آفتاب یزد: احتمالا دولت در حال تست جامعه در موضوع حیاتی بنزین است.مسئولان از یکسو می‌دانند ادامه روند موجود در حوزه انرژی و سوخت ممکن نیست و هرچه زودتر باید تدبیری اندیشید اما از سوی دیگر مسجل است که مسائل اقتصادی و مشکلات معیشتی امکان تصمیم‌گیری در این مورد را با ریسک‌های فراوان روبرو کرده […]

آفتاب یزد: احتمالا دولت در حال تست جامعه در موضوع حیاتی بنزین است.مسئولان از یکسو می‌دانند ادامه روند موجود در حوزه انرژی و سوخت ممکن نیست و هرچه زودتر باید تدبیری اندیشید اما از سوی دیگر مسجل است که مسائل اقتصادی و مشکلات معیشتی امکان تصمیم‌گیری در این مورد را با ریسک‌های فراوان روبرو کرده است.
از همین رو است که احتمالا کارشناسان و تئورسین‌های اقتصادی دولت در حال تست گزینه‌های موجود برای رفع این بن بست با کمترین هزینه ممکن هستند. به نظر می‌رسد اقدام جدید دولت در کاهش سهمیه بنزین آزاد یا همان ۳ هزار تومانی از ۱۵۰ لیتر به ۱۰۰ لیتر که حاشیه‌های فراوانی به دنبال داشته در همین راستا است. در واقع همینطور که برخی نمایندگان مجلس گفته‌اند این‌ها مقدمه چینی برای گران کردن بنزین است همان موضوعی که امری محتوم است.
اما همانطور که گفته شد این تصمیم جدید بنزینی باعث ایجاد دردسرهای فراوانی برای مردم شده است. برای مثال کسانی که پیمایش زیادی با خودروهای شخصی خود دارند مشخص نشده باید به دنبال چه راهکاری باشند.زیرا در تمام جایگاه‌های عرضه بنزین کارت سوخت به اندازه کافی وجود ندارد و اگر فردی سهمیه‌اش به اتمام رسیده باشد نمی‌داند باید چه کند.حال تصور کنید این فرد در بین راه و جاده‌های بین شهری باشد.بنابراین دولت تصمیم محدود کننده‌ای اتخاذ کرده بدون آنکه راه حلی کنار آن بگذارد.یعنی حداقل‌ترین کار این بود که دولت اعلام کرد اگر کسی تحت شرایطی مجبور شد از سهمیه ۱۰۰ لیتر بنزین آزاد خود بیشتر استفاده کند می‌تواند با هزینه بیشتر چنین نماید.
ضمن آنکه وقتی دولت در حال اتخاذ چنین تصمیمی بود باید ابتدا نگاهی به عملکرد وزارت راه و شهرسازی خود می‌داشت!زیرا این وزارتخانه در زمینه تامین بلیط اتوبوس، قطار و هواپیما بد عمل کرده که بسیاری از مردم مجبور هستند با خودروهای شخصی خود به مسافرت بروند.این یعنی یک تصمیم جزیره‌ای غلط که سبب عصبانیت
مردم می‌شود.


البته مسئولان اعلام کرده‌اند سهمیه بنزین آزاد کارت‌های شخصی با هدف مقابله با قاچاق سوخت کاهش پیدا کرده و همزمان میزان ذخیره بنزین یارانه‌ای در کارت سوخت خودروی شخصی نیز از ۹ ماه به ۶ ماه رسیده است؛ اما سوال این است آیا این کار با قاچاق مقابله می‌کند؟
گفتنی است این تصمیم تا قبل از اطلاع مردم از واقعه و پیگیری رسانه‌ها، اعلام نشده بود و همین مسئله به تقویت شایعاتی مبنی بر کاهش قریب‌الوقوع سهمیه بنزین یارانه‌ای و حتی گران شدن آن منجر شد؛ شایعاتی که از اساس تکذیب شده‌اند. در این میان، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس می‌گوید: این تصمیمات روی مصرف اثری ندارد و فقط مردم را به‌زحمت می‌اندازد.
جعفر سالاری‌نسب، مدیرعامل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی با تأیید تغییراتی در نظام سهمیه‌بندی سوخت، گفته است: از ابتدای بهمن‌ماه، سهمیه بنزین آزاد در کارت‌های سوخت شخصی از ۱۵۰ به ۱۰۰ لیتر کاهش پیدا کرده و همزمان میزان ذخیره‌سازی بنزین در کارت شخصی نیز که در دوره کرونا به‌واسطه محدودیت‌های تردد به ۵۴۰ لیتر (معادل سهمیه ۹ ماه) افزایش پیدا کرده بود، دوباره به ۳۶۰ لیتر (معادل سهمیه ۶ ماه) کاهش یافت.
او با تأکید بر اینکه هیچ‌گونه تغییری در سهمیه و قیمت بنزین سهمیه‌ای انجام نخواهد شد، درباره چرایی کاهش سهمیه بنزین آزاد، گفته است: رصد کارت‌های سوخت شخصی نشان می‌دهد که فقط ۳۵ درصد خودروها از سهمیه آزاد استفاده می‌کنند و ۶۵ درصد آنها مصرف‌کننده بنزین سهمیه‌ای هستند؛ بر این اساس برای جلوگیری از مهاجرت کارت‌های سوخت با هدف قاچاق بنزین، تصمیم گرفته شد سهمیه آزاد به ۱۰۰ لیتر کاهش یابد.به عقیده سالاری‌نسب، با این راهکار، تا حدی پرمصرف‌ها مدیریت می‌شوند.
برآوردهای غیررسمی، مجموع قاچاق بنزین و گازوئیل از ایران را حدود ۱۵ میلیون لیتر در روز برآورد می‌کنند که با توجه به قیمت واقعی این فرآورده‌ها در کشورهای همسایه و بازارهای جهانی، از محل این قاچاق سالانه حدود ۴ میلیارد دلار خسارت به کشور وارد می‌شود.
شرکت پخش فرآورده‌های نفتی، دلیل اعمال محدودیت جدید برای سهمیه بنزین آزاد در کارت‌های سوخت را مقابله با قاچاق عنوان می‌کند درحالی‌که با توجه به آمارهای مربوط به کشفیات قاچاق سوخت، موفقیت این راهکار با تردیدهای جدی مواجه است.
براساس اظهارات امیرمحمد پرهام‌فر، معاون دفتر پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق کالا، کشفیات بنزین قاچاق در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۲۱ هزار لیتر بوده که در سال ۱۴۰۱ به حدود یک‌میلیون و ۵۴ هزار لیتر رسیده است. این کشفیات گرچه با رشدی ۲۵۰ درصدی مواجه بوده؛ اما کل آمار سالانه آن فقط معادل یک پانزدهم قاچاق روزانه سوخت در ایران است. سؤالی که همواره مطرح می‌شود این است که آیا این حجم عظیم از سوخت از طریق نازل پمپ‌بنزین و باک خودروها مهیای قاچاق می‌شود یا
از مسیری دیگر؟
شرکت پخش فرآورده‌های نفتی درباره سرنوشت کارت‌هایی که قبل از اجرای قواعد جدید، ۵۴۰ لیتر ذخیره داشته‌اند سکوت کرده؛ اما در فضای مجازی برخی از شهروندان مدعی شده‌اند که ذخیره ۵۴۰ لیتری آنها به ۳۶۰ لیتر کاهش پیدا کرده است.
پیگیری‌ برخی رسانه‌ها حاکی از این است که سیاست کاهش ظرفیت ذخیره‌سازی در کارت سوخت از آذرماه اجرایی شده و از همان‌ماه کارت‌هایی که بیش از ۳۶۰ لیتر ذخیره داشتند، مشمول واریز سهمیه ماهانه نبوده‌اند؛ اما در آن دوره ذخیره کارت‌هایی که ۵۴۰ لیتر بنزین داشتند، تغییری نکرده بود.
هنوز سرنوشت کارت‌هایی که ۵۴۰ لیتر ذخیره داشتند مشخص نیست؛ اما طبق اعلام شرکت پخش، از ابتدای بهمن‌ماه به بعد، اگر کارت سوختی ۳۶۰ لیتر سهمیه بنزین ۱۵۰۰ تومانی داشته باشد، تا زمانی که میزان ذخیره آن به کمتر از ۳۶۰ لیتر برسد، سهمیه جدید به آن تعلق نمی‌گیرد.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس با تأکید بر اینکه این تغییرات بنزینی، تصمیم خود دولت بوده و هیچ هماهنگی با مجلس انجام نشده است، گفته است: این تصمیمات احتمالاً برای کاهش مصرف گرفته شده اما به‌نظر من جز اینکه مردم را به‌سختی بیندازد هیچ اثری ندارد.
مصطفی نخعی افزود: راهکارهای حل مشکلات حوزه بنزین کاملاً مشخص است اما اراده‌ای برای اجرای آنها باید باشد که متأسفانه وجود ندارد.
او با بیان اینکه تغییرات تک‌بعدی در نظام توزیع بنزین قادر به حل مشکلات این حوزه نیست، گفته است: زنجیره وابسته به یارانه انرژی بسیار گسترده است و نمی‌توان مثلاً با تغییر شیوه سهمیه‌بندی بنزین از خودرو به فرد یا کاهش سهمیه و… آن را اصلاح کرد. چه‌بسا این طرح‌ها نه‌تنها کمکی به رفع مشکل و بهبود وضعیت معیشت مردم نخواهد کرد، بلکه منجر به اتفاقاتی نظیر رشد تورم نیز خواهد شد.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس، درباره راهکارهای حل‌وفصل مسائل حوزه انرژی و بنزین، تأکید کرده است: برای مدیریت بنزین باید مجموعه‌ای از اقدامات موازی را انجام دهیم که سیاست‌های قیمتی سهمیه‌ای فقط بخشی از این مجموعه هستند و بخش عمده اصلاحات مربوط به سیاست‌های غیرقیمتی خواهد بود.