«تکریم همسایگان» به جای «چهارشنبه سوری»؟

گروه اجتماعی: بر اساس تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی «شب یلدا» و «چهارشنبه‌سوری» تغییر نام یافتند و در تقویم با نام جدید ثبت می‌شوند. بر اساس تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، از سال۱۴۰۳ دو آیین ایرانی شب یلدا در آخرین شب آذرماه، به عنوان «روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» و سه‌شنبه آخر سال که زمان برگزاری آیین باستانی چهارشنبه‌سوری است به عنوان «روز تکریم همسایگان» در تقویم رسمی کشور ثبت می‌شود. البته رئیس مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی در واکنش به موضوعات مطرح شده درباره حذف «شب یلدا» و «چهارشنبه سوری» از تقویم کشور توضیحاتی را ارائه و تاکید کرد که «شب یلدا» از تقویم حذف نشده و چهارشنبه آخرسال هم برای اولین بار است که به تقویم اضافه می‌شود. به گزارش ایسنا، عباس میرزاحسینی با اشاره به تعیین مناسبت‌های جدید برای درج در متن و ضمیمه تقویم رسمی کشور در ۱۴۰۳ از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار کرد: هدف از نامگذاری روزها و مناسبت‌های خاص، تقویت مولفه‌های هویت ملی ایرانیان و بزرگداشت شخصیت‌ها، ارزش‌ها و تحکیم پیوندهای دینی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و علمی در جامعه است. وی افزود: پیشنهاد نامگذاری روزها و مناسبت‌ها از سوی اشخاص (اعم از حقیقی و حقوقی) به شورای فرهنگ عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‌شود، کارگروه نامگذاری روزها و مناسبت‌های خاص، پیشنهادها را بررسی و پس از بررسی و تصویب در شورای فرهنگ عمومی برای تایید نهایی به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌رساند و به عنوان روز و مناسبت خاص، حسب مورد در متن یا ضمیمه تقویم درج می‌شود. رئیس مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد: بنا به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی؛ در جلسه ۸۸۹ مورخ هجدهم مهر ۱۴۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی ۸ روز جدید به مناسبت‌های تقویم اضافه یا اصلاح شدند. میرزاحسینی با اشاره به مناسبت «شب یلدا» در تقویم ادامه داد: سی‌ام آذرماه که به عنوان شب یلدا در تقویم است تغییری نداشته است. متناسب با فرهنگ و سنت‌های ایرانی اسلامی که در شب یلدا مرسوم بوده، «روز ترویج میهمانی و پیوند با خویشان» نیز به نام این روز اضافه شده که نه تنها تفاوت ماهوی با آداب و رسوم این شب ندارد بلکه بر هویت ملی و فرهنگ تمدن ایرانی اسلامی تأکید دارد. وی همچنین درباره مناسبت «چهارشنبه‌سوری» نیز گفت: سه‌شنبه آخر سال نیز برای نخستین بار به تقویم رسمی کشور اضافه شد چرا که این روز همواره به صورت غیررسمی و بر مبنای آداب و رسوم ایرانی مورد توجه بود، اما با نظر کارشناسان و صاحب‌نظران کارگروه‌های تخصصی در شورای فرهنگ عمومی برای توجه به هویت ایرانی برای نخستین بار این روز با نام «روز تکریم همسایگان» به تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران اضافه شده است که این نامگذاری مقوم فرهنگ‌های ایرانی اسلامی است. رئیس مرکز رسانه و روابط عمومی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: همچنین یک اردیبهشت به عنوان روز نثر فارسی، ۱۰ تیر به عنوان روز دیپلماسی فرهنگی و تعامل با جهان، ۱۰ مهر روز نخبگان، ۳۰ آبان روز قهرمان ملی، ۱۵ اسفند روز آموزش همگانی حفظ محیط زیست و دوم محرم به عنوان روز امر به معروف و نهی از منکر در نظر گرفته شده است.
شورای عالی انقلاب فرهنگی کارهای مهم‌تری دارد
اما تغییر نام چهارشنبه سوری و شب یلدا در تقویم با واکنش‌هایی روبرو شده است. یک نماینده مجلس گفت: تغییر اسم چهارشنبه‌سوری در تقویم مانند تغییر اسم کرمانشاه به باختران است که بعد دوباره نام کرمانشاه را بازگرداندند. کاظم دلخوش اباتری درباره مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی درخصوص تغییر نام چهارشنبه سوری در تقویم به «روز تکریم همسایگان» گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی کارهای اساسی‌تر و مهم‌تری دارد. این نماینده مجلس شورای اسلامی یادآور شد: این می‌شود مانند آن داستانی که اسم کرمانشاه را عوض کردند و باختران گذاشتند و دوباره به کرمانشاه بازگشت. به گزارش ایلنا، وی تاکید کرد: این مناسبت‌ها و نام‌ها چیزهایی است که دل مردم را خوش می‌کند و به نظرم نه مجلس و نه قانون‌گذاران دیگر نباید در این مسائل ورود کنند نماینده صومعه‌سرا در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که مردم می‌پرسند آیا اولویت‌های کشور امروز این چیزها است، بیان کرد: از من چرا می‌پرسید از آن‌هایی که این کار را کردند بروید بپرسید.

 باید در حفظ این میراث فرهنگی، نهایت کوشش را به کار ببریم
همچنین علیرضا ایزدی، مدیرکل ثبت و حریم آثار، حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: آذرماه سال گذشته، هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس در شهر رباط مراکش برگزار و آیین «یلدا/ چله» در پرونده‌ای مشترک میان ایران و افغانستان ثبت جهانی شد. او در اهمیت این میراث معنوی ایرانی‌ها، اظهار کرد: میترا بزرگ‌ترین ایزد پیش از پیدایش زرتشت است که طبق برخی روایت‌ها، در ۳۰ آذر به دنیا آمده که کوتاه‌ترین روز و بلندترین شب را داراست. ایرانیان از دیرباز، پایان این شب طولانی و تولد دوباره خورشید و تابش نور ایزدی را گرامی می‌داشتند و از آن به یلدا یاد می‌کنند. چنانچه شیخ اجل سعدی می‌فرماید «برآی‌ای صبح مشتاقان اگر نزدیک روز آمد / که بگرفت این شب یلدا ملال از ماه و پروینم». ایزدی ادامه داد: به مناسبت شب اول دی‌ماه خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند. این گردهمایی خانوادگی، اغلب در خانه بزرگ‌ترها و دور سفره‌ای به نام «سفره شب یلدا/ چله» صورت می‌گیرد که میوه‌های قرمزرنگ مانند انار، هندوانه و چغندر، جزء ثابت آن است. رنگ سرخ به سرخی پیش از طلوع و پس از غروب خورشید اشاره می‌کند که با میترا (مهر) به عنوان ریشه اسطوره‌ای این جشن ارتباط دارد. مدیرکل ثبت و حریم آثار، حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی افزود: از رسوم معمول آیین شب یلدا می‌توان به شعرخوانی، قصه‌گویی، تفأل به دیوان حافظ و خواندن اشعار آن، شاهنامه‌خوانی، شنیدن یا نواختن موسیقی، آوازخواندن و هدیه دادن به نوعروسان و کودکان اشاره کرد. ایزدی تاکید کرد: یلدا/ چله همچون نوروز، به دلیل مبتنی بودن بر تجربه زیسته در طبیعت اقلیم زیستی، تناقضی با ادیان و اعتقادات مذهبی ندارد و این موضوع، راز ماندگاری آن از هزاره‌های پیشین تا کنون است و باید در حفظ این میراث فرهنگی، نهایت کوشش را به کار ببریم. مدیرکل ثبت و حریم آثار، حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی همچنین گفت: در صورت صحت شایعه‌های مطرح‌شده، پیگیری‌های لازم از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی انجام خواهد گرفت.

اما یکی از کاربران در این باره نوشته است: «هر اسمی می‌خوان بذارند مردم همونی میگن که نیاکانشون می‌گفتند والسلام. مسخره اینجاست که میان برای کلماتی که خارجی هستند و هیچ معادلی در فارسی ندارند اسم تعیین می‌کنن».
کاربر دیگری گفته است: «من می‌ترسم فردا پس فردا بیان اسم هممون رو عوض کنند و هرچی خودشون صلاح بدونن صدامون کنند». دیگری نوشت: «واقعا شورای عالی انقلاب فرهنگی کار مهمتری ندارد؟ آیا جامعه این تغییرات بدون نظرخواهی از مردم رامی پذیرد؟».