نقش فیزیوتراپی در بیماری روماتیسم مفصلی

آفتاب یزد - نجمه حمزه نیا: آرتریت یک بیماری بسیار شایع است که انواع مختلفی دارد، شایع‌ترین آن‌ها آرتروز و روماتیسم مفصلی است. روماتیسم مفصلی یک اختلال التهابی مزمن است که مفاصل را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. در برخی از افراد، این بیماری می‌تواند به طیف گسترده‌ای از سیستم‌های بدن از جمله پوست، چشم‌ها، ریه‌ها، قلب و رگ‌های خونی آسیب برساند و کیفیت زندگی افراد را به صورت جدی کاهش دهد. یکی از راه‌های درمان این بیماری، انجام فیزیوتراپی است لذا با توجه به اهمیت موضوع آفتاب‌یزد دراینباره دکتر ویدا مرزبان، فیزیوتراپیست شاغل در کشور آلمان و آتف الغوری، فیزیوتراپیست شاغل در آلمان گفتگو کرده است.
دکتر مرزبان در این باره می‌گوید: روماتیسم مفصلی یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی خودِ بدن به بافت‌های طبیعی مفصل حمله می‌کند که این باعث التهاب سینوویوم مفصل می‌شود. همچنین در بیمارانی که از روماتیسم مفصلی زانو رنج می‌برند، آنتی‌بادی‌ها علیه غشای پوشاننده سطح مفصل که همان سینوویوم است،
ساخته می‌شود.
وی ادامه داد: این التهاب سینوویوم باعث درد، سفتی، تورم، گرمی و قرمزی می‌شود روماتیسم مفصلی نامیده می‌شود و همچنین مفصل درگیر شکل خود را از دست می‌دهد، که این باعث از دست رفتن دامنه طبیعی حرکت می‌شود.
این فیزیوتراپیست مطرح کرد: علائم روماتیسم مفصلی فعال شدن درد و التهاب است که به آن‌ها دوره‌های «شعله‌وری» گفته می‌شود، و پس از هر کدام از آن‌ها یک دوره بهبودی (تخفیف) وجود دارد، یعنی زمانی که تورم و درد از بین می‌رود.
وی ابراز کرد: آرتریت روماتوئید می‌تواند مفاصل بسیاری را درگیر کند. در بعضی افراد، این بیماری بخش‌هایی غیر از مفاصل، مانند چشم‌ها، خون، ریه‌ها و قلب را درگیر می‌کند. در نتیجه، در داخل و اطراف مفصل زانو التهاب ایجاد می‌شود. به مرور زمان این التهاب باعث آسیب‌دیدگی مفصل زانو و سطوح مفصلی و نیز ساییدگی سر استخوان‌هایی که در مفصل زانو قرار دارند، خواهد شد.
دکتر مرزبان تصریح کرد: اگر چه علل روماتیسم مفصلی مشخص نیست ولی نظریه‌های متعددی درباره آن ارائه شده است که چه گروهی بیش از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارد. این علت به ترکیبی از عامل‌های هورمونی یا محیطی و ارثی یا ژنتیک مربوط می‌شود.
این فیزیوتراپیست خاطرنشان کرد: روماتیسم مفصلی و به خصوص روماتیسم زانو در زنان درصد شیوع بالاتری دارد و زنان سه برابر بیش از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند. اگرچه رماتیسم زانو در هر سنی می‌تواند شروع شود ولی بر اساس اکثر پژوهش‌ها میانسالی دوره‌ای است که غالباً این بیماری برای نخستین بار نمود می‌یابد.
وی می‌گوید: اسپوندلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات) نوعی آرتریت است که عمدتاً بر مفاصل ستون فقرات اثر می‌گذارد. در اثر این بیماری ستون فقرات سفت و دردناک می‌شود لذا درمان روماتیسم ستون فقرات می‌تواند بر چگونگی حرکت شما تاثیر بگذارد و برخی از استخوان‌های ستون فقرات ممکن است به هم متصل شوند.
دکتر مرزبان بیان کرد: اسپوندلیت آنکیلوزان بر سایر مفاصل به ویژه در مفاصل ران، شانه‌ها و دیواره قفسه سینه نیز اثر می‌گذارد.
این فیزیوتراپیست ادامه داد: روماتیسم ستون فقرات زمانی ایجاد می‌شود که استخوان‌های ستون فقرات در محلی که تاندون‌ها به آن متصل شده‌اند و در بین مفاصل ملتهب می‌شوند.
وی گفت: روماتیسم مفصلی زانو یک عارضه خود ایمنی بوده و این به معنی حمله دستگاه ایمنی خود فرد به بافت‌های سالم زانو می‌باشد. بااین‌حال، علت ایجاد این عارضه هنوز معلوم نیست. سیستم ایمنی بدن شما به‌طور طبیعی آنتی‌بادی‌هایی را تولید می‌کند که به باکتری‌ها و ویروس‌ها حمله کرده و به درمان عفونت کمک می‌کنند.
دکتر مرزبان مطرح کرد: درصورتی‌که به آرتریت روماتوئید زانو مبتلا شده‌اید، سیستم ایمنی بدن شما به‌اشتباه آنتی‌بادی‌ها را برای حمله به غشای مفصل زانو می‌فرستد. این مشکل باعث می‌شود تا لایه نازک سلول‌های پوشاننده مفصل زانو (غشای سینوویال) دردناک و ملتهب شده و مواد شیمیایی خاصی را آزاد کنند که باعث آسیب دیدن استخوان، غضروف، تاندون و رباط‌های اطراف می‌شود.
این فیزیوتراپیست متذکر شد: در صورت‌عدم درمان روماتیسم مفصلی زانو، این مواد شیمیایی باعث می‌شوند مفصل زانو شکل طبیعی خود را از دست بدهد. در نهایت، این مواد می‌توانند مفصل زانو را به‌طور کامل از بین ببرند.
وی گفت: اغلب روماتیسم مفصلی، یک بیماری مزمن است، با این حال، علائم آن شدت و دوامی متغیر داشته و گاهی ناگهان ظاهر شده و دوباره ناپدید می‌شوند. افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی دوره‌هایی از افزایش فعالیت بیماری را تجربه می‌کنند که به آن‌ها دوره‌های شعله‌وری گفته می‌شود و بعد از هر یک از آن‌ها دوره‌ای وجود دارد که در آن نشانه‌های بیماری بسیار کمتر شده یا از بین می‌روند و به آن دوره بهبودی (تخفیف)
گفته می‌شود.
دکتر مرزبان مطرح کرد: اگر برخی از علائم را دارید، بهتر است با یک فیزیوتراپیست مشورت کنید که عبارتند از درد و سفتی مفاصل در هنگام صبح یا پس از یک استراحت طولانی که بیش از یک ساعت ادامه می‌یابد، التهاب نزدیک‌ترین مفاصل به ناحیه مچ دست مانند مفاصل انگشتان دست و مفصل مچ دست، البته ممکن است گردن، شانه‌ها، آرنج، باسن، زانوها، مچ پاها، و مفاصل پایین‌تر از مچ پا نیز درگیر شوند، وجود الگوی متقارن التهاب، به این معنی که معمولاً هر دو طرف بدن همزمان درگیر می‌شوند. ، خستگی، تب گاه و بیگاه، و احساس ناخوشی کلی (یا همان کسالت)، کاهش دامنه حرکتی مفصل و قدرت عضله، احساس غیرطبیعی مانند سوزش یا تیر کشیدن، ضعف بازوها یا پاها، فلج ناقص (پاراپارزی)، دشواری در خوابیدن.
این فیزیوتراپیست عنوان کرد: حدود ۲۵درصد از مبتلایان به روماتیسم مفصلی با پیشرفت بیماری دچار توده‌های کوچکی از بافت در زیر پوست می‌شوند که ندول‌های روماتیسمی نام داشته و اندازه‌های متفاوتی دارند. معمولاً این برآمدگی‌ها دردناک نیستند.
وی اشاره کرد: روماتیسم مفصلی میتواند باعث ایجاد آرتروز در مفصل و نیاز به تعویض مفصل را در حالت‌های حاد ایجاد کند، جراحی تعویض مفصل مچ پا میتواند مثالی برای این موضوع باشد.
دکتر مرزبان توضیح داد: علت روماتیسم مفصلی حمله کردن سیستم ایمنی به لایه داخلی غشاء مفصل یا غشاء سینوویال (لایه غشاهای پیرامون مفصل) است. التهاب حاصله غشاء سینوویال را ضخیم می‌کند و در نهایت غضروف و استخوان درون مفصل را از بین می‌برد. تاندون‌ها و رباط‌های (لیگامان‌ها) نگهدارنده مفاصل در کنار یکدیگر، ضعیف و کشیده می‌شوند و به تدریج مفصل شکل طبیعی و نظم خود را از دست می‌دهد. پزشکان اطلاعی از علت شروع این فرآیند ندارند، هر چند ظاهراً مولفه ژنتیکی بی‌تأثیر نیست.
این فیزیوتراپیست ابراز داشت: اگرچه ژن‌ها واقعاً باعث بروز رماتیسم مفصلی نمی‌شوند، با این حال فرد را در برابر عامل‌های محیطی آغازکننده بیماری (مانند عفونت ناشی از باکتری‌ها و ویروس‌های خاص) آسیب‌پذیرتر می‌سازند.
وی گفت: عامل‌های افزایش‌دهنده احتمال ابتلا به روماتیسم مفصلی عبارتند از جنسیت زیرا زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به روماتیسم مفصلی قرار دارند و سن ابتلا به روماتیسم مفصلی مختص گروه سنی خاصی نیست، اما عموماً در سنین ۴۰ تا ۶۰ سالگی بروز می‌یابد و چنانچه یکی از اعضاء خانواده به این بیماری مبتلا باشد، احتمال ابتلا دیگر وابستگان نیز بیشتر است.
دکتر مرزبان ادامه داد: روماتیسم مفصلی می‌تواند باعث التهاب مفاصل شود که این باعث کاهش توانایی فرد در انجام فعالیت‌های روزانه‌اش می‌شود. روماتیسم مفصلی، در صورت‌عدم درمان روماتیسم مچ پا، بدتر شده و مفاصل را تخریب می‌کند.
این فیزیوتراپیست توضیح داد: بعضی از تاثیرات روماتیسم مفصلی که پس از آغاز بیماری بروز می‌کنند عبارتند از تاندون‌ها ملتهب شده و ممکن است پاره شوند. تورم، علاوه بر تخریب استخوان و غضروف مفاصل، به رباط‌های نگه دارنده مفاصل نیز آسیب زده یا آن‌ها را تخریب می‌کند. فرسایش استخوان‌های مفصل باعث درد و بدشکلی اندام‌ها می‌شود.
وی توصیه کرد: اگر در چند مفصل از دو طرف بدنتان دچار ناراحتی و تورم مداوم هستید، به یک پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان زود هنگام به کاهش سرعت پیشرفت این بیماری کمک می‌کند.

انتهای پیام