آفتاب یزد-گروه شبکه: کم بارشی، موجب این شد که مسئولان تصمیم بگیرند که ابرها را بارورسازی کنند. در همین راستا رئیس سازمان هواشناسی با پیش‌بینی بارش‌های زیر نرمال برای زمستان و اوایل بهار سال آینده گفت: «وزارت نیرو روی بارورسازی ابرها در حال فعالیت است.» سحر تاجبخش اظهار کرد: «بر اساس نقشه‌ها، شواهد و اطلاعات […]

آفتاب یزد-گروه شبکه: کم بارشی، موجب این شد که مسئولان تصمیم بگیرند که ابرها را بارورسازی کنند. در همین راستا رئیس سازمان هواشناسی با پیش‌بینی بارش‌های زیر نرمال برای زمستان و اوایل بهار سال آینده گفت: «وزارت نیرو روی بارورسازی ابرها در حال فعالیت است.» سحر تاجبخش اظهار کرد: «بر اساس نقشه‌ها، شواهد و اطلاعات موجود، برای فصل زمستان تا اوایل بهار سال آینده سیگنال خاصی برای بارش‌ها وجود ندارد، از این رو پیش‌بینی می‌کنیم بارش‌های نرمال به سمت کم‌بارشی باشد». وی با بیان این‌که ممکن است امواجی به صورت غیر مترقبه، موقت و موردی کشور را تحت تاثیر قرار دهد که این امواج در الگوها و مدل‌ها دیده نمی‌شود، افزود: «۳.۵ سال است که در کشور شرایط خشکسالی داریم و باید در حوزه مدیریت منابع آب، کشاورزی، صنعت و محیط‌زیست برنامه‌های جدی داشته‌باشیم». وی درخصوص بارورسازی ابرها و اثرات آن بر افزایش میزان بارندگی‌ها، گفت: «بارورسازی ابرها یک موضوع علمی است که در همه کشورهای دنیا انجام می‌شود و قابل اجرا بوده و درتمام آزمایشگاه‌های مرتبط، این موضوع بررسی شده است.»

 بارورسازی در بازه زمانی و مکانی محدود اثرگذار است
بارورسازی ابرها یک روش تعدیل‌کننده آب و هوا است که طی آن با افزودن هسته‌های تقطیر به جو، توانایی ابرها در تولید باران یا برف افزایش یافته و شرایط لازم برای تشکیل دانه‌های برف یا قطرات باران فراهم می‌شود. پس از بارور شدن ابرها، فرایند بارش به زمین رخ می‌دهد. حال سوالی که مطرح است اینکه آیا در کشور ما بارورسازی‌ها قابلیت اجرایی دارد و بر میزان بارندگی‌ها اثر می‌گذارد؟ به گفته رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا متولی این امر (بارورسازی ابرها) وزارت نیرو است و سازمان هواشناسی کشور در آن نقشی ندارد همچنین تاثیر بارورسازی ابرها بر بارندگی‌های کشور و در سطح گسترده و پهنه وسیع هنوز توسط نهادهای بین‌المللی تایید نشده است. به گزارش ایسنا، صادق ضیاییان، درباره میزان تاثیرگذاری بارورسازی ابرها بر میزان بارندگی‌ها اظهارکرد: بارورسازی در بازه زمانی و مکانی محدود اثرگذار است. برای مثال در رویدادی
نظیر المپیک یا یک موقعیت مکانی نظیر پشت سدها و دریاچه‌ها و… سابقه عملی دارد. وی با تاکید بر اینکه بارورسازی ابرها یک طرح تحقیقی است که در بسیاری از نقاط جهان اجرا می‌شود، گفت: نهادهای بین‌المللی معتبر اثرگذاری بارورسازی ابر در بلندمدت و موقعیت مکانی به وسعت پهنه کشورها را تایید نمی‌کنند و اظهارات در این رابطه بیش از آنکه علمی باشد، «گمانه‌زنی عامیانه» است و نمی‌توان قاطعانه گفت که این کار در مقیاس بزرگ و بر بارندگی‌های یک کشور می‌تواند تاثیرگذار باشد. در واقع این مسئله برای کشور پهناوری همچون ایران اصلا اجرایی و عملی نیست. رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا تاکید کرد: تحقیقات در زمینه بارورسازی مسئله جدیدی نیست
و سابقه آن به سال ۱۳۳۰ باز می‌گردد و محققان ایرانی در دستگاه‌های دولتی و پژوهشی نظیر وزارت نیرو نیز در این بازه زمانی روی این مسئله متمرکز بوده‌اند. ضیاییان در پایان در پاسخ به این سوال که آیا وزارت نیرو برای اجرای این طرح با سازمان هواشناسی مشورت کرده است یا نه؟ گفت: بر اساس مصوبه هیئت دولت در اواخر دوره ریاست جمهوری آقای روحانی باید سازمان هواشناسی بر اجرای طرح بارورسازی ابرها نظارت داشته باشد و مجوز این کار را صادر کند، اما این مصوبه چندان عمر زیادی نداشت و پس از یک سال ابطال شد و سازمانی ذیل وزارت نیرو به وجود آمد که متولی اجرای طرح بارورسازی ابرها شد.

 بارورسازی تاثیری در بارندگی ندارد
از سوی دیگر یک کارشناس حوزه آب و محیط زیست گفت: وقتی خودمان ۱۰۵ سد در حوزه آبریز دریاچه ارومیه احداث کرده‌ایم و از این تعداد ۱۰۱ سد فعال است و اجازه نمی‌دهیم یک قطره آب وارد دریاچه ارومیه شود و این پهنه بزرگ را خشک کرده‌ایم، مشخص است وقتی ابرهای باران‌زا به سمت دریاچه حرکت می‌کنند با کانون حرارتی مواجه می‌شوند، انگار وارد کویر لوت شده‌اند، بنابراین پراکنده می‌شوند. محمد درویش در گفت‌وگو با ایلنا، درباره بارورسازی ابرها و تاثیر آن در باران‌زایی در کشور اظهار داشت: ماجرای بارورسازی ابرها از دهه ۱۳۴۰ در ایران و در استان یزد براه افتاد و اکنون بیش از نیم قرن قدمت دارد که تلاش می‌کنند با بارورسازی ابرها میانگین ریزش‌های جوی کشور را افزایش دهند، در برخی دیگر از مناطق ایران ازجمله حوزه آبریز دریاچه ارومیه و اصفهان هم این کار را کرده‌اند اما هنوز هیچ سندی
که نشان دهد میانگین ریزش‌های آسمانی کشور در اثر این فعالیت‌ها تغییر کرده وجود ندارد و میانگین بارندگی یزد هم همچنان حدود ۵۰ تا ۱۰۰ میلیمتری است که قبلا بود. وی افزود: در دنیا هم کسی نمی‌تواند ادعا کند با روش بارورسازی ابرها توانسته‌اند مثلا ۲۰ درصد میانگین ریزش‌های جوی را افزایش دهند؛ با اینکه میلیاردها دلار هم در این زمینه هزینه شده است. این کارشناس حوزه آب و محیط زیست تصریح کرد: ناسا در ایالات متحده آمریکا نیز در زمان ریاست‌جمهوری کلینتون پروژه دیگری را با عنوان هارپ اجرا کرد اما بعد اعلام کردند چون نتوانستند به اهدافشان دست پیدا کنند پروژه تعطیل شد، واقعیت اینکه اگر امریکایی‌ها می‌توانستند مهندسی اقلیم داشته باشند اکنون در مرکز این کشور و در ایالت‌های آریزونا، تگزاس و کالیفرنیا بحران فروچاله و فرونشست زمین بوجود نمی‌آمد، کمبود آب به حدی در امریکا شدید است که از کانادا درخواست کمک کرده‌اند و این کشور هم اعلام کرده چون میانگین مصرف از استاندارد بالاتر است آبی به کشور آمریکا ارسال نخواهند کرد. وی بیان داشت: این مسئله را در اسرائیل هم شاهدیم؛ اسرائیلی‌ها به شدت با بحران آب و فروچاله‌ها مواجه‌اند، مثلا چندی پیش یکی از تالاب‌های مقدس یهودیان خشک شده بود که مجبور شدند با آب‌شیرین‌کن و هزینه‌های گزاف آب را به این تالاب منتقل کنند، بنابراین نه تنها اسرئیل بلکه چین و روسیه هم نتوانسته‌اند مشکل کمبود آب کشور خود را حل کنند و به شدت درگیر خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه‌های خود هستند. وی ادامه داد: آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای که امسال در سیبری و کانادا و هر سال در آمریکا اتفاق می‌افتد نشان‌دهنده این است که اگر می‌توانستند ابرها را کنترل کنند با بارش‌های مصنوعی آتش‌سوزی‌ها را کنترل و خشکسالی‌ها را مهار می‌کردند، ما نباید تحت‌تاثیر شایعات قرار بگیریم چراکه ریشه این شایعات درواقع مدیریت ناکارآمد است که وقتی وضعیت به این فلاکت می‌رسد، سعی می‌کنند با فرافکنی تقصیر را گردن دشمن بیندازند. درویش خاطرنشان کرد: وقتی خودمان ۱۰۵ سد در حوزه آبریز دریاچه ارومیه احداث کرده‌ایم و از این تعداد ۱۰۱ سد فعال است و اجازه نمی‌دهیم یک قطره آب وارد دریاچه ارومیه شود و این پهنه بزرگ را خشک کرده‌ایم مشخص است وقتی ابرهای باران‌زا به سمت دریاچه حرکت می‌کنند با کانون حرارتی مواجه می‌شوند، انگار وارد لوت شده‌اند، بنابراین پراکنده می‌شوند. وی گفت: تغییر اقلیم ۱۵ درصد در کاهش بارندگی و تبدیل برف به باران و همچنین افزایش دما نقش داشته ولی اغلب بحران‌هایی که در ایران داریم ریشه در ناکارآمدی‌های مدیریتی و ناتدبیری است و باید مسئولیت آن را به عهده بگیریم و فرار رو به جلو نداشته باشیم. این کارشناس حوزه آب با بیان اینکه تاکنون دستاورد تکنولوژیکی برای باران‌زایی ثبت نشده است، افزود: تلاش‌هایی در این راستا داشته‌اند اما چون بخار آب موجود در کره زمین تغییر نخواهد کرد اگر حتی بتوانیم به صورت مصنوعی در یک منطقه‌ای باران بیشتری را داشته باشیم در منطقه دیگر خشکسالی را تشدید کرده‌ایم به همین دلیل هم است که اصولا سازمان ملل تلاش برای مهندسی اقلیم را کار غیراخلاقی معرفی کرد و یک بیانه منتشر کرد و از همه اعضا خواست به این میثاق‌نامه متعهد باشند و به سمت مهندسی اقلیم حرکت نکنند چراکه این اقدام حتی می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیر بیشتری بوجود بیاورد. وی تاکید کرد: ما وقتی می‌توانیم بگوییم کشورهایی از ورود ابرهای باران‌زا به ایران جلوگیری کرده و منجر به خشکی کشور ما شده‌اند که ما با یک دوره خشکسالی در ایران روبرو شویم که در طول ۱۰۰ سال اخیر بی‌سابقه باشد حال آنکه خشکسالی که اکنون ما تجربه می‌کنیم بارها اتفاق افتاده است، بنابراین وقتی می‌توانیم این موضوع را مطرح کنیم که مثلا در کشورهای شمال ایران و یا ترکیه بارندگی به صورت غیرعادی افزایش پیدا کرده باشد که تاکنون اینگونه نبوده است، این کشورها هم همان روند طبیعی را طی می‌کنند، ترکیه کلا ۲.۵ برابر ایران بارندگی دارد که همواره همین میزان بوده است، بنابراین بعید است این اتفاق که کشورهایی از ورود ابر باران‌زا به ایران بتوانند جلوگیری کنند؛ بیفتد چون در صورت انجام این کار تشکیلات بزرگی در دنیا وجود دارند که رصد می‌کنند و جلوی این کار را می‌گیرند.