آفتاب یزد ـ رضا بردستانی/خبرنگار بینالملل: یک استاد روابط بینالملل دانشگاه با اشاره به آغاز فشار مجدد ایالات متحده بر «دروازههای ایران برای گریز از تحریم ها» به آفتاب یزد گفت: پیرامون ادعای مطرح شده از سوی «ترامپ» که گفته؛ «به چینیها گفتم هرچه نفت از ایران بخرید معادل آن را باید در مراودات تجاری […]
آفتاب یزد ـ رضا بردستانی/خبرنگار بینالملل: یک استاد روابط بینالملل دانشگاه با اشاره به آغاز فشار مجدد ایالات متحده بر «دروازههای ایران برای گریز از تحریم ها» به آفتاب یزد گفت: پیرامون ادعای مطرح شده از سوی «ترامپ» که گفته؛ «به چینیها گفتم هرچه نفت از ایران بخرید معادل آن را باید در مراودات تجاری با آمریکا به عنوان سود گمرکی و مالیات پس بدهید» باید خاطرنشان کرد، سیاست کاخ سفید در زمان حضور ترامپ، فشار حداکثری بر ایران و ایجاد مانع بر سر راه درآمدهای نفتی بود که با روی کار آمدن «بایدن» این سیاست تغییری نکرد اما سختگیریهای گذشته نیز لحاظ نشد.
محسن جلیلوند میافزاید: با آغاز بحران در غزه و حمله حماس به اسرائیل، مصوباتی در راستای دور جدیدی از فشارهای تحریمی در مراجع تصمیمگیری در ایالات متحده به تصویب رسیده که احتمال دارد زمستان پیش رو را برای ایران سخت کند.
چین میتواند روی تصمیمات ایران در حوزه سیاست خارجی تأثیرگذار باشد؟
این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که:« چین میتواند روی تصمیمات ایران در حوزه سیاست خارجی تأثیرگذار باشد؟» گفت: باید به چند مسئله توجه کنیم؛ نخست این که مذاکرات محرمانه آمریکا با ونزوئلا انجام شده و بخشی از آن در راستای جایگزینی نفت ونزوئلا به جای نفت ایران است تا چینیها ضمن همراهی با خواست آمریکا در حوزه ی تأمین انرژی دچار مشکل نشوند.
جلیلوند افزود: بین دو کشوری که روزانه ۱٫۵ میلیارد دلار مراودات تجاری دارند(چین و آمریکا)، هیچ تقابلی وجود ندارد هرچه هست رقابت و تغییر زمین بازی است. لاجرم وقتی صحبت از احتمال جایگزینی نفت ونزوئلا با نفت ایران میشود این را میتوان تغییری در تاکتیکها و یا تغییر زمین بازی توصیف کرد.
نکته ی دیگری که باید مد نظر باشد این که، حداقل در فقره ی عادی شدن روابط ایران و عربستان شاهد نقش چین و تأثیر آن در بهبود روابط ریاض و تهران بودیم البته این که چین میتواند بر سیاستهای ایران مؤثر باشد با این که چین برخی از سیاستهای ایران را مدیریت میکند تفاوت باید قائل شد.
سومین نکته اما فشار لابیهای اسرائیل است که از بعد «توفان الاقصی» شدت گرفته و محور گفتگوهای آمریکا با برخی کشورها از جمله چین برای فشار یا به تعبیری مهار ایران از همین جا سرچشمه میگیرد و همانطور که گفتم اگر سختگیریهای تحریمی اِعمال شود شب عید سختی در پیش داریم کما این که پیشتر نیز با همین فشارها فروش نفت ایران تا ۸۰۰ و بنا بر برخی اخبار تا ۴۰۰ هزار بشکه در روز نیز رسید.
تقسیم منافع همیشگی است
محسن جلیلوند در بخش دیگری از این گفتگو با اشاره به برخی تحلیلها که میگویند آمریکا در نظام بینالملل نوین، به تقسیم منافع با قدرتهای جهان پرداخته است گفت: تقسیم منافع همیشگی است. اصلاً هم تازگی ندارد.
وی ادامه داد: مگر میشود در نظام بینالملل یک کشور تمامی منافع را برای خود بردارد؟ مسئلهای که در این میان دائماً دستخوش تغییر است، زمین بازی و تاکتیکها است واگرنه رقابتهای درون پارادایمی مسئلهای نیست که ایجاد مشکل کند و قابل حل است.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: آن چه پیرامون بحران غزه و تغییرات در سطح نظام بینالملل مشاهده میکنیم بیشتر تاکتیکی است واگرنه در پارادایمها و مباحث استراتژیک هیچ تغییری ایجاد نشده است.
اقتصاد چین دچار رکودی حداقل ۵ ساله شده است
محسن جلیلوند در ادامه ی این گفتگو با پرداختن به موضوع «تایوان» و اختلافاتی که در این زمینه با آمریکا دارد اظهار داشت: این روزها اقتصاد چین در رکودی به سر میبرد که خروج از این رکود احتمالاً چند سالی(حداقل ۵ سال) به طول انجامد تازه بعد ۵ سال باید تلاش کند تا دوباره در مسیر رشد و شکوفایی قرار گیرد که به خودی خود مدت زمانی ده ساله باید سپری شود. در چنین وضعیتی قطعاً آمریکا میتواند از منظر سیاسی و نظامی به چین فشار وارد کند ضمن آن که چینیها با مشاهده ی سرنوشت روسیه در جنگ با اوکراین و رفتاری که غرب با مسکو داشت حتماً متنبه و هوشیار شده پس مثل همیشه تأکید میکند چین هرگز علیه تایوان دست به اقدامات نظامی نخواهد زد زیرا در رویارویی نظامی با آمریکا حتماً دست پایین را خواهد داشت علاوه بر این، ایالات متحده در آن منطقه(شرق آسیا) تنها نیست، متحدانی چون استرالیا، کره جنوبی، ژاپن و حتی هند را دارد که میتوانند توازن نظامی را به نفع کاخ سفید تغییر دهند.
سیر کردن جمعیتی بالغ بر ۱٫۴ میلیارد نفر حتماً سخت است
محسن جلیلوند با دست گذاشتن بر موضوعات اقتصادی و این که چینیها هرگز در جدال با آمریکا اقدام نخواهند کرد، میگوید:
دستِ کم ماجرا این که چینیها باید جوابگوی ۱٫۴ میلیارد نفر باشند فلذا هرگز چین با آمریکا از در ستیز بر نخواهد خاست زیرا اقتصاد این کشور که هنوز در حال تجربه کردن تشکیل نظام سرمایه داری و نه نظام سرمایه داری دچار زیانهای وحشتناکی خواهد شد.
این استاد دانشگاه در یک جمعبندی کلی میگوید: سیاستهای چین و آمریکا در مواجهه با یکدیگر شاید دچار تغییرات تاکتیکی شده باشد اما در پارادایمها و مبانی استراتژیک هیچ تغییری مشاهده نمیشود تنها مسئلهای که در این میانه مهم است تغییر زمین بازی است که قدرتها در چانه زنیها حتماً فرصتهای جایگزین به یکدیگر خواهند داد کما این که قبلاً نیز اشاره کردم شاید آمریکا بر سر نخریدن نفت به چین فشار بیاورد ولی به فکر جایگزین نیز هست پس ملاحظه میکنید که مذاکرات محرمانه ی کاخ سفید و ونزوئلا در همین راستا و برای تغییر زمین بازی انجام
گرفته است.
محسن جلیلوند در بخش پایانی با اشارهای گذرا به موضوع جنگ حماس علیه اسرائیل با تکرار موضوعی که قبلاً در گفتگو با آفتاب یزد بدان اشاره کرده بود خاطرنشان کرد: هم حماس و هم اسرائیل به بعد رفتارهای خود در قبال یکدیگر اندیشیدهاند به این معنا که هم حماس واکنش اسرائیل نسبت به حمله به شهرک نشینان را میدانسته و هم اسرائیل به تبعات و واکنشها در مواجهه با بمباران گسترده ی غزه فکر کرده است. تا همین جا، اسرائیلیها به ازای هر کشتهای که دادهاند لااقل ده فلسطینی را کشتهاند و این مسئله نشاندهنده ی این واقعیت تلخ است که قطعاً حماس به این مباحث نیز فکر کرده بوده است.
جلیلوند میگوید: حمله ی حماس به اسرائیل آثار طولانی مدت بر منطقه و جهان باقی خواهد گذاشت و همانطور که قبلاً نیز در گفتگو با آفتاب یزد متذکر شده بودم خاورمیانه در آغاز شکلگیری دورانی جدید است که یک بازه زمانی ۸۰-۷۰ ساله را شامل خواهد شد.
وی با اشاره به این نکته که در آغاز حملات حماس گفتم سه هفته پیش رو بسیار مهم است حالا هم معتقدم هیچ اتفاقی خارج از تحلیلی که داشتهام مشاهده نکرده و همچنان معتقدم بحران غزه نه تنها بر سرنوشت خاورمیانه که بر سرنوشت جهان تأثیرات گستردهای بر جای خواهد گذاشت.
Sunday, 28 April , 2024