بدعهدی افغانستان و لزوم استفاده از ظرفیت‌های محلی در دیپلماسی آب
- شناسه: 11253
- دوشنبه 1 خرداد 1402
- انتشار در صفحه ۲ | خبر
یک عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایرانیان با اشاره به بدعهدی افغانستان نسبت به معاهده ۱۳۵۱ ایران و افغانستان درباره حق‌آبه هیرمند گفت: ما کماکان متقاضی یک دیپلماسی فعال بین دو کشور هستیم تا اهالی سیستان و بلوچستان در پایین دست این حوزه آبی بتوانند از منافع رودخانه بهره‌مند شوند و به اجبار محل زندگی و استان خود را ترک نکنند. محسن موسوی خوانساری در گفتگو با ایسنا درباره تالاب هیرمند، اهمیت آن و کمبودهایی که در دیپلماسی آب وجود دارد، اظهار کرد: ما معتقدیم دیپلماسی هنوز نیاز به توجه بیشتر و ظرفیت برای بازنگری دارد. ما تمام مسیرهای دیپلماسی را طی نکرده‌ایم. یکی از این مسیرها استفاده از ظرفیت ریش‌سفیدان و بزرگان منطقه سیستان و بلوچستان است که سابقه فامیلی و آشنایی با افراد آن سوی مرزها را دارند و می‌توانند در حل و فصل اختلافات خیلی موثر باشند. سازمان‌های مردم نهاد منطقه نیز در این زمینه می‌توانند نقش قابل توجهی ایفا کنند. وی با تاکید بر اشاره به دوطرفه بودن منافع و ضررها و خسارت‌های خشک شدن تالاب برای دو کشور گفت: خشک شدن رودخانه هیرمند تنها برای ایران خسارت‌بار نیست. متاسفانه در این موضوع اصلا در زمینه‌های اجتماعی فعالیت نشده است و هنوز این مسئله چه در ایران و چه در افغانستان به‌گونه‌ای تعریف نشده که کنشگران محیط زیست و فعالان بخش کشاورزی را به هم نزدیک کند. این عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایرانیان افزود: مسئله دیگری که در دیپلماسی آب باید به آن توجه ویژه شود، استفاده از متخصصان و کارشناسان آب منطقه است بعنوان مثال برخی کارشناسان ساکن در سیستان و بلوچستان به دلیل شباهت‌ها و پیوندهای دینی با دولت افغانستان بهتر می‌توانند با آنان مذاکره کنند، باید از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم. وی با بیان اینکه استفاده از ظرفیت دانشگاهی در دیپلماسی نیز بسیار اهمیت دارد، اظهار کرد: دولت افغانستان و ایران چه در دانشگاه کابل و چه در دانشگاه‌های ایران ظرفیت‌های علمی بسیار خوبی دارند بنابراین دانشگاه‌ها می‌توانند با یکدیگر تبادل علمی داشته باشند و مباحثی که به فایده و ضرر کشورها است را عنوان کنند. این همکاری علمی را باید در میان دو کشور ایجاد می‌کردیم. به گفته موسوی خوانساری سرمایه‌های بسیار زیادی صرف طرح ۴۶ هزار هکتاری سیستان و بلوچستان شده است که این اعتبار می‌توانست صرف ایجاد نیروگاه‌های بادی و خورشیدی در این منطقه و یا ساخت کارخانه‌های کوچک تولید مواد غذایی شود که هم برای اشتغال‌زایی در سیستان و بلوچستان و هم برای افغانستان تاثیرات مثبت داشته باشد. وی با اشاره به لزوم اجرای طرح رویین‌تن‌سازی گفت: این طرح ۶۰ بخش داشت که تمام آن‌ها می‌توانست به اشتغال‌زایی، معیشت سیستان و بلوچستان، صنایع کم‌آب‌بر و... کمک کند و اجرای آن در کل منافعی برای استان سیستان و بلوچستان و حتی افغانستان دارد، این طرح در دولت دوازدهم مطرح شد و امیدوارم در دولت سیزدهم پیگیری شود. این عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایرانیان درباره میزان پایبندی افغانستان به معاهده آبی که سال ۱۳۵۱ میان دو کشور امضا شد، اظهار کرد: طبق این معاهده باید حدود ۲۶ مترمکعب آب در ثانیه به ایران منتقل شود و به‌صورت ماهانه نیز ظرفیت‌هایی تعیین شده است. در مجموع می‌توان گفت حدود ۸۶۰ میلیون متر مکعب آب باید به ایران منتقل شود اما این انتقال آب هرگز همراه با برنامه و به‌صورت منظم نبوده است.
>برای وادار کردن طالبان به تامین حقابه ایران، ۷ میلیون تبعه افغانستانی را
به کشورشان بازگردانیم
نماینده مردم زابل در مجلس با بیان اینکه امروز بیش از ۷ میلیون تبعه افغانستانی در ایران زندگی می‌کنند، گفت: به نظر من یکی از اهرم‌های فشاری که می‌توان در برابر طالبان برای وادار کردن آنان به تامین حقابه ایران از رود هیرمند به کار گرفت، این است که این جمعیت را به افغانستان بازگردانیم. محمد سرگزی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اخطار رئیس جمهور به طالبان برای تامین حقابه ایران از رود هیرمند، اظهار کرد: برخی از وزارتخانه‌ها در کشور ما به واسطه صلاحیت ذاتی خود، مستقیما با هیئت حاکمه افغانستان در ارتباط اند، به عنوان مثال وزارت‌های راه و اقتصاد برای موضوعات مرتبط با گمرکات، وزارت کشور برای موضوع اتباع و وزارت نیرو در حوزه تامین برق، از جمله وزارتخانه‌هایی‌اند که با طالبان در ارتباط هستند. وی افزود: باید تمام این دستگاه‌ها که به صورت جزیره‌ای و بر اساس صلاحیت ذاتی خود عمل می‌کنند، در یک مجموعه بالادستی مانند شورای عالی امنیت ملی در کنار یکدیگر قرار گیرند و برنامه‌ها و سیاست‌های واحدی را طوری تدوین کنند که تمام ارتباطات ایران و افغانستان ناظر بر تامین حقابه ایران از رود هیرمند، انجام شود. نماینده مردم زابل در مجلس با بیان اینکه امروز بیش از ۷ میلیون تبعه افغانستانی در ایران زندگی می‌کنند، عنوان کرد: این افراد مانند مردم ایران، از تمام یارانه‌های آشکار و پنهان بهره‌مند می‌شوند و در بسیاری از مشاغل فعالیت دارند و مردم ما هرگز متعرض آنان نشده‌اند و آنان را پذیرفته‌اند. لذا به نظر من یکی از اهرم‌های فشاری که می‌توان در برابر طالبان برای وادار کردن آنان به تامین حقابه ایران از رود هیرمند به کار گرفت، این است که این جمعیت را به افغانستان بازگردانیم. با این کار بخش عمده‌ای از یارانه‌هایی که تا کنون به اتباع افغانستانی پرداخت می‌شد، به مردم خودمان داده می‌شود و هیئت حاکمه افغانستان باید برای این دست از اتباع خود برنامه‌ریزی کند. سرگزی ادامه داد: همچنین با توجه به اینکه امروز بخش زیادی از نیاز افغانستان به کالاهای خارجی، از مسیر گمرکی و ترانزیتی ایران در حال تامین است، یکی دیگر از اهرم‌های فشار در اختیار ایران، بستن این مسیرها به روی افغانستان است. این‌ها پیشنهادات من به عنوان یکی از نمایندگان مجلس است که بعضا با تعدادی از مسئولین دولتی نیز در میان گذاشته‌ایم و آنان هم تایید کرده‌اند. عضو مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان اضافه کرد: طالبان اعلام می‌کنند که سد کجکی آب ندارد، اما به این بخش از معاهده که ایران را مجاز به بررسی می‌داند، تن نمی‌دهند و صرفا به صدور یک سری بیانیه‌های سیاسی اکتفا می‌کنند، در حالیکه ایران همواره در رابطه با کشورهای همسایه، خصوصا افغانستان حسن همجواری را رعایت کرده است. همین که در جریان حوادث افغانستان، همیشه جمهوری اسلامی ایران از ملت این کشور حمایت کرده و فرزندان آنان را در آغوش خود گرفته، نشان‌دهنده تعامل مثبت ایران با این کشور است. اما امروز ما شاهد این هستیم که طالبان در قبال این میزان محبت جمهوری اسلامی، حاضر نیست حتی حق قانونی ایران از حقابه هیرمند
را تامین کند.
انتهای پیام
