باید و نبایدهای بازار سهام

این روزها شاخص کل بورس در حال رشد است؛دولت برای عدم تکرار تجربه‌های تلخ گذشته در این خصوص چه وظیفه‌ای دارد؟
آفتاب یزد_ یگانه شوق الشعراء:شاخص کل بورس در پایان معاملات روزگذشته با رشد ۶۵۵۲۰.۸۱ واحدی به ۱,۸۰۴,۳۰۳.۴۷ واحد رسید.همچنین حجم معاملات دیروز ۲۶.۱۴۴ میلیارد سهم بود که طی ۹۷۱,۷۳۲ معامله دادوستد شد و ارزش کل این معاملات نیز به ۱۴۹,۴۷۷.۶۸۷ میلیارد ریال رسید. در زمانی دولت آقای روحانی افراد زیادی به سمت بازار بورس رفتند و سرمایه‌های زیادی توسط این بازار جذب شد. اما در نهایت در مرداد ماه سال ۱۳۹۹ قیمت اکثر سهام‌های این بازار به همراه کاهش محسوس شاخص کل شروع شد. در آن زمان بعد از گذشت یک هفته از وعده حسن روحانی برای گشایش اقتصادی به دلیل منتفی شدن عرضه دارا دوم شاخص کل بورس تهران از دو میلیون یکصد هزار به یک میلیون ۶۰۰ هزار سقوط کرد. در حالی که شاخص کل افت حدود ۳۰ درصدی را تجربه کرد، سهامداران در بسیاری از نمادها تا ۵۰ درصد سقوط را تجربه کردند. در ۲۶ مرداد بورس تهران با ریزش ۸۹ هزار واحدی رکورد سقوط بازار را
شکست. همچنین در دوم شهریور ماه همان سال رکورد تاریخی خروج نقدینگی حقیقی از بازار شکسته شد در این روز ۳۰۰۰ هزار میلیارد تومان پول از بازار بورس خارج شد. در این شرایط بسیاری از مردم سرمایه‌های خود را از دست دادند. در آن زمان عده‌ای برای سرمایه‌گذاری در این بازار دارایی‌های خود را به فروش گذاشتند. لذا بورس هنوز در کشور ما برای بسیاری از مردم بازار مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست. اخیرا با توجه به رشد صعودی این بازار برخی از گمانه زنی‌ها مطرح می‌شود مبنی بر اینکه ممکن است باردیگر تجربه تلخ بورس در دولت آقای روحانی تکرار و حجم بالایی از سرمایه وارد این بازار شود. اگر مجدد حجم بالای پول وارد بازار بورس شود این امکان وجود دارد که مشکلات متعددی به وجود بیاید و افراد زیادی به این بازار جذب شوند. در هرحال ما به سراغ کارشناسان بازار بورس رفته‌ایم و نظر آن‌ها درخصوص رشد صعودی بازار بورس پرسیده‌ایم. همچنین از آن‌ها سوال کرده‌ایم که آیا امکان تکرار اتفاق قبلی در این حوزه وجود دارد؟
> تا پایان سال جاری رکود تاریخی شاخص بورس شکسته خواهد شد
فردین آقابزرگی کارشناس بازار بورس در این خصوص به آفتاب یزد گفت:«شاخص کل بورس از ابتدای سال تا این لحظه 32 درصد بازدهی مثبت داده است. همچنین شاخص هم وزن 54 درصد بازدهی داشته است که رکورد تاریخی بورس را شکست. اما مختصات و ویژگی‌های بورس در حال حاضر به نسبت سال 99 از این ابعادی که در ادامه به آن اشاره می‌کنم بسیار متفاوت است. سال 99 نسبت قیمت به درآمد شرکت‌ها 38 مرتبه بود اما الان 5/6 است. از سوی دیگر نسبت قیمت به درآمد فوروارد‌ها در سال 99 حدود 22 بود اما الان کمتر از 6 است. ما در سال 99 تورم 50 درصد نداشتیم، نرخ ارز حدود 30 درصد رشد کرد و همچنین نرخ رشد حجم نقدینگی امسال به شدت نسبت به سال 99 بالاتر است. تورم، نرخ رشد نقدینگی و متاسفانه افشا شدن کامل رشد اقتصادی صفر درصد در سال 1400 نیز تاثیرگذار است. در کنار هم گذاشتن این چند متغیر کلان اقتصادی ما را به این نتیجه می‌رساند که ارزش ذاتی سهام در حال حاضر به نسبت ارزش روز بازار تقریبا تنگاتنگ و نزدیک به هم هستند. بر خلاف واگرایی که سال 99 داشتیم که ارزش ذاتی اگر از 5 درجه رتبه یک را نشان می‌داد اما قیمت و ارزش روز سهام رتبه 4 تا 5 را داشت. همچنین بازدهی در بازار‌های مالی و اقتصادی کشور معمولا از متغیرهای کلان اقتصادی تبعیت می‌کند و یکی از نقاط مرز برای کشوری مانند ما نرخ تورم است. اگر بازدهی سایر بازار‌ها 100 درصد و بالای آن است بازار سرمایه تنها 32 درصد رشد داشته است. یعنی یک عقب ماندگی تا نرخ 50 درصد را به عنوان حباب منفی در این بازار شاهد هستیم. برخلاف سال 99 که خود بنده یکی از منتقدین و قائلین به این مسئله کارشناسی بودم که آن زمان حباب وجود داشت. اما الان شرایط این بازار با سال 99 بسیار متفاوت است و به شرط عدم اتخاذ تصمیمات خلق الساعه که بعضا رابطه معکوس بر بازار دارد مطمئن باشید تا پایان سال جاری رکورد تاریخی شاخص بورس شکسته خواهد شد. لذا هیچ جای نگرانی وجود ندارد.»
>محرک اصلی رشد بازار بورس
در ادامه شایان آرانی از دیگر کارشناسان بازار بورس در این باره به آفتاب یزد گفت:« اگر توجه کنیم کدام شرکت‌ها رشد کردند که باعث رشد کل شاخص شده است متوجه می‌شویم شرکتهایی هستند که به دلیل افزایش قیمت دلار درآمد بیشتری به دست می‌آورند. بنابراین به نظر من محرک اصلی این رشد شاخص بورس رشد قیمت دلار است. رشد اقتصادی، توسعه بازار و یا رشد فروش باعث رشد شاخص بورس نبوده است. رشد فروش ریالی نه به صورت حجم بلکه به صورت ریال باعث صعودی شدن این بازار شده است. این نکته ظریفی است که باید به آن توجه کرد؛ یعنی اگر مثلا یک شرکتی مثل پتروشیمی 10 هزار واحد فروش داشته است، این رشدی که داریم در قیمت سهم میبینیم و بازار به نوعی در محاسبات خود لحاظ می‌کند، به دلیل رشد این 10 هزار واحد نبوده است. بلکه به این دلیل است که این 10 هزار واحد اگر به قیمت دلاری به فروش برسد به دلیل افزایش قیمت دلار درآمد بیشتری حاصل می‌شود پس این درآمد سود بیشتری را به وجود می‌آورد.»
>مسئولین بازار سرمایه باید درست مدیریت کنند
این کارشناس ادامه داد:« لذا آنچیزی که منجر به افزایش شاخص شده است سهام شرکت‌هایی است که عمدتا دارای فروش‌های دلاری هستند و چون قیمت دلار بالا رفته است طبیعتا انتظار سود بیشتری از آن‌ها است. پس من این مورد را به عنوان یک رشد واقعی، زیربنایی و ساختاری برای شرکت‌های بورسی نمی‌دانم. آیا این شرایط شبیه به حالت حبابی است که در زمان دولت آقای روحانی به وجود آمد؟ پاسخ من به این سوال منفی است و اگر درست مدیریت نشود مثل همان دوران ممکن است به یک حباب تبدیل شود. اما الان به نظر من علامتی دیده نمی‌شود که این اتفاق رخ دهد. معمولا بازار‌ها به گونه‌ای هستند که اثرات روانی مثبت یا منفی می‌تواند بازخورد ایجاد، رشد و افت را تشدید کند. منظور این است؛ الان که یک رشدی به وجود آمده، ممکن است یک سری از بازیگران بازار یا کسانی که نقدینگی مازاد در دست دارند هیجانی برخورد کنند و بدون تحلیل درست فکر کنند این بازار دارد رشد واقعی می‌کند پس نقدینگی خود را به بورس منتقل کنند. این نوع ورود می‌تواند دیگران را تحریک کند و تجربه قبلی تکرار شود. لذا در اینجا مسئولین بازار سرمایه وظیفه دارند درست مدیریت کنند که اگر حرکتی هم به سمت بازار بورس رخ می‌دهد مدیریت شده باشد و آن را تحریک نکند. زیرا در دوره‌های آخر زمان آقای روحانی، مسئولین امر بازار را تحریک و مردم را تشویق می‌کردند. لذا در آن زمان خود مسئولین وقت هم برای ایجاد حباب تاثیرگذار بودند. اما الان ما شاهد این پدیده نیستیم که مسئولین وقت بخواهند بازار را به صورت حباب گونه رشد دهند. به همین حساب رشدی که الان شاهد هستیم مبتنی بر افزایش قیمت دلار است ولی علامتی دال بر این وجود ندارد که بازار به سمت حبابی شدن در حال حرکت است. اما این پتانسیل وجود دارد که چنین اتفاقی رخ دهد و مسئولین وقت اگر درست مدیریت کنند چنین اتفاقی
به وجود نمی‌آید.»
>چرا بازار سرمایه مثبت شده است؟
در آخر ایمان اسلامی بین از دیگر فعالان و کارشناسان بازار سرمایه در گفتگو با آفتاب یزد تصریح کرد:« بازار‌ها و اقتصاد همیشه راه خود را پیدا می‌کنند. وقتی قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند اول لوازم برقی و موبایل گران می‌شود و سپس خودرو و مسکن افزایش قیمت پیدا می‌کند. بعد بازار سرمایه به تبع شرایط خود را بالا می‌کشد. وقتی در زمان آقای روحانی این اتفاق رخ داد یعنی دلار تا مرز 20 هزارتومان رسید بورس هم این فاصله به وجود آمده را جبران کرد. یعنی بازار بورس سود ده نشده بود بلکه تنها فاصله موجود را از بین برد. الان هم قیمت دلار چند برابر افزایش یافته است و به تبع آن سایر اقلام نیز گران شده‌اند اما هنوز بورس دارد
با دلار 18 هزارتومان معامله می‌شود. الان بورس باید این
عقب ماندگی خود را از تورم جبران کند. شاخص هم وزن یک نمای کلی از بازار سرمایه را نشان می‌دهد که شامل سرمایه‌های کوچک و بزرگ است. اما شاخص کل 5 الی 6 سهم بورس را نمایندگی می‌کند. یعنی در چند روز اخیر سهم‌های ریز مثبت نشدند ولی شاخص کل مثبت بوده است.»
وی ادامه داد:« دولت قطعا از شرایط با خبر است پس می‌توانست پیش‌بینی کند و بازار سرمایه را عمق ببخشد تا شرکت‌ها افزایش سرمایه را زودتر انجام دهند. از سوی دیگر این امکان وجود داشت که نقدینگی‌ها به سمت بازار سرمایه هدایت شوند. یک سرمایه کلان از 100 میلیون تا 1 میلیارد تومان وجود دارد که به وسیله آن‌ها افراد می‌روند دلار، سکه و طلا می‌خرند. این سرمایه کلانی است و به سمت هر بازاری برود آن بازار را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. دولت می‌توانست این سرمایه را به درستی هدایت کند که این سرمایه‌های خرد به سمت دلار، سکه و طلا نرود تا این تورم وحشتناک ایجاد نشود. اما دولت چنین کاری را انجام نداد و دلالان خرد با افزایش قیمت‌ها در حوزه‌های مختلف به سود رسیدند و حال دارند این سود را به بازار سرمایه
می‌آورند.»

انتهای پیام