آفتاب یزد – نجمه حمزه نیا: بیماری سلیاک نوعی واکنش خود ایمنی بدن به پروتئین گلوتن است. این پروتئین در گندم، جو و چاودار وجود دارد. این بیماری میتواند کودکان را نیز گرفتار کند. متأسفانه تشخیص این بیماری در کودکان کار دشواری است اما نشانههای خاصی وجود دارد که در صورت مشاهده آنها، بایستی مسئله […]
آفتاب یزد – نجمه حمزه نیا: بیماری سلیاک نوعی واکنش خود ایمنی بدن به پروتئین گلوتن است. این پروتئین در گندم، جو و چاودار وجود دارد. این بیماری میتواند کودکان را نیز گرفتار کند. متأسفانه تشخیص این بیماری در کودکان کار دشواری است اما نشانههای خاصی وجود دارد که در صورت مشاهده آنها، بایستی مسئله را با پزشک در میان بگذارید به ویژه اگر در خانواده سابقه بیماری سلیاک وجود دارد، احتمال ابتلای کودک به آن بسیار بالاست. بیماری سلیاک در کودکان میتواند مشکلات مختلفی را ایجاد کند و کیفیت زندگی آنها را به صورت جدی کاهش دهد لذا با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد در اینباره با دکتر مهدی افشاری، متخصص اطفال و کودکان و دکتر حمید شیخ الاسلامی، متخصص اطفال و کودکان گفتگو کرده است. دکتر افشاری در این باره میگوید: بیماری سلیاک، نوعی اختلال خودایمنی در افراد است که روی دستگاه گوارش تأثیر میگذارد ولی مشکل آلرژی گندم یا حساسیت به گلوتن نیست و با آنها تفاوت دارد. وی بیان کرد: اگر کودک شما بیماری سلیاک دارد، سیستم ایمنی بدن وی با حمله به پرزهای پوشش داخلی روده کوچک او به گلوتن یا پروتئین موجود در گندم، چاودار و جو واکنش نشان میدهد. در نتیجه، بدن کودک قادر به جذب مواد مغذی از غذاهایی که از روده کوچک آسیبدیده میگذرد، نیست و او ممکن است دچار سوءتغذیه شود. این متخصص اطفال و کودکان اظهار کرد: علائم سلیاک ممکن است حتی از شش ماهگی کودک یعنی پس از اینکه غذاهای کمکی حاوی گلوتن را وارد رژیم غذایی کودکتان کردید ظاهر شود اما داشتن علائم سلیاک برای کودکان کوچک بسیار نادر است و بیماری بیشتر آنها تا دورههای بعدی کودکی و اغلب بعد از ۱۰ سالگی تشخیص داده نمیشود. وی ادامه داد: علائم این بیماری طیف وسیعی دارد و در هر کودک به میزان زیادی متفاوت با کودکان دیگر است اما بهطورکلی این علائم میتواند شامل اسهال مزمن، دردهای شکمی، نفخ شکم، یبوست، مدفوع چرب یا خیلی بدبو، گاز روده، تحریکپذیری، استفراغ، کاهش وزن یا وزنگیری ضعیف،تأخیر در رشد است اما برخی از کودکان مبتلا به بیماری سلیاک نیز ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند. دکتر افشاری مطرح کرد: حدود سه تا ۱۳ کودک در هر هزار کودک مبتلا به بیماری سلیاک هستند، هرچند بیماری سلیاک بسیاری از افراد مبتلا تشخیص داده نشده است. دانشمندان بر این باورند که شیوع این بیماری در حال افزایش است. بیماری سلیاک زمینه ارثی دارد بنابراین برای والدین و خواهر و برادرهای کودک مبتلا به سلیاک نیز مهم است که مورد معاینه قرار بگیرند. این متخصص اطفال و کودکان توضیح داد: بیماری سلیاک، حساسیت به گلوتن و آلرژی گندم اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته میشوند زیرا همه آنها شامل عدم تحمل پروتئینهای گندم هستند و بسیاری از علائم آنها مشابه به نظر میرسند اما آنها عارضههای بسیار متفاوتی هستند که تشخیص و مدیریت آنها با روشهای متمایزی انجام میشود. وی افزود: بیماری سلیاک یک اختلال خودایمنی جدی اما قابل مدیریت است و تا زمانی که کودک به طور کامل از گلوتن پرهیز کند، هیچ گونه علائم یا آسیبی به روده کوچک خود را تجربه نمیکند. دکتر افشاری ادامه داد: عارضه آلرژی گندم بخش متفاوتی از سیستم ایمنی بدن را درگیر میکند. اگر کودک شما آلرژی گندم دارد، سیستم ایمنی بدن او پروتئینهای گندم را به عنوان یک ماده آلرژیزا شناسایی کرده است. هر بار که کودک غذاهایی را میخورد یا موادی را تنفس میکند که حاوی گندم هستند، واکنشی آلرژیک دارد که باعث میشود بدن او هیستامین آزاد کند. این متخصص اطفال و کودکان اضافه کرد: ممکن است در صورت ابتلا به عارضه آلرژی گندم علائم معمول آلرژیهای غذایی مانند کهیر، ورم یا خارش لبها، راش، خارش، خسخس سینه، اسهال، تهوع و استفراغ را در کودک ببینید. علائم در عرض چند دقیقه یا چند ساعت پس از خوردن غذا ظاهر میشود و در برخی موارد میتواند به سرعت کشنده شود.وی متذکر شد: بر خلاف بچههای مبتلا به بیماری سلیاک، بسیاری از کودکان مبتلا به آلرژی گندم میتوانند دانههای دیگر مانند چاودار و جو را تحمل کنند. بنابراین، داشتن یک رژیم غذایی بدون گندم کمی سادهتر از رژیم غذایی کاملاً فاقد گلوتن است لذا ضروری است که با متخصص آلرژی درباره غذاهایی که فرزندتان میتواند با خیال راحت و بدون مشکل بخورد صحبت کنید.
آلرژی گندم همانند بیماری سلیاک ارثی است
دکتر افشاری تصریح کرد: آلرژی گندم همانند بیماری سلیاک، ارثی است اما بیشتر کودکان تا ۱۸ سالگی از آن خلاصی مییابند و در مورد آلرژی گندم، کمتر از یک درصد از کودکان آلرژی گندم دارند.
این متخصص اطفال و کودکان ابراز داشت: حساسیت به گلوتن که حساسیت به گلوتن غیرسلیاک یا عدم تحمل گلوتن نیز نامیده میشود، نوعی از آلرژیهای غذایی یا یک بیماری خودایمنی نیست. افراد مبتلا به حساسیت گلوتن دارای علائمی شبیه به بیماری سلیاک هستند و علائم آنها پس از شروع رژیم غذایی فاقد گلوتن بهبود مییابد. وی ادامه داد: بر خلاف مبتلایان به سلیاک، افرادی که حساسیت گلوتن دارند هیچ مشکلی در جذب مواد مغذی ندارند و نباید هیچ آسیبی به روده کوچکشان وارد شود. خون آنها نیز فاقد آنتیبادیهایی است که در افراد مبتلا به بیماری سلیاک یافت میشود. باز هم برخلاف بیماری سلیاک، به نظر نمیرسد که حساسیت گلوتن ژنتیکی باشد و تاکنون دانشمندان ارتباطی بین آن و اختلالات خودایمنی یا سرطانهای روده نیافتهاند. دکتر افشاری گفت: پس از خوردن غذاهای حاوی گلوتن، کودکان مبتلا به حساسیت به گلوتن میتوانند برخی علائم مشابه کودکان مبتلا به بیماری سلیاک یعنی دردهای شکمی، اسهال یا یبوست و نفخ شکم را داشته باشند اما میتوانند علائم دیگری مانند خستگی، سردرد و درد مفاصل را نیز تجربه کنند. این متخصص اطفال و کودکان خاطرنشان کرد: دانشمندان مطمئن نیستند که گلوتن عامل واقعی حساسیت گلوتن باشد. چندین مطالعه تازه نشان میدهد که این حساسیت ممکن است ناشی از مواد غذاییای باشد که حاوی مقادیر بالایی از گروه کربوهیدراتهای فودمپ هستند.
وی افزود: فودمپ نام اختصاری کربوهیدراتهای قابل تخمیر الیگوساکارید، دیساکارید، مونوساکارید و پولیول یا پلیال است. این کربوهیدراتها که شامل لبنیات، گندم، لوبیا و برخی شیرینکنندهها، میوهها و سبزیجات است، سخت هضم میشوند و ممکن است در روده تخمیر شوند و باعث ایجاد ناراحتیهای شکمی در افراد حساس به آنها شوند.دکتر افشاری اشاره کرد: مشخص نیست که آیا افراد مبتلا به حساسیت گلوتن باید به همان شدت و سختگیری افراد مبتلا به بیماری سلیاک از گلوتن پرهیز کنند یا خیر ولی درحالیکه تحقیقات ادامه دارد، کارشناسان توصیه میکنند که بیماران مبتلا به حساسیت گلوتن با کمک و نظارت دقیق پزشک و متخصص تغذیه خود یک برنامه غذایی شخصیسازیشده ایجاد کنندکه به آنها کمک کند از بروز علائم پیشگیری کنند.این متخصص اطفال و کودکان خاطرنشان کرد: تشخیص بیماری سلیاک از آلرژی گندم و حساسیت به گلوتن میتواند مشکل باشد زیرا علائم مشابهی دارند لذا ضروری است که کودکتان توسط یک پزشک متخصص ارزیابی شود. تفاوتهای عمدهای در چگونگی پیشرفت و درمان این عارضهها وجود دارد، بنابراین مهم است که دقیقاً بدانید با چه عارضهای روبهرو هستید.
وی اضافه کرد: جهت تشخیص پزشک متخصص اطفال، یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد، در مورد علائم و سابقه پزشکی خانواده از شما سؤال میکند و ممکن است چند آزمایش خون را درخواست کند. برای اینکه نتیجه آزمایشات خون دقیق باشد، اطمینان حاصل کنید که کودکتان همچنان به روال معمول به خوردن غذا ادامه میدهد یعنی همان غذاهای معمول همیشگی را میخورد. غذاهای حاوی گلوتن یا گندم را حذف نکنید، مگر اینکه پزشکتان به طور خاص این کار را از شما بخواهد.دکتر افشاری متذکر شد: اگر متخصص اطفال مشکوک به آلرژی گندم باشد، شما را به یک متخصص آسم و آلرژی ارجاع خواهد داد، که آزمایش پریک پوستی، آزمایش خون یا یک چالش غذایی را انجام میدهد. در چالش غذایی ممکن است از فرزند شما خواسته شود که تحت نظارت پزشکی مقدار کوچکی گندم را بخورد و برای واکنش آلرژیک تحت نظر قرار بگیرد.این متخصص اطفال و کودکان عنوان کرد: اگر پزشک متخصص اطفال مشکوک به مشکل حساسیت به گلوتن باشد، شما را به یک متخصص گوارش و کبد ارجاع میدهد. این پزشک میتواند آزمایشهای خون بیشتری را درخواست کند و یک آندوسکوپی که در آن یک لوله بلند و نازک را از طریق دهان و معده به روده کوچک میرساند و نمونه کوچکی از بافت آن را برمیدارد را انجام دهد. اگر نمونه برداشته شده آسیب به روده کوچک را نشان دهد، کودکتان مبتلا به بیماری سلیاک تشخیص داده میشود.
وی اظهار کرد: تشخیص حساسیت به گلوتن دشوارتر است. در حال حاضر هیچ آزمایشی برای این کار در دسترس نیست. اگر کودک شما علائمی را نشان میدهد که حاکی از مشکل گلوتن است اما ابتلای او به آلرژی گندم و بیماری سلیاک رد شده، پزشکها ممکن است به حساسیت گلوتن مظنون شوند. متخصص گوارش ممکن است یک رژیم غذایی فاقد گلوتن یا حاوی مقدار کمی از فودمپها را توصیه کند. اگر علائم فرزند شما بهبود پیدا کند، نتیجهگیری تشخیص پزشک احتمالاً حساسیت به گلوتن است.دکتر افشاری توصیه کرد: اگر احتمال بدهید که کودکتان بیماری سلیاک دارد ممکن است وسوسه شوید که از انجام آندوسکوپی صرف نظر کنید و تنها از رژیم فاقد گلوتن برای کودکتان پیروی کنید اما بدانید که حیاتی است که ابتدا تأیید این تشخیص را از پزشک کودک بگیرید زیرا اگر کودک شما بیماری سلیاک داشته باشد، برای مدیریت رژیم غذایی او به شکلی سالم و ایمن به کمک نیاز دارید و پزشک متخصص باید روی آسیب به روده و تحلیل استخوان نظارت داشته باشد.این متخصص اطفال و کودکان مطرح کرد: اگر کودک شما مبتلا به بیماری سلیاک تشخیص داده شد، باید اطمینان حاصل کنید که از دادن تمام مواد غذایی حاوی گلوتن به او خودداری میکنید.
متأسفانه بیماری سلیاک قابل درمان کامل نیست
وی اضافه کرد: متأسفانه بیماری سلیاک قابل درمان کامل نیست و لازم است فرزند شما در تمام زندگیاش یک رژیم غذایی جدی و سختگیرانه فاقد گلوتن داشته باشد اما خوشبختانه پس از حذف گلوتن از رژیم غذایی، علائم او به تدریج ناپدید میشوند و روده کوچک او در عرض چند ماه بهبود مییابد.دکتر افشاری بیان کرد: اگر بیماری سلیاک در کودک بدون مراقبت پزشکی رها شود، کودک مبتلا به بیماری سلیاک ممکن است عوارضی مانند کمخونی ناشی از فقر آهن، سوءتغذیه، ضعف استخوان و کوتاهی قد را تجربه کند. در این افراد، احتمال بیشتری برای ابتلا به سایر اختلالات خودایمنی مانند دیابت نوع یک و بیماری هاشیموتو وجود دارد. این متخصص اطفال و کودکان ادامه داد: همچنین ممکن است در این بیماران ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطانهای دستگاه گوارش و لنفوم غیر هوچکین یعنی یک گروه از سرطانهای خون وجود داشته باشد و نیز افراد مبتلا به برخی بیماریهای ژنتیکی مانند سندرم داون، سندرم ترنر و سندرم ویلیامز ریسک بالاتری برای ابتلا به بیماری سلیاک دارند.وی اذعان داشت: گرفتن تشخیص بیماری سلیاک میتواند والدین را تسکین دهد، زیرا آنها را از سردرگمی درمیآورد اما برای بسیاری از خانوادهها، داشتن یک رژیم غذایی فاقد گلوتن، تغییر بزرگی در سبک زندگی است. خرید خواروبار، مدیریت خانه فاقد گلوتن و غذا خوردن در کافه و رستوران میتواند دلهرهآور باشد اما توصیهها و دستورالعملهای مفیدی برای این والدین وجود دارد. دکتر افشاری تصریح کرد که برخی توصیهها و دستورالعملهای مفید برای والدین دارای کودک مبتلا به سلیاک شامل این است که ابتدا با پزشک مشورت کنید، گلوتن را حذف و به میزان آن دقت کنید، برچسب مواد غذایی را بخوانید، جو دوسر را ارزیابی کنید، در مورد مصرف غذاهای آماده و فرآوریشده محتاط باشید، غذاها را با دقت انتخاب کنید، با ایجاد شرایط در رستوران غذا بخورید، غذای کودک را خودتان آماده کنید، مراقبان و افراد دیگر را در جریان این موضوع قرار دهید و موضوع را برای خود کودک توضیح دهید. این متخصص اطفال و کودکان افزود: قبل از اعمال هر گونه تغییری در رژیم غذایی فرزند مبتلا به بیماری سلیاک، با همکاری و نظارت پزشک خود و متخصص تغذیه یک برنامه غذایی ایجاد کنید. رژیمهای غذایی فاقد گلوتن رواج زیادی یافتهاند، اما تنها به این دلیل که غذایی فاقد گلوتن است، به این معنا نیست که گزینه سالمی است. مهم این است که اطمینان حاصل کنید فرزندتان مواد مغذی ضروری را از دست نمیدهد. متخصص تغذیه میتواند به شما در ایجاد یک برنامه غذایی مغذی و مفید کمک کند یعنی برنامهای که متناسب با بودجه و سبک زندگی شما باشد. او همچنین میتواند دستور پخت غذا و جایگزینهایی برای غذاهای مورد علاقه کودکتان معرفی کند. وی ادامه داد: هدف این است که کودک مبتلا به این بیماری از گندم، چاودار و جو، و همچنین مواد افزودنی که ممکن است حاوی گلوتن باشند دور بماند. بیشتر انواع پاستا، پیتزا، کراکر، غلات، نان و محصولاتی که با استفاده از گندم، چاودار و جو تهیه میشوند. تمام محصولات تولیدشده در بیشتر کشورها برچسب «فاقد گلوتن» یا «بدون گلوتن» دارند، تا مشخص شود که این محصولات یا به طور طبیعی فاقد گلوتن است یا سطح گلوتن آنها پایینتر از ۲۰ پیپیام، یعنی تعداد ذرات در میلیون میباشد. دکتر افشاری عنوان کرد: سطح گلوتن زیر ۲۰ پیپیام به اندازهای کم است که توسط بیشتر بیماران سلیاک تحمل میشود و همچنین پایینترین سطحی است که میتوان با استفاده از ابزارهای علمی تشخیص داد. این متخصص اطفال و کودکان متذکر شد: اگر مطمئن نیستید که چقدر گلوتن در یک محصول غذایی وجود دارد، اجازه ندهید کودکتان آن را بخورد. همچنین برخی از محصولات دارای برچسب «فاقد گلوتن» ممکن است شامل هشداری باشند که این محصول در تأسیساتی تولید شده است که فرآوردههای گندم را پردازش میکند و این موضوع احتمال انتقال آلودگی را مطرح میکند ولی تا زمانی که سطح گلوتن محصول پایینتر از ۲۰ پیپیام باشد، خوردن آن برای بیشتر بیماران مبتلا به سلیاک ایمن است. وی توصیه کرد: لازم است که عادت کنید هنگام خرید برای کودک مبتلا به سلیاک، ترکیبات هر محصول را بررسی کنید و از فرآوردههایی که حاوی غلات حاوی گلوتن هستند، پرهیز کنید.دکتر افشاری ادامه داد: جو دوسر به طور طبیعی فاقد گلوتن است اما بسیاری از محصولات تهیهشده با جو دوسر در طول پردازش به گلوتن آلوده میشوند. بنابراین محصولاتی که برچسب فاقد گلوتن دارند، ارزش امتحان کردن را دارند اما توجه داشته باشید که محققان متوجه شدهاند که برخی از بیماران مبتلا به سلیاک فرآوردههای جو دو سر را نیز نمیتوانند تحمل کنند.این متخصص اطفال و کودکان مطرح کرد: گلوتن میتواند در چیزها و غذاهایی که انتظارش نمیرود مانند خورشها و سوپهای آماده، سس سویا، گوشتهای پردازش شده مانند هاتداگ و برشهای گوشت سرد، سس سالاد، داروها، ویتامینها و حتی مرطوبکننده لب نیز موجود باشد.وی متذکر شد: در مقابل وسوسه انباشتن آشپزخانه خود از محصولات آماده کارخانهها مقاومت کنید. نان، کلوچهها و کراکرهای فاقد گلوتن معمولا گرانتر هستند و حاوی شکر افزودنی، سدیم یا چربی هستند تا طعم آنها را بهتر کنند. غذاهای کامل یعنی محصولات طبیعی و پردازشنشده مانند گوشت طیور، ماهی، میوه، سبزیجات، بیشتر لبنیات و آجیلها به طور طبیعی فاقد گلوتن و در نتیجه برای کودک شما گزینههای سالمتری هستند.دکتر افشاری عنوان کرد: غذا خوردن در رستورانها برای این بیماران مشکلسازتر است اما با کمی برنامهریزی، بچههایی که نمیتوانند گلوتن یا گندم بخورند باز هم میتوانند از رفتن به رستوران یا غذا خوردن در کافهتریای مدرسه لذت ببرند. قبل از رفتن به یک رستوران، فهرست غذایشان را به صورت آنلاین بررسی کنید یا از قبل تماس بگیرید تا ببینید که آیا غذاهای فاقد گلوتن را ارائه میدهند یا خیر.این متخصص اطفال و کودکان ابراز داشت: برای پیشگیری از مشکلات احتمالی و نگرانیهای خودتان و همسرتان بهتر است سعی کنید همیشه برای اطمینان بیشتر ناهارمهدکودک یا مدرسه کودک مبتلا به سلیاک را خودتان را در خانه آماده کنید.وی اظهارکرد: مراقبان کودک، مسئولین مدرسه یا مهدکودک کودکتان را درجریان این بیماری کودکتان قرار دهید چون برای بیماران مبتلا به سلیاک و کودکان دارای رژیم غذایی فاقد گلوتن یا بچههایی که در معرض خطر واکنش آلرژیک مرگبار به گندم هستند، تهیه وعدههای غذایی مناسب ضروری است. همچنین در زمان رفتن کودکتان به خانههای دوستان و آشنایان، حتماً افراد دیگر را نیز در جریان این موضوع قرار دهید.دکتر افشاری گفت: در مورد جشن تولدها و قرار بازی کودکان در خانه دوستان و اقوام نیز، اگر فرزند شما به دلیل ابتلا به بیماری سلیاک نتواند چیزهایی را که دیگران از آن لذت میبرند بخورد، ممکن است احساس محرومیت و جداافتادگی کند بنابراین، از قبل با کودکتان صحبت کنید و یک غذا و دسر مخصوص برای او آماده کنید و این اتفاق را به صورت یک اصل درآورید.
برای تشخیص بیماری سلیاک از آزمایش خون و آندوسکوپی استفاده میشود
در ادامه نیزدکتر شیخ الاسلامی در اینباره خاطرنشان کرد: سلیاک یک بیماری خود ایمنی است که زمینه ارثی دارد که معمولا از دوران نوزادی به وجود میآید و حالت مسری ندارد. این بیماری به علت عدم تحمل گلوتن در بدن اتفاق میافتد. وی ادامه داد: گلوتن (پروتئینی که در گندم و جو موجود است)، باعث آسیب دیدن پرزهای روده در افراد مبتلا به این بیماری میشود. زمانی که پرزهای روده دچار آسیب میشوند، بدن کودک در جذب مواد غذایی دچار مشکل میشود. عدم جذب مواد غذایی میتواند بر روند رشد کودک تأثیر بگذارد و او را دچار سوء تغذیه کند. این متخصص اطفال و کودکان تشریح کرد: به واسطه آسیب روده در کودکان مبتلا به بیماری سلیاک، مجموعهای از علائم ایجاد میشود که ممکن است در هر کودک متفاوت باشد.وی افزود: این علائم ممکن است بعد از شش ماهگی یا حتی سنین بالاتر ظاهر شوند که مهمترین آنها عبارتند از بروز نفخ و اسهال، عدم جذب مواد مغذی توسط بدن، تحلیل رفتن استخوان، نرمی استخوان، کم خونی، آسیب دیدن مینای دندان،دردهای مفصلی،حساسیتهای پوستی، سردرد و خستگی، رفلاکس معده، اضافه وزن یا کاهش وزن،تأخیر رشد در کودکان و دردهای شکمی است.دکتر شیخ الاسلامی متذکر شد: یکسری علائم سلیاک که ممکن است در سنین بالاتر نمایان شوند عبارتند از یبوست، کوتاهی قد در کودکان و بلوغ دیررس است با این وجود گاهی نیزممکن است بیماری سلیاک هیچ گونه علائمی نداشته باشد. این متخصص اطفال و کودکان بیان کرد: توجه داشته باشید که علائمی مانند نفخ و اسهال و درد شکمی ممکن است لزوما به بیماری سلیاک در کودکان مربوط نباشد.وی اشاره کرد: چنانچه کودکان مبتلا به سلیاک دچار دیابت شوند، ممکن است عوارض متعددی دیگری در کودک ظاهر شود. در صورتی که بیماری سلیاک در کودکان دیابتی به موقع تشخیص داده نشود سبب بروز مشکلات گوارشی، کاهش اشتها و از همه مهمتر اختلالات رشد خواهد شد.دکتر شیخ الاسلامی عنوان کرد: بیماری سلیاک و دیابت انواعی از بیماریهای خود ایمنی هستند که درهر کدام از آنها سیستم ایمنی به نقطه مشخصی از بدن حمله میکند. این متخصص اطفال و کودکان مطرح کرد: بیماری سلیاک موجب حمله سیستم ایمنی بدن به روده کوچک میشود و بیماری دیابت به لوزالمعده آسیب میزند.هر دوی این بیماریها نیاز به رژیم غذایی مخصوص دارند. ممکن است که کودک قبل از تشخیص بیماری سلیاک به دیابت مبتلا باشد بنابراین افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند لازم است که برای بیماری سلیاک مورد آزمایش قرار بگیرند.وی تصریح کرد: کودکانی که به بیماری دیابت مبتلا هستند، معمولا قبل از تشخیص سلیاک ممکن است علائمی مانند اختلالات رشد، کاهش وزن یا علائم گوارشی را داشته باشند.دکتر شیخ الاسلامی تفاوت حساسیت به گلوتن و سلیاک را اینگونه توضیح داد: سلیاک یک بیماری خود ایمنی است. در حالی که عدم تحمل گلوتن نوعی واکنش آلرژی در کودکان محسوب میشود. اگر چه مصرف گلوتن در هر دو بیماری باعث علائم و نشانههای مشابهی میشود، اما گلوتن در افراد مبتلا به بیماری سلیاک میتواند به بافت روده آسیب وارد کند اما در افراد مبتلا به حساسیت گلوتن، آسیب به بافت و پرزهای روده مشاهده نمیشود.این متخصص اطفال و کودکان ادامه داد: اگرچه علائم بیماری سلیاک، عدم تحمل گلوتن و حتی آلرژی به گندم میتوانند بسیار شبیه باشند، اما تفاوتهای منحصر به فرد خود را نیز دارند بنابراین، تشخیص و تمایز این بیماریها از یکدیگر بسیار دشوار است لذا در صورت تجربه هر یک از علائم گفته شده، باید به پزشک مراجعه کنید. وی ابراز داشت: برای تشخیص بیماری سلیاک از آزمایش خون و آندوسکوپی استفاده میشود. گاهی با انجام آزمایش خون دیگر نیاز به بررسیهای دیگر نیست. در صورتی که علائم به بیماری سلیاک شبیه باشد ممکن است نیاز به آندوسکوپی و بیوپسی باشد. قبل از انجام آزمایشات تشخیصی بیماری سلیاک بیمار باید از رژیم غذایی حاوی گلوتن استفاده کند.دکتر شیخ الاسلامی افزود: آزمایش خون معمولا در افرادی انجام میشود که علائم خاصی ندارند و نزدیکان آنها به این بیماری سلیاک مبتلا هستند.آزمایشهای آنتی بادی اندومیزیال و ترانس گلوتامیناز بافتی دو آزمایشی است که معمولا برای این بیماران انجام میشود و آندوسکوپی نیز یکی دیگر از روشهایی است که برای تشخیص قطعی بیماری سلیاک مورد استفاده قرار میگیرد.در این روش تشخیصی با استفاده از یک لوله باریک از دیواره روده کوچک نمونهبرداری میشود.این متخصص اطفال و کودکان اذعان داشت: بیماری سلیاک قابل درمان نیست و تنها راه این است که در طول دوره زندگی کودک یک رژیم غذایی فاقد گلوتن داشته باشد. درمان بیماری سلیاک در کودکان معمولا به واسطه پرهیز از مواد غذایی حاوی گلوتن انجام میشود. در واقع با حذف این مواد غذایی از رژیم غذایی کودک میتوانیم به کاهش علائم بیماری کمک کنیم.وی تصریح کرد:برای مدیریت رژیم غذایی کودک مبتلا به بیماری سلیاک میتوانید از یک متخصص تغذیه کودکان کمک بگیرید و از آسیب بیشتر دستگاه گوارش جلوگیری کنید. در صورتی که بیماری سلیاک در کودکان درمان نشود ممکن است عوارضی مانند فقر آهن، سوء تغذیه و کوتاهی قد را در کودک به وجود بیاورد.دکتر شیخ الاسلامی خاطرنشان کرد: هدف از درمان سلیاک در کودکان کاهش یا از بین بردن علائم بیماری است و هیچ درمان قطعی برای بیماری سلیاک وجود ندارد. این متخصص اطفال و کودکان میگوید: رعایت برخی نکات میتواند از بروز عوارض جدی و تشدید علائم بیماری سلیاک بکاهد که عبارتند از اینکه با یک رژیم غذایی بدون گلوتن، علائم مرتبط و آسیب به پرزهای روده از بین میرود، مصرف مکملهای غذایی برای درمان سوء تغذیه ناشی از عدم جذب مواد مغذی و پایبندی به داروهای دارویی برای درمان بیماریهای التهابی مزمن روده توصیه میشود و مراجعه به پزشک متخصص برای انجام اقدامات درمانی و ارزیابی آسیبهای بیماری الزامی است.وی بیان کرد: بهتر است بدانید که رژیم غذایی بدون گلوتن به مدت ۶ ماه در کودکان پیشرفت بیماری را کند میکند، در حالی که در بزرگسالان ممکن است بین ۲ تا ۳ سال طول بکشد.دکتر شیخ الاسلامی اظهار کرد: بیماری سلیاک کشنده نیست و میتوان با پرهیز غذایی از آن پیشگیری کرد اما در صورتی که بیماری سلیاک به موقع درمان نشود ممکن است باعث بروز یکسری عوارض یا حتی عامل ابتلا به بیماریهایی مانند سرطان روده کوچک، بروز مشکلات عصبی،سوء تغذیه و کمبود کلسیم شود.این متخصص اطفال و کودکان هشدار داد: عدم درمان بیماری سلیاک در کودکان، امکان ابتلا به سایر بیماریهای خود ایمنی مانند دیابت نوع یک و بیماری هاشیموتو را افزایش میدهد.برای اینکه با اطمینان بگوییم که این بیماری باعث خطر مرگ زودرس در افراد میشود نیاز به تحقیقات بیشتری دارد اما پیروی از یک رژیم غذایی فاقد گلوتن میتواند خطر مرگ زودرس در افراد را کاهش دهد. وی اضافه کرد: اکثر افراد مبتلا به بیماری سلیاک طول عمر طبیعی خواهند داشت، مشروط بر اینکه بتوانند با رعایت یک رژیم غذایی بدون گلوتن مادام العمر، این بیماری را مدیریت کنند. گلوتن بخشی ضروری از رژیم غذایی شما نیست، بنابراین میتوان آن را با خیال راحت از رژیم غذایی حذف کرد و با غذاهای ایمن و بدون گلوتن جایگزین کرد. دکتر شیخ الاسلامی ابراز کرد: در صورت عدم درمان و وجود گلوتن در رژیم غذایی کودک مبتلا به سلیاک ممکن است بیماریها و عوارض جدی ایجاد شود. این متخصص اطفال و کودکان ادامه داد: مهمترین خطرات و بیماریهای ایجاد شده ناشی از سلیاک عبارتند از اختلالات خود ایمنی،گلوکز خون پایین، بیماریهای کبدی، کم خونی همراه با تعداد کم سلولهای خونی، تومورهای روده (تومور کولون، لنفوم روده)، از دست دادن کلسیم و تراکم استخوان (استئومالاسی)، اختلالات عصبی (تشنج تشنجی و نوروپاتی محیطی)، مشکلات باروری، گرفتگی عضلات است. وی در پایان گفت: بیماری سلیاک در کودکان یک از اختلالات خود ایمنی است که در اثر مصرف گلوتن باعث آسیب به روده میشود. آسیب به پوشش داخلی روده میتواند سبب از دست دادن توانایی جذب برخی مواد مغذی میشود که به نوبه خود با کمبود برخی ویتامینهای ضروری مرتبط است.
Saturday, 27 April , 2024