بازتوانی ریه یک برنامه جامع و مدون است که طیف وسیعی از اقدامات آموزشی، درمانی و توانبخشی را شامل می‌شود. این برنامه برای مدیریت بهتر بیماری در زندگی روزمره است و در نهایت با هدف بهبود وضعیت فیزیکی و افزایش فعالیت بیمار و نیز بهبود سلامت روحی روانی بیمار و اصلاح رفتارهای او انجام می‌شود. […]

بازتوانی ریه یک برنامه جامع و مدون است که طیف وسیعی از اقدامات آموزشی، درمانی و توانبخشی را شامل می‌شود. این برنامه برای مدیریت بهتر بیماری در زندگی روزمره است و در نهایت با هدف بهبود وضعیت فیزیکی و افزایش فعالیت بیمار و نیز بهبود سلامت روحی روانی بیمار و اصلاح رفتارهای او انجام می‌شود.
افرادی که باید بازتوانی ریه دریافت کنند شامل:
– تمام افرادی که مبتلا به بیماری‌های مزمن تنفسی هستند مانند COPD (بیماری انسدادی ریوی)، فیبروز ریه، آسم مزمن، ILD (بیماری بینابینی ریه)، فیبروز کیستیک (CF)، برونشکتازی
– بیمارانی که به هردلیلی نیاز به عمل جراحی دارند ولی وضعیت جسمانی و تنفسی آن‌ها مناسب نیست چون احتمال خطر عمل جراحی برای آن‌ها بالااست، قبل از عمل کاندیدای بازتوانی ریه می‌باشند.
– بیمارانی که کاندید پیوند ریه هستند نیز از بازتوانی ریه قبل و بعد از عمل سود می‌برند.
درنهایت هر بیماری که دچار تنگی نفس و به دنبال آن احساس خستگی و ضعف در زمینه بیماری تنفسی مزمن می‌باشد این عارضه که باعث کاهش تحمل و توانایی در انجام فعالیتهای او شده است می‌تواند از بازتوانی ریه سود ببرد.
بازتوانی ریه اهداف مختلفی را دنبال می‌کند که عبارتند از بهبود آمادگی جسمانی و استقامت فرد، بهبود کیفیت زندگی، بهبود وضعیت تغذیه بیمار، کمک به ترک سیگار، کاهش تعداد دفعات تشدید بیماری و کاهش تعداد دفعات بستری بیمار در بیمارستان است.
بیماری مزمن ریوی باعث ایجاد اختلال کارکرد عضلات اسکلتی و همچنین ایجاد آتروفی عضلات می‌شود. از طرفی التهاب مزمن باعث اختلال در سیستم تنفسی و ایجاد تنگی نفس و به دنبال آن کاهش فعالیت در این زمینه می‌شود. به همین دلیل آموزش و ورزش درمانی، هسته مرکزی بازتوانی ریه است و این ورزش‌ها عمدتا عضلات محیطی و اندام‌ها را هدف قرار می‌دهند تا در نهایت به افزایش ظرفیت ورزشی و فعالیت جسمانی که هدف اصلی می‌باشد، دستیابی پیدا شود.
برنامه بازتوانی ریه شامل آموزش به بیمار، انجام تمرین‌های تنفسی، ورزش درمانی، تجویز اکسیژن مکمل (درصورت نیاز) می‌باشد. آموزش به بیمار شامل نحوه صحیح استفاده از انواع اسپری‌ها و داروهای مصرفی و روش‌های بهداشت برونش‌ها و همچنین استفاده از اکسیژن یا دستگاه‌های فشار مثبت (مانند BiPap و CPAP) می‌باشد. ورزش درمانی شامل طیف وسیعی از ورزش‌های هوازی (ایروبیک) و قدرتی می‌باشد که برای انجام ورزش‌ها از دستگاه‌های ورزشی مانند تردمیل، دوچرخه و غیره استفاده می‌شود. همچنین تنفس صحیح و تمرینات تنفسی حین ورزش و غیر آن آموزش داده می‌شود. برنامه بازتوانی ریه توسط یک تیم ارائه می‌شود که شامل پزشک فوق تخصص ریه، پرستار، فیزیوتراپیست، متخصص فیزیولوژی ورزشی، روانشناس مددکار اجتماعی، متخصص تغذیه، متخصص جهت ترک سیگار می‌باشد. این برنامه باید به صورت جلسات متعدد حدود ۳ جلسه در هفته به مدت ۸ الی ۱۲ هفته انجام شود تا در نهایت نتایج مطلوب حاصل شود.
بیمارستان مسیح دانشوری به عنوان اولین مرکز بازتوانی ریه سرپایی در کشور از حدود ۱۰ سال قبل کار خود را آغاز کرده است. مرکز بازتوانی ریه سرپایی همه روزه در حال فعالیت و انجام خدمات به بیمارانی است که به این مرکز مراجعه می‌نمایند. ما از سال ۱۴۰۰ بخش بازتوانی ریه بستری را در بیمارستان راه‌اندازی و افتتاح کردیم که به عنوان اولین بخش بازتوانی ریه در کشور و حتی میتوان گفت خاورمیانه ثبت شده است. در بخش بازتوانی ریه بیماران ارجاع شده از کلینیک و مطب پزشکان فوق تخصص ریه یا بیماران ارجاعی از اورژانس بیمارستان، همچنین بیمارانی که در بخش‌های دیگری بستری می‌شوند و تحت درمان دارویی به علاوه بازتوانی ریه که شامل تمام اقدامات وسیعی که در بالا ذکر شد، قرار می‌گیرند. در این بخش بیمار تحت نظارت دقیق پزشک و فیزیوتراپیست هر روز تمرینات ورزشی هوازی و استقامتی که شامل استفاده از دستگاه‌های مختلف می‌شود را انجام میدهد. آموزش در زمینه بیماری و استفاده از داروها توسط پرستارها انجام می‌شود. در صورت لزوم، مشاوره با پزشک متخصص روانپزشک و یا تغذیه و همچنین اقداماتی جهت ترک سیگار برای بیمار انجام می‌شود.