پولیپ معده چیست؟ آیا خطرناک است؟

زمانی که پزشک به شما می‌گوید که پولیپ معده (Stomach polyps) دارید؛ بلافاصله در ذهن‌تان این سوال پیش می‌آید که پولیپ معده چیست؟ آیا خطرناک است و برای درمان آن چه باید بکنم؟

پولیپ‌های معده، توده‌هایی یا برآمدگی‌های ریز و غیرطبیعی بر دیواره داخلی معده شما هستند. این زائده‌ها انواع متنوعی دارند و اغلب بی‌ضرر به شمار می‌روند؛ اما در موارد نادری نیز برخی از آن‌ها به سرطان تبدیل می‌شوند.

ما قصد داریم شما را با انواع پولیپ‌های معده، علل ابتلا و علائم آن آشنا کنیم. سپس نحوه پیگیری و درمان لازم برای رفع آن را توضیح خواهیم داد. در آخر نیز بهترین سایت نوبت‌دهی مطب را به شما معرفی خواهیم کرد. پس ما را در این مجله از درمانکده همراهی کنید.

انواع پولیپ معده

همان‌طور که گفتیم، پولیپ‌های معده انواع مختلفی دارند که به شرح زیر هستند:

• پولیپ غده فاندیک (Fundic gland polyps): پولیپ غده فاندیک یا FGPs رایج‌ترین مدل پولیپ معده است. این مدل بالای معده ظاهر می‌شود و به‌احتمال خیلی کمی ممکن است به توده سرطانی تبدیل شود.

مطابق با تحقیقی در سال ۲۰۲۱، در خانواده‌هایی که سابقه سرطان روده بزرگ دارند، FGPs شایع است. این مدل در خانواده‌هایی با نام سندرم را پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) شناخته می‌شود.

• پولیپ هایپرپلاستیک (Gastric hyperplastic polyps): پولیپ هایپرپلاستیک دومین پولیپ رایج در میان پولیپ‌های معده است. این مدل پولیپ هم مانند پولیپ غده فاندیک، پتانسیل سرطانی بسیار پایینی برای دارد.

پولیپ GHP معمولا در افرادی که سابقه التهاب یا عفونت در معده دارند، بروز می‌کند؛ این مدل در مناطقی که عفونت هلیکوباکتر پیلوری شایع است، بیشتر رواج دارد. هلیکوباکتر پیلوری نوعی باکتری است که سبب مبتلا به بیماری‌هایی مانند گاستریت و زخم معده می‌شود.

• پولیپ آدنوماتوز (Adenomatous polyps): نزدیک به ۱۰ درصد از پولیپ‌های معده از نوع آدنوم هستند؛ این پولیپ‌ها به‌عنوان شایع‌ترین نوع پیش سرطانی شناخته می‌شوند. توده‌های آدنوماتوز به‌شکل پراکنده و منفرد در معده پخش می‌شوند.

علائم پولیپ معده چیست؟

در اکثر مواقع پولیپ معده هیچ علامتی ندارد. اکثر مردم اتفاقی، پس از انجام آزمایش یا به دلایل دیگری متوجه ابتلا به چنین بیماری می‌شوند. البته دقت کنید که احتمال بروز علائم بستگی به نوع توده درون معده شما دارد. برخی از افراد علائم زیر را تجربه می‌کنند:

• دل‌درد
• استفراغ (منجر به کم خونی شود.)
• علائم انسداد معده
• درد یا حساسیت (زمانی که شکم فشار داده می‌شود.)
• حالت تهوع
• خون در مدفوع
• کم‌خونی

علت پولیپ معده چیست؟

پولیپ معده به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. در واقع این بیماری در پاسخ به هر چیزی که سبب آسیب به پوشش معده شود، شکل می‌گیرد. برخی از علل تحریک‌کننده پولیپ معده عبارت‌اند از:

• مشکلات مزمن التهابی معده
• عفونت هلیکوباکتر پیلوری
• کم‌خونی خطرناک
• فرسایش معده (همچون یک زخم)
• استفاده از داروهای مهارکننده پمپ پروتون (مانند امپرازول)
• ژنتیک

برخی از این دلایل خطر بروز انواع خاصی از پولیپ‌های معده را بالا می‌برند. مثلا عفونت هلیکوباکتر پیلوری احتمال شکل‌گیری پولیپ هایپرپلاستیک را افزایش می‌دهد. داروهای مهارکننده پمپ پروتون نیز ممکن است خطر ابتلا به پولیپ غده فوندیک را افزایش دهند.

درمان پولیپ معده

درمان پولیپ معده بسته به نوع و ماهیت آن متفاوت است. عواملی که بر نوع درمان تاثیر‌ می‌گذارند عبارت‌اند از:

• نوع پولیپ
• اندازه پولیپ
• شکل پولیپ
• محل پولیپ
• تعداد پولیپ‌ها درون معده
• علائم فرد مبتلا
• سایر عوامل خطر سرطان معده (همانند سن و سابقه مصرف سیگار)

درمان‌هایی که پزشک با توجه به این موارد در نظر می‌گیرد به شرح زیر هستند:

• برداشتن پولیپ معده (جراحی)
• غربالگری پولیپ اضافی
• درمان برای شرایط مرتبط

برداشتن پولیپ معده

پولیپ‌های بزرگ معمولا خطرناک در نظر گرفته می‌شوند؛ زیرا احتمال بیشتری برای سرطانی‌شدن دارند. پزشک زمانی که آندوسکوپی انجام می‌دهد، اگر توده‌ای بزرگ به‌انداز ۱۰ میلی‌متر درون معده ببیند، احتمالا آن را خارج می‌کند.

به این تکنیک که پزشک انجام می‌دهد، روش پولیپکتومی (polypectomy) می‌گویند. پولیپکتومی تکنیکی کم‌تهاجمب است.

بااین‌وجود معمولا انواع پولیپ‌ها به روش بیوپسی (biopsy) درمان می‌شوند. بیوپسی روشی برای برداشتن سلول‌ها، بافت یا مایع از درون بدن است؛ این مایع برای معاینه بیشتر برداشته می‌شود. پزشک زمانی از روش بیوپسی استفاده می‌کند که قصد بررسی توده‌ای نگران‌کننده را داشته باشد.

از آن نقطه، می توانید مراحل زیر را برای انواع پولیپ ها انتظار داشته باشید. مراحل زیر برای انواع پولیپ‌ها رخ می‌دهد:

• درمان پولیپ غده فاندیک: پزشک توده پولیپ FGP را بررسی می‌کند و اگر مشکلی نبود، درمان اضافی انجام نمی‌دهد؛ اما اگر قطر برآمدگی بزرگتر از ۱۰ میلی‌متر بود، پزشک تصمیم می‌گیرد بلافاصله پولیپ را خارج کند.

اگر دیسپلازی (سلول‌های غیرطبیعی) در بافت اطراف پولیپ مشاهده کرد، احتمال سرطان می‌دهد و درمان را به سبک دیگری پیش می‌برد. پزشک سابقه خانوادگی به‌طور دقیق بررسی می‌کند و ممکن است کولونوسکوپی انجام دهد.

• پولیپ هایپرپلاستیک معده: پزشک پولیپ GHP را فقط برای بررسی وجود عفونت هلیکوباکتر پیلوری آزمایش می‌کند. البته در برخی موارد، یک سال بعد مجددا آندوسکوپی انجام می‌شود. اگر بعد از گذشت ۱ سال هنوز توده‌های این نوع پولیپ وجود داشت یا اگر دیسپلازی در بیوپسی پیدا شد، پزشک پولیپ برمی‌دارد.
• پولیپ آدنوماتوز: این پولیپ‌ها به احتمال زیادی سرطانی می‌شوند. اگر این توده‌ها در زمان آندوسکوپی برداشته نشوند، به احتمال زیاد ۶ تا ۱۲ ماه بعد برداشته می‌شوند.

درمان عفونت

پزشک متخصص وضعیت شما را بررسی می‌کند و اگر عفونت یا التهاب را همراه با پولیپ مشاهده کرد، دارو تجویز می‌کند. البته داروها معمولا برای عفونت هلیکوباکتری پیلور در نظر گرفته می‌شوند. این داروها به شرح زیر هستند:

• کلاریترومایسین
• مهارکننده‌های پمپ پروتون (مانند لانسوپرازول (Prevacid)، اسموپرازول (Nexium)، پانتوپرازول (Protonix) و (Aciphex))
• مترونیدازول
• آموکسی سیلین
• تتراسایکلین
• داکسی سایکلین
• بیسموت ساب سالیسیلات
• لووفلوکساسین
• نیترویمیدازول

درمان پولیپ معده در خانه

در خانه برای درمان پولیپ معده نمی‌توان کار آن‌چنانی انجام داد. پزشک داروها یا رژیم غذایی خاصی را توصیه می‌کند. شما می‌توانید به‌راحتی در خانه یا هر مکانی که هستید تنها با یک گوشی موبایل و دسترسی داشتن به اینترنت، با پزشک متخصص گوارش در سایت درمانکده مشورت کنید. در این سایت پزشکان متخصص دیگری همچون فوق تخصص غدد در تهران نیز در دسترس شما هستند.

آیا می توانید از پولیپ معده جلوگیری کنید؟

چند فاکتور خطرناک برای ابتلا به پولیپ معده وجود دارد. البته بیشتر عوامل را نمی‌توانید تغییر دهید. افزایش سن و سابقه خانوادگی از جمله همین عوامل هستند.

اما برخی از پولیپ‌ها در افرادی که داروهای معده خاصی ( همچون مهارکننده‌های پمپ پروتون می‌خورند، شایع‌تر است. مطابق با مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸، سیگار‌کشیدن و ورزش‌نکردن با خطر ابتلا و رشد پولیپ مرتبط است.

مخلص کلام

زمانی که پزشک فوق‌ تخصص گوارش برای شما تشخیص پولیپ معده می‌دهد، کمی غافلگیر و هیجان‌زده خواهید شد؛ اما جای نگرانی نیست؛ زیرا اغلب پولیپ‌های معده سرطانی نیستند. پولیپ‌ها در واقع زائده‌های کوچکی بر پوشش داخلی معده شما هستند.

البته پزشک این توده‌ها را مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار می‌دهد تا نوع آن را مشخص کند و سپس درمان مناسب را تجویز می‌کند. اگر با وجود تمام مطالب گفته‌شده باز هم جای سوالی برای‌تان باقی مانده یا نیاز به مشورت با پزشک متخصص دارید، به‌راحتی از طریق سایت درمانکده می‌توانید ویزیت شوید.