> پیش گفتار

روز گذشته احمد دنیامالی، عضو کمیسیون عمران از دستور رئیس جمهوری برای افزایش وام مستاجران خبر داد و گفت: «وزیر راه و شهرسازی اقداماتی را در قالب بسته حمایت از مستاجران در جلسه اخیر شورای عالی مسکن که با حضور رئیس جمهوری برگزار شد، مطرح کرد و با توجه به دستور رئیس جمهوری حمایت از مستاجران از طریق سرعت بخشیدن به ارائه تسهیلات و افزایش سقف آن برای مستاجران، تدوین بسته حمایتی از مستاجران در دستور کار شورای عالی مسکن قرار دارد. قرار بر این است که عدد تسهیلات ودیعه و کمک هزینه رهن به مستاجران افزایش پیدا کند و در بسته ارائه شده از سوی وزیر راه و شهرسازی یکی از اقدامات افزایش قابل توجه رقم وام مستاجران است اما هنوز عدد آن نهایی نشده‌ است. یکی از راهکارهای موثر حمایت از مستاجران ارائه تسهیلات برای افزایش قدرت پرداخت رهن و اجاره است. با توجه به افزایش قیمت‌هایی که در بازار مسکن رخ داده باید تسهیلات ودیعه مستاجران افزایش پیدا کند به ویژه رقم و سقف این تسهیلات برای زوج‌هایی که به تازگی تشکیل خانواده داده‌اند، ‌باید بالا برود تا با بحران تامین مسکن مواجه نشوند.» شایان ذکر است که در حال حاضر سقف تسهیلات ودیعه مستاجران در تهران، مراکز استان‌ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت و سایر شهرها به ترتیب ۱۰۰، ۷۰ و ۴۰ میلیون تومان است.
> سخنی با خوانندگان
نیک می‌دانم که این صفحه یک صفحه فرهنگی است و قاعدتا باید مطالب فرهنگی در آن نوشته شود، مطالبی که درباره حوزه‌های مختلف هنری مانند سینما، تئاتر، موسیقی، ادبیات و هنرهای تجسمی است و از مشکلات این حوزه‌ها می‌گوید و رخدادهای این بخش‌ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد، نگارنده به این موضوع کاملا واقف است، شما خوانندگان محترم و فرهیخته صفحات فرهنگی روزنامه آفتاب یزد هم حتما خوب
می‌دانید که نگارنده ی گزارش‌های این صفحه هر از گاهی سنت شکنی می‌کند و به جای درج مطالب فرهنگی در این صفحه، به نوشتن مطالب اقتصادی و بعضا سیاسی مبادرت می‌ورزد. شاید خیلی هایتان بگویید چرا چنین کاری می‌کنید؟ به قدر کافی در صفحات دیگر راجع به مسائل اقتصادی و سیاسی و اجتماعی مطلب منتشر می‌شود، حداقل با این یک صفحه کاری نداشته باشید و مطالب غیرفرهنگی در آن درج نکنید؛ چرا که حداقلش این است که ما خوانندگان روزنامه از مطالب این صفحه به عنوان یک سوپاپ اطمینان استفاده می‌کنیم و با خواندن مطالب هنری کمی از فضای اقتصادی و سیاسی دور می‌شویم و در گلستان باغ هنر به گشت و‌گذار می‌پردازیم. با احترام به دیدگاه شما خوانندگان محترم باید عرض کنم که اتفاقا نگارنده گزارش‌های این صفحه با قصد و نیت قبلی چنین کاری را انجام می‌دهد، یعنی عمدا هر از گاهی مطالب غیر فرهنگی را در صفحه فرهنگی منتشر می‌کند؛ چرا که می‌خواهد به این وسیله اعلام کند که بسیاری از مشکلاتی که در حوزه فرهنگ و هنر وجود دارند ریشه در مسائل اقتصادی و سیاسی دارند و از آن بخش‌ها نشات می‌گیرند، یعنی تصمیم گیری‌های غیرکارشناسی برخی مدیران در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی و حتی اجتماعی موجب شده که بخش فرهنگ و هنر که باید در صحت و سلامت کامل باشد دچار بیماری‌های مختلف شود و هم زندگی و شغل افرادی که در این بخش فعالیت می‌کنند و هم زندگی مردم عادی دچار نوسانات غیرقابل پیش‌بینی شود، برای مثال تصمیم خاصی که در بخش‌های دیگر جامعه (مثلا سیاسی) درباره برگزاری یک کنسرت یا اکران یک فیلم سینمایی گرفته می‌شود موجب بروز مشکلات زیادی برای اهالی هنر و مردم عادی خواهد شد. ساده‌ترین شکلش این است که کنسرت مورد نظر برگزار نشود و مردمی که بلیت خریده‌اند و تمایل داشته‌اند که یک تفریح فرهنگی و هنری داشته باشند از استفاده از این تفریح منع شوند و تازه باید دچار دردسر پس گرفتن پول بلیت شان هم بشوند، خود خواننده و گروهش که قرار بوده در فلان شهر کنسرت برگزار کنند هم دچار مشکلات خاص خودشان می‌شوند، این در حالیست که نه اهالی هنر (در اینجا فعالان موسیقی) در به وجود آمدن مشکل به وجود آمده نقش داشته‌اند و نه مردم اقدام اشتباهی در این زمینه مرتکب شده اند. این مثال را بیان کردیم تا به زبانی ساده‌تر و خودمانی‌تر بگوییم که چرا هر از گاهی در صفحه فرهنگ و هنر روزنامه گزارش‌های خاص غیرفرهنگی و غیر هنری منتشر می‌کنیم.
> ورود به بحث اصلی
از شما می‌خواهم که به آغاز این نوشتار بازگردید و بخش پیش گفتار را دوباره بخوانید، در این بخش ما یک فکت بسیار مهم را به نقل از عضو کمیسیون عمران آورده‌ایم که در نگاه اول به یک موضوع خوشحال‌کننده اشاره دارد، طبیعتا مردم (مخصوصا آنهایی که مستاجر و خانه به دوشند «که البته تعدادشان کم هم نیست و خود نگارنده هم شاملشان می‌شود») باید از شنیدن و خواندن چنین خبری خوشحال شوند، شاید هم
بعضی هایشان برای آقای رئیس جمهور دست بزنند و جیغ و هورا هم بکشند که اینقدر به فکر مسکن مردمی که به وی رای داده اند، است و دستور داده که مبلغ وام مسکن مستاجران را زیادتر کنند، اما اگر روی همین مسئله تامل بیشتری کنیم یک سوال مهم گوشه ذهنمان ایجاد می‌شود، اینکه افزایش وام مسکن مستاجران چه مشکلی از آنها دوا می‌کند؟ اصلا آیا اساسا افزایش یافتن وام مستاجران خوشحالی دارد و باید برایش دست زد و جیغ و هورا کشید؟ این درست که با افزایش مبلغ وام مستاجران، آنها می‌توانند برای یک سال دیگر سقفی و سرپناهی داشته باشند، اما آیا چاره گران بودن مبلغ رهن و اجاره خانه‌ها این است که وام مستاجران را افزایش دهیم؟ من که یک لیسانس ساده معدل ناپلئونی در صندوقچه قدیمی مادربزرگم دارم که تا حالا حتما یک وجب خاک رویش نشسته، چنین اعتقادی ندارم، یعنی بابت افزایش وام مستاجران برای اجاره خانه نه تنها اصلا خوشحال نیستم بلکه به شدت ناراحت هم هستم، می‌پرسید چرا؟ دلیلش کاملا روشن است، من مستاجر با گرفتن این وام فقط طلبکارم را تغییر داده ام، آن هم با افزایش بدهی، پیش از این طلبکار من صاحبخانه بود، حالا طلبکار من بانک شده است، درست است که من صاحب پول بیشتری (که البته در اختیار ندارمش) شده ام، اما فراموش نکنیم که از لحظه‌ای که وام را می‌گیرم تا سالهای سال باید اقساط آن وام را با سودش بپردازم، بعلاوه اینکه این وام (با هر مبلغی) فقط مشکل یکسال اجاره نشینی مرا حل می‌کند، مطمئنا در سال آینده تورم بالاتر خواهد رفت و صاحبخانه بر پول پیش و مبلغ اجاره‌اش خواهد افزود، جناب رئیس جمهور محترم که اینهمه به فکر مردم هستند و دستور می‌دهند مبلغ وام مستاجران را اضافه کنید، لطف کنند بفرمایند که گیریم که امسال مشکل پول پیش خانه ما حل شد، سال آینده چه کنیم؟ اگر نیک بنگریم متوجه خواهیم شد که دستور آقای رئیس جمهور مبنی بر افزایش مبلغ وام، در صورت عملیاتی شدن نه تنها هیچ مشکلی از مشکلات ما را حل نکرده؛ بلکه بر تعداد و وزن آنها هم افزوده است، در واقع ما بدهکارتر شده‌ایم و درجه بدبختی مان بالاتر رفته است، اینها همه در حالیست که سال آینده برای اینکه پولمان برای رهن و اجاره یک خانه برسد مجبور شده‌ایم خانه کوچکتری برای خودمان اجاره کنیم، می‌بینید؟ این همان سفره‌ای است که مدام می‌گوییم همواره با تغییر دولت‌ها و اتخاذ تصمیمات نادرست کوچک و کوچک و کوچکتر شده است، سفره که فقط نباید نان داخلش باشد، وقتی بدهکارتر می‌شویم، وقتی
خانه مان کوچکتر می‌شود، وقتی باید بیشتر کار کنیم و کمتر حقوق بگیریم، وقتی توان و انرژی مان برای حل مشکلات کاهش یافته، وقتی دخلمان با خرجمان جور نیست و وقتی دیگر نمی‌توانیم مثل گذشته زندگی کنیم معنایش این است که سفره مان کوچکتر شده است و این غم انگیزترین اتفاقی ست که می‌تواند برای زندگی اقتصادی یک خانواده رخ بدهد، فرقی هم نمی‌کند این خانواده ی هادی مرزبان باشد یا جهانبخش سلطانی، حتی می‌تواند خانواده ی اکبر رحمتی باشد یا کمال تبریزی و یا مازیار لرستانی یا شهرام ناظری و هزاران خانواده دیگر (حتی خود من و همسایه هایم هم جزء همین افراد هستیم) که در جای جای این سرزمین پهناور زندگی می‌کنیم، می‌بینید؟ هنرمند و غیرهنرمند ندارد، مشکلات اقتصادی‌ای که گریبان ما مردم را گرفته، آدمها را سوا نمی‌کند که شامل حال یکی بشود و شامل حال دیگری نشود، همه را دربر می‌گیرد، حال شما فکر می‌کنید وقتی چنین مشکلاتی (مثل همین افزایش وام اجاره خانه که به خاطر گران شدن کرایه خانه‌ها که به خاطر افزایش تورم که به خاطر اتخاذ تصمیمات نادرست و البته بخاطر تحریم) برای مردم ایجاد می‌شود آنها می‌توانند به سینما و تئاتر و سالن‌های موسیقی بروند و فیلم و تئاتر و کنسرت ببینند؟ می‌توانند کتاب بخرند و بخوانند؟ اصلا خرید کتاب به کنار، فرض کنید یک نفر مجانی کتاب در اختیارشان قرار دهد، آیا حوصله خواندن آن کتاب را خواهند داشت؟ فرصتش را خواهند داشت؟ مفهوم واقعی جمله «کتاب از سبد کالای خانوار خارج شده» همین ماجرایی ست که در این خطوط به رشته تحریر درآوردیم که البته آنطور که باد می‌وزد و شاخه می‌جنبد حالا دیگر باید بگوییم «فرهنگ و هنر از سبد کالای خانوار حذف شده است.» باید به دولت محترم و در راس آن شخص رئیس جمهور عرض کنیم که بسیار ممنون و سپاسگزاریم که به فکر ما بدبخت بیچاره‌ها هستید و برای اینکه سقفی بالای سرمان باشد برایمان بسته حمایتی وام مستاجری در نظر گرفته‌اید و همت کرده‌اید و مبلغ این وام را افزایش داده اید، اما قربان قدتان گردم؛ باور کنید این راهش نیست، اینگونه درجه بدبختی ما مردم بیشتر می‌شود، بیشتر اذیت می‌شویم، راه نجات مردم از افزایش پول پیش و کرایه ی خانه‌ها این نیست که مبلغ وام را زیادتر کنیم و با افتخار پشت مردم بایستیم و اعلام کنیم که هر بانکی این مسئله را رعایت نکند جریمه خواهد شد، شما دولتی‌ها به همراه عزیزان مجلسی بر صندلی‌های دولت و مجلس نشسته‌اید و یک فرصت چهارساله در اختیارتان قرار گرفته‌ است تا یکسری کارهای مفید را برای مردم و کشور انجام دهید و به گمان ما یکی از کارهایی که در طول این چهارسال باید انجام شود این است که نه تنها از رشد تورم افسارگسیخته‌ای که گریبان زندگی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم را گرفته جلوگیری شود، بلکه از شدت و حدت آن نیز کاسته شده و شرایط معیشت مردم رو به بهبودی برود، مسلم است که ما مردم انتظار نداریم یکشبه چنین هدفی محقق شود و شما هم بهتر از هر کس دیگری می‌دانید که بیش از یک شب (یعنی دقیقا چهار سال) فرصت دارید تا به این هدف مهم دست پیدا کنید، اما آنطور که شواهد نشان می‌دهد و آنطوری که جناب احمد دنیا مالی، عضو کمیسیون عمران به نقل از شما بیان کرده، دولت محترم و وزارت اقتصاد و دارایی و همینطور وزارت مسکن و شهرسازی راه دیگری را برگزیده‌اند که انتهایش به هدفی که در خطوط پیشین به آن اشاره کردیم ختم نخواهد شد، وقتی شما و همکارانتان
به جای آنکه تورم افسارگسیخته را مهار کنید و فکری به حال قیمت وحشتناک ملک و خانه کرده و شرایطی را ایجاد کنید که قیمت‌ها بشکند و پایین بیاید تا مردم عادی هم (همین آدمهایی که حقوق برخی شان حتی از پنج میلیون تومان هم کمتر است) بتوانند صاحبخانه شوند و آنهایی هم که واقعا ندارند بتوانند با همان پول اندکی که در اختیار دارند به صورت مستاجری سرپناهی برای خودشان دست و پا کنند، آمده‌اید تصمیم گرفته‌اید که مبلغ وام مستاجران را افزایش دهید، هیچ می‌دانید مفهوم چنین تصمیمی چیست؟ می‌دانید که چه عواقبی دارد؟ می‌دانید که افزایش مبلغ وام مستاجران مهر تاییدی بر قیمت بالای رهن و اجاره خانه‌هایی که صاحبانشان تصمیم می‌گیرند آنها را به مردم اجاره دهند؟ وقتی مبلغ وام را افزایش می‌دهید، در واقع دارید به صاحبخانه محترم می‌گویید قیمتی که برای رهن و اجاره خانه خالی ات در نظر گرفتی کاملا منطقی ست، حتی می‌توانی بر مقدار آن بیفزایی، بالاخره خانه خودت است اختیارش را داری، تو بر قیمت رهن و اجاره خانه ات اضافه کن ما هم بر مبلغ وامی که به مستاجران می‌دهیم اضافه می‌کنیم، باکی نیست. این حرف شماست آقای رئیس جمهور؟ این هدف شماست؟ افزایش قیمت ها، واقعا این هدف شماست؟ اگر هدف شما این نیست بدانید و آگاه باشید که تصمیمی که در زمینه افزایش مبلغ وام خانه‌های اجاره‌ای در قاب بسته حمایت از مستاجران گرفته‌اید به عنوان وسیله‌ای برای افزایش تورم و گرانتر شدن همه چیز عمل می‌کند و همین موضوع بی‌نهایت مشکل برای مردم عادی ایجاد خواهد کرد، مشکلاتی که دیگر نمی‌توان آنها را حل کرد، نمی‌توان از پسشان برآمد، یعنی مردم نمی‌توانند از پسشان بربیایند، همین افزایش مبلغ وام مستاجران ممکن است بتواند به عنوان یک مُسَکن عمل کند و درد مستاجران را برای مدت کوتاهی (نهایتا یکسال) التیام بخشد، اما مطمئن باشید، مطمئن باشید آقای رئیس جمهور دردی که یکسال دیگر بر جان همین مستاجران خواهد افتاد بسیار بیشتر از دردی خواهد بود که آنها امروزتحمل می‌کنند، رویای خانه دار شدن که هیچ، اصلا حرفش را نزنید، در چنین شرایطی خانه دار شدن حتی در خواب و رویا هم محال به نظر می‌رسد، اما با اقدامی که شما تصمیم دارید با افزایش مبلغ وام انجام دهید در سالهای آینده حتی اجاره یک خانه 30 متری هم برای مستاجران بخت برگشته (همین جوانانی که شما مدام تشویقشان می‌کنید که ازدواج کنند و بچه دار شوند) ناممکن و محال خواهد شد. باورتان می‌شود نفس تنگی گرفتم بس که نگارش این گزارش سخت بود؟ درست است که می‌گویند عمر دست خداست و معلوم نیست یک ساعت دیگر باشیم یا نه، اما نگارنده این متن، همین که به سال آینده و خانه‌ای که قرار است در آن مستاجر شود، فکر می‌کند چهار ستون بدنش شروع می‌کند به لرزیدن، آدم‌هایی مثل من کم نیستند آقای رئیس جمهور، حداقل نیمی از همین آدمها نزدیک دو سال پیش به شما رای دادند و شما را به عنوان رئیس جمهور کشورشان انتخاب کردند تا بیایید و مشکلاتی را که دولت‌های پیشین برای همین مردم ایجاد کردند را حل و فصل نمایید، باور کنید آقای رئیس جمهور ما از شما انتظار شق القمر نداریم، حتی اگر شرایط به همین صورتی که هست باقی بماند ما و آیندگان از شما به عنوان یک رئیس جمهور خوب یاد خواهیم کرد، اما متاسفانه به نظر می‌رسد شرایط بدتر خواهد شد، حداقل در دو سال اخیر که شما رئیس دولت بودید اینگونه بوده و خب تصمیمی هم که درباره افزایش مبلغ وام اتخاذ کرده‌اید و می‌خواهید آن را عملیاتی کنید نشان می‌دهد که شرایط بدتر از این هم خواهد شد. به عنوان یک فرد عادی از میان هشتاد و چند میلیون نفری که در این سرزمین زندگی می‌کنند از شما تقاضا دارم به جای آنکه مبلغ وام مستاجران را افزایش دهید تا آنها بتوانند خانه اجاره کنند، ترتیبی اتخاذ کنید که مبلغ رهن و اجاره خانه‌ها کمتر شود تا مردم بتوانند با همان پولی که دارند خانه‌ای را به عنوان سرپناه اجاره کنند تا دیگر نیازی به گرفتن وام و پرداخت اقساط آن نداشته باشند، قول می‌دهم اگر چنین اقدامی را انجام دهید تمام مستاجران برایتان دعا کنند و عاقبت بخیری تان را از خداوند بخواهند.

انتهای پیام