صرع مقاوم به درمان را چگونه کنترل کنیم؟

آفتاب یزد– نجمه حمزه نیا: بیماری صرع یکی از بیماری‌های رایج مغزی است که حدود 1 تا 2 درصد جامعه را در بر می‌گیرد و در ایران نزدیک به 2 میلیون نفر
از این بیماری رنج می‌برند. این بیماری از حدود 10 هزار سال پیش وجود داشته و در دوران گذشته این بیماری را به نیروهای ماورایی (جن، شیاطین و …) نسبت می‌دادند. شیوه‌های درمانی متعددی برای بیماری صرع وجود دارد که رایج‌ترین آن دارو درمانی است. صرع و تشنج مقاوم به درمان نوع خاصی از صرع است که در آن بیمار با وجود مصرف دو داروی ضد صرع نمی‌تواند کنترل حملات صرع خود را به دست آورد و راه دیگری که جراحی است را باید انتخاب کنند تا دچار مشکلات جدی نشوند لذا با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد در اینباره با دکتر محمد صمدیان، جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات و دکتر مهران مرادی، جراح مغز واعصاب وستون فقرات گفتگو کرده است.
دکتر صمدیان در این باره می‌گوید: گاهی اوقات علی‌رغم بهترین تلاش‌ها و درمان‌های مختلفی که برای افراد مبتلا به صرع دسترس است، تشنج کنترل نمی‌شود. اولین قدم این است که بیمار برای ارزیابی مجدد تشخیص و درمان دارویی با پزشک خود صحبت کند. در چنین مواردی اصطلاحا گفته می‌شود که بیماری صرع مقاوم به درمان یا دارو شده است. وی بیان کرد: اگر تشنج در یک ناحیه از مغز شروع شود و بتوان آن ناحیه را با خیال راحت برداشت می‌توان گفت که جراحی صرع مقاوم به درمان، یک گزینه معقول برای افراد مبتلا به صرع مقاوم به درمان است. این جراح مغز واعصاب وستون فقرات اظهار کرد: میزان موفقیت دقیق‌تر بیماری صرع به علت و محل تشنج بستگی دارد؛ اما به‌ طور کلی ایمنی جراحی صرع مقاوم به درمان بالا است و تنها در حدود ۱ مورد از هر ۵۰ جراحی، ممکن است دچار عوارض جدی شود.وی در پاسخ به این پرسش که "جراحی صرع مقاوم به درمان برای چه کسانی مناسب است "، مطرح کرد: داروها صرع، اغلب تشنج‌ها را کاملاً کنترل می‌کنند یا به میزان قابل‌توجهی آن را کاهش می‌دهند. با این‌وجود، بیماران مبتلا به صرع مقاوم به دارو وجود دارند که حداقل دو دارو را با حداکثر دوز آزمایش کرده‌اند، بدون اینکه هیچ سودی یا اثری از دارو ببینند که در این صورت به احتمال زیاد بیمار نیازمند جراحی صرع مقاوم به درمان است. دکتر صمدیان افزود: مورد دیگر شامل آنهایی است که بیماری صرع آنها در یک نقطه به‌ وضوح قابل ‌شناسایی از قشر مغز منشأ می‌گیر د. تشنج‌های صرع به دلیل تخلیه الکتریکی غیرطبیعی و طولانی نورون‌ها هستند. در این مورد نیز بیماری تحت جراحی قرار می‌‎گیرد.
>صرع مقاوم به درمان همیشه در برابر درمان‌های مرتبط با
دارو مقاوم نمی‌ماند
این جراح مغز واعصاب وستون فقرات تشریح کرد: صرع مقاوم به درمان همیشه در برابر درمان‌های مرتبط با دارو مقاوم نمی‌ماند. افراد ممکن است بتوانند عوامل تشدید‌کننده یا شیوه زندگی خود را برای کمک به کنترل تشنج تغییر دهند. حتی در صورت عدم وجود درمان‌های خاص یا تغییرات زندگی، امیدی برای بهبود وجود دارد و همانطور که گفته شد، می‌توان از جراحی صرع مقاوم به درمان کمک گرفت.وی متذکر شد: علی‌رغم امید به بهبود برخی افراد مبتلا به صرع در طول زمان، باید به یاد داشته باشیم که تشنج‌های کنترل نشده مشکلات دیگری را به همراه دارد. افرادی که با تشنج‌های فعال زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض خطر تصادف، آسیب، مشکلات شناختی، اختلالات خلقی، مشکلات اجتماعی، بیکاری و غیره هستند. درک علل و جدیت صرع کنترل نشده ممکن است به افراد کمک کند تا دراسرع‌وقت کمک مناسب را دریافت کنند.
دکتر صمدیان ابراز داشت: سایر عواقب منفی جدی که صرع مقاوم به درمان ایجاد می‌کند عبارت‌اند از مشکلات یادگیری و رشد در کودکان، تشنج‌های مقاوم به دارو که در اوایل زندگی شروع می‌شوند با نرخ بالای مشکلات یادگیری و ناتوانی ذهنی همراه است، افزایش خطر مرگ ناگهانی و غیرمنتظره، افزایش خطر مشکلات عاطفی و رفتاری، نتایج شغلی ضعیف‌تر و افزایش خطر عوارض جانبی داروهای ضد تشنج متعدد.
این جراح مغز واعصاب وستون فقرات می‌گوید: به طور کلی تشنج به چهار دلیل عمده قابل ‌کنترل نیست که شامل تشخیص اشتباه است و اصلاً علت تشنج صرع نیست، شیوه درمان اشتباه است، علی‌رغم تلاش برای بهترین درمان، عوامل محرک یا شیوه زندگی ممکن است بر کنترل تشنج تأثیر بگذارند البته تشنج‌هایی که به‌ درستی تشخیص‌داده ‌شده‌اند، گاهی حتی به بهترین درمان پزشکی هم پاسخ نمی‌دهند.وی خاطرنشان کرد: همه تشنج‌های کنترل نشده مقاوم به درمان در نظر گرفته نمی‌شوند به طور مثال اگر تشخیص تصحیح شود و تشنج‌ها را بتوان با درمان دیگری تحت کنترل درآورد، آن‌گاه آن‌ها مقاوم در نظر گرفته نمی‌شوند.دکترصمدیان افزود: اگر بتوان از محرک‌های عوامل سبک زندگی اجتناب کرد یا آن‌ها را اصلاح کرد که از تشنج‌های ناگهانی جلوگیری می‌کند، ممکن است درمان دارویی بهتر عمل کند لذا فردی در این وضعیت مقاوم به دارو در نظر گرفته نمی‌شود اما ممکن است آزمایش‌های دارویی متفاوتی در نظر گرفته شود و درمان‌های غیردارویی برای کمک به کنترل تشنج در نظر گرفته شود.این متخصص در پاسخ به این پرسش که "از کجا بفهمیم نیازمند جراحی صرع مقاوم به درمان هستیم "، عنوان کرد: گاهی اوقات می‌توان مشکل صرع را از طریق یک ارزیابی ساده سرپایی تعریف کرد. مواردی از صرع وجود دارد که قبلاً از طریق تشدید مغناطیسی و با تجزیه ‌وتحلیل ردیابی (الکتروانسفالوگرام) می‌توان آن را کاندیدای عمل جراحی در نظر گرفت.
وی ادامه داد: در موقعیت‌های نامشخص، واحدهایی وجود دارند که توانایی بستری کردن کودک مبتلا به صرع و نظارت طولانی‌مدت را دارند، یعنی نظارت مستمر از طریق نوار مغز و دوربین فیلم‌برداری برای ثبت علائمی که کودک در طول بحران دارد لذا به‌این‌ترتیب می‌توان صرع را چارچوب‌بندی کرد و یک درمان جراحی احتمالی را پیشنهاد کرد. دکترصمدیان اذعان داشت: جراحی صرع مقاوم به درمان شامل برداشتن ناحیه‌ای از مغز است که تشنج از آن منشاء می‌گیرد (البته به شرطی که این ناحیه یک عملکرد عصبی اولیه مانند حرکت، بینایی یا زبان را انجام ندهد). بیمارانی که بیشتر اوقات تحت این عمل قرار می‌گیرند، پاسخ بسیار خوبی به عمل دارند و می‌توانند درمان دارویی را به طور کامل متوقف کنند زیرا بهبود می‌یابند یا آن را به‌ شدت کاهش می‌دهند.این جراح مغز واعصاب وستون فقرات تصریح کرد: اگر فردی تشنج‌های مقاوم به دارو داشته باشد، باید فوراً توسط یک پزشک متخصص بررسی شود تا تأیید شود که واقعاً صرع دارد. برای اطمینان از اینکه نوع صرع و تشنج آنها به‌ درستی تشخیص‌ داده‌ شده واز داروهای مناسب استفاده می‌شود و ارزیابی اینکه آیا بهترین درمان برای نوع زمینه‌ای صرع آنها وجود دارد یا خیر صورت گیرد.
وی گفت: جراحی صرع مقاوم به دارو یک گزینه مناسب و ایمن برای درمان این مورد است. انواع جراحی صرع مقاوم به درمان عبارتند از جراحی صرع رزکتیو، همیسفرکتومی یا نیمکره برداری، کالوسوتومی. دکترصمدیان تشریح کرد: جراحی صرع رزکتیو یا همان جراحی صرع مقاوم به درمان، شامل برداشتن ناحیه‌ای از مغز است که باعث تشنج می‌شود. بااین‌حال، برای اینکه یک بیمار کاندیدای مناسبی برای جراحی باشد، برخی شرایط باید رعایت شود. این جراح مغز واعصاب وستون فقرات می‌گوید: ناحیه‌ای از مغز که منشأ تشنج است به‌ وضوح مشخص است.آن ناحیه از مغز را می‌توان با جراحی به طور ایمن از بین برد. به‌عبارت‌دیگر، اگر خطر بیشتر از “خطر حداقل” باشد، بیمار کاندیدا نیست.احتمال دستیابی به آزادی تشنج با جراحی صرع بسته به ساختارهای مغز درگیر متفاوت است. وی اظهار کرد: جراحی رزکتیو انواع مختلفی دارد که بر اساس محل درگیری استفاده می‌شوند. دراین ‌بین جراحی لوبکتومی لوب گیجگاهی، شایع‌ترین است. این روش موفق‌ترین شکل جراحی صرع مقاوم به درمان است و معمولاً باعث کاهش تعداد تشنج‌های بیمار می‌شود. همچنین ریسک آسیب دائمی مغز در اثر صرع را به حداقل می‌رساند. دکترصمدیان اشاره کرد: امروزه در موارد مناسب از روش‌های جدیدتر و کم تهاجمی در محل جراحی رزکتیو استفاده می‌شود. اینها شامل استفاده از لیزر است که در آن یک کاوشگر لیزری ناحیه‌ای از مغز را می‌سوزاند که باعث تشنج می‌شود. بااین‌حال، این تکنیک‌های جدید ممکن است برای همه کاندیدهای جراحی رزکتیو کارایی نداشته باشند.
این جراح مغز واعصاب وستون فقرات عنوان کرد: "همیسفرکتومی" یا نیمکره‌برداری نیز یک روش جراحی صرع مقاوم به درمان است که عمدتاً بر روی کودکان انجام می‌شود زیرا مغز آنها انعطاف‌ پذیری بیشتری دارد و به همین دلیل، نیمکره مغز سالم می‌تواند بسیاری از عملکردهایی را که نیمکره برداشته شده انجام می‌داد، انجام دهد.وی توضیح داد: نیمکره‌برداری یک روش جراحی است که توسط آن اختلالات مختلف تشنج درمان می‌شود. زمانی استفاده می‌شود که آسیب ‌شناسی‌ها به‌اندازه کافی به سایر درمان‌های کمتر تهاجمی پاسخ نمی‌دهند.دکترصمدیان بیان کرد: در حال حاضر، همیسفرکتومی سنتی اغلب با روش عملکردی جایگزین می‌شود که یک عمل بسیار دقیق‌تر و کمتر تهاجمی است. میزان موفقیت بسیار بیشتر از گذشته است.این جراح مغز واعصاب وستون فقرات اضافه کرد: این جراحی شامل خارج‌کردن یکی از دو نیمکره مغزی است. گاهی اوقات نیمکره چپ برداشته می‌شود، درحالی‌که در موارد دیگر نیمکره راست برداشته می‌شود. این عمل عمدتاً بر روی کودکان ۵ تا ۱۰ ساله انجام می‌شود.این نوع مداخله بیش از هر چیز به‌عنوان یک درمان ضد تشنج استفاده می‌شود. با این‌وجود، می‌توان آن را برای بیماران خاص با نقص عصبی و به طور استثنایی در موارد آسیب شدید به سر نیز توصیه کرد.
وی ابراز داشت: کالوسوتومی تکنیکی است که هدف آن برش دادن جسم پینه‌ای به‌منظور جداسازی دو نیمکره مغز است. هدف آن جلوگیری از گسترش صرع به نیمکره سالم مغز است.این روش شامل بریدن دو سوم قدامی یا تمام جسم پینه‌ای در محور طولی است، بنابراین قطع‌شدن مسیرهای اصلی انتشار بین نیمکره‌ای را تضمین می‌کند. دکترصمدیان تشریح کرد: پس از جراحی صرع مقاوم به درمان، بیمار معمولاً ۲۴ ساعت را در بخش ریکاوری می‌گذراند. سپس او را به بخش جراحی مغز و اعصاب منتقل می‌کنند و در آنجا با ام‌آر‌آی بعد از عمل کنترل کامل انجام می‌شود. یک هفته پس از جراحی، می‌توان بخیه‌ها را برداشت و درصورتی‌که همه چیز خوب بود، بیمار را ترخیص کرد.
این جراح مغز واعصاب وستون فقرات گفت: برای چکاپ روند بهبود، بیماران مبتلا به صرع مقاوم به درمان باید حداقل سالی یک‌بار به پزشک خود مراجعه کنند تا بررسی‌های پزشکی، آزمایش‌های روان‌شناختی و اندازه‌گیری‌های لازم را انجام دهند. اگر همه چیز خوب پیش برود، متخصص به‌تدریج دوز داروها را کاهش می‌دهد تا زمانی که آنها به حداقل برسند یا مصرف آنها را به طور کامل متوقف کنند.
>جراحی صرع اولین خط درمان در بیماری صرع نیست
در ادامه نیز دکترمرادی در اینباره خاطرنشان کرد: جراحی صرع روشی است که یک قسمت از مغز که باعث بروز صرع می‌شود برداشته خواهد شد یا آن که پزشک به تغییر آن قسمت می‌‌پردازد. انجام جراحی صرع زمانی به یک روش سودمند تبدیل می‌شود که این اختلال همیشه در یک بخش واحد از مغز به وجود بیاید. وی مطرح کرد: جراحی صرع اولین خط درمان در بیماری صرع نیست اما زمانی انجام این نوع جراحی پیشنهاد می‌‌شود که حداقل مصرف دو دارو در درمان صرع با شکست مواجه شده باشد و مشکل بیمار کنترل نشده باشد. پزشک قبل از تصمیم‌گیری برای انجام جراحی صرع درخواست انجام ارزیابی‌های خاصی را می‌دهد تا بتواند به این نتیجه برسد که آیا فرد می‌تواند متقاضی مناسبی برای جراحی باشد یا خیر و اینکه نحوه انجام جراحی باید به چه صورت باشد. این جراح مغز واعصاب وستون فقرات تشریح کرد: در مواردی که مصرف داروها نتواند به کنترل تشنج کمک کند انجام عمل جراحی پیشنهاد خواهد شد. تشنج اختلالی است که تحت عنوان صرع مقاوم به دارو شناخته می‌شود. هدف از انجام جراحی صرع رفع تشنج یا کاهش شدت آن به کمک دارو یا بدون نیاز به مصرف آن است. وی تصریح کرد: تشنج حاصل از صرع می‌تواند به علت فعالیت غیرعادی تعدادی از سلول‌های مغز به وجود بیاید. به طور کلی نوع جراحی به محل نورون‌هایی که باعث تحریک تشنج می‌‌شوند و سن بیمار بستگی دارد. دکتر مرادی بیان کرد: رایج‌ترین نوع جراحی صرع روشی است که در آن جراح بخش کوچکی از بافت مغز را برمی‌دارد. جراح اقدام به برداشتن آن قسمت از بافت مغز می‌کند که باعث بروز تشنج می‌‌شوند. معمولا نقاطی که پزشک در انواع جراحی‌های مغز اقدام به برداشتن آن‌ها می‌‌کند شامل محل بروز تومور، آسیب دیدگی مغز یا بروز هرگونه بد شکلی در آن است.
این جراح مغز واعصاب وستون فقرات تصریح کرد: دراکثر مواقع این نوع عمل جراحی روی یکی از لوب‌های گیجگاهی انجام می‌‌شود. لوب گیجگاهی قسمتی است که وظیفه کنترل حافظه دیداری، عواطف و احساسات و درک زبان را بر عهده دارد.وی ادامه داد: گرما درمانی بینابینی القا شده توسط لیزر یکی از روش‌های کم تهاجمی جراحی است که از لیزر برای هدف قرار دادن و تخریب بخش کوچکی از بافت مغز استفاده می‌شود. پزشک برای انجام این روش از اسکن‌ام ‌آر‌ای استفاده می‌نماید. دکتر مرادی توضیح داد: تحریک عمیق بافت مغز روشی است که در آن جراح یک الکترود را به طور دائمی درون بافت عمیق مغز می‌کارد تا به آزاد کردن آن دسته از سیگنال‌های الکتریکی که باعث فعال شدن سلول‌های عامل تشنج می‌‌شوند کمک کند. این نوع جراحی نیز توسط اسکن‌ام آر‌ای انجام می‌شود. ژنراتوری که وظیفه ارسال امواج الکتریکی را برعهده دارد در قفسه سینه قرار داده می‌شود. این جراح مغز واعصاب وستون فقرات ابراز کرد: در یکی دیگر از روش‌های جراحی دیگر یک مجموعه از اعصابی که سمت راست و چپ مغز را به هم متصل می‌کند تحت درمان قرار می‌گیرد. معمولا از این روش برای درمان کودکانی استفاده می‌‌شود که دچار فعالیت غیر عادی مغز هستند و این فعالیت از یک سمت تا سمت دیگر مغز ادامه پیدا می‌کند.
وی اشاره کرد: همیسفرکتومی نیز ‌روشی است که در آن یک بخش از مواد خاکستری مغز برداشته می‌شود. معمولاً از این روش برای نجات کودکان استفاده می‌شود که دچار تشنج هستند و این اختلال از نقاط مختلف در یک نیمکره از مغز به وجود می‌آید. به طور کلی اختلال در اوایل دوران طفولیت یا در هنگام تولد خود را نشان می‌دهد.
دکتر مرادی مطرح کرد: نیم کره‌برداری عملکردی نیز یکی دیگر از روش‌های جراحی است که عمدتاً در کودکان انجام می‌شود و جراح بدون برداشتن بافت مغز به قطع کردن ارتباطات آن با سیستم عصبی بدن می‌پردازد. این جراح مغز واعصاب وستون فقرات توضیح داد: پزشکان برای تعیین اینکه آیا شما متقاضی مناسبی برای جراحی صرع هستید یا خیر درخواست انجام آزمایشات مختلف را خواهند داد، محل مناسب برای انجام عمل جراحی را مشخص می‌کنند و به طور دقیق نحوه عملکرد صحیح آن قسمت از بخش مغز را بررسی می‌نمایند. برخی از این آزمایشات به صورت سرپایی انجام می‌شود و حال آن که برای انجام برخی دیگر باید در بیمارستان بستری شوید.وی بیان کرد: برخی روش‌ها در زمره آزمایشات استانداردی هستند که از آنها برای تعیین محل فعالیت غیرعادی مغز استفاده می‌شود که عبارتند ازگرفتن نوار مغز، نوار مغز ویدیویی و اسکن‌ام آر آی.دکتر مرادی می‌گوید: ممکن است اعضای تیم جراحی از شما درخواست انجام آزمایشات بیشتری را برای تعیین محل و منبع بروز تشنج و توصیف ماهیت فعالیت غیر طبیعی مغز را نمایند به طور مثال در صورتی که تست نوار مغز نتواند محل بروز تشنج را مشخص کند ممکن است پزشک درخواست انجام نوار مغز بررسی‌کننده را بدهد و الکترودها به کمک جراحی روی پوست سر شما نصب شوند. در این روش جراح الکترودها را روی سطح مغز یا نقاط عمیق‌تر درون بافت مغز قرار می‌دهد این روش زمانی انجام می‌شود که شما کاملاً بیهوش هستید.
این جراح مغز واعصاب وستون فقرات اظهارکرد: کاشت الکترودها روی مغز یا روی آن برای انجام نوار مغز ویدیویی ضروری است. پس از عمل جراحی داده‌های ویدیویی و نوار مغز ویدیویی در زمان بستری شدن شما در بیمارستان ثبت می‌شود در این حالت شما بیدار هستید اما به شما داروی ضد صرع داده نخواهد شد. وی بیان کرد: مقطع نگاری با نشر پوزیترون نیز یک روش عکسبرداری تخصصی است و از آن برای ارزیابی عملکرد مغز در شرایطی که شما دچار تشنج نشده‌اید استفاده می‌شود. از این تصاویر به تنهایی یا در کنار داده‌های حاصل از اسکن‌ام آر‌ای برای شناسایی منبع تشنج استفاده می‌شود.دکتر مرادی ادامه داد: مقطع نگاری کامپیوتری تک فوتونی نیز روشی است که از آن برای اندازه‌گیری جریان خون در مغز در هنگام بروز تشنج استفاده می‌شود. معمولاً جریان خون در نقاطی از مغز که در بروز تشنج نقش دارد، بیشتر است. برای انجام این نوع تست شما باید در بیمارستان بستری شوید. این جراح مغز واعصاب وستون فقرات خاطرنشان کرد: پزشک بر اساس محلی که قرار است تحت عمل جراحی قرار بگیرد از آزمایشات متعددی برای تعیین دقیق آن دسته از نقاط مغز که وظیفه کنترل زبان، عملکرد حسی، مهارت‌های حرکتی، و عملکردهای حیاتی بدن را برعهده دارند، استفاده می‌کند. این اطلاعات می‌توانند به جراح برای حفظ عملکرد بخش قابل توجهی از مغز در جراحی و خارج کردن بخشی از بافت مغز یا تغییر آن کمک بسیار زیادی نماید این آزمایشات شامل‌ام آر‌ای مخصوص عملکرد مغز، آزمایش وادا و تهیه نقشه مغز.وی اشاره کرد که تست روانشناسی عصب شناختی نیز برای ارزیابی مهارت‌های کلامی و یادگیری غیر کلامی و بررسی عملکرد حافظه استفاده می‌‌شود. این آزمایشات می‌‌تواند اطلاعات بیشتری را در خصوص نقاطی از مغز که باعث بروز تشنج می‌شوند در اختیار پزشک قرار دهد و همچنین یک مبنای اصولی را برای ارزیابی عملکرد مغز پس از جراحی ارائه خواهد داد.
دکتر مرادی تصریح کرد: قبل از انجام عمل جراحی جهت درمان صرع مقاوم به درمان به منظور جلوگیری از بروز عفونت باید موهای موضعی که قرار است تحت جراحی قرار بگیرد کوتاه شود یا به طور کامل شیو گردد تا برای عمل آماده شود. به بیمار سرم وصل می‌شود تا مایعات، داروهای بیهوشی و سایر داروهای لازم در حین جراحی است از طریق رگ وارد بدن بیمار شود. این جراح مغز واعصاب وستون فقرات تشریح کرد: در حین جراحی جهت درمان صرع مقاوم به درمان درسطح ضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن به طور منظم بررسی می‌شود. در هنگام انجام عمل جراحی برای تعیین محل دقیق آن قسمت از مغز که در بروز تشنج نقش دارد از نوار مغز استفاده می‌‌گردد و امواج مغزی بیمار ثبت و بررسی شود. معمولاً جراحی صرع تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و بیمار هیچ چیزی را احساس نخواهد کرد. وی افزود: در برخی موارد نادر ممکن است پزشک بیمار را به هوش بیاورد تا به اعضای تیم درمان برای شناسایی نقاطی که وظیفه حرکات بدن و کنترل زبان را برعهده دارند کمک کند. در این موارد به بیمار برای کنترل درد داروی مسکن داده خواهد شد. برای انجام عمل جراحی پزشک یک برش کوچک را در جمجمه بیمار به وجود می‌آورد که این مسئله به نوع جراحی بستگی دارد. دکتر مرادی اظهار کرد: پس از اتمام جراحی جهت درمان صرع مقاوم به درمان نیز استخوان سر جای خود قرار داده می‌شود و جمجمه بیمار بسته می‌‌شود تا فرآیند بهبود به طور کامل انجام گردد.
این جراح مغز واعصاب وستون فقرات درپاسخ به این پرسش که "مراقبت‌های پس از جراحی صرع شامل چه مواردی است"، گفت: پس از جراحی بیمار در بخش مراقبت‌های ویژه بستری می‌شود و تا زمان به هوش آمدن تحت نظر قرار خواهد گرفت. به طور کلی بیمار باید یک شب پس از جراحی تحت مراقبت دقیق باشد تا در صورت بروز هر گونه مشکلی فورا تحت درمان‌های لازم قرار بگیرد. معمولاً در اکثر موارد پس از جراحی بیمار حدود ۳ تا ۴ روز در بیمارستان بستری خواهد شد. پس از آن که بیمار به هوش آمد سر او متورم و دردناک است و در این حالت حداقل به مدت چند روز به بیمار داروی مسکن قوی داده می‌شود تا درد او کمی تسکین پیدا کند.وی ادامه داد: قرار دادن کمپرس یخ روی سر می‌تواند به بهبود درد بیمار کمک کند. در اکثر موارد تورم و درد ناشی از جراحی طی مدت چند هفته از بین می‌رود. به احتمال زیاد بیمار نمی‌‌تواند طی مدت یک تا سه ماه به محل کار خود برگردد. بیمار باید تا چند هفته پس از جراحی صرع در منزل استراحت کند سپس به تدریج سطح فعالیت‌های خود را افزایش دهد. معمولا پس از جراحی صرع بیمار به برنامه توانبخشی نیاز خواهد داشت.
دکتر مرادی عنوان کرد: نتایج حاصل از جراحی صرع با توجه به نوع جراحی انجام شده متفاوت خواهد بود اما به طور کلی می‌توان پس از جراحی به کنترل صرع پرداخت. در رایج‌ترین روشی که برای جراحی صرع مورد استفاده قرار می‌گیرد و شامل برداشتن بخشی از بافت لب گیجگاهی است معمولاً حدود دو سوم از بیماران دیگر دچار تشنج نخواهند شد. این جراح مغز واعصاب وستون فقرات اظهار کرد: تحقیقات نشان داده است در صورتی که بیمار در یک سال اول پس از جراحی لوب گیجگاهی و مصرف دقیق داروهای خود دچار تشنج نشده باشد می‌توان گفت که حدود ۸۷ تا ۹۰ درصد تا دو سال آینده نیز دچار تشنج نمی‌شود و در صورتی که بیمار در پنج سال دوم نیز دچار تشنج نشده باشد به احتمال ۹۵ درصد تا سال پنجم پس از جراحی نیز دچار تشنج نخواهد شد و در صورتی که بیمار در سال پنجم دچار تشنج نشده باشد به احتمال ۸۲ درصد تا سال دهم نیز دچار تشنج نمی‌‌شود. وی افزود: در صورتی که بیمار حداقل به مدت یک سال پس از جراحی لوب گیجگاهی دچار تشنج نشده باشد ممکن است پزشک مصرف داروهای ضد صرع را کاهش دهد و در نهایت به طور کامل مصرف آنها را قطع نماید. اکثر افرادی که پس از قطع مصرف داروهای ضد صرع دچار تشنج می‌‌شوند با مصرف مجدد داروهای خود دیگر تشنج نخواهند کرد. دکتر مرادی بیان کرد: نقاط مختلف مغز وظیفه انجام امور مختلف را برعهده دارند به همین دلیل خطرات و عوارض جراحی به نوع جراحی و محلی که تحت جراحی قرار می‌گیرد بستگی دارد. اعضای تیم پزشکی به بیمار برای شناسایی عوارض حاصل از جراحی صرع و روش‌هایی که برای کاهش خطر عوارض حاصل از جراحی به کار می‌روند کمک می‌کنند. این جراح مغز واعصاب وستون فقرات گفت: عوارض جانبی و خطرات جراحی صرع عبارتند از مشکلات مربوط به حافظه و زبان که می‌‌تواند بر توانایی فرد برای درک و کاربرد زبان تاثیر بگذارد، مشکلات بینایی که میدان دید هر دو چشم را تحت تاثیر قرار می‌دهد،افسردگی و سایر تغییرات خلق و خو،سردرد و سکته.

انتهای پیام