آفتاب یزد- گروه شبکه: دریاچه ارومیه امروز در یک قدمی مرگ کامل قرار گرفته و فاصله‌ای کمتر از یک بند انگشت تا تبدیل شدن به کویری شوره‌زار و خشک در شمال غربی ایران دارد. براساس آمارهای رسمی ثبت‌شده در تاریخ ۲۱ دی ۱۴۰۲، هم‌اکنون سطح تراز دریاچه ارومیه ۱۲۷۰ متر، وسعت آن ۶۹۰ کیلومتر مربع […]

آفتاب یزد- گروه شبکه: دریاچه ارومیه امروز در یک قدمی مرگ کامل قرار گرفته و فاصله‌ای کمتر از یک بند انگشت تا تبدیل شدن به کویری شوره‌زار و خشک در شمال غربی ایران دارد. براساس آمارهای رسمی ثبت‌شده در تاریخ ۲۱ دی ۱۴۰۲، هم‌اکنون سطح تراز دریاچه ارومیه ۱۲۷۰ متر، وسعت آن ۶۹۰ کیلومتر مربع و حجم آب موجود در آن ۹۵۰ میلیون متر مکعب است. این در حالی است که در سال ۱۳۹۴ هم که بدترین شرایط دریاچه ارومیه رقم خورده بود، سطح تراز مانند امروز ۱۲۷۰ متر بود اما وسعت دریاچه حدود ۶۴۰ کیلومتر مربع و حجم آب موجود در آن ۶۴۰ میلیون متر مکعب بود؛ بنابراین می‌توان گفت وضعیت کنونی دریاچه ارومیه، تنها اندکی از بدترین شرایط تاریخی خود، بهتر است. شرایط ناگوار ارومیه درحالی رقم می‌خورد که حقابه‌ای که قرار بود به این دریاچه داده شود، اکنون به اراضی کشاورزی حوضه آبریز ارومیه تعلق می‌گیرد که در سال‌های اخیر افزایش ۲۷۰ هزار هکتاری را داشته است. بر اساس آمارهای سازمان حفاظت محیط زیست، یک سوم حقابه سالانه دریاچه به کشاورزی تعلق می‌گیرد و محصولات آب‌بری از جمله سیب، چغندرقند و یونجه در کنار میوه‌های هسته‌دار از جمله گیلاس و آلبالو عمده محصولات کشاورزی منطقه هستند. این توسعه افسارگسیخته کشاورزی در حوضه آبریز ارومیه آن هم برای کشت محصولاتی نظیر آلبالو، گیلاس، سیب و… در حالیست که دریاچه ارومیه به دلیل احداث سدهای متعدد در حوضه آبریز خود، در شرایط مرگ حتمی قرار گرفته است! به زبان ساده، طی چندین دهه اخیر، مسئولان تصمیم‌گیر کشور تمام اهتمام خود را برای توسعه کشاورزی در شمال غرب کشور در استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کردستان که حوضه آبریز دریاچه ارومیه محسوب می‌شود، به کار گرفته‌اند و تلاش آن‌ها منجر به احداث ۲۳ سد فعال در مسیر رودخانه‌هایی شده که همگی نقش حیاتی در تغذیه دریاچه ارومیه داشته‌اند! یعنی طی این سال‌ها، مسئولان مربوطه برای توسعه کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه آن هم برای تولید محصولات غیراستراتژیکی مانند سیب، آلبالو، چغندر و… اقدام به مسدود کردن تمام رگ‌های حیاتی دریاچه ارومیه کرده‌اند و تمام رودخانه‌هایی که به این دریاچه ختم می‌شد را با احداث سد، از امکان تغذیه حقابه‌ای دریاچه ارومیه محروم کرده‌اند و با این اقدام فاجعه‌بار، مرگ قریب‌الوقوع این دریاچه را رقم زده‌اند! به گزارش تسنیم، وقتی به عمق این فاجعه بیشتر پی می‌بریم که بدانیم طی این سال‌ها بخش بسیار زیادی از محصولات کشاورزی و باغی که در حوضه آبریز دریاچه ارومیه تولید شده، به دلایل مختلف از جمله سوء‌مدیریت مسئولان مربوطه، تبدیل به ضایعات قطعی باغی و کشاورزی شده و حتی در حد مصرف دام و طیور هم مورد استفاده قرار نگرفته است! مثلا سیبی که در باغات ارومیه تولید می‌شود و آب مورد نیاز این باغات به‌صورت صددرصدی از آب سدهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه تامین می‌شوند، بی‌کیفیت‌ترین سیب کشور محسوب شده و بخشی عظیمی از آن هرساله فاسد و کاملا دورریز می‌شود! متاسفانه هرساله شاهد انباشت تپه‌های بزرگی از چندین هزار تن سیب در حال فاسد شدن در کنار جاده‌های استان آذربایجان غربی و شرقی بوده و هستیم.

فساد سیب سهم دریاچه ارومیه را بالا کشید
در واقع تپه‌های بزرگ سیب کنار جاده، صحنه‌ای است که برای هر مسافر ارومیه در تابستان، پس از طی ده‌ها کیلومتر کاملا عادی می‌شود. به گزارش فارس، نماینده ارومیه در مجلس سید سلمان ذاکر رکورد تولید سیب در کشور را متعلق به آذربایجان غربی می‌داند و می‌گوید که امسال یک میلیون تُن سیب ممتاز در سردخانه‌ها مانده و در حال فاسد شدن است. این در حالی است که مطابق محاسبات موسسه تحقیقات آب برای تولید یک میلیون تن سیب باید سالانه ۲۷۰ میلیون متر مکعب آب به سمت باغات رها کنیم. با این حجم از آب می‌توان طی ۱۰ سال دریاچه ارومیه را احیا کرد. نداشتن مشتری و ازبین‌رفتن سیب در سردخانه‌های آذربایجان غربی موضوع جدیدی نیست و مرور مصاحبه نمایندگان مجلس از فاسد شدن
۸۰۰ هزار تن سیب شمال غرب کشور طی سال گذشته خبر می‌‎دهد. آذربایجان غربی امسال با تولید ۱.۵ میلیون تن سیب رکورد تولید ایران را تصاحب کرد اما وضع عوارض ۴۰۰ میلیون تومانی صادرات روی هر کانتینر توسط کشورهای همسایه در کنار زمان زیاد معطلی در وسایل حمل بار که به کاهش کیفیت محصول ختم می‎‌شود، سبب شد تا مشتری برای سیب پیدا نشود. سیب تنها محصول آب‌بر کشت شده در آذربایجان غربی نیست و چغندرقند در کنار یونجه، گیلاس و آلبالو به عنوان ۴ محصول با بیشترین مصرف آب میان تولیدات کشاورزی در سبد تولید کشاورزان ارومیه قرار دارد. نماینده آذربایجان غربی در شورای عالی استان‌ها بهارعلی محمدی به گردش مالی ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی سیب در ارومیه اشاره می‌کند و معتقد است که زندگی بخش از مردم آذربایجان غربی با کشاورزی و تولید سیب گره خورده است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت. در مقابل، سخنگوی صنعت آب عیسی بزرگ‌زاده با بیان اینکه احیای دریاچه ارومیه با استمرار کشت محصولات آب‌بر غیرممکن است، می‌گوید خشک‌شدن دریاچه ارومیه و طوفان‌های نمکی، آذربایجان غربی را غیرقابل سکونت می‌کند و دیگر مردمی نمی‌مانند که معیشت آن‌ها محل بحث باشد. بررسی مصوبات ستاد احیای دریاچه ارومیه بیانگر آن است که جایگزین کردن محصولات کم‌آب‌بر و راهبردی به جای تولیدات فعلی آذربایجان غربی به عنوان محوری‌ترین اقدام معرفی شده است، اما دستگاه‌های اجرایی هیچ اقدامی در این راستا انجام نداده‌اند. کارشناسان معتقد هستند، بسته سیاستی حوزه کشاورزی شامل الگوی کشت متناسب با منطقه و ارائه مشوق به کشاورزان به حفظ و بهبود معیشت مردم کمک کرده و در کنار پروژه‌های سازه‌ای احیای دریاچه ارومیه را تسریع می‌کند.

 واکنش کاربران
دریاچه ارومیه تشنه آب است اما خودخواهانه با تولید محصولات باغی و کشاورزی که بیشتر آن هم دورریز می‌شود، مانع رسیدن آب به این دریاچه شده ایم. با این رویه و با این بی‌اهمیتی که نسبت به دریاچه ارومیه در پیش گرفتیم خیلی زود باید به عزای مرگش بنشینیم. حالا فساد سیب‌ها مورد توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته و واکنش‌های آن‌ها را در پی داشته است.
یکی از کاربران در این باره نوشته است: «در ایران باید ۱- کشاورزی رو ممنوع کرد فقط کشت دیم. ۲- آب دریا رو صرفاً برای مصارف کارخانه و شستشو به تمام استان‌ها رساند. (با این کار می‌توان زاینده رود و ارومیه را احیا کرد) ۳- تصفیه کننده‌های صنعتی در نقاط شهر‌ها نصب کرد و آب تصویه جهت شرب رو به مردم با قیمتی ارزان فروخت. ۴- محصولات کشاورزی رو با پول نفت بخریم. با این سیاست تا قرن‌ها به مشکل آبی نخواهیم خورد حتی قطره‌ای باران نبارد».
کاربر دیگری گفته است: «بله دیگه هر سال هر ماه شاهد اسراف شدنه میوه‌ها هستیم خدا نعمت‌هایش را ارزانی میدهد تا ملت ارزان بخرند و مصرف کنند اما افسوس که بعضی از انسانها با ناشکری نمی‌خواهند این نعمت‌ها ارزان به دست مردم برسد خب این میوه‌ها را ارزان به دست مردم می‌دادید».
دیگری نوشت: «اینهمه اسراف داریم بعد می‌گیم چرا بارون نمیاد، چرا خدا با ما قهر کرده، چرا دریاچه خشک شده، چرا برف نمیاد!؟ هر سال باید این صحنه‌های زشت اسراف نعمت‌های خدا رو ببینیم و هیچ کاری هم نکنیم! مگه ما وزارت کشاورزی نداریم؟!».
یکی دیگر از کاربران اینطور می‌نویسد: «وزارت کشاورزی فقط مشغول واردات سم و کود هست و وقت مدیریت زراعت در کشور را ندارد!».
کاربران دیگر نوشته اند: «هزینه حمل این سیبها تا شرق کشور از قیمت علوفه همونجا بیشتر میشه هرتولیدی باید براساس برنامه ریزی درست باشه و درکنارش صنایع تبدیلی کافی و مناسب داشته باشه»، «چرا خوراک دام نمیشه الان سمت شرق کشور با کمبود علوفه
مواجه است»، «آب سرمایه ملی است. هزینه آب را برای باغداران سیب به صورت پلکانی افزایش دهید که تولید سیب بیش‌از مصرف ملی دیگر مقرون به صرفه نباشد. نمایندگان آذربایجان هم باید منافع ملی را در اولویت قرار دهند.»، «این سیب‌ها به احتمال قوی، آلوده به آفت کرم سیب و یا بیماری قارچی لکه سیاه سیب هستند که این طوری پوسیده اند. وگرنه اگر سیب سالم باشه داخل سردخانه حداقل تا ۶ ماه قابل نگهداری است و آسیبی نمی‌بینه»، «باغات سیب و چغندر میاندوآب و اطراف آن ۹۰درصد آبی که از رودخانه زرینه رود به سمت دریاچه میاد رو از بین میبره»، «اینهمه سم و کود شیمیایی که می‌ریزند پای درختان و زمین‌های کشاورزی، میوه‌ها هم بیشتر از یه هفته، ده روز، نمی‌مونه و کپک میزنه یا فاسد میشه، به قیمت تولید بیشتر میوه بی‌کیفیت، گران قیمت و بیماری‌زا تولید می‌کنند بی‌چاره خریدار که پولش سهم دوا دکتر میشه»، «واقعا این همه سیب رو دست کشاورز مونده بعد این طرف باید سیب رو گرونتر از باقی میوه‌ها بخریم، اگر زیاده دلیل اینهمه قیمت بالا چیه»، «میوه‌ها رو با آب یارانه‌ای تولید می‌کنیم. بعد همین میوه رو با قیمت نازل صادر می‌کنیم. نتیجه این میشه که باعث کمبود آب در کشور میشیم و دریاچه‌ها و تالاب‌ها رو از بین میبریم».