آفتاب یزد – نجمه حمزه نیا: غده فوق کلیوی که به آن غده آدرنال نیز گفته میشود، شامل یک جفت غده درونریز است که بر روی کلیهها قرار گرفتهاند. هورمونهایی که غدد آدرنال در بدن تولید و ترشح میکنند، برای انجام فعالیتهای حیاتی بدن اهمیت ویژهای دارند. این عضو مهم بدن دچار مشکلاتی میشود که […]
آفتاب یزد – نجمه حمزه نیا: غده فوق کلیوی که به آن غده آدرنال نیز گفته میشود، شامل یک جفت غده درونریز است که بر روی کلیهها قرار گرفتهاند. هورمونهایی که غدد آدرنال در بدن تولید و ترشح میکنند، برای انجام فعالیتهای حیاتی بدن اهمیت ویژهای دارند. این عضو مهم بدن دچار مشکلاتی میشود که یکی از آنها کم کاری غدد فوق کلیوی یا بیماری آدیسون است که میتواند کیفیت زندگی افراد را به صورت جدی کاهش دهد لذا با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد در اینباره با دکتر سید حسین دهقان منشادی، فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم و دکتر مهرزاد غلامپور، فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم و دکتر حسین دلشاد، فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم گفتگو کرده است.
دکتر دهقان منشادی در این باره میگوید: بیماری آدیسون یک اختلال یا کم کاری غده فوق کلیوی است که در آن بدن با کمبود تولید نوعی هورمون مواجه است؛ به عبارت دیگر در بیماری آدیسون، غده فوق کلیوی هورمونهای کورتیزول و آلدوسترون به مقدار کمتری تولید میکند.
بیماری کم کاری غدد فوق کلیوی ممکن است تهدید حیات باشد
وی اظهار کرد: بیماری کم کاری غدد فوق کلیوی ممکن است تهدیدکننده حیات باشد و درمان آن شامل جایگزینی هورمونهای از دست رفته است. این بیماری در تمام گروههای سنی و در هر دو جنس اتفاق میافتد.
این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم مطرح کرد: دو دستهبندی کلی برای بیماری آدیسون وجود دارد که عبارتند از نارسایی اولیه آدرنال و نارسایی ثانویه آدرنال است.
وی ادامه داد: نارسایی اولیه آدرنال هنگامی رخ میدهد که غدد آدرنال به حدی آسیب ببیند که دیگر قادر به تولید هورمون نباشد. این نوع از بیماری در زمان حمله سیستم ایمنی بدن به غدد آدرنال (بیماری خود ایمنی) دیده میشود.
دکتر دهقان منشادی افزود: سایر دلایل نارسایی اولیه آدرنال عبارتند از تجویز طولانی مدت گلوکوکورتیکوئیدها، عفونت در بدن، سرطان و رشد غیر طبیعی (تومور) استفاده از داروهای رقیقکننده خون برای کنترل لخته شدن خون است.
این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم عنوان کرد: نارسایی ثانویه آدرنال، هنگامی رخ میدهد که غده هیپوفیز نمیتواند هورمون آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) تولید کند. این هورمون به غدد فوق کلیوی میگوید، چه موقع هورمونها را آزاد کنند. در واقع هورمون تحریککننده قشر فوق کلیه جهت ترشح هورمون میباشد.همچنین بسیاری از دلایل دیگری برای نارسایی ثانویه آدرنال وجود دارند که شامل تومورها، داروها، ژنتیک و آسیب تروماتیک مغز است.
وی ابراز داشت: علائم بیماری آدیسون شامل خستگی شدید، کاهش وزن و اشتها، تیره شدن پوست، کاهش فشار خون در حد غش کردن، اشتیاق به مصرف نمک، کاهش قند خون، حالت تهوع، اسهال یا استفراغ (علائم گوارشی)، درد شکم، درد عضلانی یا مفصلی، تحریک پذیری و بیقراری، افسردگی یا سایر علائم رفتاری و ریزش مو است که از عوارض کمبود کورتیزول در بدن میباشد.
دکتر دهقان منشادی مطرح کرد: معمولا علائم این بیماری به آرامی و طی چند ماه پیشرفت میکند و اغلب علائم تا زمانی که یک استرس مانند بیماری و یا هر گونه آسیب بر بدن باعث تشدید آن شود، نادیده گرفته میشوند.
این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم تصریح کرد: جهت تشخیص بیماری کم کاری غدد فوق کلیوی ابتدا شرح حالی در مورد تاریخچه بیماری و علائم و نشانهها اخذ میشود و ممکن است نیاز به انجام برخی اقدامات دیگر نیز باشد.
وی افزود: با انجام آزمایش خون میتوان سطح سدیم، پتاسیم، کورتیزول و هورمون آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) خون را اندازهگیری کرد، همچنین با استفاده از آزمایش خون میتوان مقدار آنتیبادیهای مرتبط با بیماری خود ایمنی آدیسون را اندازهگیری کرد.
دکتر دهقان منشادی ادامه داد: آزمون تحریک هورمون آدرنوکورتیکوتروپین، سطح کورتیزول خون را قبل و بعد از تزریق ACTH مصنوعی اندازهگیری میکند.
این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم اظهار کرد: تست هیپوگلیسمی (کاهش قند خون) ناشی از انسولین نیز در صورت شک به نارسایی غده هیپوفیز (نارسایی ثانویه غده فوق کلیه) درخواست میشود و شامل بررسی قند خون (گلوکز خون) و سطح کورتیزول پس از تزریق انسولین است که در افراد سالم سطح گلوکز کاهش و سطح کورتیزول افزایش مییابد.
وی ادامه داد: در شرایط خاص، آزمایشهای جایگزین برای نارسایی ثانویه غده فوق کلیه مانند آزمون تحریک هورمون آدرنوکورتیکوتروپین در دوز پایین، آزمون تحریک طولانی هورمون آدرنوکورتیکوتروپین یا آزمایش تحریک گلوکاگون نیز انجام میشود.
دکتر دهقان منشادی مطرح کرد: از سیتیاسکن جهت بررسی اندازه غده فوق کلیه و جستجوی سایر اختلالات احتمالی در شکم استفاده میشود، همچنین در صورت شک به نارسایی ثانویه غده فوق کلیه، انجامام آرآی از غده هیپوفیز نیز توصیه میشود.
این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم متذکر شد: نکته مهم در ارتباط با بیماری آدیسون این است که ممکن است تحت شرایطی، علائم این بیماری بهصورت ناگهانی بروز کرده و منجر به نارسایی حاد غده فوق کلیه شود.
وی مطرح کرد: درمان بیماری کم کاری غده فوق کلیوی به صورتهای مختلفی انجام میشود که عبارتند از دارو درمانی، داشتن رژیم غذایی مناسب و دوری از شرایط استرس زا.
دکتر دهقان منشادی ادامه داد: برای درمان کم کاری غده فوق کلیوی باید سطح هورمونهایی که بدن تولید نمیکند، به صورت دارو جایگزین شود و بعضی از گزینههای درمان شامل کورتیکواستروئیدهای خوراکی است و معمولا درمان اورژانسی نارسایی اولیه غده فوق کلیه تزریق داخل وریدی مواردی مانند کورتیکواستروئیدها، محلول سالین و شکر است.
این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم افزود: باید مقدار زیادی نمک (سدیم) به خصوص در حین ورزشهای سنگین، در آب و هوای گرم و در صورت مشکلات دستگاه گوارش مانند اسهال در رژیم غذایی فرد مبتلا به این بیماری افزوده شود.
وی ادامه داد: اگر بدن در شرایط استرس زا مانند عمل جراحی، ابتلا به عفونت یا یک بیماری جزئی قرار بگیرد، پزشک توصیه میکند که به طور موقت مقدار دوز داروها را افزایش دهد و اگر فرد بیمار قادر به استفاده از داروها به صورت خوراکی نیست و استفراغ میکند، نیاز به تجویز کورتیکواستروئیدهای تزریقی است.
دکتر دهقان منشادی گفت: جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری کم کاری غده فوق کلیوی حداقل یکبار در سال به پزشک متخصص مراجعه کنید، پزشک ممکن است یک آزمایش سالانه برای تعدادی از بیماریهای خودایمنی را تجویز کند.
بیماری کم کاری غده فوق کلیوی عارضهای مزمن است
در ادامه نیز دکتر غلامپور در اینباره خاطرنشان کرد: بیماری آدیسون که به آن نارسایی یا کم کاری غدد فوق کلیوی هم میگویند که یکی از اختلالات مربوط به غدد است و در هر صدهزار نفر یک نفر را درگیر میکند.
وی اظهار کرد: بیماری کم کاری غده فوق کلیوی هنگامی اتفاق میافتد که غدد فوق کلیه افراد نتواند هورمونهای ضروری را به میزان کافی تولید کند. این هورمونهای ضروری شامل کورتیزول و گاهی آلدوسترون هستند. غدد فوق کلیوی یا غدد آدرنال یک جفت غده هستند که روی کلیهها قرار گرفتهاند و هورمونهایی شبیه به آدرنالین و کورتیکواستروئید (هورمون استرس) را میسازند.
این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم ادامه داد: این هورمونها هنگامی که فرد دچار استرس است و همچنین هنگامی که در حالت عادی است، نقشهای بسیار مهمی را ایفا میکنند. این هورمونها برای بدن ضروری هستند و به اندامها و بافتهای بدن “دستورالعمل” میفرستند.
دکتر غلامپور اظهار کرد: هورمونهایی که تحت تاثیر بیماری کم کاری غدد فوق کلیوی قرار میگیرند شامل گلوکوکورتیکوئیدها (نظیر کورتیزول)، مینرالوکوتیکوئیدها (نظیر آلدوسترون) و آندروژنها هستند.
وی مطرح کرد: این بیماری باعث میشود که برخی از هورمونهای اساسی دیگر قادر به انجام عملکرد عادی خود نباشند. این عملکردها نظیر اختلال در تبدیل مواد غذایی به انرژی، بیداری، نگهداری مایعات و وزن بدن هستند. دکتر غلامپور ادامه داد:علائم این بیماری شامل خستگی مزمن، تغییر در وزن و اشتها، افسردگی، مشکلات سیستم گوارشی، فشار خون پایین و بسیاری از علائم دیگر هستند. در حالی که بعضی وقتها این علائم ممکن است جان فرد را به خطر بیندازند اما معمولا بسیاری از این علائم با هورمون تراپی قابل کنترل هستند.این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم گفت: اختلالات آدرنال به طور کلی به دو دسته اساسی تقسیم میشوند که عبارتند از نارسایی اولیه غدد فوق کلیه و نارسایی ثانویه غدد فوق کلیه است.وی افزود: نارسایی اولیه غدد فوق کلیه وقتی رخ میدهد که کورتکس غده فوق کلیه آسیب ببیند. عوامل دیگری که سبب بروز نارسایی اولیه غدد فوق کلیه میشوند شامل سرطان و رسیدن آن به غدد فوق کلیه، عفونت و خونریزی در غدد فوق کلیه هستند. این بیماری معمولا هنگامی تشخیص داده میشود که حدود ۹۰ درصد از کورتکس غده فوق کلیه از بین رفته باشد. نارسایی اولیه غدد فوق کلیه خیلی رایج نیست و معمولا سبب آسیب فیزیکی به غدد آدرنال میشود.دکتر غلامپور ادامه داد: گروه دوم از اختلالات آدرنال را نارسایی ثانویه غدد فوق کلیه گویند. این نوع اختلال رایجتر از نوع اول است. علت این اختلال میتواند استرس و بیماری خود ایمنی باشد. این بیماری به غدد آدرنال آسیب فیزیکی وارد نمیکند اما سبب عدم توازن جدی در میزان هورمونها و برخی علائم دیگر میشود.این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم اضافه کرد: افرادی که دچار نارسایی ثانویه غدد فوق کلیه هستند تغییری در پوست خود مشاهده نمیکنند. به علاوه این افراد کم شدن آب بدن و کاهش فشار خون را هم تجربه نمیکنند اما در عوض دچار کاهش قند خون میشوند.وی عنوان کرد: رایجترین علائم بیماری کم کاری غده فوق کلیوی شامل خستگی مزمن، ضعف ماهیچه ها، تغییرات اشتها، از دست دادن وزن، مشکلات سیستم گوارشی، فشار خون پایین، سرگیجه و ضعف،تغییرات در حال و حوصله، زودرنجی و افسردگی، سردرد،تمایل به خوردن غذاهای پر نمک،قند خون پایین،مشکلات خواب و تعریق زیاد به خصوص تعریق شبانه، اختلال در قاعدگی در زنان،درد مفاصل،ریزش مو نیز در این بیماران قابل مشاهده است.دکتر غلامپور بیان کرد: گاهی شکلی نادر و شدید از نارسایی غدد فوق کلیوی اتفاق میافتد که به آن بحران آدرنال (بحران آدیسون) هم میگویند. بحران آدرنال وقتی اتفاق میافتد که بدن تحت استرس شدید قرار بگیرد. این شرایط نظیر آسیب فیزیکی یا آسیب جراحی هستند که به بدن استرس خیلی زیادی وارد میکنند و علائم موجود را وخیمتر میکنند.این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم افزود: این اختلال هنگامی اتفاق میافتد که غدد آدرنال، هورمون کورتیزول را به اندازه کافی تولید نمیکنند.وی تصریح کرد: اگر نارسایی غدد فوق کلیوی را درمان نکنید تبدیل به نارسایی حاد غدد فوق کلیوی میشود. این عارضه ممکن است زندگی افراد را به خطر بیندازد و باید فورا توسط پزشکان درمان شود بنابراین باید بلافاصله پس از مشاهده علائم آن به اورژانس مراجعه کنید. دکتر غلامپور متذکر شد: علائم نارسایی حاد غدد فوق کلیه (بحران آدرنال) شامل درد در شکم، حالت تهوع، استفراغ،احساس گیجی و بیهوشی،از دست دادن آب بدن،از دست دادن هوشیاری، سرگیجه،خستگی و ضعف،سردرد،تب بالا،از دست دادن اشتها،فشار خون پایین،ضربان بالای قلب،درد مفاصل،تعریق اضافی و غیر معمول و علاقه زیاد به خوردن نمک است.این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم ابراز داشت: بیماری کم کاری غده فوق کلیوی معمولا به علت آسیب به غدد آدرنال اتفاق میافتد. غدد آدرنال توانایی خود را برای پاسخ به هورمونی به نام آدرنوکورتیکوتروپین را از دست میدهند. این هورمون توسط غده هیپوفیز تولید میشود. وی ادامه داد: عکس العمل خود ایمنی معمولا سبب آسیب آدرنال و بیماری آدیسون میشود. عکس العمل خود ایمنی هنگامی اتفاق میافتد که سیستم ایمنی بدن شروع به حمله به بافتهای سالم خود میکند. در این موارد سیستم ایمنی بدن سلولهای خودی را سلولهای بیگانه میخواند و آنها را مورد حمله قرار میدهد. دکتر غلامپور اذعان داشت: بسیاری از کسانی که بیماری آدیسون دارند، همزمان از سایر اختلالات خود ایمنی هم رنج میبرند. اختلال خود ایمنیای که در بیماری آدیسون نقش دارد، به خاطر چند عامل مختلف اتفاق میافتد. دلایل آن میتوانند نظیر ژن و عوامل محیطی باشند. برخی از داروها، عوامل ژنتیکی، جراحی، بیماری و عفونتهای جدی هم میتوانند سبب مشکلات آدرنال از جمله نارسایی ثانویه غدد فوق کلیه شوند. این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم میگوید: مطالعات انجام شده نشان دادهاند که عوامل دیگری هم میتوانند سبب بروز مشکلات آدرنال شوند شامل عفونت و ویروسهایی نظیر سپسیس، سل و HIV هستند که غدد فوق کلیوی را تحت تاثیر قرار میدهند. وی یادآور شد: در حالی که عکس العمل خود ایمنی دلیل اصلی بیماری کم کاری غده فوق کلیوی است، عوامل دیگری که میتوانند این عارضه را بدتر کنند و سبب آسیب به آدرنال شوند شامل استرس به میزان بالا یا تجربهای پر استرس، قرار گرفتن در معرض سم یا آلودگیهای محیطی، کمبود خواب و فشار آوردن به خود با وجود خستگی، برنامه نامناسب غذایی و ورزش بیش از حد، فعالیت بیش از حد، یا نداشتن ورزش در برنامه زندگی است. دکتر غلامپور عنوان کرد: عوامل ژنتیکی، یکی از انواع نارسایی غدد فوق کلیه، هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) است که ژنتیکی است و فرد با آن متولد میشود. این نوع از نارسایی غدد فوق کلیه، نادر است و به علت نبود یک سری آنزیمهای خاص رخ میدهد.این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم مطرح کرد: گاهی برخی از داروها هم روی آدرنال تاثیر منفی میگذارند. نارسایی غدد فوق کلیه گاهی به علت این اتفاق میافتد که فرد برای مدت طولانی هورمون گلوکوکوتیکوئید (پردنیزون) دریافت کرده اما ناگهان مصرف آن را قطع میکند. عملکرد این هورمون شبیه به کورتیزول است. اگر برای درمان بیماریهای التهابی نظیر روماتیسم مفصلی، تنگی نفس و کولیت زخمی، دارو مصرف میکنید قبل از تغییر دوز دارو با پزشک خود درباره این موضوع صحبت کنید. وی خاطرنشان کرد: بیماری کم کاری غده فوق کلیوی کاملا درمان نمیشود و عارضهای مزمن است که برای سالها و گاهی در کل زندگی فرد همراه او میماند. تشخیص بیماری آدیسون بر اساس نتایج حاصل از آزمایشهایی نظیر آزمایش فیزیکی، تست خون و آزمایش ادرار صورت میگیرد. این تستها میزان ACTH، کورتیزول و سایر موارد را میسنجند.
دکتر غلامپور افزود: معمولا افراد دیر متوجه این بیماری میشوند و همین تشخیص و درمان آن را به تاخیر میاندازد و دلیلش شاید این باشد که این عارضه را گاهی با سایر اختلالات نظیر اختلال خود ایمنی یا اختلال تیروئید اشتباه میگیرند. حدود نیمی از بیماران زمانی متوجه این بیماری میشوند که دچار بحران آدرنال شوند.این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم افزود: جهت تشخیص این بیماری تست تحریک ACTH با تزریق ACTH ساختگی انجام میشود. سپس با انجام تست خون و تست ادرار تغییرات میزان کورتیزول را میسنجند. کسانی که نارسایی غدد فوق کلیوی دارند حتی پس از تزریق ACTH هیچ تغییری در میزان کورتیزول آنها مشاهده نمیشود و گاهی نیز تغییر ایجاد شده بسیار جزئی است.
وی اظهار کرد: تست تحریک CRH نیز به پیدا کردن دلیل نارسایی غدد فوق کلیوی کمک میکند. در این نوع آزمایش، خون را قبل و ۳۰، ۶۰، ۹۰ و ۱۲۰ دقیقه بعد از تزریق ACTH آزمایش میکنند.
دکتر غلامپور گفت:تست خون نیز میتواند میزان سدیم پایین خون، گلوکز پایین خون و پتاسیم بالای خون را آشکار کند. این موارد معمولا در بیمارانی که مشکلات آدرنال دارند مشاهده میشوند. تست خون میتواند برای اندازهگیری میزان پادتنها و پروتئینهای سیستم ایمنی استفاده شود که بیماری خود ایمنی را در صورت وجود تشخیص میدهد و سی تی اسکن هم برای چک کردن اندازه غدد فوق کلیوی استفاده میشود. این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم اظهار کرد: درمان بیماری آدیسون معمولا با هورمون تراپی انجام میشود. به علاوه از داروهایی برای جایگزینی هورمونها استفاده میکنند. این داروها شامل هیدروکورتیزون، پردنیزون یا متیل پردنیزولون هستند و برای جایگزینی کورتیزول استفاده میشوند. داروی دیگری نیز برای جایگزینی آلدوسترون استفاده میشود که نام آن فلودروکورتیزون استات است. گاهی نیز برای درمان، کورتیکواستروئید را به بیمار تزریق میکنند. گاهی نیز پزشکان مصرف زیاد نمک را تجویز میکنند. وی تصریح کرد: اگر بیماری کم کاری غده فوق کلیوی زود تشخیص داده شود احتمال بروز مشکلات ناشی از آن پایین میآید. در بین این اختلالات نارسایی حاد غدد فوق کلیوی اصلیترین دلیل مرگ و میر شناخته شده و پس از آن نیز عفونت قرار دارد. دکتر غلامپور ادامه داد: اگر این بیماری پیشرفت کند و درمان نشود و تبدیل به بحران آدرنال شود، ممکن است بیماران دچار علائم جدی شوند و گاهی نیز ناگهانی بمیرند. پس این عارضه را حتما جدی بگیرید.
غدد فوق کلیوی، درست در بالای کلیهها قرار دارند
در ادامه نیز دکتر دلشاد در اینباره ابراز داشت: به طور کلی غدد فوق کلیوی یا غدههای آدرنال، درست در بالای کلیهها قرار دارند. غدد آدرنال از دو بخش تشکیل شده اند. لایه بیرونی این غدد، هورمونهایی را تولید و ترشح میکند که در پاسخ به استرس، تنظیم فشار خون، تعادل آب و الکترولیتهای خون به بدن کمک میکنند. وی عنوان کرد: بیماری آدیسون یا کم کاری غده فوق کلیوی هنگامی رخ میدهد که غدد فوق کلیوی به اندازه کافی این هورمونها را تولید نمیکنند. این بیماری با نامهای دیگری از جمله افت عملکرد غده آدرنال، نارسایی مزمن غده آدرنال و نارسایی اولیه آدرنال نیز شناخته میشود.این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم اظهار کرد: علائم بیماری کم کاری غده فوق کلیوی ممکن است همیشه مشاهده نشوند. بسیاری از افراد، زمانی که دچار عفونت و یا استرس میشوند، ممکن است برخی یا همه این علائم را تجربه کنند، اما در مواقع دیگر هیچ گونه علائمی نداشته باشند. وی خاطرنشان کرد: علائم بیماری آدیسون میتواند شامل درد شکم،اسهال، حالت تهوع و استفراغ،تیره شدن پوست،کم آبی بدن،سرگیجه به هنگام ایستادن،تب،کاهش قند خون، فشار خون پایین،ضعف شدید، خستگی و کند شدن حرکات،تیرگی پوست در داخل گونهها ولبها (ناحیه بوکال)،ولع مصرف نمک (افزودن مقدار زیادی نمک به غذا)،کاهش وزن و کاهش اشتها باشد.دکتر دلشاد میگوید: بیماری کم کاری غده فوق کلیوی معمولا به دنبال بروز یک مشکل در سیستم ایمنی بدن ایجاد میشود. در این حالت، سیستم ایمنی اشتباها به غدد فوق کلیوی حمله کرده و به آنها آسیب میرساند. در نتیجه، این غدد نمیتوانند به مقدار کافی هورمونهای مربوط به خود را تولید کنند.علل دیگر این بیماری شامل عفونت و سرطان میباشد. این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم تشریح کرد: با انجام برخی آزمایشات، میتوان ابتلا به بیماری آدیسون را تشخیص داد. تشخیص و درمان این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است. چرا که اگر بیماری درمان نشود، میتواند منجر به مرگ شود.وی توضیح داد: جهت تشخیص نارسایی اولیه آدرنال یا آدیسون، پزشک ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام داده و در مورد علائم بیماری سوالاتی میپرسد. سپس احتمالا انجام آزمایش خون را توصیه میکند.
دکتر دلشاد ادامه داد: در صورت وجود بیماری کم کاری غده فوق کلیوی، آزمایش خون ممکن است مواردی را نشان دهد که شامل افزایش سطح پتاسیم در خون (هایپرکالمی)، افت فشار خون، به خصوص هنگام تغییر وضعیت بدن، کاهش میزان هورمون کورتیزول در خون، کاهش سدیم خون، کاهش PH خون، سطح تستوسترون و استروژن در خون طبیعی، اما سطح هورمون DHEA پایین است، افزایش تعداد گلبولهای سفید (ائوزینوفیل ها) است. این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم افزود: ممکن است آزمایشات دیگری نیز جهت تشخیص این بیماری تجویز شود. سایر آزمایشات میتواند شامل عکسبرداری از ناحیه شکمی،سی تی اسکن شکم و تست تحریک هورمون آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) باشد.
وی اشاره کرد: تمامی روشهای درمانی موجود برای بیماری کم کاری غده فوق کلیوی، شامل دارو درمانی است. درمان این بیماری، به صورت جایگزینی هورمون ها، برای جبران کمبود آنها صورت میگیرد. افزایش سطح این هورمونها در خون به کنترل علائم بیماری کمک میکند. با هورمون درمانی، بسیاری از مبتلایان به بیماری آدیسون میتوانند زندگی عادی داشته باشند.دکتر دلشاد اضافه کرد: داروها معمولاً باید به صورت مادام العمر مصرف شوند. قطع مصرف داروها میتواند پیامدهای بسیار خطرناکی داشته باشد. همچنین، مصرف کمتر از حد و یا بیش از حد این داروها نیز عوارضی ایجاد میکند. در مواردی همچون بروز عفونت، صدمه، شرایط استرس زا و یا عمل جراحی، ممکن است پزشک به طور موقت، دوز مصرفی داروها را افزایش دهد.این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم متذکر شد: در نارسایی شدید غده آدرنال که به آن بحران آدرنال نیز گفته میشود، به دلیل افت زیاد سطح هورمون ها، علائم شدیدی بروز پیدا میکنند و این وضعیت، میتواند بسیار خطرناک باشد.وی ادامه داد: در این حالت، نیاز به تجویز فوری هیدروکورتیزون تزریقی میباشد. همچنین، درمان فشار خون پایین نیز معمولاً مورد نیاز است. به بعضی از بیماران مبتلا به این بیماری آموزش داده میشود که در مواقع اضطراری، برای خود تزریق هیدروکورتیزون انجام دهند.
دکتر دلشاد در پایان گفت: علائم بحران آدرنال در بیماران شامل درد شکم،تنفس دشوار،سرگیجه و یا احساس سبکی سر،فشار خون پایین،کاهش سطح هوشیاری،پایین آوردن فشارخون بالا است.
Saturday, 27 April , 2024