آفتاب یزد- گروه شبکه: محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی در اختتامیه چهل و دومین جشنواره فیلم فجر، صحبت‌هایش را با دعای تحویل سال آغاز کرد که اشتباه خواندن این دعا با واکنش‌های زیادی در شبکه‌های اجتماعی همراه شد. در واقع او دعای یا مقلب القلوب را به طور کاملا اشتباه تلفظ کرد. فارغ از اینکه، […]

آفتاب یزد- گروه شبکه: محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی در اختتامیه چهل و دومین جشنواره فیلم فجر، صحبت‌هایش را با دعای تحویل سال آغاز کرد که اشتباه خواندن این دعا با واکنش‌های زیادی در شبکه‌های اجتماعی همراه شد. در واقع او دعای یا مقلب القلوب را به طور کاملا اشتباه تلفظ کرد. فارغ از اینکه، این دعا برای اختتامیه جشنواره فیلم مناسب نبود، باید گفت که این دعا، دعایی هم نیست که رئیس سازمان سینمایی بخواهد آن را پر از غلط بخواند. به هر حال این اتفاق (تلفظ اشتباه کلمات) که بارها از سوی برخی از مسئولان شاهد آن بوده‌ایم بازتاب زیادی را در پی داشته است. در همین راستا حسین معززی نیا درباره ایرادات فاحش رئیس سازمان سینمایی در قرائت دعای تحویل سال نکاتی را یادآور شد. وی در کانال تلگرامی خود نوشت: «می‌توان حدس زد که بعد از ادا شدن دعای تحویل سال با این شکل و شمایل از زبان معاون وزیر، متصدیان رفوکاری استدلال کنند هر کسی ممکن است در ابتدای یک سخنرانی تپق بزند و چند لغزش زبانی مرتکب شود، معمولاً به‌دلیل فشار کار است و در انتهای یک جشنواره‌ی پرزحمت چنین خطایی قابل اعتنا نیست. اما در این مورد خاص ماجرا به‌کلی متفاوت است. این لغزش زبانی یا تپق نبود بلکه فاش‌شدن یک راز بود: ایشان از مقدماتی‌ترین دانسته‌ها درباره‌ی زبان عربی بی‌خبر است. نسل ما زبان عربی را به دو شکل آموخته؛ یا در مدرسه یا نزد مادرها و مادربزرگ‌ها. آن‌ها که در مدرسه آموخته‌اند پیش از رسیدن به کلاس اول دبیرستان فهمیده‌اند فعل امر در زبان عربی چطور صرف می‌شود و می‌دانند «حَوِل» نمی‌تواند «حول» بر وزن قول ادا شود. دو کلمه‌ی «لیل» و «نهار» به‌معنای شب و روز هم در اولین روزهای آموزش زبان عربی تدریس می‌شوند و خیلی زود یاد می‌گیریم وقتی می‌گوییم «لیل» بعدش باید بگویم «نهار»، پس ترکیب کردن «لیل» با «الانهار» هیچ معنایی ندارد. بگذریم از این‌که اینها را با خواندن چند شعر فارسی هم می‌شود آموخت و نیازی به یادگیری زبان عربی ندارد. اینها قواعدی است بسیار مقدماتی‌تر از امتحان نهایی زبان عربی برای اخذ مدرک دیپلم. آن‌ها که پیش مادرها و مادربزرگ‌ها عربی آموخته باشند هم که در چند هفته به وزن و ریتم این زبان عادت می‌کنند و چنین کلمات ساده‌ای را درست ادا می‌کنند. بنابراین هر اندازه آشنایی با زبان عربی کافی است که آقای خزاعی حتی اگر برای اولین بار در زندگی‌اش با متن دعای تحویل سال مواجه شده باشد، موقع از رو خواندن دچار این حجم اشتباه نشود که علاوه بر غلط خواندن چندین کلمه، اغلب اعراب‌گذاری‌ها را هم جابه‌جا ادا کند. حالا چرا همه‌ی اینها اهمیت دارد؟ اهمیتش در این است که تا همین چند سال پیش شرط استخدام یک کارمند ساده در دستگاه‌های دولتی، شرکت در امتحان گزینشی پیچیده‌ای بود که مشخص می‌کرد فرد داوطلب بلد است قرآن بخواند یا خیر. اما در رده‌های بالاتر (در حد معاون وزیر) امکان نداشت کسی منصوب شود که در مدرسه‌های خاص درس نخوانده باشد و رابطه‌ی سببی یا نسبی با خانواده‌های روحانی یا خانواده‌های مسئولان نظام نداشته باشد. چنین افرادی چه بسا حافظ قرآن باشند، نصف مفاتیح‌الجنان را از بر کرده باشند و…این‌که در حال حاضر کسی به‌عنوان رئیس سینمای کشور برگزیده شده که یکی از ساده‌ترین متن‌های عربی را نمی‌تواند از رو بخواند نشان می‌دهد اولویت‌ها چه تغییرات عمده‌ای کرده است. »

 خاطره لوور و سِندِرقیت تازه شد
عصر ایران نیز در این باره نوشت: «رییس سازمان سینمایی در اختتامیه جشنواره فیلم فجر دعای تحویل سال خواند اما غلط اندر غلط. یعنی جا به جا و نه یک غلط که با سه غلط! ایشان احتمالا تصور کرده بود اگر دعای تحویل سال بخواند استعاره‌ای از این است که سال سینمایی نو شده و البته به این اعتبار رییس لیگ فوتبال هم باید در آغاز لیگ برتر دعای تحویل سال بخواند و وزیر آموزش و پرورش هم در اول مهر! اشتباه لفظی را البته همه مرتکب می‌شویم ولی اشتباه با علامت نخواندن و کم سوادی دوتاست. چندان که بنده خدا به جای «مدبر اللیل و النهار» می‌گوید: «مدبر اللیل و الانهار». یعنی مدبر شب و روز نه بلکه تدبیر کننده شب است و جوی‌ها! جای دیگر هم حَوّل به معنی «متحول کن» را هول می‌خواند مثل اول حوله (هوله)! احتمالا بس که هول شده بود. هر فارسی زبانی در آغاز سال این دعا را شنیده و اگر مثلا شخص ۵۰ سال داشته باشد از ۴ سالگی به بعد را هم به یاد بیاورد طی ۵۰ سال دست کم ۴۶ مرتبه در بهترین دقایق که همان زمان تحویل سال است این دعا را شنیده است:
یا مقلّب الْقلوب و الْأبْصار
یا مدبّر اللّیْل و النّهار
یا محوّل الْحوْل و الْأحْوال
حوّلْ حالنا إلی أحْسن الْحال
وقتی رییس سازمان سینمایی این چهارپاره را جا به جا و با غلط‌های مکرر می‌خواند یعنی انگار تا به حال نشنیده یا معنی آن‌ها را نمی‌داند یا حافظه ضعیفی دارد در حالی که فراموش نکنیم مدیران ارشد خاصه در طیف اصول‌گرا به ویژه نوع جدید نو اصولگرای انقلابی و جهادی اصرار دارند خود را بسیار بیش از معمول اهل دعا جلوه دهند. با این اوصاف جا دارد یک سیمرغ ویژه هم به رییس سازمان سینمایی اهدا شود بلکه حال ملت را «هول» ی بدهند! (اگر سیمرغ شیخ فریدالدین عطار نیشابوری در قله قاف بود گویا سیمرغ رییس سینمای دولت در قله گاف نشسته است!) این جمله آخر البته طنز و کنایه بود. در واقع جا دارد در این گفته نغز دکتر محمد فاضلی جامعه‌شناس به جد درنگ کنیم که متوسط هوش مردم عادی از بسیاری متولیان و کار به دستان زیادتر است، چندان که بسیار بعید بود در سالن اختتامیه جشنواره کسی دعای سال را به شکلی که متولی سینمای ۱۰۰ساله مملکت خواند، بخواند و صدای خندۀ حاضران به همین خاطر برخاست. درد این است…»

 واکنش کاربران
اما کاربران شبکه‌های اجتماعی هم واکنش‌هایی به این اتفاق داشتند.
یکی از کاربران در این باره نوشته است: «آخه الان اصلا چه وقت دعای تحویل‌ساله! یک ماه و نیم تا عید مونده!».
کاربر دیگری گفته است: «هنوز عرق … با آن انگلیسی صحبت کردنش خشک نشده».
دیگری نوشت: «از مدیر یک سازمان فرهنگی توقع بیشتر از اینهاست. ولی به هر حال وقتی هر کسی سر کار خودش نباشه و هرکی هرکی باشه این داستان‌ها هم پیش میاد».
یکی دیگر از کاربران اینطور می‌نویسد: «دعای تحویل سال رو که از بچه دبستانی بپرسی حفظه لااقل از همون بچه هات میخواستی یه دور برات بخونن یاد بگیری!».
کاربران دیگر نوشته اند: «به همین دلیله که هیات داوران به هیچ فیلمنامه‌ای جایزه نداد! وقتی رئیس جشنواره نتونه دوخط فیلمنامه را بخواند، بقیه پیشکش!»، «وقتی … انگلیسی ابتدایی رو به زور صحبت می‌کنه دیگه از بقیه انتظاری بیشتر از این نیست»، «این حتی نمی‌دونست این دعا رو کی میخونن و معنیش چیه و احتمالا فک کرده یکی از آیات قرآنه»، «ایرادی نداره که آدمی چیزی رو بلد نباشد. اما اصرار بر بیان چیزی که بلد نیستی
ایراد است».