ستادهای مدیریت بحران سازمان، تشکیلات و چالش کارآمدی

کشور ما با توجه به مستعد بودن نسبت به بروز حوادث قهری و غیرمترقبه همواره در معرض خطر بروز سیل، زلزله، خشکسالی، آتش‌سوزی، بیماری‌های همه گیر و… می‌باشد.
ستادهای بحران به منظور پیشگیری از بروز حوادث و همچنین مقابله با اتفاقات ناگوار به منظور کاهش خسارت‌های مادی و انسانی و بحران‌های پس از بروز حوادث تشکیل شده‌اند.
طبق عرف، ستادهای بحران میبایست دارای قابلیت‌ها و توانایی‌های مختلف مطالعاتی، نامه‌ریزی و مدیریتی همچنین گروههای امداد و نجات آموزش دیده و آماده برای عملیات و امدادرسانی باشند.
طبیعی است که فراهم شدن امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای رسیدن به شرایط مطلوب نیازمند به وجود یک نگاه دوراندیشانه، استراتژیک و مدیریت کارآمد، ابزار و امکانات و منابع مالی بشرح زیر می‌باشد:

 ابزار و امکانات:
– تجهیزات نجات و امدادگری پیشرفته مانند خودروهای امداد و نجات، هلیکوپترها، قایق‌ها و هواپیماهای امداد و نجات، ماشین آلات ساختمانی و راهسازی
– تجهیزات ارتباطی پیشرفته مانند سامانه‌های رادیویی و تلفن همراه.
– تجهیزات اطلاعاتی مانند سامانه‌های GIS (سامانه اطلاعات جغرافیایی) برای تحلیل و نقشه‌برداری مناطق بحرانی.
– تجهیزات پزشکی و بهداشتی برای ارائه خدمات به مصدومین و آسیب دیدگان.
-خانه‌های پیش ساخته برای اسکان نیازمندان
– منابع مالی و اعتباری
۱- برنامه‌ریزی و آموزش:
– تدوین اهداف واستراتژی‌های مدیریت بحران به همراه طرح و برنامه‌های عملی آماده امداد و نجات.
– تهیه نقشه‌های ریسک و تحلیل مستندات بحرانی.
– برگزاری تمرینات و آموزش‌های مداوم و دوره‌ای برای مدیران ستادی و تیم‌های امداد و نجات.
– آموزش عمومی، برگزاری مانورهای کسب آمادگی
– مستندسازی
-اطلاع‌رسانی عمومی

ستادهای مدیریت بحران
سازمان، تشکیلات و چالش کارآمدی

– تشکیل ستادهای مرکزی و منطقه‌ای برای مدیریت بحران‌ها.
– تعیین وظایف و نقش‌های افراد در تیم‌های امداد و نجات.
– برنامه‌ریزی و کنترل عملیات امداد و نجات.
– ارتباط و هماهنگی با سایر سازمان‌ها و نهادها در زمان بحران.
۴- نیروی انسانی:
-نیروی انسانی تخصصی در سطح مطالعات و برنامه ریزی
-نیروی انسانی با قابلیت ایجاد هماهنگی و مدیریت عملیات
– نیروهای آموزش دیده و آماده عملیات
۵- عملیات:
– جستجو و نجات در مناطق بحرانی.
– ارائه خدمات پزشکی اورژانسی به مصدومین.
– حفاظت و امدادرسانی به توده‌های جمعی در معرض خطر.
– تخلیه و انتقال مسافران و ساکنین مناطق بحرانی به مناطق امن.
– انجام عملیات اسکان موقت
مجموعه سازمان و نیازهای ذکر شده برای امدادرسانی در مواقع بروز حوادث قهری ضروری بوده و هرگونه نارسایی در تامین امکانات و ناکارآمدی در مراحل مختلف برنامه‌ریزی مدیریت و اجرا میتواند منجر به خسارت‌های سنگین انسانی و مادی گردد.
با توجه به ضرورت تامین ابزار و امکانات سخت افزاری ونرم افزاری به‌ویژه مهارت و آمادگی مدیران و نیروی‌های عملیاتی برای پیشگیری و همچنین مقابله با بلایای طبیعی و حوادث احتمالی که متاسفانه طبق آمار تعداد و فراوانی آن در مقایسه با سایر کشورهای منطقه قابل توجه می‌باشد، همچنین سابقه عملکرد ستاد مذکور در حوادث قابل ارزیابی است، لازم است مسئولین این وزارتخانه در مورد میزان آمادگی ستادهای بحران و گروه‌های امداد و نجات و البته فراهم بودن ابزار و امکانات موردنیاز و مهارت‌های لازم، به مردم توضیح دهند.
«اطلاع‌رسانی به مردم» در مورد ستادهای مذکور، سازوکارها و فرایندهای طراحی شده در زمینه برنامه‌ریزی، مدیریت و انجام عملیات اضطراری و امدادی و به خصوص چگونگی همکاری مسئولان اجرایی در بخشهای مختلف، ضرورت دارد.
آموزش عمومی و بویژه جلب اعتماد، همکاری و مشارکت مردم بخش اجتناب‌ناپذیر در اداره کشور و تضمین‌کننده موفقیت در ارائه خدمت می‌باشد.
در شرایط کنونی و با وجود انواع محدودیت‌ها و مشکلات، اطلاع‌رسانی صادقانه به مردم درباره امکانات، قابلیت ها، و احیانا محدودیت ها، حداقل انتظارات شهروندان می‌باشد.