بازگشت سوریه نوینِ پساداعش!

آفتاب یزد در بررسی تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی در گفتگو با حسین کنعانی مقدم، کارشناس مسائل سیاسی، بازگشت سوریه به «اتحادیه عرب» را بررسی می‌کند
کنعانی مقدم: بن سلمان به محض رسیدن به سلطنت به همه توافقات پشت خواهد کرد حتی به بازگشت سوریه به اتحادیه عرب!
آفتاب یزد - رضا بردستانی: یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با آفتاب یزد ضمن استقبال از بازگشت سوریه به اتحادیه عرب خاطرنشان کرد: «بازگشت سوریه به اتحادیه‌ی عرب برای «بشار اسد» هم فرصت است هم چالش! »
حسین کنعانی مقدم افزود: «وقتی می‌گوییم؛ عادی‌سازی روابط سوریه با اتحادیه عرب هم چالش دارد هم فرصت به این معنا است که، بالاخره اتحادیه عرب در قراردادها و توافقات خود در رابطه با مناسبات خود با رژیم صهیونیستی بخواهد اقداماتی را انجام دهد که ممکن است سوریه مخالف اقدامات باشد که قطعاً این یک چالش جدی است اما به هرحال حضور عراق و سوریه در این اتحادیه می‌تواند نوعی هماهنگی را به دنبال داشته باشد.»
وی ادامه می‌دهد: «فرصتی که وجود دارد این است که عضویت در اتحادیه عرب یعنی پایان خصومت‌های کشورهای عربستان و شورای همکاری خلیج فارس و حتی مصر و اردن با سوریه و قطع کمک‌های آن‌ها به گروه‌های مخالف سوریه. فرصت دیگر این است که، سوریه در این ۱۲ سال که تحت فشارهای اقتصادی بوده در اتحادیه عرب می‌تواند هم به بازسازی روابط خود با کشورها بپردازد و هم اینکه از نظر اقتصادی از کمک‌های این کشورها در بازسازی کشورش بهره گیرد. این می‌تواند پایانی بر مناقشات داخلی سوریه هم باشد.»
> اضافه شدن عراق و سوریه و باقی ماجرا
کنعانی مقدم در رابطه با اضافه شدن عراق و سوریه به اتحادیه‌ی عرب، دست روی موضوع قابل تأملی می‌گذارد و آن روحیات و ایده‌هایی است که محمد بن سلمان در سر می‌پروراند. او به آفتاب یزد می‌گوید: «به نظرم محمد بن سلمان برای آنکه بر تخت سلطنت بنشیند نیازمند این است که در پیرامونش صلحی برقرار شود که درگیری بیرونی نداشته باشد و فقط درگیر اختلافات داخلی خاندان آل سعود باشد. به همین دلیل همه تلاش خود را برای عادی‌سازی روابط با کشورهای منطقه انجام می‌دهد و بعد از اینکه بر قدرت نشست به نظر می‌رسد که اولین گامی که برمی دارد عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی خواهد بود.»
این کارشناس مسائل سیاسی با تاکید بر این موضوع که: «تا یک زمانی بعید به نظر می‌رسد سعودی‌ها این ریسک را بپذیرند که بخواهند عادی‌سازی روابط با اسرائیل را علنی کنند.» اظهار می‌دارد: «این‌ها سالیان سال است که با رژیم صهیونیستی رابطه دارند و بهتر است به جای عادی‌سازی بگوییم آشکارسازی. چیزی که در ورود سوریه به اتحادیه عرب ممکن است اتفاق بیفتد آن است که محمد بن سلمان به واسطه اینکه توانسته همبستگی در اعراب ایجاد کند و همچنین در کشورهای اسلامی با توجه به اینکه با ایران عادی‌سازی روابط کرده این فرصت را پیدا می‌کند تا در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی اعمال قدرت کند.»
کنعانی مقدم معتقد است: «بن سلمان به شدت غیر قابل اعتماد و به اصطلاح بدعهد است» او این مسئله را این چنین تشریح می‌کند: «البته همانند ترامپ این احتمال وجود دارد که زیر همه توافقات بزند. به نظرم بن سلمان ثبات سیاسی ندارد باید منتظر بود تا وقتی به قدرت مطلق در عربستان تبدیل شد و به قدرت رسید آن گاه درباره مناسبات او با سایرین و توافقاتی که این روزها در محافل سیاسی و رسانه‌ای روی آن‌ها بسیار بحث می‌شود چگونه رفتار خواهد کرد و این بهترین قضاوت در مورد بن سلمان ولیعهد و بن سلمان پادشاه است.»
> سوریه - رژیم صهیونیستی؛ عادی‌سازی نه، ترک مخاصمه!
کنعانی مقدم در مواجهه با این پرسش که در چشم‌اندازی بلند مدت، آیا می‌توان به عادی شدن روابط سوریه و اسرائیل هم اندیشید یا خیر؟ می‌گوید: «سوریه چون در خط مقدم مقاومت قرار دارد و در حال جنگ با اسرائیل است بعید می‌دانم. ممکن است ترک مخاصمه شود. سوریه حتی ممکن است برای منافعش خط قرمزهای ایران را هم رد کند.»
وی می‌افزاید: «این مهم است که بدانیم و بپذیریم، سوریه منافع خود را طوری تعریف کرده که در کنار حفظ منافع خود روابطش با سایر کشورها را تنظیم کند.»
> اتحادیه عرب نیازی به سوریه و عراق ندارد!
این فعال سیاسی اصولگرا با تأکید بر این مسئله که: «حضور سوریه نیاز آتی است نه نیاز آنی!» در بخش دیگری از این گفتگو اظهار می‌کند: «به نظرم الان اتحادیه عرب چندان نیازی به حضور سوریه ندارد چون آن‌ها کارهای خود را دارند انجام می‌دهند و مناسبات خود را دارند. عدم حضور سوریه اتحادیه را ناقص کرده است لذا به نظر می‌رسد برای اینکه اتحادیه در آینده بتواند حضور کارآمد در مناسبات منطقه داشته باشد به حضور سوریه نیاز دارد. باید منتظر بود و دید کاردی که دارد تیز می‌شود دسته خود را هم می‌برد یا خیر.»
وی اما سوریه را نیازمند این بازگشت دانسته بیان می‌کند: «معتقدم سوریه به بازگشت به اتحادیه عرب نیاز دارد تا به مناسبات بین‌المللی برگردد.»
کنعانی مقدم گریزی هم به مسئله‌ی ایران و شورای همکاری خلیج فارس زده، می‌گوید: «اما در مسئله‌ی ایران و بحث‌هایی که مبنی بر اضافه شدن ایران به شورا است باید به این مهم دقت کرد که؛ شورای همکاری خلیج فارس اگر شورای اسلامی همکاری خلیج فارس باشد ایران قطعا باید حضور داشته باشد. اینکه خواسته‌های ایران را قبول کنند به نظر می‌رسد هنوز مسائل اصلی حل نشده و به همین خاطر اگر هم ایران دعوت بشود بیشتر جنبه تشریفاتی دارد تا واقعی.»
> فاصله بیشتر سوریه با ایران
حسین کنعانی مقدم در قسمت پایانی این گفتگو به موضوع چشم‌انداز روابط تهران - دمشق نیز ورود کرده، اظهار می‌دارد: «سوریه با همین شکل و حاکمیت چاره‌ای ندارد که با ایران و روسیه در مقابل اسرائیل همکاری استراتژیک داشته باشد. فکر می‌کنم سوریه جدیدی در حال شکل‌گیری است که من اسم آن را «سوریه نوین بعد داعش» گذاشتم که با سوریه کنونی فرق دارد زیرا سوریه توقع دارد در عین حال که با ایران شریک است در مسائل اقتصادی هم کمک کند. روابط اقتصادی آن‌ها بارها دچار چالش شده و اگر رفع نشود با کشورهای دیگر مناسبات اقتصادی را قوی‌تر می‌کند، البته نباید از نظر دور داشت که اهرم اقتصادی هم برای ایران مهم است هم سوریه. »
کنعانی مقدم با تأکید بر این موضوع که: «ایران در کنار تحولات منطقه ای، ضروری است تا به مسائل اقتصادی و داخلی خود نیز
سر و سامان بدهد» به آفتاب یزد گفت: «قطعا ما شاهد نظم نوین جدید در جهان هستیم بعد جنگ اوکراین و عادی‌سازی روابط ایران و عربستان و ورود چین در منطقه، اگر در درون خود را آماده مواجهه با نظم نوین نکنیم یا مستعمره آن‌ها می‌شویم و یا اثر‌گذار نخواهیم بود. در نظم نوین سوریه ترجیح می‌دهد علاوه بر ایران و روسیه مناسبات با اروپا و آمریکا هم داشته باشد.»
وزیر خارجه لبنان: اتحادیه عرب بدون سوریه ناقص است
وزیر خارجه لبنان خواستار بازگشت سوریه به اتحادیه عرب شد. به گزارش ایلنا به نقل از روسیا الیوم، وزیر خارجه لبنان خواستار بازگشت سوریه به اتحادیه عرب شد. «عبدالله بوحبیب»، وزیر خارجه لبنان، گفت که اتحادیه عرب بدون سوریه ناقص است چون سوریه یک عنصر اصلی در اتحادیه عرب است. بوحبیب افزود: «هرجا دو موضوع آوارگان سوریه‌ای و مبارزه با مواد مخدر مطرح شود پای لبنان هم به میان می‌آید و دولت سوریه به بیروت اطلاع داده که امکان وادار کردن آوارگان سوریه به بازگشت به کشورشان را ندارد.»
تقویت محور مقاومت با بازگشت سوریه به اتحادیه عرب
یک کارشناس مسائل خاورمیانه تاکید کرد: بازگشت سوریه به اتحادیه عرب موقعیت محور مقاومت را در منطقه در برابر رژیم صهیونیستی تقویت می‌کند. مهدی شکیبایی در گفت‌وگو با ایسنا در تحلیل خود از نشست وزرای خارجه کشورهای عربی برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب گفت: برای تحلیل اتفاقات اخیر در مورد تصمیم کشورهای عربی برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب باید مروری کنیم به این موضوع که چه چیزی باعث شد اساسا سوریه را از اتحادیه اخراج کنند. وی تصریح کرد: در سال ۲۰۱۱ بعد از وقوع بحران در سوریه و حتی قبل از آن، نظام سوریه تحت فشار کشورهای عربی که آن زمان به عنوان کشورهای میانه رو یاد می‌شدند و همچنین آمریکا و اروپا تحت فشار بود که سوریه باید رابطه خود را با ایران و محور مقاومت قطع کند اما سوریه با این درخواست مخالفت کرد. این کارشناس مسائل خاورمیانه همچنین بیان کرد: در واقع سوریه با بسته‌های پیشنهادی آن‌ها مقاومت و مخالفت کرد و در پی این تصمیم، سوریه متحمل بحرانی شد که نزدیک به ۱۲ سال این بحران طول کشید. در این مدت دائما ایران بود که در کنار مردم و دولت سوریه بود تا موفق شدند از بحران عبور کنند. شکیبایی خاطرنشان کرد: سوریه امروز با اقتدار مثال زدنی به وضعیت ۱۲ سال قبل بازگشته است، از سوی دیگر توافق ایران و عربستان موید این نکته است که سوریه و محور مقاومت از بحران عبور کرده‌اند و همان کشورهای عربی که روزی رو به روی سوریه بودند، امروز چاره‌ای نداشتند که شرایط سوریه را بپذیرند. وی افزود: همین کشورهای عربی می‌دانند اگر سوریه را به اتحادیه عرب دعوت نکنند دیگر چیزی باقی نمی‌ماند که هدف تاسیس اتحادیه را محقق کند. در واقع این کشورهای عربی هستند که با توجه به موقعیت سوریه به عضویت و بازگشت آن به اتحادیه عرب نیاز دارند، سوریه نیازی به اتحادیه عرب ندارد. این کارشناس مسائل منطقه اظهار داشت: در شرایطی که سوریه درگیر بحران بود از آن عبور کرد و اتحادیه عرب کمکی به آن نکرد و لذا امروز واقعا سوریه نیازی به اتحادیه عرب ندارد. بدون شک اگر خواستند سوریه برگردد به خاطر نیاز خودشان است. به این ترتیب به ۱۲-۱۳ سال مقاومت سوریه در برابر نظام سلطه صحه می‌گذارند. شکیبایی خاطرنشان کرد: این اتفاقات در مسیر امتداد توافق ایران و عربستان است و طبیعتا بر همگرایی منطقه‌ای تاثیر می‌گذارد و کشورها متوجه می‌شوند که تامین امنیت منطقه از طریق کشورهای موجود در منطقه قابل حل است. در واقع با این اتفاق مهر باطلی زده شد به ناتو عربی که غرب و صهیونیست‌ها دنبال می‌کردند در نقطه مقابل ناتو عربی یک پیمان منطقه‌ای با حضور همه کشورهای منطقه علیه طراحی‌های آمریکا و غرب صورت می‌گیرد. وی تاکید کرد: بازگشت سوریه به اتحادیه عرب موقعیت محور مقاومت را در منطقه در برابر رژیم صهیونیستی تقویت می‌کند و به تبع آن موقعیت فلسطین در رویارویی با اشغالگران صهیونیست تقویت می‌شود و ان شاء الله این موقعیت بی‌بدیلی که محور مقاومت به آن دست یافته به آزادی قدس و فلسطین منتهی می‌شود. این کارشناس مسائل منطقه درباره پایدار بودن وضعیت جدید در منطقه هم اظهار کرد: در برهه‌ای از تاریخ قرار داریم که تغییر در نظم قدیم اتفاق افتاده که در آن آمریکا و غرب و رژیم صهیونیستی تصمیم می‌گرفتند، اما امروز با توجه به توافق ایران و عربستان شاهد هستیم علاوه بر منطقه خاورمیانه در دنیا نیز شرایط در حال تغییر است. همه کشورها از نظم قدیم عبور می‌کنند و متناظر با نظم جدید قدرت ها، سطح‌بندی را شکل می‌کنند. لذا انتظار می‌رود در منطقه خاورمیانه شاهد ثبات و پایداری نسبی باشیم.

انتهای پیام