در هر دوره از انتخابات مجلس، عدهای از نمایندگانِ همان مجلس در نهایت رد صلاحیت میشوند. برخی معتقدند ردصلاحیتها سیاسی و جناحی است و بعضی میگویند این رد صلاحیت شدن، عملکردی است (به زبان خودمانی، خطایی از آنها سر زده!). خودمان را در مقام قضاوت قرار نمیدهیم و با هیچ یک از این دو گروه […]
در هر دوره از انتخابات مجلس، عدهای از نمایندگانِ همان مجلس در نهایت رد صلاحیت میشوند. برخی معتقدند ردصلاحیتها سیاسی و جناحی است و بعضی میگویند این رد صلاحیت شدن،
عملکردی است (به زبان خودمانی، خطایی از آنها سر زده!). خودمان را در مقام قضاوت قرار نمیدهیم و با هیچ یک از این دو گروه همراه و همآوا نمیشویم اما ذهن مان درگیر یک پرسش بسیار مهم است و آن این که؛ چطور طی چهار سال، نمایندهای که از سختگیرانهترین فیلترهای بررسی صلاحیتها عبور کرده، چهار سال بعد از همان فیلترها عبور نمیکند!؟
اعتراف میکنیم سؤالی را مطرح کردهایم که پاسخ آن را میدانیم اما دوست داریم پاسخی هم از مخاطب ها، مجلس و دستگاههای نظارتی دریافت کنیم تا معلوممان شود، دانستههای اندک ما با آن چه در پاسخهای احتمالی درج میشود
تا چه اندازه نزدیک به هم است.
مجلس به عنوان عالیترین قوه ی قانونگذاری، بخشی از مسئولیت نظارتی بر امور مملکت را بر عهده دارد(نظارت عالیه) تا جایی که در قانون اساسی آمده: «هر نماینده میتواند در همه مسائل داخلی و خارجی کشور اظهار نظر کند(اصل ۸۴).» و این نشاندهنده ی اهمیت و جایگاه مجلس و نمایندگی مجلس است که در تمامی امور داخلی و خارجی، چون حق اظهار نظر دارد، لابد حق نظارت نیز دارد، حق تصمیمگیری نیز، ایضاً. در کنار این مسئله، اقتدار قوه مقننه را باید چیزی فراتر از یک قوه دانست چون تصمیمات مجلس بر تمامی ارکان و شئون مملکت تسری و تأثیر دارد و این یعنی وقتی میگویند: «مجلس در رأس همه ی امور است» بیدلیل و بیحکمت نبوده است.
ساده و صریح این که، فردی با نامنویسی در انتخابات مجلس، پس از عبور از مراحل اداری و نظارتی در نهایت در معرض انتخاب آحاد مردم قرار میگیرد. در حوزه
بررسی، سختگیرانهترین روشها به کار بسته میشود تا سالمترین و صالحترین افراد وارد مجلس شوند حال در هر دوره شاهد هستیم تعدادی از نمایندگان مجلس در انتخابات مجلس بعدی حائز صلاحیتهای مورد نظر نشده، رد صلاحیت میشوند و این یعنی؛ هر اتفاقی رخ داده، درون مجلس بوده و در سایه ی جایگاه و تصمیماتی که طی این چهار سال گرفته شده است.
طی دو دوره ی اخیر(مجلسین دهم و یازدهم)روی هم بیشتر از ۱۱۰ نماینده نتوانستند از فلیترهای بررسی صلاحیت عبور کنند(مجلس دهم بیشتر از ۹۰ نماینده و مجلس یازدهم، تا به اینجا ۲۶ نماینده). اندکی عجیب است، مجلس به عنوان یک دستگاه عالی قانونگذاری چگونه است که نمایندهای حائز صلاحیت وارد آن میشود و رد صلاحیت شده از آن خارج میشود؟ قوانین نقص دارد؟
نظارتها دقیق نیست؟ بررسی صلاحیتها درست انجام نشده؟ فضای مجلس برخی را دچار خبط و خطا میکند یا جایگاهی که در اختیار برخی قرار میدهند فراتر از توان و تحمل او است؟
بیرون از تحلیلهایی که در تمامی دورهها، کم نبودهاند نمایندگانی که تخلفات آنها محرز شده، حتی کار به دستگاه قضائی و محکمه و گاه زندان نیز کشیده است. مضافاً این که انسان را نه جایز الخطا و ممکن الخطا که آدمی را مستعد خطا میدانیم اما بحث ما فردی نیست بلکه صحبت بر سر مجلس، جایگاه مجلس، فضای حاکم بر مجلس، حدود اختیارات نمایندگان مجلس و باقی مسائلی است که اگر با دقت بنگریم شاید به نتایجی برسیم.
نمی خواهیم ماهیت و کلیت مجلس را زیر سوال ببریم فقط نگران هستیم. به واقع رد صلاحیت شدههایی که انشاءالله از منظر سیاسی رد صلاحیت نشده اند، دقیقاً چه انجام دادهاند که مقدمهای و دلیلی برای رد صلاحیت آنها شده است؟ واضحتر بپرسیم؟ مجلس با نمایندگان تأیید صلاحیت شده چه میکند که در نهایت نمایندهی رد صلاحیت شده باید
تحویل بگیریم؟
در مثل اگر مناقشه نباشد میتوان مثالی زد و دنباله ی بحث را نگرفت؛ فرض کنید ۳۰۰ جوان پاک و با ایمان و خدا ترس و درستگار تحویل یک مجتمع آموزشی بدهیم، بعد چهار سال برگردیم و ببینیم نیمی یا بیشتر از نیمی از آنها حائز شرایط سابق نیستند چه حالی به ما دست خواهد داد؟ یعنی خواهیم گفت، محیط خوب بوده اینها خمیره ی خوبی نداشته اند؟ یا خواهیم گفت محیط هم بیتقصیر نبوده است؟! از ما بپرسید میگوییم سه عنصر حتماً نقش داشته اند؛ استیضاح، تحقیق و تفحص و حدود اختیاراتی که در دسترس نمایندگان قرار داده میشود… موافق هستید ادامه ندهیم؟!
Saturday, 27 April , 2024