سوء هاضمه، بیماری شایع و جدی

آفتاب یزد- نجمه حمزه نیا: سوء هاضمه بیماری بسیار شایعی است و هر ساله تعداد زیادی از افراد در جهان این بیماری را تجربه می‌کنند و اغلب با سوزش معده اشتباه گرفته می‌شود. به طور کلی سوء هاضمه، کلمه‌ای است که برای توصیف درد یا ناراحتی معده بعد از غذا خوردن استفاده می‌شود. این بیماری به خودی خود
یک بیماری نیست، بلکه گروهی از علائم است که بلافاصله پس از خوردن غذا احساس می‌شود و در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند مشکلات جدی را برای سلامتی فرد ایجاد کند لذا با توجه به اهمیت موضوع
آفتاب یزد در اینباره با دکتر مسعود صدرالدينی، فوق تخصص گوارش و کبد و دکتر حسین صانعیان، فوق تخصص
گوارش و کبد گفتگو کرده است.دکتر صدرالدینی در این باره می‌گوید: سوء هاضمه بیش از آنکه به خودی خود یک بیماری باشد، در اغلب موارد نشانه‌ای از یک بیماری یا عامل زمینه‌ای دیگر از قبیل بیماری بازگشت (ریفلاکس) اسید معده به مری، زخم‌های دستگاه گوارش یا بیماری کیسه صفرا می‌باشد. وی بیان کرد: عارضه سوء هاضمه که به آن اصطلاحا “دیس‌پپسی” نیز گفته می‌شود، به صورت درد و ناراحتی مداوم یا مکرر در قسمت بالای شکم تعریف می‌شود.این فوق تخصص گوارش وکبد اظهار کرد: بهترین راه برای جلوگیری از سوء هاضمه آن است که از مصرف غذاهایی که باعث ایجاد آن می‌شود، خودداری کنید. شما با داشتن یک برنامه غذایی روزانه به راحتی می‌توانید بفهمید که کدام غذاها باعث بروز سوء هاضمه می‌شوند. وی ادامه داد: در صورتی که شما داروی خاصی مصرف می‌کنید که موجب سوء هاضمه می‌شود، متخصص مکمل‌های مخصوصی را برایتان تجویز خواهد که از عوارض جانبی این داروها جلوگیری کند. به خاطر داشته باشید که همیشه قبل از مصرف هر نوع مکمل یا دارو، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.دکتر صدرالدینی مطرح کرد: سوء هاضمه اصطلاحی است که برای توصیف احساس سیری شدید و درد و ناراحتی در ناحیه بالای شکم استفاده می‌شود. نشانه‌های سوء هاضمه می‌تواند خیلی مبهم و نامعین باشد اما به طور کلی شامل آروغ زدن،
سوزش سر دل (معده)، نفخ شکم و حالت تهوع می‌باشد.این فوق تخصص گوارش وکبد ابراز داشت:
سوء هاضمه یکی از علائم شایع ناشی از بیماری‌های متعدد به شمار می‌رود و به خودی خود یک بیماری نیست. بعضی از تحقیقات انجام شده نشان داده است که بین عارضه سوزش سر دل و سوء هاضمه ارتباط نزیکی وجود دارد اما بعضی از مطالعات هم این دو عارضه را کاملاً منفک از یکدیگر می‌دانند.

سوء هاضمه می‌تواند به دلیل ابتلا به متعددی رخ دهد
وی ادامه داد: سوء هاضمه می‌تواند به دلیل ابتلا به بیماری‌های متعددی رخ دهد که مهمترین آن عبارتند از زخم‌های اندام‌های گوارشی، ریفلاکس اسید معده، سرطان معده (از علل نادر)، فلج معده،عفونت‌های معده، سندروم روده تحریک‌پذیر، التهاب مزمن لوزالمعده (پانکراسیت)، بیماری تیروئید، بارداری است.دکتر صدرالدینی متذکر شد: مصرف برخی داروها نیز باعث بروز بیماری سوء هاضمه می‌شود که عبارتند از مصرف آسپرین و سایر داروها از جمله داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، استروژن و قرص‌های ضدبارداری خوراکی، داروهای استروئیدی، بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای تیروئید است.
این فوق تخصص گوارش وکبد عنوان کرد: پرخوری، تند غذا خوردن، مصرف غذاهای خیلی چرب یا غذا خوردن در شرایط استرس و اضطراب، مصرف الکل، سیگار کشیدن و استرس، فشار روحی و خستگی شدید نیز از دیگر دلایل بروز بیماری سوء هاضمه هستند.وی اشاره کرد: سوء هاضمه در اثر زیاد بودن مقدار اسید معده به وجود نمی‌آید. بلعیدن مقدار زیادی هوا در زمان غذا خوردن می‌تواند باعث افزایش علائم آروغ زدن و نفخ شکم شود که در اغلب موارد با سوء هاضمه همراه خواهد بود.دکتر صدرالدینی گفت: گاهی اوقات بعضی افراد از سوء هاضمه مداوم رنج می‌برند که مربوط به هیچ یک از عوامل گفته شده نمی‌باشد. به این نوع از
سوء هاضمه اصطلاحاً سوء هاضمه عملکردی یا “دیس‌پپسی غیر زخمی” گفته می‌شود.این فوق تخصص گوارش
وکبد بیان کرد: علائم سوء هاضمه عبارتند از سوزش معده یا قسمت بالای شکم، درد شکم و معده، آروغ زدن و خروج باد شکم،حالت تهوع و استفراغ، ترش یا اسیدی شدن مزاج و صدای قار و قور شکم است. وی مطرح کرد: اغلب افرادی که از سوء هاضمه رنج می‌برند معمولا احساس سوزش سر دل (سوزش عمقی در ناحیه قفسه سینه) نیز دارند اما سوزش سر دل به خودی خود یک علامت متفاوت است که می‌تواند ناشی از بیماری یا مشکل دیگری باشد.دکتر صدرالدینی توصیه کرد: در صورتی که علائم سوء هاضمه را در خود مشاهده کردید، یک نوبت مراجعه به پزشک تعیین کنید. پزشک متخصص می‌تواند هر بیماری یا عامل زمینه‌ای که باعث بروز علائم سوء هاضمه در شما شده است را شناسایی نماید. پزشک شما ممکن است چند آزمایش خون و عکسبرداری از معده یا روده کوچک را برای شما تجویز نماید و همچنین ممکن است یک آزمایش آندوسکوپی برایتان تجویز کند تا بتواند داخل معده شما را با دقت بیشتری ببیند.این فوق تخصص گوارش و کبد مطرح کرد: مهم‌ترین تغییرات در سبک زندگی که می‌تواند به رفع مشکل سوء هاضمه کمک نماید عبارت است از پرهیز از مصرف غذاهایی که موجب تحریک سوء هاضمه می‌شود، تقسیم وعده‌های غذایی روزانه به پنج یا شش وعده سبک به جای سه وعده سنگین، حذف مصرف الکل و کاهش مصرف کافئین، خودداری از مصرف بعضی از داروهای مسکن مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم، یافتن جایگزینی مناسب برای داروهایی که باعث تحریک سوء هاضمه می‌شوند و کنترل استرس، فشار روحی و اضطراب است. وی اظهارکرد: اگر مشکل سوء هاضمه شما با وجود اصلاح عادات و سبک زندگی همچنان ادامه پیدا کرد، مصرف دارو می‌تواند به رفع آن کمک کند. داروهای ضد اسید که بدون نیاز به نسخه عرضه می‌شود، معمولاً اولین گزینه برای رفع سوء هاضمه می‌باشد. سایر داروهایی که برای درمان سوء تغذیه استفاده می‌شود عبارت است از بازدارنده‌های
پمپ پروتون (PPI)، آنتاگونیست‌های گیرنده (H-2 H2RA)، پروکینتیک‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای
ضد افسردگی یا ضد اضطراب می‌باشد.دکتر صدرالدینی تصریح کرد: چند مورد درمان‌ جایگزین و مکمل نیز وجود دارد که برای کمک به برطرف کردن علائم سوء هاضمه مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما کارآیی هیچ یک از این روش‌های درمانی در رفع سوء هاضمه هنوز به طور دقیق مورد مطالعه و بررسی علمی قرار نگرفته‌ است.این
فوق تخصص گوارش وکبد افزود: این درمان‌ها شامل درمان‌های گیاهی از قبیل نعناع، فلفل و زیره سیاه، درمان‌های روانی از جمله اصلاح رفتارها، تکنیک‌های آرام‌سازی (ریلکسیشن)، رفتار درمانی شناختی و هیپنوتیزم درمانی،
روش‌های طب سوزنی که از طریق مسدود کردن مسیرهای انتقال سیگنال‌های درد به مغز، مؤثر واقع می‌شوند و مدیتیشن و تقویت آگاهی است.وی ادامه داد: مکمل ایبروگاست که به صورت یک شربت مایع حاوی عصاره چند گیاه دارویی از جمله خردل تلخ، برگ نعناع، فلفل، زیره و ریشه گیاه شیرین بیان می‌باشد، از طریق کاهش میزان تولید اسید معده به رفع سوء هاضمه کمک می‌کند.دکتر صدرالدینی بیان کرد: با رعایت برخی نکات می‌توان از بروز سوء هاضمه پیشگیری کرد که عبارتند از اینکه وعده‌های غذایی خود را سبک و کم‌حجم کنید تا معده مجبور نباشد به سختی یا به مدت طولانی فعالیت کند، به آرامی غذا بخورید، از مصرف غذاهایی مانند مرکبات وگوجه فرنگی که حاوی مقادیر بالایی از مواد اسیدی هستند خودداری کنید، مصرف غذاها و نوشیدنی‌های کافئین‌دار را محدود یا متوقف کنید.این فوق تخصص گوارش وکبد افزود: اگر استرس عامل بروز سوء هاضمه در شما شده است، روش‌های مدیریت استرس از قبیل تکنیک‌های ریلکسیشن و بیوفیدبک را
فرا بگیرید و انجام دهید.وی توصیه کرد: اگر سیگاری هستید، سیگار را ترک کنید زیرا سیگار باعث تحریک لایه آستر پوشاننده معده و افزایش تولید اسید معده می‌شود و مصرف الکل را ترک کنید زیرا الکل می‌تواند باعث تحریک لایه پوشاننده معده شود.
دکتر صدرالدینی ادامه داد: از پوشیدن لباس‌های خیلی تنگ خودداری کنید زیرا لباس تنگ به روی معده فشار می‌آورد و باعث برگشت محتویات آن به مری می‌شود، با شکم پر ورزش نکنید. فعالیت‌های ورزشی را قبل از غذا خوردن یا دست کم یک ساعت بعد از غذا خوردن انجام دهید و بلافاصله بعد از غذا خوردن، نخوابید.
این فوق تخصص گوارش وکبد افزود: شب‌ها حداقل سه ساعت بعد از صرف آخرین وعده غذایی روزانه خود به رختخواب بروید و هنگام خوابیدن، سر خود را در ارتفاع بلندتری از پاها قرار دهید و به کمک چند بالش، زیر سر خود را بلند نگه دارید. این کار باعث می‌شود که شیره غذایی از معده به طرف روده‌ها حرکت کند و به مری برنگردد. وی بیان کرد: سوء هاضمه معمولاً بیماری نبوده بلکه نشانه‌ای از یک بیماری گوارشی می‌باشد. شما می‌توانید به منظور درمان سوءهاضمه خود به متخصص مراجعه کرده و از نتایج غیر قابل جبران آن پیشگیری نمایید.دکتر صدرالدینی گفت: سوء هاضمه می‌تواند در افراد مختلف در هر سن و سال و از هر جنسیتی اتفاق بیفتد. اما خطر بروز آن در برخی شرایط بیشتر می‌شود که عبارتند از مصرف الکل، مصرف داروهای تحریک‌کننده معده از قبیل آسپرین و سایر داروهای مسکن، شرایطی که یک اختلال غیرطبیعی مانند زخم در دستگاه گوارش وجود داشته باشد و مشکلات روانی و احساسی از قبیل اضطراب و افسردگی ایجاد شده باشد.

 در اکثر موارد، سوء هاضمه در سطح خفیف مشاهده می‌شود
در ادامه نیز دکتر صانعیان در اینباره خاطرنشان کرد: سوء هاضمه اصطلاحی است که مربوط به وجود احساس سیری یا ناراحتی در قسمت بالای شکم است. وی مطرح کرد: نشانه‌ها و علائم سوء هاضمه می‌تواند مبهم باشد اما این علایم شامل باد گلو، سوزش معده، نفخ کردن، و حالت تهوع می‌باشد. به این مشکل همچنین اختلال گوارش (اختلال گوارش غیر اسیدی) می‌گویند و این مشکل می‌تواند در نتیجه بسیاری از شرایط مربوط به سلامتی فرد ایجاد شود، اما خود این مشکل یک بیماری نمی‌باشد. این فوق تخصص گوارش وکبد ادامه داد:بعضی مطالعات انجام شده در این رابطه نشان می‌دهد سوزش معده و سوء هاضمه رابطه بسیار نزدیک با یکدیگر دارند، اما مطالعات دیگر این دو بیماری گوارش را از یکدیگر تفکیک می‌نمایند. وی اظهار کرد:علایم بیماری سوء هاضمه معمولاً به طور مکرر توسط فرد احساس می‌شود و می‌تواند به عنوان سوء هاضمه، نفخ، سیری زودتر از حالت معمول، احساس سیری بیش از حد پس از صرف غذا، یا احساس سوزش توسط فرد توصیف گردد. دکتر صانعیان افزود: سوء هاضمه می‌تواند همراه با درد یا ناراحتی در قسمت بالای شکم باشد (اختلال گوارش) یا فرد احساس سوزش پشت قفسه سینه خود داشته باشد (سوزش معده). این علایم اختلال گوارش معمولاً پس از خوردن غذا یا نوشیدن مایعات در افراد مختلف مشاهده می‌شود.
این فوق تخصص گوارش وکبد عنوان کرد: رایج‌ترین علائم سوء هاضمه عبارتند ازاحساس سیری بیش از حد یا باد کردن شکم، احساس ناخوشی (حالت تهوع)، باد گلو و بالا آمدن مایعات یا غذا به گلو (مری) است.
وی مطرح کرد: سوء هاضمه یک مشکل رایج در بین افراد مختلف است اما در بسیاری از موارد این مشکل در حالت خفیف وجود دارد و گهگاه توسط فرد احساس می‌شود.
این فوق تخصص گوارش وکبد افزود: افراد مبتلا به بیماری گوارشی سوء هاضمه می‌توانند یک یا چند مورد از علائم مختلف را داشته باشند که عبارتند از سیر شدن زودتر از حالت عادی در زمان غذا خوردن، ناراحتی به خاطر احساس سیری بیش از حد پس از صرف غذا، ناراحتی در قسمت بالا شکم، حالت تهوع و استفراغ، احساس سوزش در ناحیه بالای شکم و نفخ در قسمت بالای شکم است. وی اضافه کرد: سایر علائم سوء هاضمه که کمتر در افراد مشاهده می‌شود شامل استفراغ کردن و باد گلو است. گاهی اوقات افراد مبتلا به سوء هاضمه با سوزش معده نیز مواجه می‌شوند، اما سوزش معده و سوء هاضمه دو مشکل متفاوت از یکدیگر هستند. سوزش معده یک درد یا احساس سوزش در وسط سینه است که می‌تواند به سمت گردن یا پشت شما، در زمان غذا خوردن یا پس از آن گسترش پیدا کند.دکتر صانعیان متذکر شد: عادت‌های نا سالم غذا خوردن می‌تواند با اختلال و بیماری گوارش ارتباط داشته باشد. دلایل رایج مشکل سوء هاضمه عبارتند از خوردن بیش از حد غذا، سریع غذا خوردن، مصرف غذاهای تند و پر چرب و دراز کشیدن سریع پس از صرف غذا است. این فوق تخصص گوارش وکبد ادامه داد که سایر عواملی که می‌تواند بر مشکل سوء هاضمه و اختلال گوارش تاثیر داشته باشد شامل سیگار کشیدن، مصرف الکل،عوارض جانبی مصرف برخی داروها (بطور خاص داروهای غیراستروئیدی ضد التهاب همچون آسپیرین و ایبوپروفن) است. وی می‌گوید که سوء هاضمه همچنین می‌تواند در نتیجه یک بیماری گوارشی در قسمت فوقانی ایجاد شود. بیماری‌های گوارشی جدی که می‌تواند باعث سوء هاضمه شود شامل بیماری ریفلاکس اسید معده (از معده به مری)، سرطان معده، مشکلات لوزالمعده یا مسیر لوله‌های صفراوی، زخم معده (زخم‌های ایجاد شده بر روی دیواره معده و مری در نتیجه باکتری هلیکوباکتر پیلوری) است.
دکتر صانعیان خاطرنشان کرد: گاهی اوقات، تعیین دقیق علت سوء هاضمه ممکن نیست. در اصطلاح به این شرایط سوء هاضمه عملکردی گفته می‌شود. سوء هاضمه عملکردی می‌تواند در نتیجه حرکت غیر عادی عضلات در ناحیه معده ایجاد شود که این حرکت‌ها در صورت عملکرد مناسب می‌تواند به هضم غذا کمک کرده و باعث انتقال غذا از معده به روده کوچک شوند. این فوق تخصص گوارش وکبد اذعان داشت: اکثر افراد نیازی به استفاده از خدمات درمانی برای رفع مشکل سوء هاضمه خود ندارند. به هر حال، مهم است که در صورت تکرار این مشکل یا وجود شرایطی نظیرسن بیمار ۵۵ سال یا بیشتر باشد،بیمار به میزان زیاد و بدون علت خاص وزن کم کرده باشد،بیمار با تشدید مشکل بلع غذا روبرو باشد (دیسفاژی)،فرد به سوء هاضمه و استفراغ مداوم مبتلا باشد، فرد با کم خونی فقر آهن مواجه باشد، در معده فرد توده تشکیل شده باشد و استفراغ فرد خونی باشد یا در مدفوع خون وجود داشته باشد، با پزشک متخصص ملاقات شود. وی اضافه کرد: به خاطر اینکه این شرایط گفته شده ممکن است علامتی از وجود بیماری گوارشی جدی در ارتباط با سلامتی فرد همچون زخم معده یا سرطان معده باشد، لازم است به این علایم بیماری گوارشی با دقت توجه شود. به این ترتیب ممکن است نیاز به انجام آندوسکوپی برای تشخیص دقیق علت مشکل وجود داشته باشد.دکتر صانعیان ادامه داد: آندوسکوپی روشی است که با استفاده از آن داخل بدن با استفاده از یک آندوسکوپ مورد معاینه قرار می‌گیرد. آندوسکوپ یک لوله قابل انعطاف نازک است که در انتهای آن یک منبع نور و یک دوربین وجود دارد. این فوق تخصص گوارش وکبد هشدار داد: سوء هاضمه شدید می‌تواند باعث مشاهده مشکلات بلند مدت در بخش‌های مختلف سیستم گوارشی شود که برای مثال در این رابطه می‌توان از آسیب دیدن مسیر مری یا مسیر عبور غذا در شکم نام برد.وی توضیح داد: پزشک متخصص؛ تشخیص اختلال و بیماری گوارش را با پرسیدن سوال درباره سابقه بیماری و عادت‌های غذا خوردن شما شروع می‌کند. پزشک همچنین از معاینه‌های فیزیکی و عکس‌برداری رادیولوژی از شکم برای مشاهده وجود هر گونه اختلال گوارش در مسیر سیستم گوارش استفاده می‌کند. آزمایش‌های بیشتر در این زمینه می‌تواند شامل نمونه‌گیری از خون، مدفوع و بررسی تنفس است که برای تعیین نوع خاص باکتری که باعث ایجاد زخم معده شده مورد توجه قرار می‌گیرد.دکتر صانعیان مطرح کرد: از آندوسکوپی می‌توان در مسیر بالای سیستم گوارش برای تعیین اختلال گوارشی موجود استفاده کرد. انجام آندوسکوپی نیازمند وارد کردن یک لوله کوچک مجهز به دوربین و ابزار نمونه‌گیری به مری و معده بیمار است. این ابزار به پزشک امکان می‌دهد دیواره سیستم گوارش را برای تشخیص بیماری بررسی کرده و از این ابزار برای نمونه‌برداری جهت انجام آزمایش‌های لازم جهت تشخیص عفونت یا سرطان استفاده کند. این فوق تخصص گوارش وکبد افزود: این کار در حالتی انجام می‌شود که بیمار از آرام بخش استفاده کرده است. از آندوسکوپی بخش فوقانی سیستم گوارش می‌توان برای تشخیص ریفلاکس اسیدی معده، زخم معده، عفونت و سرطان استفاده کرد.وی اذعان داشت: در صورتی که سوء هاضمه در نتیجه سطح بالای اسید معده، زخم معده، ریفلاکس اسیدی معده، تنگی مری، یا التهاب معده و روده ایجاد شده باشد، پزشک ممکن است از داروهای کاهش‌دهنده سطح اسید معده همچون امپرازول برای بیمار استفاده کند:دکتر صانعیان اضافه کرد: سایر داروهای سوء هاضمه شامل مهار کننده‌های پروتون پمپ (PPIs)، که می‌تواند سطح اسید معده را کاهش دهد. داروهای ضد اسید معده (H2RAs)، که می‌تواند سطح اسید معده را کاهش دهد، پروکینتیک ها، که می‌توانند در مواردی که معده به آهستگی خالی می‌شود مفید باشند، آنتی بیوتیک ها، در مواقعی کاربرد دارند که باکتری‌های هلیکوباکتر پیلوری باعث سوء هاضمه شده باشند و داروهای ضد افسردگی و ضد تشویش که می‌توانند ناراحتی ناشی از سوء هاضمه را با کم کردن احساس درد برای فرد تسکین دهند، می‌باشد.این فوق تخصص گوارش وکبد تشریح کرد: سوء هاضمه نشانه‌ای از ابتلای فرد به سایر بیماری‌های گوارشی است و به همین خاطر معمولاً روش درمان سوء هاضمه بستگی به علت ایجاد مشکل دارد.
وی مطرح کرد: هنگامی که علت سوء هاضمه مربوط به سبک زندگی باشد، پیشگیری بهترین راه برای درمان بیماری گوارشی و تسکین علائم مشاهده شده در بیمار می‌باشد. در این حالت می‌توان از داروهای مختلفی برای کمک به کاهش درد حاصل از سوء هاضمه استفاده کرد که عبارتند از داروهای ضد اسید، بلاکرهای اسید (رانیتیدین، امپرازول) است.دکتر صانعیان ادامه داد:سایر اقداماتی که می‌توانند به تسکین علائم سوء هاضمه
کمک کنند شامل اجتناب از دراز کشیدن بلافاصله بعد از صرف غذا، زیرا انجام این کار می‌تواند علائم
سوء هاضمه را تشدید کند و نوشیدن شیر یا آب می‌تواند به کاهش سطح اسید معده کمک نماید.این فوق تخصص
گوارش وکبد می‌گوید: استفاده ترکیبی از آنتی بیوتیک و بلاکرهای اسید می‌تواند برای چندین ماه برای بیمار در صورتی تجویز شود که علت مشکل مربوط به فعالیت باکتری‌های هلیکوباکتر پیلوری باشد. وی افزود: اگر علت سوء هاضمه مربوط به تنبلی معده باشد، داروهای محرک همچون متوکلوپرامید (رگلان) ممکن است برای بیمار تجویز شود. اگر مشکل اصلی سوء هاضمه مربوط به افسردگی یا استرس باشد، برای رفع مشکل از داروهای ضد افسردگی می‌توان استفاده کرد. دکتر صانعیان اضافه کرد: اگر علت سوء هاضمه داروهایی تشخیص داده شود که هم اکنون در حال مصرف توسط بیمار است، به صورت ناگهانی مصرف این داروها را متوقف نکنید. در این حالت لازم است شما برای پیدا کردن داروهای جایگزین که تاثیر داروهای قبلی را کاهش داده یا بر طرف کنند، با پزشک همکاری کنید. این فوق تخصص گوارش وکبد تشریح کرد: شما ممکن است بدون استفاده از دارو از مشکل سوء هاضمه و اختلال گوارش خود رهایی پیدا کنید. برخی نکات ساده برای تغییر سبک زندگی ارائه شده که می‌تواند در این رابطه تاثیر‌گذار باشد که عبارتند از در طول روز مقادیر کمتری غذا بخورید، از خوردن غذاهای تند و چرب که می‌تواند باعث سوزش معده شود خودداری نمایید، آرام‌تر غذا بخورید و بلافاصله پس از غذا خوردن دراز نکشید، سیگار کشیدن و مصرف الکل را ترک کنید، اضافه وزن خود را کاهش دهید، مقدار مصرف قهوه، نوشیدنی‌های گاز دار، را کاهش دهید و به مقدار کافی استراحت کنید.وی ادامه داد: مصرف داروهایی مثل آسپرین و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی که باعث وارد شدن آسیب به دیواره معده می‌شود را متوقف کنید و سطح استرس خود را با استفاده از یوگا و … درمانی کاهش دهید.دکتر صانعیان ابراز داشت: در اکثر موارد، سوء هاضمه در سطح خفیف مشاهده می‌شود و گاه و بی‌گاه اتفاق می‌افتد. به هر حال، مشکلات جدی سوء هاضمه می‌تواند عوارض خاصی برای بیمار به همراه داشته باشد که عبارتند از تنگی مری، تنگی باب المعده، مری بارت است.این فوق تخصص گوارش وکبد افزود: سوء هاضمه اغلب در نتیجه ریفلاکس اسیدی معده ایجاد می‌شود که این ریفلاکس مربوط به بازگشت اسید معده به مری و وارد شدن آسیب به مخاط آن است. اگر این التهاب با گذشت زمان گسترش پیدا کند، می‌تواند باعث آسیب دیدن مری شود. این آسیب‌ها در واقع می‌تواند باعث تنگ شدن مری و انقباض آن شود (که این مشکل تحت عنوان تنگی مری شناخته می‌شود). وی ادامه داد: اگر شما دچار تنگی مری شده باشید، ممکن است با علائمی مانند مشکلات بلع غذا (بیماری گوارشی دیسفاژی)، گیر افتادن غذا در گلو، درد سینه مواجه شوید. درمان اختلال گوارش تنگی مری، اغلب با انجام عمل جراحی برای گشاد کردن مری انجام می‌شود.دکتر صانعیان اضافه کرد: مشابه تنگی مری، تنگی باب المعده در نتیجه التهاب بلند مدت دیواره سیستم گوارشی به خاطر تماس با اسید معده ایجاد می‌شود. تنگی باب المعده زمانی اتفاق می‌افتد که مسیر بین معده و روده کوچک (که به عنوان
باب المعده نیز شناخته می‌شود) زخم شده و تنگ شود.
این فوق تخصص گوارش وکبد افزود: این شرایط باعث استفراغ کردن و جلوگیری از گوارش مناسب همه غذاهای مصرف شده توسط بیمار می‌شود. در اکثر موارد، درمان بیماری گوارشی تنگی باب المعده، با استفاده از عمل جراحی برای باز گرداندن باب المعده به عرض مناسب آن انجام می‌شود. وی مطرح کرد: ابتلای مکرر به بیماری ریفلاکس اسیدی معده به مری باعث ایجاد تغییر در سلول‌های دیواره بخش تحتانی مری می‌شود. این شرایط به عنوان مری بارت شناخته می‌شود. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد یک نفر از هر ده نفر مبتلا به بیماری ریفلاکس اسیدی معده به مری با مشکل مری بارت مواجه می‌شوند. در اکثر موارد مری بارت در بین افراد بین ۵۰ تا ۷۰ سال مشاهده می‌شود. میانگین سن تشخیص این مشکل سن ۶۲ سالگی می‌باشد.دکتر صانعیان توضیح داد: مری بارت معمولاً باعث مشاهده علائم قابل توجه به غیر از علائم مربوط به ریفلاکس اسیدی معده به مری شده و نگرانی اصلی در این رابطه مربوط به این اعتقاد است که مری بارت از شرایطی است که قبل از ابتلای فرد به سرطان مشاهده می‌شود. این شرایط به معنی ایجاد تغییر غیر سرطانی در سلول‌ها است که اگر درمان شود در ادامه ریسک کمی برای توسعه این فرآیند و تبدیل آن به یک سرطان کامل در آینده وجود خواهد داشت، در غیر این صورت این مشکل می‌تواند باعث ابتلای فرد به سرطان مری شود.این فوق تخصص گوارش وکبد تشریح کرد: علائم بیماری گوارشی سوء هاضمه در اکثر افراد در طول چند ساعت بدون مشکل خاص و نیاز به اقدام درمانی بر طرف می‌شود.وی متذکر شد: اگر علائم سوء هاضمه بیمار تشدید شود، لازم است که فرد با پزشک ملاقات کند. به هر حال در صورتی که سوء هاضمه در نتیجه عادت‌های روزمره ایجاد شده باشد، در اکثر مواقع می‌توان با ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی از آن پیشگیری کرد. دکتر صانعیان اضافه کرد: برخی از این تغییرات عبارتند از اینکه با دهان باز غذا نجوید، در زمان جویدن غذا صحبت نکنید یا سریع غذا نخورید. این شرایط باعث می‌شود هوا به معده وارد شده و سوء هاضمه شما تشدید شود، غذای خود را به طور کامل بجوید و به آرامی غذا بخورید، در هنگام غذا خوردن، آب ننوشید و پس از غذا خوردن آب بنوشید، از خوردن غذا در اواخر شب خودداری کنید، از مصرف غذاهای تند و چرب اجتناب نمایید، سیگار کشیدن را ترک کنید، از نوشیدنی‌های الکلی دوری کنید.
این فوق تخصص گوارش وکبد اضافه کرد: برخی دیگر از این تغییرات نیز عبارتند از کافئین مصرف نکنید، پس از غذا خوردن حداقل تا یک ساعت ورزش نکنید، همیشه آسپیرین و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی را با غذا مصرف کنید و اگر به لاکتوز یا یک غذای خاص حساسیت دارید، از مصرف بیش از حد آن خودداری کنید.
وی مطرح کرد: در صورتی که سوء هاضمه در نتیجه استرس یا تشویش ایجاد شده باشد، مدیتیشن می‌تواند نقش موثر در بهبود آن داشته باشد. دکتر صانعیان در پایان گفت: اغلب سوء هاضمه نشانه‌ای از یک بیماری گوارشی در انسان است. بنابراین اگر علائم و نشانه‌های آن را دارید بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص به موقع اختلال گوارشی از عوارض سوء هاضمه جلوگیری کنید. درمان بیماری گوارشی در مراحل اولیه راحت‌تر می‌باشد و بدین ترتیب بیمار دچار مشکلات بعدی نمی‌شود.