آموزش و پرورش قبل از امتحانات: امکان لورفتن سوالات را به صفر رسانده‌ایم
- شناسه: 11260
- دوشنبه 1 خرداد 1402
- انتشار در صفحه ۴ | سیاسی
آموزش و پرورش حین امتحانات: هیچ وقت ادعا نکردیم انتشار سوالات را به صفر برسانیم
آفتاب یزد - یگانه شوق الشعراء: امتحانات نهایی دانش‌آموزان پایه دوازدهم و همچنین متقاضیان ایجاد سابقه تحصیلی و ترمیم نمره از روز یکشنبه، سی و یکم اردیبهشت ماه آغاز شد و تا ۲۵خردادماه ادامه دارد. این امتحانات به دلیل تاثیر ۴۰ درصدی در سوابق کنکور برای دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان از اهمیت زیادی برخوردار است. طبق مصوبات ۸۴۳.۸۵۵ و ۸۶۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی، سهم سوابق تحصیلی در کنکور سراسری در سال ۱۴۰۲ به‌صورت ۴۰درصد قطعی، سال آینده ۵۰ درصد و تا سال ۱۴۰۵ به ۶۰درصد
خواهد رسید.
قبل از شروع امتحانات نهایی وزارت آموزش و پرورش طی اطلاعیه‌ای دستورالعمل نحوه برگزاری امتحانات دانش‌آموزان را ابلاغ کرد. در این اطلاعیه اعلام شد که افراد امین و مسلط به موضوع تدریس و آزمون، برای طراحی سوالات، انتخاب شده‌اند و طراحی تمام سوالات چه آزمون‌های داخلی و چه خارجی در فضای قرنطینه کامل انجام می‌شود. بعد از طراحی سوالات، سوالات رمزنگاری شده و یک روز قبل از آزمون برای روسای حوزه‌های برگزاری امتحانات ارسال می‌شود. امنیت رمزنگاری‌ها بسیار بالاست و قفل این رمزها به هیچ عنوان قابل بازگشایی نیست مگر با رمز اصلی. تکثیر سوالات در روز برگزاری امتحانات نیز در اتاق قرنطینه پس از دریافت رمز انجام می‌شود. با این سازوکار امکان لورفتن سوالات امتحانات نهایی را به صفر رسانده‌ایم. این اطمینان را به خانواده‌ها می‌دهم که به هیچ عنوان امکان لو رفتن سوالات وجود ندارد. بر اساس تکلیفی که طبق مصوبات به آموزش و پرورش شده، راه حل جدی برای رفع این مشکل، تصحیح الکترونیکی بود که از خرداد پارسال به صورت آزمایشی برای حوزه‌های خارج از کشور و از دی‌ماه برای یک حوزه در هر استان انجام شد و از خرداد امسال، تصحیح دستی برگه‌ها به کلی جمع می‌شود و تصحیح برگه‌های امتحانات نهایی در کل کشور به صورت الکترونیکی انجام خواهد شد. در تصحیح الکترونیکی، مصحح دوم، نظرات مصحح اول را نمی‌بیند و اگر اختلاف نظری بین مصحح اول و دوم وجود داشته باشد به مصحح سوم ارجاع داده می‌شود. همچنین سه نوبت، راهنمای تصحیح به سوالات ارسال می‌شود و برای مصححینی ابلاغ صادر می‌شود که مورد تایید گروه‌های آموزشی باشند. همچنین جمع نمره هر صفحه را سامانه انجام می‌دهد و نمره نهایی را هم سامانه، جمع و ثبت می‌کند. در ادامه این اطلاعیه آمده است به همه دستگاه‌ها تکلیف شده است که همکاری لازم را برای برگزاری آزمون‌های نهایی با وزارت آموزش و پرورش داشته باشند. تامین امنیت امتحانات نهایی جزو تکالیف شورای امنیت استان‌ها قرار گرفته و در بسیاری استان‌ها جلسات مربوطه برگزار و تقسیم وظایف صورت گرفته‌است. تمام حوزه‌های آزمون به دوربین مدار بسته تجهیز شده‌اند و اگر هنوز حوزه‌ای دوربین نداشته باشد باید این کار را انجام دهند؛ همچنین همه حوزه‌ها به راکت‌های سیگنال‌یاب تجهیز شده‌اند. از دانش‌آموزان می‌خواهیم فریب شبکه‌هایی که به دنبال سودجویی هستند را نخورند. آزمون‌ها تشریحی هستند و دریافت پاسخ تشریحی در حوزه‌هایی که دوربین و سیگنال‌یاب دارند امکان‌پذیر نیست و اگر هم اتفاق بیفتد برگه‌های مشکوک را بازبینی کرده و طبق قانون رسیدگی به تخلفات با افراد برخورد می‌شود. با هرنوع تخلفی با شدت برخورد می‌شود و از دادستان خواسته شده است که شعبه ویژه‌ای برای رسیدگی به جرائم تدارک ببینند و مقدمات لازم فراهم شده است. شبکه‌های امنیتی، فضای مجازی را رصد می‌کنند. صرف همراه داشتن وسیله الکترونیکی و وسیله تقلب، موجب محرومیت از امتحانات همان سال می‌شود و اگر فرد از آن وسیله استفاده یا سوالات را افشا کند یا فرد دیگری را به جای خود به جلسه بفرستد از یک تا ۱۰ سال از تمام آزمون‌ها محروم می‌شود.
علی رغم هشدار‌هایی که در خصوص تقلب در امتحان نهایی داده شد قبل از برگزاری اولین امتحان نهایی در پایه دوازدهم برخی از کانال‌های تلگرامی ادعا کردند که سوالات امتحان نهایی لو رفته است. قرار بود تاثیر امتحانات نهایی در سوابق کنکور افزایش پیدا کند تا از این مسیر تبعیض‌ها کمتر شود و مافیاهای مختلف به سود‌های کمتری دست پیدا کنند. اما به نظر می‌رسد این روش نیز تاثیر کافی نداشته است و همچنان برخی از منابع بیشتری برای موفقیت در آزمون‌ها برخوردارند و این موضوع عدالت آموزشی را در کشور ما بیشتر در معرض خطر قرار می‌دهد. به هر صورت در خصوص لو رفتن سوالات امتحان نهایی آفتاب یزد با کارشناسان آموزشی صحبت کرده است.
> واکنش آموزش و پرورش
رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش به برخی ادعاها در مورد انتشار سوالات آزمون نهایی درس تعلیمات دینی در فضای مجازی واکنش نشان داد و تاکید کرد که همه تدابیر لازم از دوربین مداربسته تا سیگنال‌یاب درنظر گرفته شده تا کسی در داخل جلسه آزمون نتواند پاسخ‌ها را دریافت کند. محسن زارعی در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به پرسشی درباره انتشار سوالات امتحان نهایی درس تعلیمات دینی چند دقیقه بعد از شروع آزمون در برخی کانال‌های تلگرامی اظهار کرد: ما هیچ وقت ادعا نکردیم انتشار سوالات را به صفر برسانیم، چراکه مدیریت فضای مجازی دست ما نیست. شفاف و صریح می‌گوییم که ادعا نداریم انتشار سوالات را به صفر برسانیم. ممکن است کانال‌های سودجو و افرادی با سوءنیت در حوزه‌ها حضور داشته باشند و با هر ابزاری که قابل کشف هم نباشد عکسی بگیرند و منتشر کنند. رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه اما با تدابیر درنظرگرفته شده چون دوربین‌های مدار بسته و سیگنال‌یاب‌ها در حوزه‌های امتحانی همکاران ما تا جایی که بتوانند موضوع را کنترل می‌کنند گفت: هرچند ممکن است باز هم تصویری پخش شده باشد، اما صرف پخش سوال در زمانی که همه شرکت‌کنندگان تحت مراقبت در حال آزمون هستند، مطرح نیست. زارعی ادامه داد: ضمن آنکه آزمون‌ها تشریحی هستند و این خیلی کار مشکلی است که پاسخ‌های سوالات تشریحی را دریافت کنند، آزمون‌ها چهارگزینه‌ای نیست و این کار بسیار سخت است و بروز چنین اتفاقاتی درصد خیلی پایینی هم دارد. اما برای همین درصد پایین و اینکه افرادی بخواهند پاسخ‌ها را دریافت کنند برای ما مسئله است که صورت نگیرد. ما خودمان هم اعلام کردیم ساعت ۸ و نیم صبح سوالات را منتشر می‌کنیم. مسئله ما این است که کسی نتواند داخل حوزه امتحانی پاسخی را دریافت کند. وی راهکارها و تدابیر درنظرگرفته شده را تبیین کرد و گفت: اولا از طریق دستگاه‌های سیگنال‌یاب، موبایل و تبادل پیام از طریق موبایل قابل کشف است. ضمن آنکه مراقبین آموزش دیده هستند و رفتارهای غیرطبیعی را تشخیص می‌دهند. سومین حالت آن است که فرد موفق شود دسترسی پیدا کند. ما بعد از آزمون افراد را براساس سوابق و نمرات مابقی دروس چک کرده و برگه افراد مشکوک را با دقت بیشتری بررسی می‌کنیم. این کار را در امتحانات دی ماه انجام دادیم و با متخلفان برخورد شد.
> از میزان اهمیت آزمون‌ها کاسته شود
محمدرضا نیک نژاد کارشناس آموزشی در این باره به آفتاب یزد گفت: «تا حد زیادی این مسئله تحت تاثیر موضوع عرضه و تقاضایی است که در این شرایط وجود دارد. متاسفانه الان درخواست برای تقلب در آزمون‌ها به دلیل اهمیت زیادی که این امتحانات و کنکور دارند به وجود آمده است. بسیاری از دانش‌آموزان و خانواده‌ها سرنوشت نوجوان را گره خورده به آزمون، کنکور و نمره می‌دانند. ما باید آرام آرام به سمتی برویم که از میزان اهمیت این آزمون‌ها بکاهیم. یعنی به هر حال روش‌های جایگزین در تجربه‌های جهانی در حوزه آموزش وجود دارد و ما از آن تجربیات می‌توانیم استفاده کنیم. برای مثال اهمیت دادن به مهارت‌هایی که آموزش و پرورش باید به دانش‌آموزان منتقل کند نه تکیه صرف بر مدرک و نمره‌ی دانش‌آموزان. این یک مسیر نسبتا بلند مدتی است که ما باید آن را طی کنیم.»
> روش‌های تقلب بسیار پیچیده و غیر قابل کنترل شده است
وی در ادامه گفت: «به نظر می‌آید که مسئولین خیلی نتوانند در زمینه لو رفتن سوال‌ها و تقلب دانش‌آموزان کاری انجام دهند. روش‌های تقلب قبلا سنتی بود و در سر جلسه امتحان عده‌ای ممکن بود تقلب کنند که قابل کنترل بود. اما الان روش‌های تقلب بسیار پیچیده و غیر قابل کنترل شده است. به نظر من تنها راهی که می‌ماند این است که به سمت اهمیت‌زدایی از این آزمون‌ها حرکت کنیم. این کار بر خلاف رویه‌ای است که الان وجود دارد و دنبال می‌شود. کنکور نیز در معرض چنین مشکلاتی قرار دارد، برای مثال گفته می‌شود امسال هم اینترنت در حوزه‌های کنکور قطع می‌شود. اما حوزه‌های امتحانات نهایی در سراسر کشور بسیار زیاد است و دقت را در این زمینه کاهش می‌دهد. از سوی دیگر بخشی از عدالت آموزشی با این مسائل تحت تاثیر قرار می‌گیرد. داستان عدالت آموزشی در کشور ما بسیار گسترده‌ای است و موضوعات زیادی بر آن تاثیر دارند. به نظر می‌آید با شرایط کنونی ما راهی برای کنترل این مشکلات نداشته باشیم. فضای مجازی واقعا فضای بی‌در و پیکری است؛ در همه جای جهان کنترل این فضا بسیار سخت است. اگر در این گستره یک نفر صرفا خواسته یا ناخواسته کار اشتباهی را انجام بدهد تا سوالات لو روند. ما چندین هزار فرد داریم که در برگزاری امتحانات نهایی دخیل هستند. در یک مسیری این سوالات به حوزه‌ها می‌رسد و کافی است در همان چند دقیقه اول برگزاری امتحان دانش‌آموز به بیرون برود. البته این داستان نیز وجود دارد که برخی تمایلی ندارند از میزان اهمیت کنکور و امتحانات نهایی کم شود. زیرا واقعا دست‌های درگیر در این مسئله بسیار زیاد است و تعارض منافع وجود دارد. زیرا پول‌های چند صد میلیاردی در این حوزه جا به جا می‌شود و برای عده‌ای که در این خصوص منافعی دارند قابل چشم پوشی نیست.»
> دسترسی مدارس به سوالات محدود است
در ادامه علی بهشتی نیا از دیگر کارشناسان آموزشی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی آفتاب یزد گفت: «من فکر می‌کنم که ادعای لو رفتن سوالات درست باشد. دسترسی مدارس به سوالات قبل از امتحانات چند دقیقه قبل از امتحانات است. یعنی مدیران و معاونین مدارس چند دقیقه قبل از شروع امتحان به سوالات برای چاپ آن دسترسی دارند. لذا دسترسی مدارس به سوالات امتحانات نهایی محدود است و اگر اتفاقی در این زمینه دارد رخ می‌دهد از بالا است. یعنی کسانی که دسترسی بیشتر و زودتری به این سوالات دارند می‌توانند چنین کاری انجام دهند. این فرضیه وجود دارد که طراحان سوالات چنین اقدامی را انجام دهند اما من بعید می‌دانم که طراح سوالی که خود طراحی می‌کند را منتشر کند. قطعا هدف چنین اتفاقاتی یعنی لو دادن سوالات منافع مالی است؛ یعنی عده‌ای با فروش این سوالات منفعت مالی کسب می‌کنند. دلیل اینکه این راه برای کسب منفعت وجود دارد حساسیت امتحانات برای دانش‌آموزان در آینده تحصیلی آن‌ها است. اگر این حساسیت کمتر شود به تبع آن کسی برای دریافت سوالات قبل از امتحان هزینه‌ای پرداخت نمی‌کند. دانش‌آموزانی که برای این کار هزینه پرداخت می‌کنند به این دلیل این کار را انجام می‌دهند که بتوانند نمره بهتری در امتحان کسب کنند تا آینده تحصیلی آن‌ها تضمین شود. باید این حساسیت‌ها کم شود و این کار مقداری زمان بر است. به عنوان مثال در دوره ابتدایی زمانی که امتحانات از کمی به کیفی تبدیل شد برخی اعتراض کردند. اما در مجموع به نظر من این اتفاق خوبی در دوره ابتدایی بود. اگر این کیفی‌سازی در دوره متوسطه اول و دوم نیز اتفاق می‌افتاد به نظر من اتفاق مثبتی بود. برای حل این موضوع باید رقابت‌های ناسالم در حوزه کنکور از بین برود. اگر یک بار برای همیشه مسئله کنکور حل می‌شد با چنین مسائلی مواجه نمی‌شدیم. باید به سمت کیفی‌سازی آموزش برویم و از نمره گرایی فاصله بگیریم.»
انتهای پیام
