«سرود آدمخوار»؛ عجیب‌ترین نوشتۀ مصر باستان
- شناسه: 107
- چهارشنبه 30 آذر 1402
- انتشار در صفحه ۸
نخستین بقایایِ متون از مصر باستان از داخل اهرامِ فراعنه و ملکه‌های این پادشاهی کهن به دست آمده است. این «متونِ هرم» روی دیوارهای داخلی، سقف‌ها و وسایلِ موجود در مقبره فراعنه کنده‌کاری شده بودند و وقتی ترجمه شدند باورها و داستان‌هایی را درباره نخستین پادشاهان مصر باستان فاش کردند. به گزارش فرارو، یکی از گیج‌کننده‌ترین و معمایی‌ترین متونِ هرم، متنی است که به اصطلاح در مصر باستان به آن «سرودِ آدمخوار» گفته می‌شد و در آن توضیح داده می‌شد که پادشاه در زندگیِ پس‌ازمرگ به عنوان بلعندۀ خون‌خوارِ خدایان دیگر حاضر می‌شود. این مقاله درباره یکی از عجیب‌ترین و وحشتناک‌ترین بخش‌های ادبیاتِ باستانی مصر است.
تعیین «اولین‌بارها» در تاریخ همیشه کارِ سختی است. ما هنوز نمی‌دانیم دقیقاً چه زمانی و در کجا مذهبِ مصری آغاز شد و همین مطلب درباره متونِ نوشتاریِ مصری هم صادق است. در مصر بی‌شمار گنجینه وجود دارد که هنوز در درون شن‌ها مدفون‌اند و هزاران سال است که کشف‌نشده باقی مانده‌اند. برای همین است که وقتی به متونِ هرم ارجاع می‌دهیم، باآنکه نمی‌توانیم ادعا کنیم که آن‌ها نخستین متونِ مذهبی در تاریخِ مصر هستند، اما می‌توانیم با قطعیت بگوییم که آن‌ها نخستین متونِ مذهبی شناخته‌شده مصری هستند. برخلافِ کتاب‌های مصرِ باستان که روی کاغذهای پاپیروس نوشته می‌شدند، متونِ هرم روی دیوارهای داخلی برخی اهرام در دورانِ پادشاهی کهن کنده‌کاری می‌شدند. تا امروز کشف شده که ۱۱ هرم «متون هرم» را روی دیوارهای خود دارند. مصرشناسان تاکنون متونِ مصری را بر اساس «پاره‌گفتارهای‌شان» به چند دسته تقسیم‌بندی کرده‌اند، زیرا معتقدند که این متون نوشته می‌شدند که توسطِ روحانیونِ مصر باستان در هنگام اجرای مراسمِ تدفین خوانده شوند.
این متون درباره زندگیِ پس‌ازمرگِ فراعنه و ملکه‌ها دارای چندین مضمونِ اصلیِ تکرارشونده هستند. مصریان باور داشتند که از طریقِ انجام مجموعه‌ای از اعمال مشخص است که یک فرد می‌تواند به «آخ» (بخشی از روح به تعبیر مصریان) تبدیل شود و در ایمنی کامل به زندگیِ پس‌ازمرگِ ابدی که سرشار از خشنودی و شادی است، پرواز کند. از میانِ تمامِ این پاره‌گفتارها، پاره‌گفتاری با عنوانِ «سرودِ آدمخوار» است که اسرارآمیزترین نمونه از این متون نیز هست. این سرود فقط در دو هرم پیدا شده است:
هرم‌های یوناس و تِتی. از بینِ این دو، سرودِ آدم‌خوارِ یوناس طولانی‌ترین و کامل‌ترین سرودِ موجود است. هم‌چنین بیش‌ترین تفسیرِ غلط در میانِ همه نوشتارهای مصری مربوط به همین نوشتار است. ما این نوشتار را با دقت و جزئیات ارزیابی می‌کنیم؛ اما اول لازم است که زندگی‌نامه یوناس را مرور کنیم.
انتهای پیام
