حمله پهپادی شنبه شب گذشته به پایگاه نظامی امریکا در مرز سوریه – اردن، نتیجه مرگباری را رقم زد. ۳ نظامی امریکایی کشته شدند و شمار زخمی‌ها هم به ۴۰ تن رسیده است. در واکنش به این حمله، جو بایدن رئیس جمهور امریکا، آن را کار “گروه‌های تندرو مورد حمایت ایران” دانست و وعده بازخواست […]

حمله پهپادی شنبه شب گذشته به پایگاه نظامی امریکا در مرز سوریه – اردن، نتیجه مرگباری را رقم زد. ۳ نظامی امریکایی کشته شدند و شمار زخمی‌ها هم به ۴۰ تن رسیده است. در واکنش به این حمله، جو بایدن رئیس جمهور امریکا، آن را کار “گروه‌های تندرو مورد حمایت ایران” دانست و وعده بازخواست مسئولان حمله را داد. در مقابل، گروه‌های عراقی “مقاومت اسلامی” مسئولیت حمله را برعهده گرفتند و ایران از زبان سخنگوی وزارت خارجه دخالت در حادثه را رد کرد.
در این باره نکات زیر قابل توجه هستند.
۱٫ این برای اولین بار از زمان آغاز جنگ اسرائیل علیه غزه در ۷ اکتبر/ ۱۵ مهر گذشته تاکنون است که نظامیان آمریکایی در منطقه در حمله نظامی، کشته می‌شوند. به کشته شدن نظامیان امریکایی در حملات به عنوان یک مرز مهم نگاه می‌شود که هم اکنون از آن عبور شده است. اصل کشته شدن نظامیان امریکایی و تعداد کشته‌ها (۳ نفر) از این منظر مهم است.
از زمان آغاز جنگ اسرائیل در غزه تاکنون، حملات علیه نظامیان آمریکایی در عراق و سوریه افزایش یافت. تاکنون ۱۵۰ حمله علیه نظامیان امریکایی از سوی گروه‌هایی که پنتاگون آنها را مورد حمایت ایران می‌خواند صورت گرفته. در نتیجه آنها حدود ۷۰ نظامی امریکایی هم مصدوم شده‌اند اما هیچ یک کشته نشدند. کشته شدن ۳ نظامی امریکایی در پایگاه مرزی اردن – سوریه، نشان‌دهنده یک تغییر اساسی است.
یکی از سوالات اینجاست کشته شدن نظامیان امریکایی، هدف مهاجمان بوده یا در برنامه اولیه وجود نداشته بلکه در نتیجه غیربرنامه ریزی شده حمله، این اتفاق روی داده است. به نظر می‌رسد گزینه اول صحیح باشد چرا که حمل با هدف‌گیری دقیق انجام شده است. به گفته رسانه‌های امریکایی، حمله محل اسکان نظامیان امریکایی مورد هدف قرار گرفته است.


در سال‌های اخیر کمتر حمله‌ای را می‌توان یافت که در اثر آن یک یا چند نظامی امریکایی کشته شده اند. در سال ۱۳۹۸، در حمله به پایگاه نظامیان امریکایی در عراق، یک پیمانکار امریکایی و نه نظامی امریکایی کشته شد.
البته در روزهای اخیر دو نظامی امریکایی در حادثه مشکوک و مبهم در دریای سرخ و در نزدیکی سواحل سومالی کشته شدند. مقامات نظامی امریکایی گفته بودند در این حادثه به هنگام ورود به یک کشتی مشکوک به حمل سلاح از ایران برای حوثی‌های یمن، یک نظامی امریکایی به دریا سقوط می‌کند و نظامی دومی هم برای نجات او به آب می‌زند. هر دو ناپدید می‌شوند و در نهایت مرگ آنها اعلام می‌شود.
۲٫ مقامات امریکایی در همان ابتدا گروه‌های مورد حمایت ایران را عامل این حمله اعلام کردند. گروه‌هایی که خود را “مقاومت اسلامی عراق” می‌نامند نیز مسئولیت این حمله را اعلام کرده اند. ایران هم در مقابل از طریق دفتر نمایندگی خود در سازمان ملل متحد در نیویورک و سخنگوی وزارت خارجه در تهران، ارتباط با این حمله را رد کرده است. جو بایدن رئیس جمهور امریکا و معاون او کامالا هریس هم حمله را کار گروه‌های مورد حمایت ایران توصیف کردند.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به این حمله گفته است:” گروه‌های مقاومت در منطقه در تصمیمات و اقدامات خود از جمهوری اسلامی ایران دستور نمی‌گیرند. ایران ضمن اینکه از توسعه درگیری در منطقه استقبال نمی‌کند”. او درباره مقصر دانستن تهران در حمله به نظامیان امریکایی هم گفت:” تکرار اتهام بی‌اساس به ایران، فرافکنی و نیز توطئه‌ی کسانی است که منافع خود را در کشیدن مجدد پای آمریکا به معرکه‌ای تازه در منطقه و تحریک آن در گسترش و تشدید بحران می‌بینند تا از این طریق مشکلات خود را پوشش دهند”. سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین هشدار داده است: ” مسئولیت عواقب اتهامات تحریک آمیز علیه ایران، بر عاملان طرح چنین ادعاهای بی‌اساسی است”.
در همین فضا، در زد و خوردهای روی داده در دریای سرخ میان ارتش آمریکا و حوثی‌های یمن، این گروه نیز از سوی مقامات آمریکایی به عنوان گروه مورد حمایت ایران اعلام شده است. در غزه که اسراییل در حال جنگ است و حماس را در مقابل خود می‌بیند باز از نگاه مقامات اسراییلی، ایران حامی رتبه اول حماس و دشمن شماره یک اسرائیل توصیف می‌شود.
مقامات امریکایی و اسرائیلی، حزب الله لبنان را هم به عنوان گروه مورد حمایت ایران توصیف می‌کند که همزمان با غزه، حملات علیه شمال غزه را آغاز کرده است. این حملات باعث آسیب‌های انسانی و مادی زیادی در طرف اسرائیلی شده است. از جمله اینکه شمار زیادی از جمعیت شهروندان اسرائیلی ساکن در مناطق شمالی مجبور شده‌اند مناطق خود را ترک کنند.
برهمین اساس، از نگاه مقامات آمریکایی اسرائیلی، گروه‌های مورد حمایت ایران در عراق و سوریه، ارتش امریکا را مورد هدف قرار می‌دهند. در دریای سرخ هم حوثی‌های مورد حمایت ایران با ارتش امریکا درگیر هستند. در غزه هم حماس مورد حمایت ایران با اسرائیل در حال جنگ است. در لبنان هم به سمت ارتش اسرائیل، شلیک می‌کنند.
با این نگاه، در ۵ منطقه عراق، سوریه، دریای سرخ – یمن، اسرائیل – غزه و لبنان – اسرائیل، طرف‌های مورد حمایت ایران در حال رویارویی با ارتش امریکا و اسرائیل هستند.
۳٫ این حمله مرگبار به ارتش آمریکا در شرایط فعلی، به ضرر جو بایدن و اردوگاه دموکرات‌ها و به سود جمهوریخواهان و شخص ترامپ کاندیدای اصلی انتخابات آینده کاخ سفید در آبان ۱۴۰۳ است. این حمله فشارهای داخلی بر جو بایدن رئیس جمهور امریکا را افزایش می‌دهد و در مقابل، دست جمهوریخواهان و در راس آنها ترامپ را برای تبلیغات علیه جو بایدن بازتر می‌کند.
اگر دولت جو بایدن واکنش نظامی نشان ندهد از سوی جمهوری خواهان به ناتوانی و سکوت متهم می‌شود و اگر جواب دهد سطح تنش‌ها در منطقه افزایش می‌یابد و این موضوع باز به سود
جمهوری خواهان خواهد بود.
۴٫ دولت بایدن در واکنش به این حمله چه خواهد کرد؟ به رغم اینکه در نخستین واکنش بایدن او حمله را کار گروه‌های مورد حمایت ایران دانست اما وزیر دفاع امریکا تاکید کرد واشنگتن در زمان و مکان مناسب پاسخ می‌دهد. همزمان سخنگوی پنتاگون به رسانه‌ها گفت فکر می‌کنیم ایران خواهان جنگ با امریکا نیست و امریکا هم به دنبال جنگ با ایران نیست. مجموعه این واکنش‌ها یعنی امریکا خواهان واکنش جدی به ایران، رویارویی مستقیم با ایران یا انتقال به مرحله درگیری مستقیم با ایران نیست چرا که خاورمیانه در شرایط فعلی نیازمند افزایش تنش و اضافه شدن جنگ و درگیری جدیدی نیست. افزایش تنش در منطقه به ضرر مستقیم امریکاست چرا که آسیب پذیری نیروهای آنها در منطقه را افزایش می‌دهد.
همزمان، بروز درگیری نظامی یا جنگ میان ایران و امریکا، خواسته اسرائیل و به سود
تل آویو است.
حداکثر واکنش امریکا به این حادثه، حمله نظامی شدید و کشنده به گروه‌های هم پیمان ایران در عراق و سوریه خواهد بو‌د اتفاقی که قبلا هم رخ داده بود. با این واکنش هم دولت بایدن به ایران جواب غیرمستقیم داده و هم از رویارویی مستقیم با ایران خودداری کرده است. البته این اقدام، راه را برای حملات بعدی گروه‌های هم پیمان ایران در عراق و سوریه علیه نظامیان امریکایی در منطقه باز می‌کند. هم انگیزه آنها را افزایش می‌دهد هم درگیری متقابل، اصالت بیشتری می‌یابد.
به نظر می‌رسد دو طرف ماجرا با وجود جابجایی یک خط قرمز مهم اما همچنان به چارچوب درگیری و جلوگیری از تبدیل آن به جنگ فراگیر متعهد هستند. در عین حال گروه‌های “مقاومت” در منطقه تلاش می‌کنند گام به گام و مرحله به مرحله سطح فشار و آسیب به اسرائیل و امریکا در منطقه را بالا می‌برند بدون اینکه کل منطقه، وارد جنگ همه جانبه و فراگیر شود.
۵٫ از نگاه رسانه‌ای هم این حمله قابل بررسی است. اطلاعات اعلامی مقامات امریکایی و اردنی درباره محل حمله دارای تضاد است. کاخ سفید و پنتاگون می‌گویند حمله به پایگاه امریکا در خاک اردن صورت گرفت اما سخنگوی دولت اردن می‌گوید حمله در خارج از مرزهای اردن رخ داد. احتمالا دولت اردن این موضوع را تکذیب می‌کند تا در معرض این درگیری و فشارها برای مشارکت در واکنش به آن قرار نگیرد. ممکن است پایگاه در نقطه صفر مرزی اردن – سوریه باشد.
این حمله، پایگاه مخفی ارتش امریکا در مرز اردن – سوریه یعنی پایگاه برج ۲۲ را افشا کرد. افشای وجود این پایگاه، می‌تواند یکی از اهداف حمله باشد.
حمله در شنبه شب یا اوایل بامداد یکشنبه گذشته ( به وقت محلی) رخ داد اما این موضوع با فاصله بسیار در یکشنبه عصر (به وقت محلی) از سوی مقامات امریکایی اعلام شد. مشخص نیست به چه دلیل این تاخیر زیاد در اعلام خبر رخ داده است.
در این مدت، طرف مهاجم یعنی گروه ” مقاومت اسلامی در عراق ” هم از اطلاع‌رسانی در باره این حمله قبل از طرف امریکایی خودداری کرد و تنها بعد از اعلام عمومی خبر، مسئولیت حمله را برعهده گرفت.
این حمله همچنین وجود پایگاه نظامی برج ۲۲ در مرز اردن – سوریه را افشار کرد که تا قبل از این اعلام عمومی نشده بود. اشاره به این نکته هم مهم است. رسانه‌های امریکایی از عصر یکشنبه تا کنون خبرهای اختصاصی را بسیاری را درباره جزئیات و ابعاد این حمله از جمله درباره پایگاه، شرایط حمله و دلایل ناکامی ارتش امریکا در جلوگیری از حمله به نقل از منابع آگاه منتشر
کرده اند. هیچ رسانه یا روزنامه نگار غیرامریکایی در این روند مشارکت نداشت.
به عنوان مثال در جدیدترین خبر منتشر شده در رسانه‌های امریکایی، مقامات امریکایی بدون اعلام افشای نام آنها گفته‌اند احتمالا ارتش امریکا پهپاد مهاجم را با پهپاد خودی در حال بازگشت اشتباه گرفته است.
۶٫ از زمان حمله اسرائیل به غزه در ۷ اکتبر / ۱۵ مهر و کشتار گسترده در این منطقه، مقامات ایرانی درباره گسترش تنش و سطح درگیری‌ها در منطقه به امریکا هشدار داده اند. از آن زمان تاکنون، تنش و درگیری در منطقه مرحله به مرحله در حال افزایش است.
افزایش کمی و کیفی حملات هوایی علیه پایگاه‌های امریکا در عراق و سوریه از سوی هم گروه‌های هم پیمان ایران در عراق (۱۵۰ حمله در ۴ ماه با ۷۰ مصدوم)، آغاز حملات حزب الله لبنان به شمال اسرائیل، حملات پهپادی و موشکی از سوی گروه‌های هم پیمان ایران در عراق و حوثی‌های یمن (انصارالله ) به سمت اسرائیل برای اولین بار، حملات حوثی‌های یمن (انصارالله) به کشتی‌های تجاری در مالکیت اسرائیل یا در حرکت به سمت اسرائیل و درگیری حوثی‌های یمن و ارتش امریکا – انگلیس در دریای سرخ بخشی از اتفاقاتی است که در ۴ ماه اخیر یعنی از زمان آغاز جنگ غزه تاکنون منطقه شاهد آن است.
۷٫ از زمان حمله اسرائیل علیه غزه در ۷ اکتبر تا کنون که در ماه چهارم جنگ هستیم بیش از ۲۶ هزار نفر در غزه کشته شده‌اند که بخش مهمی از آنها کودکان و زنان هستند. براساس گزارش وال استریت ژورنال تاکنون ارتش اسرائیل تنها توانسته حداکثر ۳۰ درصد از نیروهای حماس را مورد هدف قرار دهد و به قتل برساند.
این یعنی شکست تمام عیار اسرائیل براساس ماموریت اعلامی خود یعنی حذف و نابودی حماس. تخریب کامل منطقه غزه و نابودی زیرساخت‌های حیاتی غزه و مهاجرت دادن اکثریت جمعیت غیرنظامی غزه همگی از تبعات جنگ اسرائیل علیه غزه است. همچنین با خروج ارتش زمینی اسرائیل از شمال غزه از جمله شهر غزه، نیروهای حماس دوباره کنترل و اداره این منطقه و این شهر را در دست گرفتند. این با هدف‌گذاری اولیه بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل برای نابودی حماس و برچیدن آن از حکمرانی غزه مغایرت دارد.
آنچه در غزه روی می‌دهد جنگ یک ارتش با یک گروه نیست بلکه برنامه حذف مردم یک منطقه است. فاجعه تمام عیار انسانی است که منجر به کشته شدن بیش از ۲۶ هزار انسان، زخمی شدن بیش از ۶۰ هزار انسان و بیش از ۱.۵ میلیون آواره شده است. انسان‌های زنده باقی مانده هم با گرسنگی و تهیه مایحتاج اولیه زندگی خود روبه رو هستند.
بحران در غزه نمی‌تواند در مرزهای غزه محدود بماند. امریکا به مسئولیت خود برای پایان دادن به این فاجعه عمل نکرد و از ابزارهای خود برای اعمال فشار لازم بر اسرائیل برای آتش بس و توقف کشتار در غزه استفاده نکرد. تصمیمات شورای امنیت درباره غزه را به سود جنگ طلبی اسرائیل وتو کرد و با حمایت حداکثری از تل آویو، به ارتکاب فاجعه در غزه چراغ سبز نشان داد. آنچه در دریای سرخ و عراق وسوریه در حملات علیه نظامیان آمریکایی رخ می‌دهد تبعات فاجعه غزه و ضعف امریکا در جلوگیری از آن است./عصرایران