌های مغزی و بیماری پارکینسون دیده می‌شود)، ماهیچه‌های مثانه به تعداد دفعات بیشتر از نرمال، فشرده می‌شوند. گاهی اوقات، فشرده شدن این ماهیچه‌ها باعث می‌شود که قبل از آنکه شما به اختیار خودتان ادرار کنید، ادرار از مثانه شما بیرون بریزد.
این متخصص اورولوژی افزود: در حالت بیش فعالی مثانه، ممکن است شما به طور ناگهانی احساس نیاز فوری به تخلیه ادرار پیدا کنید و اصلاً نتوانید آن را نگه دارید. در این هنگام یک حالت “دستپاچگی” به شما دست می‌دهد و باعث می‌شود که از ترس بیرون ریختن ادرار، فوراً به توالت بروید البته ممکن است بعد از این احساس دستپاچگی، ادرار از مثانه بیرون بریزد یا نریزد و یا فقط چند قطره ادرار از مثانه خارج شود. اما گاهی اوقات حجم زیادی از ادرار از مثانه شما بیرون می‌ریزد. گاهی اوقات هم ادرار در هنگامی که خواب هستید، بیرون می‌ریزد. وی عنوان کرد: یکی دیگر از علائم ناشی از مثانه عصبی آن است که شما در طول روز یا شب چندین مرتبه به توالت می‌روید (در حالی که ممکن است فقط مقدار خیلی کمی ادرار داشته باشید). در حالت عادی تعداد دفعاتی که یک نفر در طول روز ادرار می‌کند می‌تواند در بین افراد مختلف، متفاوت باشد اما اغلب متخصصین معتقدند فردی که بیش از ۸ مرتبه در طول ۲۴ ساعت شبانه‌روز به توالت می‌رود، به مشکل “تکرر ادرار” دچار شده است.
دکتر نامداری اذعان داشت: در افراد مبتلا به مثانه عصبی که مشکل کم‌فعالی مثانه دارند(این مشکل اغلب در بیماران مبتلا به دیابت،‌ام اس، فلج اطفال، سفلیس و یا افرادی که جراحی‌های بزرگ در ناحیه لگن انجام داده‌اند، دیده می‌شود) ممکن است ماهیچه‌های مثانه در موقعی که نیاز است، منقبض نشوند. ماهیچه‌های اسفنکتر که در اطراف مجرای ادرار قرار گرفته‌اند نیز ممکن است به درستی کار نکنند. ممکن است این ماهیچه‌ها در زمانی که شما قصد تخلیه ادرار دارید، همچنان سفت بمانند. این متخصص اورولوژی اظهار کرد: در صورتی که شما مشکل کم فعالی مثانه دارید، ممکن است فقط یک قطره کوچک ادرار از مثانه شما خارج شود و یا شما قادر به خالی کردن مثانه به طور کامل نباشید (احتباس ادراری). گاهی اوقات هم شما اصلاً نمی‌توانید مثانه خود را خالی کنید (احتباس ادراری).
وی اذعان داشت: بیماری مثانه عصبی در عمل، می‌تواند ناشی از مشکلات دستگاه عصبی یا مثانه باشد. پزشک شما با انجام معاینات و آزمایش‌های خاصی، وضعیت سلامت هر دو این قسمت‌ها را بررسی می‌کند.دکتر نامداری ادامه داد: جهت تشخیص متخصص برای بررسی سوابق پزشکی شما، چند سوال از شما می‌پرسد. این سوالات در مورد علائمی که مشاهده کرده‌اید، زمان شروع آنها، بیماری‌هایی که در گذشته یا در حال حاضر به آن مبتلا بوده و هستید و داروهایی که معمولاً مصرف می‌کنید، خواهد بود. علاوه بر آن احتمالاً متخصص سوالاتی در مورد رژیم غذایی و نوع و مقدار مایعاتی که در طول روز مصرف می‌کنید، از شما خواهد پرسید.وی افزود: پزشک جهت تشخیص این بیماری بالینی بر روی شما انجام می‌دهد تا عواملی که باعث بروز علائم مثانه عصبی در شما شده است را شناسایی کند. این معاینات در زنان می‌تواند شامل معاینه شکم، اندام‌های ناحیه لگن و مقعد باشد. در مردان نیز معاینه فیزیکی بر روی شکم، پروستات و مقعد انجام می‌شود.این متخصص اورولوژی می‌گوید: جهت تشخیص دقیق بیماری مثانه عصبی ممکن است شما نیاز به انجام آزمایش‌های عکسبرداری مرسوم از قبیل اشعه ایکس و
سی تی اسکن داشته باشد.
وی اظهار کرد: سایر آزمایش‌‌ها جهت تشخیص بیماری مثانه عصبی عبارتند از آزمایش کشت ادرار، آزمایش سونوگرافی اسکن مثانه، سیستوسکوپی و تست اورودینامیک است که در صورت نیاز پزشک انجام آن را توصیه می‌کند.دکتر نامداری می‌گوید: مثانه عصبی یک بیماری جدی است، اما اگر به دقت مراقب آن باشید و بهترین روش ممکن را برای درمان آن انتخاب کنید، می‌توانید بهبود زیادی را در کیفیت زندگی خود شاهد باشید. این متخصص اورولوژی افزود: پزشک متخصص، بهترین درمان برای بیماری مثانه عصبی در شما را بر اساس موارد مختلفی انتخاب می‌کند که شامل سن، وضعیت سلامت عمومی و سوابق پزشکی شما، علت آسیب‌دیدگی عصب کنترل‌کننده مثانه، نوع علائم مشاهده شده در شما، شدت علائم، میزان تحمل شما نسبت به بعضی داروها، روش‌ها و درمان‌های خاص و دوره مورد انتظار بیماری در آینده است. وی بیان کرد: بعضی از داروهایی که ممکن است پزشک به منظور کمک به کنترل علائم مثانه عصبی برای شما تجویز کند، عبارت است از داروهای شل‌کننده مثانه، داروهایی که باعث افزایش فعالیت بعضی از اعصاب می‌شوند (بتانکول)، سم بوتولینوم، مکمل‌های گابا (GABA) یا گاما آمینوبوتیریک اسید، داروهای ضد صرع است. دکتر نامداری عنوان کرد: گاهی اوقات لازم است برای درمان مثانه عصبی، بیمار تحت عمل جراحی قرار بگیرد. روش‌های جراحی برای مثانه عصبی عبارت از اسفنکتر مصنوعی و جراحی اسلینگ است.
این متخصص اورولوژی اضافه کرد: در روش اسفنکتر مصنوعی، ابزارهای برقی در نزدیکی اعصاب کنترل‌کننده مثانه کار گذاشته می‌شود (ایمپلنت) تا عمل تحریک ماهیچه‌های مثانه را انجام دهد.
وی در پایان گفت: جراحی اسلینگ نیز جهت درمان بیماری مثانه عصبی بدین گونه است که با ایجاد یک شکاف (استوما) ادرار از طریق آن به داخل کیسه مخصوصی بریزد (به این عمل اصطلاحاً انحراف ادرار گفته می‌شود) صورت می‌گیرد.