| کاربران محترم: دسترسی به صفحات داخلی روزنامه از ساعت 12 میسر می باشد |
AFTAB YAZD NEWSPAPER
دوشنبه, 18 اسفند 1399 
Monday 8 March 2021
Monday 8 March 2021RSS فیدخوان
روزنامه در یک نگاه
Instagram.com/aftabyazdزمان انتشار: 16 آذر 1398
صفحه خبر: اجتماعی
گرچه قطعی شدن نیامدن عارف و لاریجانی دو رقیب بزرگ ریاست پارلمان در نوع خود خبر سیاسی بزرگی محسوب می‌شود که در وانفسای تحولات ناشی از موضوع بنزین و ناآرامی‌های پس از آن گم شد، اما به نظر می‌رسد استقبال طیف‌ها و افراد از ثبت نام در انتخابات تا این لحظه گویای اتفاقات تازه تری است که تا چند ماه آینده فضای سیاسی ایران را تحت الشعاع خود قرار خواهد داد.
به غیر از عارف، حداد عادل هم قصدی برای حضور مجدد و ثبت نام در انتخابات را ندارد. او در چندین دوره قبل، سرلیست اصولگرایان بود و حتی در کارنامه وی پست ریاست مجلس هم دیده می‌شود. با این حساب می‌توان گفت مجلس یازدهم پایان سیادت سنتی‌هایی همچون لاریجانی، حداد است؛ این در حالی است که چهره‌های جدید‌تر یا به عبارتی تازه وارد در حال محک زدن شانس خود برای ورود به عرصه هستند.
>فاتحان جدید چه کسانی هستند؟
البته واقعیت موجود در فضای سیاسی و ارزیابی آرایش صف بندی‌های انتخاباتی نشان می‌دهد بنا به برخی روایات، تقسیم پست‌ها برای مجلس یازدهم پیشاپیش صورت گرفته است و حتی رئیس آینده پارلمان هم تا حدی مشخص شده است. این فرضیه را چندی قبل برخی سیاسیون مطرح کردند و البته در این بین نام قالیباف را به عنوان رئیس آینده مجلس مطرح کرد. شهردار اسبق البته تا این لحظه برای ثبت نام وارد عرصه نشده است اما برآوردهایی مبتنی بر اینکه قطعا یک عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، ریاست پارلمان یازدهم را عهده دار خواهد شد وجود دارد.
تحلیل منابع رسانه‌ای نزدیک به طیف اصولگرا این است که چنانچه اتفاق خاصی در جریان اصلاح‌طلب رخ ندهد و وزنه به سمت جریان اصولگرا بچرخد، چهره‌های جدید فاتح مجلس آینده خواهند شد که البته هیچ سابقه‌ای هم در مجلس‌های قبل نداشته‌اند.
>رئیس آینده مجلس
از مجمع می‌آید؟
در حـــال حاضر چهــره‌هایی نظیر «محسن رضایی» دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام که بیشترین سابقه انتخاباتی را هم در کارنامه فعالیت‌هایش دارد در کنار «محمد باقر قالیباف» عضو دیگر مجمع تشخیص مصلحت نظام و شهردار پیشین تهران، «محمود احمدی نژاد» عضو بعدی مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس دولت‌های نهم و دهم و در نهایت «سعید جلیلی» که از قضا او هم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی است از جمله کسانی هستند که بحث درباره کاندیداتوری شان برای انتخابات مجلس خیلی جدی است، اما هیچ یک سابقه عضویت در مجلس شورای اسلامی پیش از این را نداشته‌اند.
اصولگرایان معتقدند ریاست مجلس آینده در بین افراد یاد شده است اما واقعیت این است که تا لحظه تنظیم خبر هیچیک از این افراد برای ثبت نام در انتخابات مجلس وارد معرکه نشده‌اند و تنها امروز شنبه 16 آذر به عنوان آخرین روز فرصت باقیست که یک یا چند یا همه افراد نامبرده شده برای ثبت نام در دقیقه 90 وارد عمل شوند.
جالب اینجاست که هر چهار نفری که نام آنها برده شد، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هستند و در صورتی که پیش فرض‌ها برای کاندیداتوری این افراد و پیروزی اکثریت قاطع اصولگرایان در انتخابات مجلس درست از آب دربیاید می‌توان یکی از اعضای فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام را کاندیدای جدی ریاست مجلس دانست.
>طیف‌ها و چهره‌هایی که آمدند
نگاهی به چهره‌ها و افراد ثبت نام کرده تا لحظه تنظیم خبر( بعد از ظهر جمعه) حاکی از استقبال چند طیف خاص است؛ نخست جاماندگان انتخابات قبلی که یا رای نیاوردند و یا در بررسی صلاحیت‌ها مردود شده‌اند. از آن جمله می‌توان به راه چمنی دبیر کل حزب همکاری ملی اشاره کرد که در دوره قبلی از حوزه انتخابیه سبزوار نام نویسی کرده بود و شکست را از رقیب خود پذیرا شد. راه چمنی در دوره‌های دوم، سوم، چهارم و پنجم هم نماینده مجلس بود و اکنون در این دوره هم وی وارد کارزار شده تا شانس خود را برای مجلس یازدهم امتحان کند.
بنا بر این رقبای شکست خورده نمایندگان فعلی مجلس، بیشترین طیف افرادی را تشکیل می‌دهند که برای جبران شکست و به عبارتی از شکست‌ها پل پیروزی ساختن وارد عرصه و کارزار انتخابات شده‌اند.
طیف دوم نمایندگان فعلی مجلس هستند که حتی کار ثبت نام را به روزهای آخر هم نگذاشتند و به عبارتی شاید حاضر نشدند قدری در باره کارنامه خود فکر کنند و اگر به جمع‌بندی رسیدند، مجددا ثبت نام کنند. به عنوان مثال بیگی نماینده فعلی تبریز، ساداتی نژاد، نماینده مردم کاشان، امینی نماینده هشترود، خسته بند نماینده انزلی، علیزاده نماینده ورزقان، پورعلیشاهی نماینده شبستر، حسن بیکی نماینده دامغان، علی مطهری، وکیلی و محمود صادقی، فرید موسوی و محمدرضا نجفی تنها بخشی از انبوه نمایندگان فعلی مجلس را شامل می‌شود که تا این لحظه ثبت نام کرده‌اند.
طیف سوم وزرا و نزدیکان احمدی‌نژاد را دربرمی‌گیرند که حساب کتاب ویژه‌ای بر روی این دوره از انتخابات باز کرده‌اند. پس از علی نیکزاد وزیر راه و شهرسازی دولت دهم، صادق خلیلیان وزیر جهاد کشاورزی دولت دهم، فاطمه جوادی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران دولت نهم، رضا تقی پور وزیر ارتباطات دولت نهم و عبدالرضا مصری وزیر رفاه دولت نهم و سید محمد حسینی وزیر ارشاد دولت احمدی‌نژاد نیز در انتخابات مجلس یازدهم ثبت‌نام کرد.
احمدی نژادی‌ها معتقدند گفتمانشان هنوز در میان خیلی‌ها طرفدار دارد. استدلال آنها در این رابطه به خصوص مورد اشاره قراردادن شرایط فعلی است که ظاهرا طبقه مستمند و فرودست جامعه زیر فشار و بی‌مهری بیشتری قرار گرفته است. بر همین اساس آنها قرار است در صورت تایید صلاحیت با شعارهای پرطمطراقی وارد میدان شوند و امیدشان بدست آوردن حداکثر کرسی‌های پارلمان در سراسر کشور است.
قالیبافی‌ها گروه دیگری هستند که تلاش جدی برای ورود به مجلس را در دستور کار خود قرار داده‌اند. از چندی قبل بود که این فرضیه به صورت جدی مطرح شده بود که قالیبافی‌ها برنامه بسیار جدی برای حضور در مجلس یازدهم دارند. البته امروز و در آخرین فرصت باقی مانده برای ثبت نام، احتمال ورود قالیباف به عرصه دور از ذهن نیست به خصوص که برخی از او به عنوان رئیس بعدی مجلس نام می‌برند.
در جبهه اصلاح‌طلبان ظاهرا همه چیز خوب و آرام پیش می‌رود. غیر از سلحشوری، بیشتر فراکسیون امیدی‌ها ثبت نام خود را انجام داده‌اند و چهره‌های شاخص‌تر اصلاحات مثل شکوری راد و آذر منصوری هم البته وارد کارزار رقابت شده‌اند. با این حال به نظر می‌رسد اوضاع در شهر قم برای اصلاح‌طلبان چندان مساعد نیست بطوریکه گفته شد کاندیدای این جریان در این شهر منصرف شده است.
غلامرضا انصاری چهره شورای شهری دوره قبل و از اعضای اتحاد ملت از دیگر چهره‌هایی است که به صورت مصمم جلو آمده است. او گفته تا انتها می‌آید چون گویا دوره قبل به خاطر برخی خود را کنار کشیده است. وی در خصوص چگونگی کاندیدا شدن خود گفت: من از تهران کاندیدا خواهم شد اما هنوز جلسه‌ای برای بستن لیست اصلاح‌طلبان تشکیل نشده است من در انتخابات قبل به نفع لیست اصلاح‌طلبان کنار رفتم و این دور نیز اگر لازم باشد این کار را خواهم کرد زیرا معتقد به کار جمعی و تشکیلاتی هستم.
محمدرضا فرجی دانا وزیر اسبق علوم، تحقیقات و فناوری که از چند ماه پیش زمزمه کاندیداتوری‌اش در انتخابات مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه قم مطرح شده و قرار بود در صورت کاندیداتوری یکی از اعضای لیست سه نفره اصلاح‌طلبان قم باشد اخیرا و در حاشیه مجلس ختم مادرش در مسجد ارگ قم گفت: کاندیدای نمایندگی مجلس نمی‌شوم. فرجی دانا اضافه کرد: مدتی است از کارهای سیاسی فاصله گرفته‌ام و برنامه‌ای برای ثبت نام در انتخابات ندارم.
>جوانان اصولگرا و جوانان اصلاح‌طلب
جاه طلبی جوانان برای ورود به عرصه قدرت و جسارت آنها برای عرضه کردن خود در میان افکار عمومی اتفاق تازه‌ای است که ثبت نام‌های چند روز گذشته به خوبی آن را نشان می‌داد.
گرچه هنوز سرنوشت لیست‌ها مشخص نشده است اما به نظر می‌رسد بعد از مرحله تایید صلاحیت، لیست‌های متعددی با نام‌های مختلف ظهور کند؛ مثل جوانان اصلاح‌طلب، جوانان اصولگرا و یا در بهترین حالت، بخش زیادی از این جوانان حزبی، در درون لیست‌های رسمی احزاب جا خوش کنند.
جوان‌هایی که برای ورود به مجلس آمدند یا نام‌هایی منسوب به قدرت بوده‌اند یا اسامی معروفی که با نام‌های آشنا و مشهور نسبتی داشته‌اند.
توحید نوبخت فرزند محمد باقر نوبخت از جمله جوان‌های منسوب به جریان قدرت یا به عبارتی آقازاده است که احتمالا زیر شعار حزب اعتدال از حوزه انتخابیه رشت وارد رقابت‌های انتخاباتی خواهد شد. با این حال بعد از ثبت نام او، شایعات زیادی در خصوص انصراف سریع وی به گوش رسید که هیچ مقام مسئولی حاضر به تایید صحت این ادعا نشد.
با این حال به نظر می‌رسد جریان دولت که نگران 2 سال آخر فعالیت خود و اطمینان خاطر از عدم گزند جریان‌های مخالف است سعی دارد به غیر از جوانان چهره، افراد بیشتری را در شهرهای مختلف وارد عرصه رقابت کند.
از دیگر جوانان ثبت نام کرده که به نظر می‌رسد گرایش انصار حزب الله را داشته باشد مجید فهمیده برادر حسین فهمیده شهید معروف انقلاب بود. وی بیانیه گام دوم انقلاب را مورد توجه قرار داده اما چندان هم به آرایش قدرت بی توجه نبوده است.
وقتی از او سوال شد اگر در لیست ائتلاف اصولگرایان قرار نگیرید آیا مستقل وارد می‌شوید، گفت: اگر در لیست قرار نگیرم از شهر قم برای حضور در انتخابات مجلس نامزد خواهم شد.
به نظر می‌رسد جریان انصار حزب الله با برنامه ریزی جلو آمده و دولت آینده را هدف گرفته است چرا که الله کرم پدر معنوی این جریان می‌گوید: دولت آینده باید دولتی جوان و حزب اللهی باشد، مجلس یازدهم نیز باید در این راستا برنامه ریزی کند تا بتواند در راستای حرکت در گام دوم انقلاب اقدام کند.
جوان‌های انصار حزب الله که به نظر می‌رسد مشکل رد صلاحیت هم نداشته باشند، با شعار اهتزار پرچم حرکت انقلابی وارد عرصه می‌شوند الله کرم در این باره گفته: حرکت انقلابی نیازمند نیروی جوان و پرکار است که بتواند چند شیفت کار کند. دهه اولی‌های انقلاب دیگر توان این گونه کار کردن را ندارند از این رو باید پرچم را به دست جوان‌ترها بسپاریم.
در جبهه اصلاح‌طلبان اما تحرک جوانان چندان قابل توجه نبوده است. حسین نقاشی از اعضای حزب اتحاد ملت ایران و رئیس روابط عمومی شورای شهر و امیر آریازند از دیگر جوانان اصلاح‌طلب از جمله کسانی هستند که برای حضور در انتخابات مجلس یازدهم در فرمانداری تهران ثبت‌نام کردند. نقاشی البته در دوره گذشته رد صلاحیت شده بود اما به نظر می‌رسد امیدواری این جوانان اصلاح‌طلب به نرمش شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت‌ها موجب اقدام مجدد او شده است.
اشتیاق جوان‌ها برای ثبت نام در انتخابات به چهره‌های منفرد منسوب به مسئولان هم رسید. داماد حسن روحانی با این جمله خود را کاندیدا کرد: «جوانان سد شکن و آنتی فساد هستند و در راه مبارزه با فساد سردمدار هستند و بنده نیز به همین خاطر در این عرصه شرکت می‌کنم.»
وی که به همراه همسرش برای ثبت نام آمده بود حرفهای زیادی برای گفتن داشت و از جمله گفت: ما یک مجلس کارآمد نیاز داریم تا با طرح و لایحه به سمت جوانگرایی با برنامه‌ریزی راهبردی و استراتژیک حرکت کند.
کارزار ثبت نام انتخاباتی گرچه با حواشی زیادی همراه بوده اما به نظر می‌رسد مجلس یازدهم با چهره‌های ثبت نام کرده و همچنین مبهم بودن ریاست آن، به لحاظ ظاهری و ترکیبی می‌تواند مجلسی نسبتا جوان در کنار حضور چهره‌های سنتی ادوار و نمایندگان فعلی باشد.
>نام نویسی‌های بیشتر، مشارکت بیشتر ؟
بررسی‌های آماری تا عصر روز گذشته یعنی تنها یک روز مانده به پایان انتخابات حاکی از آن بود که میزان ثبت نام همچنان بالا بوده است که این امر البته با گلایه‌هایی هم همراه بوده است.
مهدی پاریاب کارشناس و دانش آموخته علوم سیاسی به آفتاب یزد می‌گوید: طبق استانداردهای جهانی انبوهی تعداد داوطلبان الزاما به معنای مشارکت بالا نخواهد بود همچنان که ما شاهدیم در این چند دوره انتخابات مجلس و علی الخصوص یکی دو دهه اخیر، میزان ثبت نام‌ها بسیار بالا بوده که این امر ناشی از نوع نگرش جامعه ما به ساختار قدرت است.
وی افزود: تنها یک قید دارا بودن فوق لیسانس موجب شده که تعداد زیادی خود را واجد شرایط ثبت نام بدانند و چنانکه می‌دانید جامعه ما قشر تحصیلکرده کم ندارد اما مساله اینجاست که در نبود احزاب فراگیر منسجم که کارکرد واقعی داشته باشند پراکندگی‌های ثبت نامی اجتناب‌ناپذیر است.
به گفته این دانشجوی مقطع دکترای علوم سیاسی، مشارکت بالا در انتخابات شاخص خوبی برای کارکرد دموکراسی است اما باید توجه داشت نبود نظام حزبی توسعه یافته موجب می‌شود جامعه رای بی هدف باشند.
وی ادامه داد: جایگزینی لیست‌های فصلی به جای لیست‌های حزبی آفت مهم کارکرد انتخاباتی در ایران است که این موضوع با وجود فعالیت نزدیک به 200 حزب در ایران جای شگفتی دارد؛ البته احزاب رسمی ما حزب به معنای واقعی نیستند و صرفا دفاتری برای هماهنگی امور هستند که جنبه « تک نخبه‌ای» دارند که یک نخبه یا رهبر در راس هرم حزب قرار دارد و بخش‌های میانی یعنی کمیته‌ها و شاخه‌ها اصلا موضوعیت فراگیر ندارند.
>وضعیت غبار آلود
حدود سه ماه دیگر تا انتخابات مجلس یازدهم زمان مانده است؛ اما آن گونه که باید بازار انتخابات داغ نشده و تلاش جناح‌های سیاسی نیز برای گرم کردن تنور انتخابات به نتیجه نرسیده است، به گونه‌ای که نه تنها هیچ اثری از تحرک در میان مردم دیده نمی‌شود، بلکه هنوز بحث‌های انتخاباتی در میان قشر‌ها شکل نگرفته است گرچه ثبت نام‌ها نشان داده که استقبال برای ورود به مجلس زیاده بوده است.
طیف‌های نزدیک به جریان اصولگرا اما خوشحال‌تر هستند چرا که احساس می‌کنند از رقیب خود یک گام جلوتر هستند و بیشتر بحث‌های آنها در سطوح بالا پیرامون انتخاب سرلیست است.
گرچه بیشتر فراکسیون امیدی‌های فعلی مجلس و چند اصلاح‌طلب دیگر ثبت نام کرده و از عرصه رقابت قهر نکرده‌اند اما به نظر می‌رسد در جناح اصلاحات، بیش از هر زمان دیگری تردید‌ها نمود پیدا کرده و هر چه زمان انتخابات نزدیک‌تر می‌شود، گیر کار بیشتر معلوم می‌شود. به اعتقاد بسیاری از اصلاح‌طلبان، در این جناح بر خلاف جناح مخالف، تا زمانی که نتیجه تایید صلاحیت‌ها مشخص نشود، نمی‌توان روی لیست مانور خاصی نشان داد.
با ثبت نام‌های امروز مشخص می‌شود که ریاست مجلس چه وضعیتی خواهد داشت. با این حال فراکسیون امیدی‌ها هنوز امید دارند تا شرایط با حضور مردم به نفع آنان رقم بخورد.
عبدالکریم حسین‌زاده، نایب‌رئیس فراکسیون امید مجلس، در این زمینه گفته است: شرایط کنونی مطلوب حال اصولگرایان است، ولی اگر فضای مشارکتی بالایی داشته باشیم، مجلس یازدهم، مجلس متعالی به لحاظ وجود وزن‌ها و گفتمان‌های مختلف در صحن علنی مجلس خواهد بود. در غیر این صورت، همان‌طور که گفتم، مجلس یازدهم شبیه مجلس هفتم یا نهم خواهد بود.
حسین‌زاده در پاسخ به اینکه شباهت مجلس آینده به مجلس دهم محتمل است یا خیر، گفت: آرزو نمی‌کنم که مجلس یازدهم شبیه مجلس دهم شود. ما باید به یک نرم استاندارد در سیاست‌ورزی برسیم. این ایراد هم تنها به مجلس برنمی‌گردد. هم اکنون اشخاصی هستند که وزیر شده‌اند و تا دیروز عضو احزاب بوده‌اند، اما امروز از آن احزاب انصراف داده‌اند، در حالی که افرادی که وزیر می‌شوند، باید همچنان عضو همان حزبی که بوده‌اند، بمانند.
اصلاح‌طلبان گلایه‌های زیادی از وضع موجود دارند از جمله اینکه می‌گویند بسیاری از افراد زمانی که وارد مجلس می‌شوند، صرفاً برای ماندن در عرصه سیاست، خودشان را از دو جریان اصلی جدا می‌کنند و شاکله جدیدی شکل می‌دهند. در چنین حالتی موازنه آرا بر هم می‌خورد و افرادی در نظرسنجی‌ها، طرح‌ها و لوایح می‌توانند در دو طرف بازی همزمان باشند که اساساً این موضوع به نفع دموکراسی نیست.
پیشتر اصولگراها و اصلاح‌طلبان زیادی گفته بودند که اگر کشور به سمت تحزب و حزب‌گرایی به مفهوم واقعی پیش برود. شرایط ممکن است بهتر شود البته اگر احزاب به یک کلان‌حزب اصلاح‌طلب و کلان‌حزب اصولگرا تبدیل شوند و موضوعات را مانند کشور‌های توسعه‌یافته پیش ببرند، کیفیت مجلس هم تغییر اساسی می‌کند. مردم به کارآمدی کاندیدا‌ها رای نمی‌دهند، بلکه به جدال‌های سیاسی رای می‌دهند.
>رای به کارآمدی؟
در شرایط فعلی به نظر می‌رسد مردم به کارآمدی رای نمی‌دهند، بلکه به میزان تقابل‌های حزبی، سیاسی و جنگ و جدال‌های سیاسی و موضوعاتی که به واقع دون شان کشور است، رای می‌دهند و بر اساس آن تاثیرگذاری‌ها را در بطن و متن جامعه اندازه‌گیری می‌کنیم. در حالی که باید دولت و جریانات سیاسی را بر اساس برنامه‌هایشان بسنجیم، ولی به نظر اینگونه می‌رسد که هر که دست برتر را داشته باشد پیروز میدان است.
جلال میرزایی، دیگر عضو فراکسیون امید معتقد است: در صورتی که مردم در انتخابات شرکت کنند و جریان مورد حمایت آنان نتواند اکثریت را به دست بیاورد و در مجلس توقعات را برآورد کند، نباید باعث ناامیدی شود، چون به هر حال افراد وارد شده به مجلس اکثریت را نداشته اند؛ اما اکنون ما در جامعه با پدیده‌ای مواجه هستیم که در نوع خود بی نظیر است.
وی معتقد است: اکنون شاید یک جناح خاص از گروهی حمایت کند و این گروه بتواند وارد مجلس شود، ولی متاسفانه از روز بعد از انتخابات همین‌ها شروع به تخریب منتخبان خود می‌کنند. خلاصه آن که به جای اینکه جریان حمایت کننده، راهکار ارائه دهد و مشکلات را شناسایی و به منتخبان در راه پیشبرد اهداف کمک کند، شروع به زدن این افراد کرده و تخریب می‌کنند.
همین موضوع الان در مورد فراکسیون امید هم صادق است و این اتفاق متاسفانه در مجلس دهم نیز رخ داده است. در این وضعیت، گرچه تا مشخص شدن نهایی ترکیب چهره‌های ثبت‌نامی تا پایان امروز نمی‌توان تحلیل دقیقی از ترکیب احتمالی مجلس بعدی داشت اما به نظر می‌رسد « جوانانه‌تر شدن» داوطلبان به خصوص در بخش‌های اصولگرایی می‌تواند یک اتفاق تازه تلقی شود که البته باز هم در نبود احزاب و کارکرد مبهم لیست‌ها نمی‌توان به طور دقیق در باره آن اظهارنظر کرد اما به نظر می‌رسد اصولگراها با توجه به فضای موجود، حساب بیشتری بر روی مجلس یازدهم باز کرده‌اند.
ارسال ديدگاه
