پیوستن کشورهای «هم مرز» با روسیه به «ناتو» از نظر مسکو یک «اعلام جنگ» است!

آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: یک ماه قبل، یازدهم آذرماه که بسیاری از روزنامه‌های ایران صفحه نخست خود را به
«هنری کیسینجر» و درگذشت او اختصاص دادند، بسیاری از روزنامه‌های طیف راست (خصوصاً کیهان و حسین شریعتمداری) زبان به انتقاد و اعتراض گشودند که این رفتار به منزله ی تلاش در جهت «سفید شویی» یک جنایتکار بین‌المللی است. این در حالی بود که گذشتن از نام هنری کیسینجر که تفکرات و ایده‌های او نزدیک به ۷۵ سال بر سیاست بین‌الملل سایه افکنده بود، نمی‌توانست توجیه پذیر باشد.
«هنری کیسینجر» سیاستمدار کهنه کار آمریکایی که
یک ماه پیش و در صد سالگی از جهان رفت، در مقاله‌ای که آن را
۱۱ سال قبل(اسفند ۱۳۹۲) واشنگتن پست منتشر کرده بود بحران اوکراین را از منظر بین‌المللی بررسی کرده و راهکارهایی برای پایان آن ارائه کرده بود به موضوع «فنلاند» نیز می‌پردازد. او در این باره می‌نویسد:«اوکراین باید در تشکیل دولتی همساز با خواست‌های مردمش آزاد باشد. رهبران خردمند اوکراین هم باید سیاست آشتی میان بخش‌های مختلف کشورشان را در پیش بگیرند. در زمینه بین‌المللی، باید موضعی شبیه به فنلاند اتخاذ کنند – فنلاند در مورد استقلال خود هیچ تردیدی برای دنیا باقی نگذاشته و در حالی که در بیشتر زمینه‌ها با غرب همکاری می‌کند، به دقت از خصومت‌های نهادینه با روسیه پرهیز می‌کند.» نکته قابل‌تامل آنکه سران ناتو و البته رهبران اوکراین از ماجرای گرجستان نیز درس نگرفتند. «ناتو» در سال ۲۰۰۸ در ادامه سیاست «درهای باز ناتو» که پس از پایان جنگ سرد و در دهه ۹۰ اتخاذ شده‌‌‌ بود، اعلام کرد که اوکراین و گرجستان می‌‌‌توانند به عضویت این پیمان نظامی درآیند. چندماه بعد، روسیه دست به حمله‌‌‌ای گسترده به گرجستان زد و کنترل «اوستیای جنوبی» و «آبخازیا» را از دست تفلیس خارج کرد تا نشان دهد که عزم پوتین برای جلوگیری از همسایه شدن با ناتو جدی است؛ زیرا آن را موضوعی امنیتی می‌‌‌پندارد. ۱۴سال بعد اتفاقی به مراتب تلخ‌‌‌تر برای اوکراین اما با مدلی مشابه رخ داد.این روزها اگرچه «فنلاند» به «ناتو» پیوسته است اما موضع‌گیری «اولیانوف»، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی، درستی حرف‌های «کیسینجر» و اشتباه بودن پیوستن «فنلاند» به ناتو را فریاد می‌زند.

اولیانوف: فنلاند از پیوستن به ناتو سودی نخواهد برد
نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین گفت:«فنلاند از پیوستن به ناتو سودی نخواهد برد و در صورت تشدید تنش نظامی، با خطر تبدیل شدن به اولین کشوری روبروست که متضرر خواهد شد.» میخائیل اولیانوف در مصاحبه با خبرگزاری اسپوتنیک گفت: «من نمی‌دانم فنلاند چگونه قرار است از الحاق به ناتو سود ببرد. آنها آرام و مسالمت‌آمیز زندگی می‌کردند(کیسینجر:«فنلاند در مورد استقلال خود هیچ تردیدی برای دنیا باقی نگذاشته و در حالی که در بیشتر زمینه‌ها با غرب همکاری می‌کند، به دقت از خصومت‌های نهادینه با روسیه پرهیز می‌کند») و به طور غیرمنتظره‌ای میان روسیه و ناتو قرار گرفتند. اما آن‌ها همسایگان ما هستند و خدای ناکرده اگر اوضاع تشدید شود، ابتدا خود فنلاند است که آسیب خواهد دید. البته من واقعا نمی‌خواهم اینطور باشد». اولیانوف همچنین خاطرنشان کرد:«توافقنامه همکاری دفاعی که به‌تازگی از سوی هلسینکی و واشنگتن امضا شد، یک «چالش جدی» برای مسکو است. این قرارداد به سربازان آمریکایی امکان دسترسی به ۱۵ منطقه و تأسیسات نظامی فنلاند را می‌دهد؛ اقدامی که با هدف ذخیره تجهیزات نظامی و تسلیحات صورت می‌پذیرد.»
پیشتر هم سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفته بود، امضای سند همکاری آمریکا با فنلاند و سوئد، بدین معنا است که کنترل شمال اروپا به واشنگتن واگذار می‌شود. ماریا زاخارووا گفت: با امضای این توافق، کنترل این منطقه به واشنگتن می‌رسد. او گفت: کشورهای ناتو به طور فعال در حال توسعه نظامی در قلمرو فنلاند و سوئد هستند، در حالی که سوئد حتی هنوز عضو این ائتلاف نشده است. در کنار این دو اظهار نظر، وزارت خارجه روسیه هم اعلام کرد که مسکو سفیر فنلاند را برای اعلام مراتب اعتراض خود درباره توافق جدید دفاعی میان هلسینکی و آمریکا احضار کرد. از سوی دیگر رئیس گروه تولیدی دفاعی «روس‌تک» نیز گفت مسکو به‌زودی جدیدترین هویتزرهای خود را در منطقه شمالی ارتش در مرز با فنلاند و نروژ مستقر خواهد کرد. سرگئی چمزوف، رئیس روس‌تک گفت، آزمایش واحدهای توپخانه‌ای خودکششی جدید موسوم به «Coalition-SV» تکمیل و تولید انبوه آن هم آغاز شده است.
به دنبال حمله روسیه به اوکراین، فنلاند و سوئد درخواست عضویت در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را ارائه کردند که به تایید تمامی اعضای آن بستگی دارد. ترکیه اما شروطی داشت؛ از جمله اینکه این دو کشور منطقه نوردیک از فعالان کُرد و حامیان پ‌ک‌ک حمایت نکرده و افراد مظنون را به ترکیه بازگردانند.

فنلاند: نگران افزایش سربازان روسیه در مرز نیستیم
وزیر امور خارجه فنلاند مدعی شد کشورش هیچ نگرانی درباره برنامه‌های روسیه به منظور افزایش تعداد سربازانش در مرزهای غربی خود در واکنش به پیوستن این کشور به ائتلاف ناتو ندارد. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، «الینا والتونن»، وزیر امور خارجه فنلاند در مصاحبه‌ای ادعا کرد، تصمیم مسکو برای افزایش تعداد سربازانش در مرز غربی خود بعد از پیوستن این کشور حوزه نوردیک به ائتلاف ناتو «تا حدی زیادی قابل پیش‌بینی بود» و فنلاند هیچ نگرانی درباره این برنامه‌های روسیه ندارد.اخیرا سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه گفته بود، ارتش این کشور آرایش فعلی سربازان نیروهای مسلح خود در مرزهای غربی را با تشکیل مناطق نظامی «لنینگراد» و «مسکو» در پشت این مرزها تقویت می‌کند. والتونن به روزنامه فایننشال تایمز گفت: «ما هیچ نگرانی در ارتباط با این برنامه روسیه نداریم. چنین سیاستی تا حدی زیاد قابل پیش‌بینی بود. باید گفت که مرز ما تا حد زیادی خالی است.»فنلاند به همراه سوئد در ماه مه ۲۰۲۲ در حالی که چند ماه از اجرای عملیات نظامی ارتش روسیه در اوکراین گذشته بود، نامزدی خود را برای عضویت در ائتلاف ناتو رسما ارائه کرد. فنلاند در آوریل ۲۰۲۳ رسما تبدیل به یکی از اعضای این ائتلاف نظامی شد. با این وجود سوئد، کشور دیگر حوزه نوردیک که برای پیوستن به ناتو نامزد شد هنوز در بن بست مخالفت مجارستان و ترکیه با این نامزدی خود گرفتار است.

پیوستن کشورهای «هم مرز» با روسیه به «ناتو» از نظر مسکو یک «اعلام جنگ» است!
دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه، در اظهاراتی عجیب گفت:«۵ شهر اوکراین
از جمله «اودسا، دنپروپتروفسک، خارکیف، نیکولایف و کی‌یف»، شهر‌های روسی تحت اشغال موقت هستند. معاون رئیس شورای امنیت روسیه، ضمن تاکید
بر ادامه عملیات ویژه نظامی مسکو برای دستیابی به اهداف آن، در عین حال امکان انجام مذاکرات
به ویژه که روسیه هیچ‌گاه آن را رد نکرده است را بعید ندانست.» این تنها بخشی از تفکرات سیاستمداران روسی است که «مدودوف» آن را به روشی عجیب ترویج می‌کند روشی که اگرچه انطباقی با گفتمان
در نظام بین‌الملل ندارد اما دور از واقعیت نیز نیست.
علی بیگدلی، استاد تاریخ و روابط بین‌الملل دانشگاه در گفتگو با آفتاب یزد با موضوع چشم انداز پیش روی «اتحادیه اروپا» و «ناتو» در نظام بین‌الملل نوین، ضمن خاطرنشان کردن این مسئله که:«جنگ در هنگامه «جنگ سرد» امن‌تر بود» اظهار می‌دارد: « اساساً بحث پیوستن و نپیوستن برخی کشورها(کشورهایی کوچک و ضعیف از منظر وسعت، قدرت نظامی و اقتصاد) به یک چالش در سیاست بین‌الملل تبدیل شده است. روزگاری، پیوستن به ناتو «ارج و قرب» داشت که جنگ سرد در اوج خود بود و پناه گرفتن زیر چتر
حمایتی «ناتو» می‌توانست به آن‌ها اطمینان بدهد که تعرضی در کار نیست. با پایان جنگ سرد اما،
رفته رفته قدرت «ناتو» نیز رو به افول گذاشت و با ایجاد تغییرات وسیع در ژئوپلیتیک منطقه‌ای و بین‌المللی: تبدیل جهان «دوقطبی» به جهان «چندقطبی»، پدیدار شدن بحران‌هایی نظیر «جنگ اوکراین» و «بحران غزه» و از همه مهم‌تر بروز مشکلاتی عدیده در بسیاری از کشورهای جهان(که اتحادیه اروپا نیز از این مسئله مستثنی نیست) نظیر تورم، رکود، بیکاری، مسائل امنیتی، تروریسم؛ عملاً بودن یا نبودن در بین کشور‌های عضو «پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو)» دیگر یک دغدغه نیست زیرا کشورهای قوی و ضعیف(علی السویه)، بیش از آن که دغدغه مند مسائل بین‌المللی باشند با یک چرخش آشکار، نگاه به درون و تلاش برای غلبه بر مشکلات داخلی را در دستور کار خود قرار دادند.» بیگدلی به موضوع پیوستن فنلاند و تلاش‌ها برای راضی کردن ترکیه و مجارستان برای نهایی شدن عضویت «سوئد» در «ناتو» نیز می‌گوید:« در این باره باید به دو موضوع توجه داشت؛ نخست این که، برخی کشورها برای «ناتو» بیشتر از آن که «یار» باشند «بار» هستند. دو دیگر این که، پیوستن کشورهای کوچک و ضعیف به ناتو عملاً به یک «تهدید بالقوه» برای آن کشورها محسوب می‌شود به ویژه کشورهایی که با روسیه مرز مشترک دارند یا به روسیه نزدیک هستند زیرا و از نظر پوتین و سیاستمداران روسی؛ « پیوستن کشورهای «هم مرز» با روسیه به ناتو یک «اعلام جنگ» است!» که شاهد زنده ی گفته ی من وضعیتی است که این روزها در اوکراین مشاهده می‌کنیم. سومین مسئله اما قدرت گرفتن «راست افراطی» در جهان است، آرژانتین، ایتالیا، شمال اروپا و در آینده؛ فرانسه، آلمان و حتی انگلستان. راست‌های افراطی دارای تفکر خاصی هستند(ترامپ نیز در این زُمره قرار می‌گیرد) به این صورت که این گروه بیش از آن که به مسائل جهانی علاقه نشان بدهند مایل هستند تا کاستی‌ها و آسیب‌های درونی کشور متبوع خود را درمان کنند.» این استاد تاریخ و روابط بین‌الملل در نهایت به این جمعبندی می‌رسد که: «در جهان امروز، دیگر پیوستن به «ناتو» که خود چشم انداز روشنی ندارد نه تنها مزیت نیست که یک نقطه ی ضعف است و آشکارا باعث در خطر تهدید نظامی گرفتن این کشورها خواهد شد. اوکراین که نه عضو ناتو است و نه عضو اتحادیه اروپا قبل از هر گونه تلاشی برای پیوستن به پیمان آتلانتیک شمالی به این حال و روز در آمد و در نهایت بلاتکلیف رها شد فنلاند و سوئد(در صورت نهایی شدن عضویت در ناتو)نیز می‌توانند دچار چنین سرنوشتی شوند!»
آفتاب یزد به هیچ وجه سیاست‌های جنگ طلبانه و توسعه گری‌های مسکو و پوتین را تأیید نمی‌کند اما در عالم واقع، باید به این موضوع توجه داشت که انگاره ی «رئالیست‌ها و واقع گرایان» در عالم سیاست آن قدر جامع و کامل است که بی‌شباهت به «پیشگویی» و شاید «غیب گویی» نیست. تأکید بر اصل «موازنه قدرت» و نامعلوم بودن این امر مهم که در جهان بین‌الملل، در نهایت هر قدرتی به چه اندازه از قدرت راضی خواهد شد ما را بر آن می‌دارد تا حقایق نظام بین‌الملل را با چشمانی باز تحلیل کنیم.
وضعیت تراژیک اتحادیه اروپا، به هم ریختگی قفقاز، بی‌سر و سامانی ارمنستان، سرنوشتی که بسیاری از کشورهای شرق اروپا و نیز کشورهایی که به تازگی به «ناتو» پیوسته‌اند را اگر در کنار سرنوشت کشورهایی نظیر عراق و افغانستان بگذاریم آن وقت خواهیم دید فنلاند به همان اندازه متضرر خواهد شد که زلنسکی و اوکراین، اشرف غنی و افغانستان، گرجستان و ارمنستان و هر کشوری که با وعده ی حمایت‌های بی‌چون و چرای آمریکا روز خود را شب و شب خود را به روز گره زد!