مناسب‌ترین نوشیدنی‌ها برای دفع سنگ کلیه

دکتر رضا ولی پور- متخصص اورولوژی‪-‬ به طور کلی می‌توان گفت نوشیدن مقدار زیادی آب و مایعات می‌تواند به دفع سنگ‌های کلیه کمک کند زیرا شما با این کار می‌توانید ادرار خود را رقیق کنید و یا از غلظت آن بکاهید. سنگ‌های کلیه زمانی تشکیل می‌شوند که ادرار شما با مواد معدنی خاص یا مواد دیگر بیش از حد غلیظ شده باشد. شایع‌ترین سنگ‌های کلیه، از جنس کلسیم و اگزالات هستند. زمانی که کلسیم و یا اگزالات بیش از حد غلیظ شوند، احتمال چسبیدن آن‌ها به یکدیگر و تشکیل سنگ کلیه بیشتر می‌شود. این دقیقاً همان چیزی است که ما می‌خواهیم از وقوع آن جلوگیری کنیم. موثرترین راه برای کم کردن غلظت ادرار، نوشیدن مایعات بیشتر است. زمانی که مایعات بیشتری می‌نوشید، ادرار بیشتری تولید می‌کنید. این کار به مولکول‌ها فضای بیشتری برای شناور شدن می‌دهد و باعث می‌شود که احتمال چسبیدن آن‌ها به یکدیگر و تشکیل سنگ‌های کلیه کمتر شود. افرادی که سنگ کلیه دارند، باید به قدری مایعات بنوشند که روزانه بیش از ۲ لیتر ادرار تولید کنند. شما از طریق تعریق، مدفوع و متابولیسم بدن، مقداری از آب بدن خود را از دست می‌دهید. مقدار مایعات از دست رفته در افراد مختلف متفاوت است و احتمالاً روز به روز تغییر می‌کند. برای اکثر افراد، نوشیدن حدود ۳ لیتر مایعات در روز، برای رسیدن به هدف کافی است. مشکلات پزشکی خاص ممکن است مقدار مایعات دفع شده از بدن را تغییر دهند. همیشه از پزشک خود یا متخصص تغذیه سؤال کنید که مصرف چه مقدار آبی برای شما مناسب است. نوشیدن تمام مقدار مایعاتی که بدن نیاز دارد، کار آسانی نیست. علاوه بر این، مقداری زمان می‌برد که مثانه به این شرایط عادت کند. مقدار مایعاتی را که در حال حاضر می‌نوشید محاسبه کنید و هفته‌ای یک یا دو فنجان آن را افزایش دهید. برای مثال، اگر در حال حاضر ۴ لیوان آب در روز می‌نوشید، سعی کنید آن را به ۵ لیوان در روز افزایش دهید. بعد از یک هفته، یک لیوان بیشتر بنوشید. این کار را تا جایی ادامه دهید که به هدف خود برسید. برای پیشگیری از تشکیل سنگ‌های کلیه، بهتر است در طول روز به طور مداوم مایعات بنوشید. به این ترتیب، شما در تمام روز ادرار خود را رقیق می‌کنید. اگر تمام نوشیدنی‌های خود را در یک بازه زمانی کوتاه بنوشید، ادرار شما در مابقی روز غلیظ‌تر خواهید بود و شما بیشتر مستعد تشکیل سنگ کلیه می‌شوید. ما می‌دانیم که نوشیدن مایعات فراوان برای رفع سنگ کلیه بسیار مهم است. برخی نوشیدنی‌های مناسبی که به از بین بردن سنگ‌های کلیه کمک می‌کنند عبارتند از:
> آب ساده
بیشتر مایعات مصرفی شما باید فقط آب باشد. اکثر ما با آب لوله کشی مشکلی نداریم و نیازی به هزینه کردن برای خرید آب مقطر، آب معدنی، آب چشمه، آب قلیایی و دیگر آب‌های فانتزی نیست. فرقی نمی‌کند که آب سرد، ولرم یا گرم باشد. آب را هرطوری که از آن لذت می‌برید، بنوشید.
> آب گازدار غیرشیرین
به نظر می‌رسد که در چند سال اخیر، استفاده از آب گازدار فراگیر شده است. در حال حاضر نوشابه‌های گازدار متنوعی در بازار وجود دارد. تا زمانی که آب گازدار محبوب شما بدون شکر باشد، یک انتخاب عالی برای رفع سنگ‌های کلیه خواهد بود.
> آب طعم دار
درست کردن آب طعم دار مورد علاقه‌تان می‌تواند یک تجربه عالی باشد و آب را لذیذتر کند. چند تکه از میوه مورد علاقه خود را به بطری آب‌تان اضافه کنید و اجازه دهید یک شب در یخچال بماند. همچنین می‌توانید برای خوشمزه‌تر کردن آب، مقداری سبزیجات تازه مانند ریحان، نعناع یا رزماری را به آب اضافه کنید.
> شیر
بعد از آب، شیر یکی از بهترین نوشیدنی‌ها برای دفع سنگ‌های کلیه کلسیمی است. شیر، سرشار از کلسیم است. برخلاف تصور ما، مصرف کلسیم کافی برای افرادی که سنگ‌های کلیوی کلسیمی دارند، بسیار مهم است. کلسیم برای سلامت استخوانها اهمیت بسیار زیادی دارد. علاوه براین، افزایش مصرف کلسیم یک راه عالی برای کاهش جذب اگزالات است و سطوح اگزالات ادرار را کنترل می‌کند. اگر دوست ندارید لبنیات بنوشید، می‌توانید شیرهای گیاهی را امتحان کنید که برای سنگ‌های کلیه بسیار مفید هستند.
> نوشابه لیمویی و لیموناد رژیمی
نوشیدنی‌های مرکبات رژیمی، اغلب حاوی مقداری سیترات هستند. سیترات یک مهارکننده عالی برای سنگ‌های کلیه می‌باشد. یک لیتر لیموناد تقریباً ۲۰mEq سیترات دارد. این مقدار همان مقدار سیترات پتاسیم است که برای افراد دارای سنگ کلیه تجویز می‌شود. یک لیتر نوشابه لیموی رژیمی، مقدار سیترات کمتری دارد. این مقدار در برندها و انواع نوشابه‌ها تغییر می‌کند.
> قهوه یا چای
قهوه و چای نیز هردو نوشیدنی‌های خوبی برای رفع سنگ کلیه هستند. به احتمال زیاد تا کنون شنیده‌اید که چای به دلیل اگزالات موجود در آن منع مصرف دارد. اما محققان در تحقیقات‌شان دریافته‌اند که خطر تشکیل سنگ کلیه در علاقه مندان به چای کمتر است. چای اغلب اوقات به دلیل اگزالات موجود در آن، برای افراد دارای سنگ کلیه منع مصرف دارد اما اگزالات فقط در صورتی مهم است که در آزمایش ادرار ۲۴ساعته خود، مقدار اگزالات ادرار بالایی داشته باشید حتی اگر اگزالات موجود در ادرار شما بالا باشد،
به احتمال زیاد نوشیدن چند فنجان چای مشکلی ایجاد نمی‌کند. تاکنون هیچ پژوهشی نشان نداده است که احتمال تشکیل سنگ کلیه در چای خورها بیشتر است. اگر هنوز هم در مورد اگزالات نگران هستید، چای‌های گیاهی معمولاً نسبت به چای سیاه، اگزالات کمتری دارند. قهوه نیز خوب است لذا فقط مراقب مقدار شکر افزوده‌ی خامه‌ها و سیروپ‌های فانتزی باشید. بهتر است در روز بیش از ۱ تا ۲ فنجان نوشیدنی کافئین دار ننوشید. مقدار کمی کافئین برای اکثر افراد مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما کافئین بیش از حد باعث مشکلات فشار خون، قلب یا اختلالات خواب می‌شود. البته، نوشیدنی‌هایی نیز وجود دارد که افراد دارای سنگ کلیه باید مصرف آن‌ها را محدود کنند. به طور کلی مصرف هر نوع نوشیدنی با شکر افزوده باید محدود شود. برخی از نوشیدنی‌هایی که بهتر است فقط در موقعیت‌های خاص آن‌ها را بنوشید عبارتند از:
> نوشابه معمولی
هر نوع نوشابه معمولی، سرشار از شکر است. معمولا این شکر به شکل شربت ذرت با فروکتوز بالا می‌باشد که برای افراد دارای سنگ کلیه مضر می‌باشد. این مقدار شکر می‌تواند سطوح کلسیم ادرار را افزایش دهد و منجر به افزایش خطر سنگ‌های کلیه کلسیمی شود. در حقیقت، مصرف کنندگان نوشابه معمولی، بیشتر در معرض خطر سنگ‌های کلیه قرار دارند.
> آب میوه یا سبزیجات
با اینکه آبمیوه‌ها حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی زیادی هستند، اما مصرف زیاد آن‌ها توصیه نمی‌شود. افراد باید به جای آب گرفتن میوه‌ها و سبزیجات و دور انداختن فیبر آن‌ها، خود میوه و سبزیجات را بخورند. حتی آبمیوه ۱۰۰درصد طبیعی هم مقداری شکر دارد. مصرف یک وعده میوه برابر با ۴ اونس آب میوه مایع است. آب سبزیجات سرشار از سدیم است. مصرف بیش از حد نمک یکی از شایع‌ترین علل بالارفتن کلسیم ادرار و تشکیل سنگ‌های کلیه است. حتی آب سبزیجات کم سدیم نیز نمک بسیار بالایی دارد. اگر تست ادرار ۲۴ساعته اگزالات بالایی داشته باشد، فرد به یک رژیم غذایی کم اگزالات نیاز دارد و آب سبزیجات می‌تواند منبعی از اگزالات بسیار غلیظ باشد.
> لیموناد درست شده با شکر
اغلب اوقات برای از بین رفتن سنگ‌های کلیه، مصرف لیموناد توصیه می‌شود. این موضوع احتمالاً به این دلیل است که خود آب لیمو، منبعی عالی از سیترات است. گرچه، مقدار آب لیموی کافی و سیتراتی که از لیموناد دریافت می‌کنید، بسیار جزئی است. مهمتر از همه، لیموناد معمولاً با شکر تهیه می‌شود که می‌تواند احتمال تشکیل سنگ‌های کلیه را افزایش دهد.
> چای شیرین
چای شیرین نیز سرشار از شکر است. چای شیرین اغلب اوقات حتی از نوشابه نیز قند بیشتری دارد.
> نوشیدنی‌های انرژی‌زا
این نوشیدنی‌ها نیز منبع شکر هستند و همچنین سدیم بسیار بالایی دارند.

انتهای پیام