آفتاب یزد: وقتی شورای نگهبان لیست نامزدهای احراز صلاحیت شده انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ را منتشر کرد بسیاری از ناظران و رسانهها دچار شوک شدند؛ چرا که نام مرحوم هاشمی رفسنجانی در میان احراز صلاحیتشدگان نبود. این موضوع به قدری عجیب به نظر میرسید که حتی رسانههای مخالف هاشمی نیز انگشت به دهان ماندند. […]
آفتاب یزد: وقتی شورای نگهبان لیست نامزدهای احراز صلاحیت شده انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ را منتشر کرد بسیاری از ناظران و رسانهها دچار شوک شدند؛ چرا که نام مرحوم هاشمی رفسنجانی در میان احراز صلاحیتشدگان نبود. این موضوع به قدری عجیب به نظر میرسید که حتی رسانههای مخالف هاشمی نیز انگشت به دهان ماندند. اما بهرحال تصمیم بر این بود که در پازل انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ هاشمی جایی نداشته باشد.از همین رو بود که اصلاحطلبان شاخص برای حل این مسئله گرد هم آمدند.آن زمان گزینههایی زیادی بر روی میز آمد.از تحریم انتخابات گرفته(!) تا لابی برای بازگشت هاشمی به میدان.اما در نهایت برخی از تئورسینهای اصلاحات آن زمان پیشنهاد دادند حالا که حضور هاشمی در انتخابات ریاست جمهوری سبب ایجاد یک موج اجتماعی شده بهتر است که اصلاحطلبان به سراغ شبیهترین کاندیدای موجود به وی بروند.در میان نامهایی که آن زمان مطرح بودند به نظر میرسید حسن روحانی شبیهترین فرد به هاشمی است.از همین رو اجماعی بر سر حمایت از حسن روحانی شکل گرفت.در نخستین گام هاشمی رفسنجانی به صورت رسمی از کاندیداتوری وی حمایت کرد و در گام دوم احزاب بزرگ اصلاحطلب نیز به حمایت از روحانی برخاستند و در نهایت نیز محمد رضا عارف که اصلاحطلبترین گزینه آن زمان بود و در نظرسنجیها جلوتر از حسن روحانی نیز بود.
در اقدامی که مورد تمجید جامعه قرار گرفت از ادامه مبارزات انصراف داد تا آرایش انتخاباتی جناح چپ یکدست شود.
از همین نقطه بود که برخی ناظران سیاسی مطرح کردند که اگر روزگاری هاشمی نباشد حسن روحانی میتواند جانشین وی باشد و نقش او را در اتمسفر سیاسی کشور بازی کند.این ناظران چند دلیل عمده را چاشنی تحلیل سیاسی خود مطرح میکردند؛از جمله اینکه حسن روحانی مثل هاشمی رفسنجانی خاستگاه سیاسیاش راست میانه است.حسن روحانی مثل هاشمی رفسنجانی هوش سیاسی بالایی دارد.حسن روحانی مثل هاشمی رفسنجانی سخنور قابلی است.حسن روحانی مثل هاشمی رفسنجانی عدد و آمار میفهمد. حسن روحانی و هاشمی رفسنجانی هم بُردار هستند. و در نهایت حسن روحانی مثل هاشمی رفسنجانی قاعده بازی سیاسی را میفهمد.
نکته جالب توجه آن است که در طول ۸ سال ریاست جمهوری حسن روحانی بارها و بارها شباهتهای وی به هاشمی در رسانهها و از لسان فعالان سیاسی مطرح شد.
مثلا در سال ۹۷ که دولت تدبیر وامید زیر بار فشار سنگینی بود محسن غرویان از فعالان سیاسی گفته بود:« آقای روحانی هدف مقدسی دارد و میخواهد آرامش کشور حفظ شود. به هر حال او حرفهای ناگفته را نمیگوید چون ملاحظاتی دارد و نمیخواهد بین احزاب و گروهها تنش و درگیری شود. به نظر من رئیسجمهور در مقابل بداخلاقیهای مخالفان صبر و حوصله خوبی به خرج داد و شبیه آیتالله هاشمی رفسنجانی سعی دارد مسائل کشور در وضعیت آرامش حل و فصل شود.»
پیش از آن هم خیلیها او را شبیه به هاشمی میدانستند.از جمله حسینی از فعالان سیاسی اصلاحطلب که در سال ۱۳۹۳ گفته بود: «علاوه بر مواضع اعتدالی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲، وی شبیهترین فرد از لحاظ اصول سیاسی به هاشمی رفسنجانی بود و حمایت شخص هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی از این نامزد و اجماع اصلاحطلبان حاضر در انتخابات، حماسه ۲۴ خرداد سال ۹۲ را شکل داد.»
موضعگیریهای این چنینی هنوز نیز ادامه دارد.حجت الله میرزایی نماینده سابق مجلس که از اعضای فراکسیون امید بوده است در این باره اخیرا به خبرانلاین گفته است:«به نظر من به همان اندازه که موضعگیری هفتههای اخیر حسن روحانی جای بررسی دارد، سکوت وی پس از رویکارآمدن دولت سیزدهم هم قابل بحث است. اما در مجموع به نظر من، هم سکوت حسن روحانی و موضعگیریهای او طی این مدت نشان میدهد که رئیسجمهور سابق به دنبال آن است که نقشی شبیه به مرحوم هاشمیرفسنجانی را ایفا کند.»
البته باید این نکته را نیز لحاظ کرد که رسانههای مخالف حسن روحانی نیز در این باره صاحب نظر هستند و با ادبیاتی خشن سعی دارند القا کنند که رئیس جمهور سابق هیچ وقت نمیتواند جای خالی هاشمی را پر کند. رجانیوز سایت خبری متعلق به بخش تندرو اصولگرایان چندی پیش در گزارشی در این باره نوشته بود: «حسن روحانی در چهار دهه گذشته انواع پستهای مدیریتی و سیاسی را تجربه کرده است؛ از نمایندگی مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری تا حضور در مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی امنیت ملی در سوابق سیاسی روحانی دیده میشود. همچنین او هشت سال رئیس جمهور ایران بوده است. روحانی یک شخصیت سیاسی جاهطلب و بلندپرواز است. جایگاهی که در اوج آن متعلق به مرحوم هاشمی رفسنجانی بود؛ یک پدر سیاسی-معنوی که از قدرت اثرگذاری بالایی بر نظام تصمیمسازی و تصمیمگیری کشور برخوردار بود و میتوانست در برهههای مختلف با حاکمیت چانهزنی و لابیگری کند.البته در این میان باید به این مسئله هم توجه داشت که خلائی که بعد از مرحوم هاشمی رفسنجانی برای جریان اصلاحات، پیش آمد تاکنون پر نشده است. حتی محمد خاتمی هم باوجود گمانهزنیهایی که از سوی اصلاحطلبان برای پر کردن این خلأ میزدند نتوانست جای مرحوم هاشمی را بگیرد. حال سوال اینجاست که آیا حسن روحانی میتواند تبدیل به هاشمی رفسنجانی شود یا خیر؟ رسیدن به هاشمی اما بیشتر به خیالی خام شباهت دارد؛ چراکه روحانی شاید در رکوردهای تورمی و زندگی اشرافی شبیه به هاشمی باشد اما شخصیت سیاسی و جایگاه او هیچ شباهتی به اکبر هاشمی ندارد. یکی از نقاط تمایز جدی این دو شخصیت از هم، سابقه مبارزاتی و عملکردی بسیار متفاوت است. مرحوم هاشمی رفسنجانی جزو مهمترین مبارزان سیاسی قبل از انقلاب بود که در هسته سخت تصمیمسازان و تصمیمگیران نهضت حضور داشت. به واسطه همین حضور وی با تمام انقلابیون از همه طیفها رابطه بسیار نزدیکی داشت. همچنین هاشمی با پیروزی انقلاب در مهمترین ارکان نظام مسئولیت داشت. همین امر باعث شد تا او نفوذ قابل توجهی در بدنه تصمیمسازی و تصمیمگیری جمهوری اسلامی ایران داشته باشد.»
خبرگزاری اصولگرای مهر هم در این باره چندی پیش نوشته بود:« درباره ایفای نقش افراد نمیتوان به صورت مطلق صحبت کرد، اینها تحلیلهای نسبی است. میتوانیم بگوییم به نسبت زیادی روحانی میتواند جای هاشمی رفسنجانی را پر کند؛ ولی قطعا روحانی هیچوقت هاشمی رفسنجانی نخواهد شد یعنی نمیتواند باشد.»
اما حالا و در آستانه برگزاری انتخابات مجلس، گمانه زنیهای بسیاری در مورد نقش حسن روحانی در این انتخابات مطرح شده است.برخی معتقد بودند رئیس جمهور سابق از آنجا که نقش رسانهای خود را پر رنگ کرده و جلسات منظمی با وزرای خود برگزار مینماید لیستی را برای این انتخابات ارائه خواهد داد.حتی محمد رضا باهنر فعال باسابقه اصولگرا نیز خبر داد که شنیده اصلاحطلبان لیستی را در تهران برای انتخابات مجلس آماده کرده اند.
با این وجود روز گذشته خبری به نقل از نوبخت،سخنگوی حزب اعتدال و توسعه (حزب اصلی حسن روحانی) منتشر شد مبنی بر اینکه لیستی از جانب رئیس جمهور سابق درکار نخواهد بود. او به خبرگزاری فارس گفته است:«روحانی به دنبال لیست برای انتخابات مجلس نیست؛ این که ایشان الان به دنبال این باشد که یک لیست برای مجلس بدهد اصلاً اینگونه نیست.»
به نظر میرسد هیچ کس نمیداند در سر حسن روحانی چه میگذرد.به اصطلاح،پلن شیخ دیپلمات برای آینده سیاسی چندان روشن و مفهوم نیست.اینکه وی در برخی موارد شبیه به مرحوم هاشمی است جای شکی ندارد ولی آیا وی میتواند مثل او سیاست ورزی کند؟به این سوال فعلا نمیتوان پاسخ داد و باید منتظر برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی،خبرگان و در نهایت ریاست جمهوری آتی بود.اینجا هدف پیروزی در انتخابات نیست بلکه ایجاد یک شور اجتماعی است.
Saturday, 27 April , 2024