آیا بیماری«پریکاردیت» عوارض خطرناکی دارد؟

آفتاب یزد – نجمه حمزه نیا: قلب یکی از مهمترین اندام‌های بدن بوده و انواع بیماری‌های مربوط به آن باید جدی گرفته شوند و برای بهبود و درمان آنها اقدام شود. گاهی غشای کیسه اطراف قلب، دچار التهاب، سوزش و درد می‌شود که در نهایت پریکاردیت یا التهاب پرده دور قلب را برای فرد ایجاد می‌کند. گاهی این مشکل به وجود آمده، به طور خود به خودی رفع می‌شود اما اگر درد‌های ناشی از آن ادامه‌دار شوند، باید گفت که مورد جدی پیش آمده است که نیازمند اقدامات درمانی به موقع و جدی است لذا با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد در اینباره با دکتر آرزو خسروی، متخصص قلب و عروق و دکتر محمد حسین نجفی، متخصص قلب و عروق و دکترلیلا عسگرپور، متخصص قلب و عروق گفتگو کرده است.
دکتر خسروی در این باره می‌گوید: قلب توسط غشاء انعطاف پذیر دو لایه‌ای به نام پریکاردیوم احاطه شده است. این غشای دو لایه ای، به وسیله یک مایع نرم و براقی از هم جدا شده‌اند که باعث می‌شود این لایه‌ها به راحتی روی یکدیگر بلغزند. نقش پریکاردیوم این است که قلب را در جای خود نگه دارد و از آن در برابر عفونت و سایش محافظت کند. وی اظهار کرد: بیماری پریکاردیت در اثر التهاب پریکاردیوم به وجود می‌آید که طی آن در هنگامی که قلب منبسط و منقبض می‌شود این دو لایه شل می‌شوند و روی هم دچار سایش می‌شوند.
این متخصص قلب و عروق متذکر شد: علائم بیماری پریکاردیت می‌تواند شبیه علائم حمله قلبی باشد و شامل درد قفسه سینه و ریتم‌های غیر طبیعی قلب است. مردان بین ۲۰ تا ۵۰ سال بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. وی ابراز کرد: علائم بیماری پریکاردیت به نوع آن بستگی دارد، اما در اکثر مواقع شامل تب شدید، تعریق و لرز، مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس، سرفه خشک،ریتم قلبی غیر طبیعی مانند ضربان قلب سریع (تاکی کاردی)،درد در قفسه سینه مانند تیر کشیدن یا حسی مانند فرو رفتن چاقو در سینه،دردی که در شانه و بازوی چپ منتشر می‌شود و دردی که با دراز کشیدن یا تنفس عمیق تشدید می‌شود، است.
دکتر خسروی اشاره کرد: برخی از دلایل به وجود آمدن بیماری پریکاردیت عبارتند از عفونت باکتریایی، عفونت ویروسی، آسیب دیدن قفسه سینه،حمله قلبی، جراحی قلب، نارسایی کلیوی، بیماری‌های خود ایمنی مانند بیماری لوپوس اریتماتوز سیستمیک، سرطان و پرتو درمانی است.
این متخصص قلب و عروق اظهار کرد: انواع التهاب پریکاردیوم شامل پریکاردیت ویروسی، پریکاردیت باکتریایی، پریکاردیت انقباضی، پریکاردیت حمله قلبی و پریکاردیت پریوژن مزمن است.

وی افزود: در بسیاری از موارد ممکن است که نتوان از ابتلا به این بیماری اجتناب کرد اما با تشخیص و شروع درمان سریع و به موقع عفونت‌ها (مانند ذات الریه) می‌توان خطر ابتلا به پریکاردیت را کاهش دهد.
دکتر خسروی مطرح کرد: ویروس‌ها شایع‌ترین علت به وجود آمدن بیماری پریکاردیت هستند. به عنوان مثال، یک عفونت ویروسی در قفسه سینه می‌تواند منجر به این بیماری قلبی شود. متاسفانه این بیماری هیچ درمان دارویی خاصی ندارد و معمولا به خودی خود از بین می‌رود. برای بهبود التهاب و علائم ایجاد شده، می‌توان از داروهایی تجویز شده استفاده کرد.
این متخصص قلب و عروق تصریح کرد: پریکاردیت باکتریایی نیز اگر به موقع تشخیص داده نشود و تحت درمان سریع پزشکی قرار نگیرد، به طور بالقوه کشنده است. وی ادامه داد: در بیشتر موارد، پریکاردیت باکتریایی به دلیل وجود عفونت در جای دیگری از بدن ایجاد می‌شود. به عنوان مثال، فردی که دچار ذات الریه (عفونت ریوی) است، به دلیل این که باکتری‌ها می‌توانند از طریق جریان خون دسترسی مستقیم به پریکاردیم داشته باشند، احتمال ابتلا به این بیماری در این فرد بسیار زیاد خواهد بود. دکتر خسروی توضیح داد: پس از این که آسیب و التهاب پریکاردیوم بهبود یابد، ممکن است به جای بخش آسیب دیده، بافت اسکار ایجاد شود. بافت اسکار باعث می‌شود که پریکاردیوم سفت و سخت شود، به طوری که قلب نمی‌تواند به اندازه کافی از خون پر شود. علائم ابتلا به عارضه پریکاردیت انقباضی شامل کاهش وزن بدون دلیل، خستگی مفرط، مشکلات تنفس مانند نفس نفس زدن، تورم شکم و گزگز کردن قلب است.
این متخصص قلب و عروق بیان کرد: اگر پریکاردیت انقباضی درمان نشود، می‌تواند منجر به بروز طیف وسیعی از عوارض شود. عوارض پریکاردیت انقباضی عبارتند از ضربان قلب نامنظم (آریتمی قلب)، نارسایی قلبی و آسیب رسیدن به کبد است.
وی گفت: در حالی که پریکاردیت باعث ایجاد حمله قلبی نمی‌شود و در رخ دادن حمله قلبی نقشی ندارد ولی آسیب رسیدن به بافت قلبی ناشی از حمله قلبی گاهی اوقات می‌تواند منجر به بروز این بیماری شود. به این عارضه، پریکاردیت پس از انفارکتوس میوکارد گفته می‌شود.
دکتر خسروی اضافه کرد: علائم ابتلا به این عارضه ممکن است برای چند هفته یا حتی چند ماه پس از حمله قلبی ظاهر نشوند و ممکن است فقط شامل درد نسبتا خفیف در قفسه سینه و یا دردهای مفصلی و تب باشد.
این متخصص قلب و عروق ابراز داشت: پریکاردیت پس از جراحی قلب ممکن است از عوارض جراحی قلب باشد. برخی از عمل‌های جراحی قلبی شامل
باز کردن پریکاردیوم برای پیوند عروق کرونری، باز کردن یا تعویض دریچه‌های قلب یا انجام دیگر اقدامات اصلاحی قلبی است.
وی عنوان کرد: التهاب طولانی مدت باعث تجمع تدریجی مایع در بین دو لایه پریکاردیوم می‌شود. در بیشتر موارد، دلایل به وجود آمدن این عارضه نامشخص است. دو مورد از علل شناخته شده بروز پریکاردیت پرویژن مزمن، سل و
کم کاری تیروئید است.
دکتر خسروی اظهار کرد: برخی از عوارض خطرناک این بیماری عبارت است از تامپوناد قلب، آبسه و گسترش عفونت است. وقتی بین دو لایه ی پریکاردیوم مایع جمع می‌شود. قلب فشرده می‌شود و نمی‌تواند به درستی کار کند.به این شرایط، تامپوناد قلبی گفته می‌شود.این شرایط نیاز به درمان فوری پزشکی دارد و می‌تواند کشنده باشد و تجمع چرک در قلب یا در پریکاردیوم باعث بروز آبسه می‌شود و بروز عفونتی که می‌تواند به مناطق دیگری از بدن منتقل شود ازعوارض این بیماری است.
این متخصص قلب و عروق خاطرنشان کرد: پریکاردیت انقباضی یعنی پریکاردیومی که در اثر التهاب تبدیل به اسکار شده باشد، حالت کششی خود را از دست می‌دهد و بنابراین قلب دیگر نمی‌تواند به درستی کار کند.
وی اشاره کرد: تشخیص عارضه پریکاردیت را می‌توان با استفاده از آزمایش‌های مختلفی تشخیص داد که عبارتند از بررسی سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی از جمله گوش دادن به قلب از طریق استتوسکوپ، نوار قلب، تصاویر اشعه ایکس از قفسه سینه، اکوکاردیوگرافی، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی)، اسکن از قفسه ی سینه، آزمایش خون است و ممکن است یک نمونه از مایع پریکاردیوم با یک سوزن ظریف خارج شده و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گیرد. دکتر خسروی بیان کرد: به عمل جراحی که طی آن پریکاردیوم حذف می‌شود، جراحی پریکاردکتومی گفته می‌شود و انجام این عمل جراحی به ندرت مورد نیاز است. این متخصص قلب و عروق گفت: اگر پریکاردیوم دچار اسکار شده باشد و حالت انعطاف پذیری خود را از دست داده باشد، یا اینکه این عارضه مرتباً تکرار شود، ممکن است گزینه ی جراحی در نظر گرفته شود. طی این عمل جراحی نسبت به شدت آسیب، قسمت‌های آسیب دیده پریکاردیوم برداشته می‌شود و یا کل آن حذف می‌شود.

> التهاب پرده قلب در بیشتر موارد خفیف است
در ادامه نیز دکتر نجفی در اینباره خاطرنشان کرد: پریکاردیت همان تورم و سوزش غشای کیسه مانند نازک اطراف قلب شما است. پریکاردیت اغلب باعث درد قفسه سینه و گاهی اوقات دیگرعلایم دیگر می‌شود.
وی اظهار کرد: درد شدید قفسه سینه همراه با پریکاردیت زمانی رخ می‌دهد که لایه‌های پریکارد به دلیل تحریک مخالف، با یکدیگر ساییده شوند.
این متخصص قلب و عروق افزود: التهاب پرده قلب معمولا به طور ناگهانی شروع می‌شود اما زمان زیادی طول نمی‌کشد (حاد) و هنگامی که علائم به تدریج بیشتر یا باقی بمانند، پریکاردیت مزمن در نظر گرفته می‌شود.
وی مطرح کرد: التهاب پرده قلب در بیشتر موارد خفیف است و معمولا خود به خود بهبود می‌یابند. درمان برای موارد خیلی شدید ممکن است شامل داروها و به ندرت عمل جراحی شود. تشخیص زود هنگام و درمان ممکن است به کاهش خطر ابتلا به عوارض دراز مدت کمک کند.
دکتر نجفی عنوان کرد: پریکاردیت حاد معمولا کمتر از چند هفته طول می‌کشد. التهاب پرده قلب عود‌کننده مزمن دو نوع هستند، از جمله نوع پی در پی که در عرض شش هفته از پایان گرفتن درمان پزشکی برای یک دوره حاد رخ می‌دهد و نوع متناوب که پس از شش هفته رخ می‌دهد.
این متخصص قلب و عروق اشاره کرد: اگر شما پریکاردیت حاد دارید، شایع‌ترین علامت آن درد قفسه سینه، به صورت چاقوی تیزی که به قفسه سینه پشت جناغ و یا به سمت چپ قفسه سینه شما فرو می‌رود. با این حال، برخی از افراد با پریکاردیت حاد درد قفسه سینه خود را به عنوان، درد یا فشار خفیف مانند آن بیان کرده و از شدت متفاوت توصیف می‌کنند.
وی بیان کرد: درد ناشی از التهاب پرده قلب حاد ممکن است به شانه چپ و گردن شما بکشد. این درد اغلب هنگام سرفه، دراز کشیدن یا تنفس عمیق شدت می‌یابد. نشستن و خم شدن به جلو اغلب می‌تواند درد را تسکین دهد. در این زمان، ممکن است تشخیص درد پریکاردیت از دردی که با حمله قلبی رخ می‌دهد، دشوار گردد.
دکتر نجفی یادآور شد: پریکاردیت مزمن که معمولا با التهاب مزمن همراه شده و ممکن است درنتیجه مایع اطراف قلب (افیوژن پریکارد) باشد. شایع‌ترین علامت پریکاردیت مزمن درد قفسه سینه است.
این متخصص قلب و عروق تشریح کرد: بسته به نوع پریکاردیت، علائم و نشانه‌ها ممکن است برخی یا همه موارد را که عبارتند از اینکه درد قفسه سینه تیز، سوراخ‌کننده بیشتر در مرکز و یا سمت چپ قفسه سینه، تنگی نفس در هنگام خم شدن، تپش قلب، تب خفیف، یک حس کلی از ضعف، خستگی و یا حس بیماری، سرفه کردن، ورم شکم یا ساق پا و علائم التهاب دور قلب را شامل شود.
وی توصیه کرد: اگر شما دچار علایم جدید از درد قفسه سینه شدید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از علائم پریکاردیت شبیه به دیگر شرایط قلبی و ریوی هستند. هر چه زودتر ارزیابی شوید، زودتر شما می‌توانید تشخیص و درمان مناسب دریافت کنید. به عنوان مثال، اگر چه علت درد قفسه سینه حاد ممکن است پریکاردیت باشد، علت اصلی می‌تواند یک حمله قلبی یا یک لخته خون از ریه‌ها (آمبولی ریوی) بوده باشد. دکتر نجفی توضیح داد: تحت شرایط عادی، کیسه پریکارد دو لایه است که قلب شما را احاطه کرده است و شامل مقدار کمی از مایع روان‌کننده می‌باشد. در پریکاردیت، کیسه ملتهب شده و اصطکاک ناشی از کیسه ملتهب منجر به درد قفسه سینه می‌شود. این متخصص قلب و عروق ابراز داشت: تعیین علت التهاب پرده قلب اغلب دشوار است. در اغلب موارد، پزشکان هم قادر به تعیین علت (ایدیوپاتیک) نیستند و به عفونت ویروسی شک می‌کنند. وی عنوان کرد: پریکاردیت همچنین می‌تواند در مدت کوتاهی پس از یک حمله قلبی اصلی گسترش یابد، با توجه به سوزش اساسی عضله قلب آسیب دیده است. علاوه بر این، یک شکل با تاخیر پریکاردیت ممکن است هفته‌ها پس از حمله قلبی یا عمل جراحی قلب رخ دهد. این التهاب دور قلب با تاخیر به عنوان سندروم درسلر شناخته شده است. دکتر نجفی متذکر شد: سایر علل پریکاردیت عبارتند از اختلالات التهابی سیستمیک که ممکن است شامل لوپوس و آرتریت روماتوئید شود، تروما ( ضربه ( و سایر اختلالات سلامت که ممکن است شامل نارسایی کلیه، ایدز، سل و سرطان شود و مصرف برخی از داروها نیز می‌تواند باعث پریکاردیت شود، اگر چه این غیر معمول است. این متخصص قلب و عروق تشریح کرد: اگر چه غیر معمول است ولی در برخی از مردم مبتلا به پریکاردیت، به ویژه کسانی با التهاب طولانی مدت و عود مزمن، می‌تواند ضخامت دائمی، زخم و انقباض پریکارد را گسترش دهد. در این افراد، پریکارد بسیاری از قابلیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد و شبیه به یک مورد سفت، محکم در اطراف قلب می‌باشد، که قلب را از کار کردن درست باز می‌دارد. این وضعیت پریکاردیت انقباضی نامیده می‌شود و اغلب به تورم شدید پاها و شکم، و همچنین تنگی نفس منجر می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: هنگامی که مایع جمع‌آوری شده در پریکارد بیش از حد شود، یک وضعیت خطرناک به نام تامپوناد می‌تواند توسعه یابد. مایع اضافی بر قلب فشار می‌آورد و اجازه پرشدن درست را به آن نمی‌دهد. این بدان معنا است که خون کمتر قلب را ترک می‌کند که باعث افت چشمگیر در فشار خون می‌شود. تامپوناد قلبی اگر به سرعت درمان نشود می‌تواند کشنده باشد.
دکتر نجفی مطرح کرد: انواع پریکاردیت عبارتند از اینکه پریکاردیت می‌تواند به طور ناگهانی ایجاد شده و مدت کوتاه‌تری طول بکشد (حاد) و یا ادامه پیدا کند و برای مدت طولانی باقی بماند (مزمن) است.
این متخصص قلب و عروق اشاره کرد: پریکاردیت فیبرینی حاد زمانی رخ می‌دهد که پریکارد ملتهب شده، با یک لایه از ماده‌ای به نام فیبرین پوشانده شود و پریکاردیت چرکی حاد زمانی ایجاد می‌شود که پریکارد عفونی شده و با یک لایه ضخیم چرک پوشانده شود و پریکاردیت فشرده‌کننده حاد زمانی به وجود می‌آید که پریکارد با توده متراکمی از مواد فیبروزی پوشانده شود. وی اظهار کرد: پریکاردیت مزمن بیش از سه ماه طول می‌کشد و می‌تواند ناشی از یک عفونت طولانی مدت مانند سل باشد. این عارضه می‌تواند منجر به تجمع مایع در اطراف قلب (افیوژن پریکارد) شود.
دکتر نجفی افزود: نوعی پریکاردیت نیز وجود دارد که به دلیل پاسخ سیستم ایمنی بدن به یک آسیب ایجاد می‌شود. این اتفاق می‌تواند چند هفته بعد از حمله قلبی، عمل جراحی قلب یا آسیب به قلب رخ دهد.
این متخصص قلب و عروق تشریح کرد: جهت تشخیص پریکاردیت پزشک ابتدا در مورد سابقه پزشکی، علائم شما، زمان شروع علائم و اینکه چه چیزی این علائم را بدتر می‌کند، از شما سوالاتی می‌پرسد. سپس یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد.
وی ادامه داد: التهاب پریکارد می‌تواند باعث افزایش مایع بین دو لایه بافت کیسه و در نتیجه افیوژن (ورود مایع به درون حفره) شود. پزشک برای بررسی علائم ناشی از تجمع مایعات اضافی، با گوشی پزشکی به صدای قلب و ریه‌ها گوش می‌دهد. ممکن است نوعی صدای خش خش شنیده شود که اصطلاحا به آن فریکشن راب می‌گویند. این صدا زمانی تولید می‌شود که پریکارد به لایه بیرونی قلب ساییده می‌شود.
دکتر نجفی اضافه کرد: برخی از آزمایشات دیگری که برای تشخیص پریکاردیت استفاده می‌شوند عبارتند از عکسبرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه که اندازه و شکل قلب و همچنین تجمع مایعات اضافی را نشان می‌دهد. تشخیص پریکاردیت در نوار قلب برای بررسی ریتم ضربان قلب و عملکرد حفره‌های قلب است و اکوکاردیوگرافی برای بررسی شکل و اندازه قلب و اینکه آیا اطراف قلب تجمع مایعات وجود دارد یا خیر می‌باشد.
این متخصص قلب و عروق افزود: سی تی اسکن و ام آی آر نیز تصاویر دقیق‌تری از قلب و پریکارد را نشان می‌دهد.کاتتریزاسیون قلب، روشی است که اطلاعاتی در مورد فشار پر شدن قلب می‌دهد. آزمایش خون برای بررسی وجود نشانگرهای التهابی توصیه می‌شود.
وی اظهار کرد: درمان پریکاردیت حاد می‌تواند شامل استفاده از داروهای ضد درد و ضد التهاب (مانند ایبوپروفن و آسپرین) باشد. بسته به علت پریکاردیت، ممکن است استفاده از داروهای آنتی بیوتیک یا داروهای ضد قارچ نیز لازم باشد.
این متخصص قلب و عروق افزود: اگر علائم پریکاردیت حاد شما شدید است، بیشتر از دو هفته طول می‌کشد، یا برطرف می‌شود و مجددا عود می‌کند، پزشک ممکن است یک داروی ضد التهابی به نام کلشی سین را نیز تجویز کند. این دارو می‌تواند به کنترل التهاب کمک نموده و تا هفته‌ها یا حتی ماه‌ها از عود مجدد پریکاردیت جلوگیری کند. با این حال، این دارو برای برخی افراد (مانند افرادی که بیماری کبدی یا کلیوی دارند) قابل استفاده نیست.
وی اضافه کرد: اگر جهت درمان این بیماری نیاز به مصرف دوزهای بالای ایبوپروفن دارید، پزشک ممکن است داروهای دیگری را نیز برای کاهش علائم گوارشی شما تجویز کند. همچنین اگر دوزهای زیادی از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی را مصرف می‌کنید، برای بررسی تغییر عملکرد کلیه‌ها و کبد خود، باید به طور مکرر چکاپ انجام دهید.
دکتر نجفی گفت: اگر پریکاردیت مزمن یا عود‌کننده دارید، ممکن است لازم باشد به مدت چند سال از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی یا کلشی سین استفاده کنید (حتی اگر احساس بهبودی داشته باشید). استفاده از داروهای دیورتیک (ادرار آور) معمولا می‌تواند به دفع مایعات اضافی ناشی از پریکاردیت کمک کند. این متخصص قلب و عروق توصیه کرد: اگر ریتم ضربان قلب شما دچار مشکلاتی شده است، حتما با پزشک خود در مورد درمان آن صحبت کنید. همچنین پزشک ممکن است در مورد درمان با داروهای استروئیدی و یا سایر داروها مانند آزاتیوپرین، ایمونوگلوبولین‌های انسانی تزریقی، آناکینرا و… با شما صحبت کند.
وی اشاره کرد: بیشتر اوقات، داروها تنها درمان مورد نیاز برای بیماران مبتلا به پریکاردیت هستند. اما، اگر مایعات جمع شده در پریکارد، به قلب فشار وارد کنند، ممکن است از روشی به نام پریکاردیوسنتز استفاده شود. در این روش پزشک از یک لوله بلند و باریک به نام کاتتر برای تخلیه مایعات اضافی درون پریکارد استفاده می‌کند. کاتتر و یک سوزن استریل، با استفاده از اکوکاردیوگرافی، به سمت پریکارد هدایت می‌شوند. اگر مایع جمع شده، با سوزن قابل تخلیه نباشد، عمل جراحی انجام می‌شود. دکتر نجفی مطرح کرد: در افراد مبتلا به پریکاردیت فشرده کننده، ممکن است نیاز باشد که بخشی از پریکارد برداشته شود. این عمل پریکاردکتومی نامیده می‌شود. این متخصص قلب و عروق تصریح کرد: برای درمان بیماران مبتلا به پریکاردیت عود کننده، معمولا از عمل جراحی استفاده نمی‌شود. اما در صورتی که درمان‌های دیگر موفقیت آمیز نباشند، متخصص قلب ممکن است در مورد انجام جراحی با شما صحبت کند. وی متذکر شد: هیچ روش خاصی برای پیشگیری از ابتلا به پریکاردیت وجود ندارد. با این حال، انجام برخی اقدامات برای پیشگیری از عفونت، ممکن است به کاهش خطر ابتلا به پریکاردیت نیز کمک کند. برای مثال از تماس با افراد مبتلا به بیماری‌های ویروسی یا آنفلوآنزا، خودداری کنید. اگر علائم عفونت ویروسی دارید، سعی کنید از تماس با دیگران خودداری کنید و بهداشت فردی را رعایت کنید. شستن دست‌ها به طور مکرر، می‌تواند به جلوگیری از انتشار بیماری‌ها کمک کند.

> پریکاردیت باکتریایی نیز از خطرناک‌ترین نوع پریکاردیت است
در ادامه نیز دکتر عسگر پور در اینباره ابراز داشت: کیسه‌ای در اطراف بیرونی قلب وجود دارد که از وظایف این کیسه، می‌توان به محافظت از قلب در برابر عفونت و سایر آسیب دیدگی‌ها اشاره کرد. از این رو سلامتی این کیسه و اجزای تشکیل‌دهنده آن از اهمیت بالایی برخوردار است. وی اضافه کرد: از شایع‌ترین بیماری‌هایی که در این کیسه محافظتی مشاهده می‌شود، التهاب یا پریکاردیت قلبی است. شناخت دلایل بیماری، در درمان سریع آن نقش مهمی خواهد داشت. این متخصص قلب و عروق توضیح داد: به طور کلی لایه‌های غشایی و انعطاف پذیر احاطه شده اطراف قلب را لایه پریکاردیوم می‌نامند. این لایه‌ها در دو عدد هستند و همانند کیسه‌ای قلب را از ریه و سایر اعضای قفسه سینه جدا می‌کنند که این کیسه را کیسه پریکارد می‌نامند.
وی افزود: لایه داخلی قلب به رگ‌های درون قلبی چسبیده است و لایه بیرونی به ریه، دیافراگم و دیگر اعضای کناری قلب چسبیده است. فضای بین دولایه را نیز فضای پریکارد می‌نامند و به مقدار ۵۰ سی سی در آن فضا مایع جمع شده است. یکی از بیماری‌هایی که در لایه پریکارد ایجاد می‌شود، التهاب پریکارد یا همان بیماری پریکاردیت قلبی نام دارد.
دکتر عسگر پور گفت: ملتهب شدن لایه پریکاردیوم در انواع مختلفی ایجاد می‌شود. انواع پریکاردیوم عبارتند از پریکاردیت ویروسی، پریکاردیت باکتریایی، پریکاردیت انقباضی، پریکاردیت حمله قلبی، پریکاردیت پیوژن مزمن است.
این متخصص قلب و عروق افزود: پریکاردیت ویروسی، در اثر عفونت ویروسی در قفسه سینه ایجاد می‌شود. پریکاردیت باکتریایی نیز از خطرناک‌ترین نوع پریکاردیت است و در آن، عفونت در جای دیگری از بدن مانند ذات الریه ایجاد می‌شود. سپس از طریق جریان خون، به قلب منتقل می‌شود.
وی افزود:در پریکاردیت انقباضی، التهاب قلبی در محل بروز خود باعث ایجاد بافت اسکار می‌شود. با سفت و سخت شدن لایه پریکاردیوم، خون کافی در قلب پمپاژ و جریان پیدا نمی‌کند.
دکتر عسگر پور ادامه داد: یکی از عوارض بعد از حمله یا سکته قلبی را می‌توان التهاب قلب دانست که به آن پریکاردیت حمله قلبی می‌گویند.
این متخصص قلب و عروق اضافه کرد: التهاب قلب در صورتی که طولانی مدت شود، باعث تجمع مایع در بین دو لایه پریکاردیوم می‌شود، که در اصطلاح گفته می‌شود قلب آب آورده یا پریکاردیت پیوژن مزمن است. بیماری سل و کم کاری غده تیروئید مهم‌ترین عوامل این نوع پریکاردیت هستند.
وی توضیح داد: علائم ناشی از التهاب قلب و تجمع مایعات در لایه‌های پریکارد، هشداری برای درمان سریع و تبدیل نشدن آن به بیماری مزمن خواهند بود. شناخت این علائم اهمیت بالایی دارد که عبارتند از درد قفسه سینه، تنگی نفس، پایین آمدن فشار خون، ضعف و خستگی، پایین آمدن میزان هوشیاری و از حال رفتن و بیهوش شدن است.
دکتر عسگر پور اشاره کرد: دلایل مختلفی باعث بروز انواع پریکاردیت می‌شوند. این دلایل در بیشتر موارد غیر قابل پیشگیری هستند. تنها اقدام مهم در برابر پریکاردیت قلبی، درمان سریع و جلوگیری از پیشرفت بیماری است.
این متخصص قلب و عروق ابراز داشت: مهم‌ترین علل ایجاد بیماری پریکاردیت قلبی عبارتند از بروز عفونت‌های ویروسی و باکتریایی، نارسایی کلیه ها، آرتریت روماتوئید، کم کاری غده تیروئید، آسیب به قفسه سینه، بروز تومور و سرطان، عوارض ناشی از مصرف برخی داروها، عوارض ناشی از حمله قلبی یا جراحی قلبی، عوارض ناشی از پرتو درمانی است.
وی تصریح کرد: در اثر بیماری پریکاردیت، لایه‌های پریکارد ضخیم می‌شوند و همچنین دو لایه به یکدیگر ساییده می‌شوند. از طرفی پریکاردیت باعث افزایش مایع بین دولایه می‌شود. تمامی این موارد، عوارض و مشکلاتی را به همراه دارند که در عملکرد قلب تاثیر می‌گذارند. دکتر عسگر پور ادامه داد: عوارض ناشی از بیماری پریکاردیت قلبی شامل تجمع مایعات در قلب یا همان تامپوناد قلبی و پریکاردیت فشارنده در اثر زخم و انقباض طولانی مدت لایه پریکارد این متخصص قلب و عروق بیان کرد: با استفاده از روش‌های متعددی می‌توان پی به بیماری پریکاردیت قلبی برد. هر کدام از این روش‌ها نتایج مختلف و دقیق‌تری از اختلال عملکرد قلب ناشی از این بیماری دارند. از جمله روش‌های تشخیصی پریکاردیت قلبی عبارتند از الکتروکاردیوگرام یا نوار قلبی، اکوکاردیوگرام یا اکوی قلبی، تصویر‌برداری از قفسه سینه با استفاده از اشعه ایکس، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی(‌ام آرآی ) و توموگرافی کامپیوتری است.وی مطرح کرد: بسته به نوع التهاب قلب، شرایط بیمار و نظریه پزشک متخصص به طور معمول از دو روش برای درمان بیماری پریکاردیت قلبی استفاده می‌کنند که شامل دارو درمانی و جراحی است.
دکتر عسگر پور اضافه کرد: تجویز دارو از اولین اقدامات درمان التهاب قلبی است. درد و التهاب ناشی از این بیماری را می‌توان با مصرف داروهای تسکین‌دهنده و ضد التهاب رفع کرد. آسپرین و ایپوفیرین از رایج‌ترین داروها برای تسکین و کاهش درد در بیماری پریکاردیت
هستند.
این متخصص قلب و عروق افزود: داروی ضد التهاب کلشی سین نیز از مهم‌ترین داروها برای کاهش التهاب و جلوگیری از پیشرفت التهاب قلب است. در صورتی که عامل بروز بیماری پریکاردیت قلبی، عفونت باشد از آنتی بیوتیک‌ها برای رفع عفونت استفاده می‌کنند.وی متذکر شد: زمانی که داروها نتایج مفید و مطلوبی در روند درمان و بهبودی بیماری پریکاردیت نداشتند، جراحی گزینه دیگری برای درمان بیماری پریکاردیت محسوب می‌شود که به دو صورت جراحی کاتتریزاسیون و جراحی پریکاردیکتومی است. دکتر عسگر پور ادامه داد: جراحی به روش کاتتریزاسیون از دقیق‌ترین روش‌های جراحی مربوط به این بیماری است. در این روش از لوله کاتتر مجهز به سوزنی نازک، برای تخلیه مایعات جمع شده در میان لایه‌های پریکارد استفاده می‌کنند. کاتتریزاسیون تحت نظارت الکتروکاردیوگرافی و بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.این متخصص قلب و عروق در پایان گفت: در جراحی پریکاردیکتومی نیز با شکافتن قفسه سینه اقدام به از بین بردن التهاب قلب می‌کنند. به طوری که با برداشتن تمامی پریکاردی بافت اسکار شده، بیماری را درمان می‌کنند. این جراحی از جمله جراحی‌های تهاجمی است که به ندرت از آن استفاده می‌کنند.