آیا بیماری هیدروسفالی در کودکان قابل درمان است؟

آفتاب یزد- نجمه حمزه نیا: هیدروسفالی که به عنوان آب آوردن مغز نیز شناخته می‌شود یک اختلال در مغز به ویژه در کودکان و دلیل اصلی جراحی مغز در کودکان می‌باشد. هیدروسفالی چنانچه درمان‌‌ نشود، باعث آسیب به مغز می‌گردد و در ‌‌نهایت منجربه از دست دادن قابلیت‌های ذهنی، جسمی و حتی مرگ می‌گردد. با این حال، با تشخیص و درمان به موقع، بیشتر کودکان با موفقیت بهبود می‌یابند لذا با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد در اینباره با دکترمجید کیهانی فرد، متخصص مغز و اعصاب و دکترمحمد عیسایی، جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات و دکتر محمد صمدیان، جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات گفتگو کرده است.دکتر کیهانی فرد در این باره می‌گوید: هیدروسفالی بیماری است که در آن مایع مغزی - نخاعی جمع شده و باعث بزرگی سر می‌شود، این شرایط معمولا در کودکان موجب آسیب مغزی می‌شود و در نتیجه بزرگی سر در نوزادان یا اختلالات حرکتی و کنترلی در بزرگسالان از جمله مواردی هستند که می‌توانند پزشک را به سمت تشخیص بیماری‌ای به نام هیدروسفالی سوق دهند.وی متذکر شد: در واقع یکی از علت‌های اندازه‌گیری دور سر جنین در دوران بارداری هم همین است تا بتوان به وسیله آن هرچه زودتر این بیماری را تشخیص داد. این متخصص مغز و اعصاب اظهار کرد: سه علت عمده برای بروز اختلال هیدروسفالی وجود دارد و هر سه اینها باعث جمع شدن مایع مغزی - نخاعی در بطن‌های مغزی که در عمق مغز قرار دارند و اعمال فشار به سایر بخش‌های مغز می‌شود‌.
> شایع‌ترین عامل هیدروسفالی،
بروز انسداد در مسیر عبور مایع مغزی نخاعی است
وی بیان کرد: اولین و شایع‌ترین عامل هیدروسفالی، بروز انسداد در مسیر عبور مایع مغزی نخاعی است. دومین مورد که معمولا دراثر التهاب بافت مغز اتفاق می‌افتد، جذب ناکافی این مایع بوده و سومین عامل، تولید پیش از اندازه مایع مغزی نخاعی می‌باشد.دکتر کیهانی فرد افزود: هرسه این موارد در نتیجه علت اولیه‌ای بروز پیدا می‌کنند که به صورت ژنتیکی و یا اکتسابی به وجود آمده است.با اینکه در هرسنی می‌توان انتظار این بیماری را داشت، اما باید توجه کرد که بیشتر در نوزادان و افراد بالای شصت سال اتفاق می‌افتد.
این متخصص مغزواعصاب ابراز داشت: با توجه به موارد گفته شده می‌توان گفت علت ایجاد انسداد یا التهاب یا تولید بیش از اندازه مایع مغزی نخاعی می‌تواند در نتیجه برخی شرایط باشد که البته در بیشتر مواقع علت این عارضه ناشناخته است. وی اضافه کرد: با این حال مواردی مانند رشد غیر معمول سیستم عصبی، تولد زودرس که احتمال خونریزی در بطن‌های مغزی را بیشتر می‌کند، بیماری‌هایی که در دوران بارداری باعث التهاب بافت مغز جنین می‌شوند مثل سرخجه یا سفلیس و افزایش فشار در مغز به دلیل افزایش مایع مغزی نخاعی از جمله مواردی هستند که می‌توانند علت بروز هیدروسفالی باشند. دکتر کیهانی فرد مطرح کرد: اولین علائم بیماری هیدروسفالی در نوزادان اندازه غیر طبیعی و بزرگ سر آنها با رگ‌های مغزی برآمده است که به سرعت هم می‌تواند اتفاق بیفتد و مورد بعدی که خصوصا مادر نوزاد به سرعت می‌تواند متوجه آن شود، پایین آمدن عنبیه چشمان کودک است؛ به طوری که حالتی مثل غروب آفتاب ایجاد می‌کند.این متخصص مغز و اعصاب تصریح کرد: ازعوارض دیگر هیدروسفالی در نوزادان می‌توان به حالت تهوع و استفراغ، خواب آلودگی و بی‌حالی، تحریک پذیری، تشنج، تغذیه ضعیف، و ضعف عضلانی اشاره کرد.وی اشاره کرد: بیماری هیدروسفالی در نوزادان و افراد مسن شایع‌تر است اما در بقیه گروه‌های سنی هم می‌تواند بروز پیدا کند. درکودکان سردرد، دید دوتایی، حرکات غیر عادی چشم، بزرگی سر، حالت تهوع و استفراغ، حالت سستی و عدم تعادل، کاهش اشتها، بی‌اختیاری ادرار، اختلالات شخصیتی و افت تحصیلی و همچنین حتی اختلال در تکلم و راه رفتن می‌تواند اتفاق بیفتد.دکتر کیهانی فرد گفت: در جوانان و افراد میانسال بیماری هیدروسفالی علایمی مانند سردرد، سستی، عدم تعادل، اختلالات دید، بی‌اختیاری ادرار و اختلالات شناختی دارد که می‌توانند فعالیت فرد را در مدرسه یا محل کار تحت تاثیر قرار دهد، شایع‌تر است.این متخصص مغز و اعصاب توضیح داد: پزشک بر اساس علائم بیمار و معاینات فیزیکی و عصبی و تصویر برداری‌هایی مثل سی تی اسکن و ‌ام آرآی که از مغز انجام می‌دهد می‌تواند بیماری هیدروسفالی را تشخیص دهد.وی تشریح کرد: درمان هیدروسفالی شامل درمان‌های اصلی جراحی و درمان‌های غیر شایع بدون جراحی می‌شوند. در موارد اندکی که هیدروسفالی خفیف است ممکن است بتوان به طور مثال با برطرف کردن عفونتی که عامل بیماری است یا مصرف دارو‌های کاهش‌دهنده مایع مغزی نخاعی، مثل استازولامید، هیدروسفالی را کنترل کرد تا نیازی به جراحی نباشد.دکتر کیهانی فرد ادامه داد: درمان اصلی بیماری هیدروسفالی، شنت‌گذاری و در بعضی موارد آندوسکوپی است.در روش شنت‌گذاری جراح با قرار دادن یک سر شنت در مغز، امتداد آن در زیر پوست و قرار دادن سر دیگر در فضا‌هایی مثل شکم و یا حفره قلب، کاری می‌کند که مایع اضافه به راحتی از مغز خارج شود و در آندوسکوپی که در بعضی افراد قابل انجام است پزشک همزمان با وارد کردن دوربین آندوسکوپ در مغز و دیدن داخل آن سوراخی در یکی از بطن‌های مغزی یا بین دو بطن مغزی ایجاد می‌کند تا مایع اضافه توانایی خارج شدن داشته باشد. این متخصص مغز و اعصاب اذعان داشت: متاسفانه هر دو روش‌های جراحی هیدروسفالی به علت تهاجمی بودن احتمال بروز مشکلاتی را فراهم می‌کنند. به طور مثال سیستم شنت ممکن است به علت مشکلات مکانیکی، عفونت یا مسدود شدن نتواند به خوبی مایع اضافه را خارج کند و همچنین اندوسکوپی هم با اینکه نسبت به این روش جدید‌تر است ریسک‌هایی مانند خونریزی و عفونت با خود به همراه دارد.وی متذکرشد که از آنجایی که این بیماری در کودکان به علت عوارض طولانی مدتی که می‌تواند بر جای بگذارد ماهیت حاد‌تری دارد، باید حتما هر چند وقت یکبار به پزشک مراجعه کرده و کودک را از لحاظ مواردی مثل سایز سر، رشد کلی بدن، توان عضلانی، هماهنگی اعضای بدن، توانایی اسکلتی و حواس بینایی، شنوایی یا لامسه چک کرد.دکتر کیهانی فرد هشدار داد: در صورت عدم درمان هیدروسفالی در ۵۰ درصد موارد کشنده هم می‌باشد. آن دسته از کسانی هم که بیماری خود را درمان نکرده و هنوز زنده مانده اند، به احتمال زیاد دچار آسیب‌های مغزی و ناتوانی‌های فیزیکی هستند. این متخصص مغز و اعصاب توضیح داد: همانطور که گفته شد بیماری هیدروسفالی درمانی ندارد اما با درمان‌های موجود می‌توان کاری کرد که فرد حتی الامکان زندگی نرمالی داشته باشد. البته باید گفت که حتی در صورت رفع علت اولیه بیماری ممکن است هنوز هم لازم باشد تا بیمار زیر نظر پزشک بوده و از نظر شرایط مایع مغزی نخاعی‌اش بررسی شود.وی بیان کرد: کودکانی که دچارعارضه هیدروسفالی شده‌اند اگر هر چه زودتر بیماریشان تشخیص داده شده و درمانشان شروع شود می‌توانند طول عمر عادی‌ای داشته باشند و نوزادانی هم که جراحی برایشان انجام می‌شود در صورت بقا تا یک سالگی طول عمرشان در اثر این بیماری کاهش پیدا نمی‌کند. دکتر کیهانی فرد گفت: به نظر می‌رسد که هیدروسفالی مادرزادی که به محض تولد وجود دارد با بعضی نقایص ژنتیکی که می‌تواند از یکی از والدین یا هردو منتقل شود در ارتباط است، اما این ارتباط هنوز به طور کامل مطالعه نشده است.
>هیدروسفالی در هر سنی ممکن است رخ دهد
در ادامه نیز دکتر عیسایی در اینباره خاطرنشان کرد: هیدروسفالی تجمع مایع در حفره‌ها (بطن‌ها) در اعماق مغز است. مایع اضافی اندازه بطن‌ها را افزایش داده و به مغز فشار می‌آورد.وی بیان کرد: مایع مغزی- نخاعی به طور معمول از طریق بطن‌ها جریان می‌یابد و مغز و ستون فقرات را دربر می‌گیرد اما فشار بیش از حد مایع مغزی نخاعی مرتبط با هیدروسفالی می‌تواند به بافت‌های مغز آسیب برساند و باعث ایجاد طیف وسیعی از اختلالات در عملکرد مغز شود.
این جراح مغزواعصاب و ستون فقرات اظهار کرد: هیدروسفالی در هر سنی ممکن است رخ دهد اما بیشتر در نوزادان و بزرگسالان ۶۰ سال به بالا رخ می‌دهد. وی مطرح کرد: درمان جراحی هیدروسفالی می‌تواند سطح طبیعی مایع مغزی نخاعی را در مغز بازیابی و حفظ کند. بسیاری از درمان‌های مختلف اغلب برای مدیریت علائم یا اختلالات عملکردی ناشی از هیدروسفالی مورد نیاز است. دکتر عیسایی متذکر شد: علائم و نشانه‌های شایع هیدروسفالی در نوزادان عبارتند از تغییرات در سر، سر غیر عادی و بزرگ، افزایش سریع اندازه سر، فیک نقطه نرم برجسته یا متورم (فونتانل) در بالای سر.
این جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات افزود: علائم و نشانه‌های فیزیکی هیدروسفالی در نوزادان نیز شامل استفراغ، خواب آلودگی،تحریک پذیری،تغذیه نامناسب، تشنج،چشمان ثابت به سمت پایین (غروب چشم)،نقص در قدرت عضلات،پاسخ دهی ضعیف به لمس و رشد ضعیف است.وی ادامه داد: در میان کودکان نوپا و کودکان بزرگ‌تر، علائم و نشانه‌های هیدروسفالی ممکن است شامل سردرد، تاری دید یا دوبینی،چشمان ثابت به سمت پایین، بزرگ شدن غیرطبیعی سر، خواب آلودگی یا بی‌حالی، تهوع یا استفراغ، تعادل ناپایدار، ضعف هماهنگی، اشتهای ضعیف، تشنج، بی‌اختیاری ادرار و تغییرات رفتاری و شناختی، تحریک پذیری، تغییر در شخصیت و کاهش عملکرد مدرسه وتأخیر یا مشکلات مربوط به مهارت‌های قبلی، مانند راه رفتن یا صحبت کردن باشد.دکتر عیسایی مطرح کرد که هیدروسفالی ناشی از عدم تعادل بین میزان تولید مایع مغزی نخاعی و میزان جذب آن در جریان خون است.این جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات توضیح داد: مایع مغزی نخاعی توسط بافت‌های بطن‌های مغز تولید می‌شود. از طریق اتصال کانال‌ها از طریق بطن‌ها جریان می‌یابد. مایع در نهایت به فضاهای اطراف مغز و ستون فقرات سرازیر می‌شود. این ماده در درجه اول در اختیار رگ‌های خونی در بافت‌های نزدیک مغز قرار می‌گیرد.وی متذکر شد: مایع مغزی نخاعی نقش مهمی در عملکرد مغز دارد که عبارتند از حفظ شناور بودن مغز، اجازه می‌دهد مغز نسبتاً سنگین در جمجمه شناور شود، تقویت مغز برای جلوگیری از آسیب، حذف مواد زائد متابولیسم مغز و جریان بین رفت و برگشت بین حفره مغز و ستون فقرات برای حفظ فشار ثابت در مغز، جبران تغییرات فشار خون در مغز.دکتر عیسایی ابراز داشت: مایع مغزی نخاعی اضافی در بطن‌ها به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. شایع‌ترین مشکل انسداد جزئی جریان طبیعی مایع مغزی نخاعی یا از یک بطن به بطن دیگر یا از بطن به سایر فضاهای اطراف مغز است.این جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات خاطرنشان کرد: در بسیاری از موارد، رویداد دقیق منجر به هیدروسفالی ناشناخته است. با این حال، تعدادی از مشکلات رشدی یا پزشکی می‌توانند باعث ایجاد یا شروع هیدروسفالی شوند. وی می‌گوید: هیدروسفالی موجود در هنگام تولد (مادرزادی) یا کمی پس از تولد ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد که عبارتند از اینکه توسعه غیرطبیعی سیستم عصبی مرکزی که می‌تواند مانع جریان مایع مغزی نخاعی شود،خونریزی در داخل بطن‌ها، عفونت در رحم در دوران بارداری مانند سرخجه یا سفلیس که می‌تواند باعث التهاب در بافت مغز جنین شود.دکتر عیسایی اضافه کرد: سایر عوامل مؤثر درایجاد هیدروسفالی در هر گروه سنی عبارتند از وجود ضایعات یا تومورهای مغز یا نخاع، عفونت‌های سیستم عصبی مرکزی مانند مننژیت باکتریایی یا اوریون، خونریزی در مغز در اثر سکته مغزی یا ضربه به سر و سایر آسیب‌های وارده به مغز است.این جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات بیان کرد: عوارض بلند مدت هیدروسفالی می‌تواند بسیار متفاوت باشد و اغلب پیش‌بینی آن دشوار است. اگر هیدروسفالی در زمان تولد پیشرفت کرده باشد، ممکن است منجر به ناتوانی‌های ذهنی، رشدی و جسمی شود. موارد کمتر شدید، در صورت درمان مناسب، ممکن است عوارض جدی کمی داشته باشند.وی اظهار کرد: شدت عوارض هیدروسفالی بستگی به مشکلات اساسی پزشکی یا رشدی، شدت علائم اولیه، به موقع بودن تشخیص و درمان دارد.دکتر عیسایی گفت: جهت تشخیص هیدروسفالی نوع معاینه عصبی بستگی به سن فرد دارد. متخصص مغز و اعصاب ممکن است سؤالات خود را بپرسد و آزمایش‌های نسبتاً ساده‌ای را در مطب انجام دهد تا وضعیت ماهیچه‌ها، حرکت و نحوه عملکرد حواس را قضاوت کند.این جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات ابراز داشت: آزمایش‌های تصویربرداری می‌تواند به تشخیص هیدروسفالی و شناسایی علل زمینه‌ای علائم کمک کند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل سونوگرافی، ام‌ای آر و سی تی اسکن باشد.
وی توضیح داد: متداول‌ترین درمان هیدروسفالی، جراحی قرار دادن سیستم تخلیه است که به آن شانت گفته می‌شود. این روش شامل یک لوله بلند و انعطاف‌پذیر با دریچه‌ای است که مایع را از مغز در جهت درست و با سرعت مناسب جریان می‌دهد.دکتر عیسایی افزود: یک سر لوله معمولاً در یکی از بطن‌های مغز قرار می‌گیرد. سپس لوله زیر پوست به قسمت دیگری از بدن منتقل می‌شود، جایی که مایع اضافی مغزی نخاعی به راحتی جذب می‌شود، مانند شکم یا یک حفره در قلب.افرادی که هیدروسفالی دارند معمولاً تا پایان عمر به سیستم شنت نیاز دارند و نظارت منظم لازم است.این جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات گفت: آندوسکوپی بطن سوم یک روش جراحی دیگر است که می‌تواند برای برخی افراد مبتلا به هیدروسفالی استفاده شود. در این روش، جراح شما از یک دوربین فیلم‌برداری کوچک برای دید مستقیم در داخل مغز استفاده می‌کند. جراح شما در پایین یکی از بطن‌ها یا بین بطن‌ها سوراخی ایجاد می‌کند تا مایع مغزی نخاعی از مغز خارج شود.وی متذکر شد: هر دو روش جراحی می‌تواند منجر به عوارض در مبتلایان به هیدروسفالی شود. سیستم‌های شنت می‌توانند تخلیه مایع مغزی نخاعی را متوقف کرده یا تخلیه را به دلیل نقص مکانیکی، انسداد یا عفونت‌ها تنظیم نکنند. عوارض ونتریکولوستومی شامل خونریزی و عفونت است.دکتر عیسایی اشاره کرد:علائم و نشانه‌های مشکلات جراحی درمبتلایان به هیدروسفالی ممکن است شامل تب، تحریک پذیری، خواب آلودگی، تهوع یا استفراغ،سردرد، مشکلات بینایی، قرمزی، درد یا حساسیت پوست در امتداد مسیر لوله شنت و درد شکمی‌زمانی که دریچه شانت در شکم قرار دارد و عود هر یک از علائم اولیه هیدروسفالی باشد. وی متذکر شد: بسته به شدت عوارض طولانی مدت هیدروسفالی، برخی از افراد مبتلا به هیدروسفالی، به ویژه کودکان، ممکن است نیاز به درمان بیشتری داشته باشند.
>علل بروز هیدروسفالی در کودکان متفاوت است
در ادامه نیز دکتر صمدیان در اینباره ابراز داشت: اگر دور سر نوزادان یا کودکان افزایش یافته باشد، این می‌تواند نشان‌دهنده وجود مایع مغزی نخاعی بیش از حد در جمجمه باشد. پزشکی این پدیده را هیدروسفالوس یا هیدروسفالی می‌نامد که در عامیانه به معنای چیزی شبیه به آب آوردن است.وی ادامه داد: هرچه این اختلال هیدروسفالی زودتر تشخیص داده شود و درمان شود، شانس بهبودی و رشد متناسب با سن بیشتر است. جراحی هیدروسفالی کودکان برای چنین مواردی ایجاد شده است.این جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات توضیح داد: بدن انسان دائماً آب مغز تولید می‌کند. به عنوان مثال، مغز از شوک محافظت می‌شود، تمیز و تغذیه می‌شود. به طور معمول، تولید و حذف مایعات بدن در تعادل هستند. اگر این اختلال ایجاد شود، محفظه‌های باریک مغزی پر از مایع مغزی می‌شود و در وضعیت منبسط قرار می‌گیرد. به این حالت به اصلاح آب آوردن مغز نیز می‌گویند. وی افزود: درصورت ابتلا به بیماری هیدروسفالی، مغز به معنای واقعی کلمه تحت‌ فشار قرار می‌گیرد. از آنجایی که استخوان‌های نوزادان هنوز محکم نشده‌اند، کمبود فضا باعث می‌شود جمجمه به‌شدت منبسط شود. اگر درمان خیلی دیر انجام شود، مغز ممکن است برای همیشه آسیب ببیند.دکتر صمدیان تشریح کرد: علل هیدروسفالی در کودکان متفاوت است و بسته به سن کودک بسیار متفاوت است. آنها همچنین با علت در بزرگسالان بسیار متفاوت هستند. تظاهرات بالینی مختلف به دلیل سازگاری متفاوت با افزایش فشار داخل جمجمه ناشی از درجه بسته‌ شدن بخیه‌های جمجمه امکان‌پذیر است. این جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات مطرح کرد: تکنیک جراحی جهت درمان بیماری هیدروسفالی باید با سن و علت کودک تطبیق داده شود. این امر مستلزم درمان در مراکز بسیار تخصصی با پزشکان آموزش‌دیده در زمینه جراحی مغز و اعصاب کودکان و بی‌حسی عصبی کودکان است، زیرا درمان اغلب بسیار پیچیده است.وی متذکر شد: درمان با آندوسکوپی در کودکان مبتلا به هیدروسفالی بیشتر از بزرگسالان امکان‌پذیر است. درمان زودهنگام بسیار مهم است؛ زیرا تأثیر عمده‌ای بر رشد و کیفیت زندگی کودک دارد. دکتر صمدیان عنوان کرد: والدین باید نسبت به موضوع هیدروسفالی حساس باشند، زیرا تشخیص و درمان زودهنگام برای جلوگیری از آسیب طولانی‌مدت اهمیت ویژه‌ای دارد. “در معاینات ابتدایی همیشه باید مراقب بود که دور سر اندازه‌گیری شده و در دفترچه زرد درج شود. اگر این مقدار خیلی زیاد است، والدین باید به آن توجه کنند، بلکه باید به رادیولوژیست مراجعه کنند.این جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات افزود: حفره‌های مایع مغزی نخاعی متورم را می‌توان با کمک سونوگرافی تشخیص داد. سپس یک تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRT) مغز اطلاعاتی را در مورد علت دقیق آن ارائه می‌دهد. در کودکان خردسال به دلیل قرارگرفتن در معرض تشعشعات باید از توموگرافی کامپیوتری اجتناب شود.وی اظهار کرد:سایر علائم هیدروسفالی عبارتند از فونانل به شدت برآمده و در کودکان بالای دو سال سردرد، استفراغ، اختلالات بینایی، اختلالات حرکتی و تشنج.دکتر صمدیان می‌گوید: در دوران بارداری، تشخیص هیدروسفالی قبل از تولد مشخص می‌کند که آیا بطن مغزی جنین بزرگ شده است یا خیر. در این صورت، مشاوره از بخش تخصصی جراحی مغز و اعصاب کودکان توصیه می‌شود. نتایج خوب اغلب با درمان بلافاصله پس از تولد به دست می‌آید. این جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات تشریح کرد: اگر هیدروسفالی تشخیص‌ داده ‌شده باشد، اولویت اصلی در درمان در ابتدا اجتناب از افزایش فشار داخل جمجمه است. تخلیه مایع مغزی نخاعی را می‌توان با کاشت یک درن، به‌اصطلاح شنت تنظیم کرد. ممکن است نیاز به انجام عملیات‌های بیشتر باشد، زیرا شنت باید چندین بار تجدید شود. در موارد خاص، مداخلات آندوسکوپی بدون کاشت شانت نیز می‌تواند منجر به بهبودی شود.وی ادامه داد: علاوه براختلال در حجم مایع مغزی نخاعی، علت هیدروسفالی نیز باید درمان شود. بسته به تصویر بالینی، این بیماری می‌تواند بسیار متفاوت باشد. کودکان مبتلا به هیدروسفالی هستند که کاملاً طبیعی رشد می‌کنند، اما برخی دیگر آسیب مغزی زمینه‌ای و ناتوانی‌های ناشی از آن دارند.دکتر صمدیان مطرح کرد: اگربیماری هیدروسفالی به‌ موقع درمان شود، نوزاد مبتلا به هیدروسفالی می‌تواند به رشد طبیعی خود ادامه دهد و این اختلال سال‌ها در کودک نامحسوس بماند و فقط در سنین مدرسه اختلالات شناختی را از خود نشان دهد.این جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات توصیه کرد: والدین باید در صورت داشتن هرگونه سؤال درباره بیماری هیدروسفالی، ابهام یا نیاز به توضیح با پزشک متخصص اطفال و یا بخش تخصصی جراحی مغز و اعصاب کودکان تماس بگیرند تا این بیماری سریع‌تر تشخیص داده شده و درمان گردد.وی ابراز داشت: اگرچه روش‌های جراحی هیدروسفالی کودکان مشابه آنهایی است که در بزرگسالان مبتلا به هیدروسفالی استفاده می‌شود، اما در کودکان مبتلا به هیدروسفالی، مدیریت، تکنیک جراحی، اندیکاسیون و زمان‌بندی درمان اغلب به دلیل آسیب‌شناسی زمینه‌ای، ویژگی‌های آناتومیکی و فیزیولوژیکی کودک و محیط اجتماعی کاملاً متفاوت است؛ بنابراین، درمان جراحی نوزادان و کودکان فقط باید توسط جراحان مغز و اعصاب کودکان آموزش‌دیده در یک محیط “دوستانه کودک” انجام شود. دکتر صمدیان هشدار داد: شروع سریع هیدروسفالی با افزایش سریع فشار درون جمجمه‌ای یک وضعیت اورژانسی است و در این شرایط جراحی هیدروسفالی کودکان معمولاً درمان انتخابی است.این جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات گفت: شانت بطنی صفاقی یکی دیگر از تکنیک‌های جراحی هیدروسفالی مغز است. این روش متشکل از یک کاتتر بطنی است که به طور مستقیم از طریق یک سوراخ پیشانی یا پس‌سری به داخل بطن وارد می‌شود. در حالت ایده‌آل، نوک کاتتر بطنی باید در سوراخ مونرو باشد. سپس کاتتر به دریچه‌ای متصل می‌شود که در صورت افزایش فشار داخل جمجمه‌ای خاص باز می‌شود و به CSF اجازه تخلیه می‌دهد.وی ادامه داد: به‌محض کاهش مجدد فشار داخل جمجمه، دریچه بسته می‌شود. سپس دریچه به نوبه خود به کاتتر صفاقی متصل می‌شود و با استفاده از یک میله تونل، از جمجمه به شکم، به‌صورت زیرجلدی گرفته می‌شود. اکنون قسمت صفاقی کاتتر به‌صورت داخل صفاقی وارد می‌شود که برای آن سه روش وجود دارد که عبارتند از مینی لاپاراتومی (باز شدن کامل صفاق)، تروکار (برش کوچک لایه‌های فوقانی و سپس کور، سوراخ‌کردن صاف صفاق) یا قراردادن لاپاراسکوپی.دکتر صمدیان بیان کرد: اگر هیدروسفالی یک علت ساختاری داشته باشد (مثلاً تومور بطن چهارم)، در صورت امکان، در ابتدا حل می‌شود، در غیر این صورت یک شانت وارد می‌شود یا یک ونتریکولوستومی بطن سوم انجام می‌شود. ونتریکولوستومی بطن سوم، یک نوع عمل جراحی است که برای‌ انسدادی یا هیدروسفالی غیر مرتبط در کودکان و بزرگسالان استفاده می‌شود. این جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات بیان کرد: درمان جراحی هیدروسفالی عمدتاً به دلیل تأثیر مستقیم بر فشار درون جمجمه یک اقدام نجات بخش است. هنگامی که کاهش فشار درون جمجمه به دست آمد، رشد سر نیز متوقف می‌شود و از تأثیرات منفی بر رشد و وضعیت مغز جلوگیری می‌شود. علاوه بر این، امید به زندگی و کیفیت زندگی با عمل افزایش می‌یابد. وی عنوان کرد: در تصویربرداری که بعد از عمل انجام هیدروسفالی می‌شود، توجه ویژه‌ای به کاهش اندازه بطن، مقدار مایع روی نیمکره‌های مغزی و درجه ادم اطراف بطن می‌شود. تصویربرداری باید با ارزیابی بالینی همراه باشد؛ زیرا لزوماً با پیامدهای عصبی شناختی مطابقت ندارد. دکتر صمدیان می‌گوید: در معاینات بعدی بیماران مبتلا به هیدروسفالی باید به بسته‌شدن بخیه‌های جمجمه، دور سر، دستیابی به حالت ایستاده، رشد و بلوغ مرتبط با سن توجه ویژه‌ای شود. این جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات گفت: درمان کودکان مبتلا به هیدروسفالی اغلب پیچیده و مادام‌العمر است و نیاز به درمان بین رشته‌ای دارد.

انتهای پیام