دکتر محمود خداپرست، معاونت طب سنتی وزارت بهداشت در «آفتاب یزد» خبر داد؛
بازآموزی طب سنتی به پزشکان کشور
------------------------------------
آفتاب یزد – پریسا هاشمی : قرار است ۲۰سلامتکده طب سنتی دیگر در سطح کشور ساخته شود. اعتبار مورد نیاز برای ساخت هر سلامتکده تا سقف سه میلیارد تومان پیشبینی شده که با پیشرفت مراحل کار، به هر کدام از پروژهها تخصیص مییابد. بخشهای مختلف این سلامتکدهها شامل ماساژ درمانی، حجامت، زالودرمانی، آزمایشگاه، داروخانه و بخشهای جنبی طب سنتی، از جمله کافیشاپ سنتی است. این روزها کافهنشینان در کافیشاپها از دمنوشها و نوشیدنیهای طب سنتی استقبال میکنند. آنچه مسلم است این سلامتکدهها و فعالیتشان با اکثر کافیشاپها، عطاریها و مطبهای حجامت در سطح شهر که به صورت تجربی فعالند، متفاوت خواهد بود. در این سلامتکدهها افراد مجرب با تحصیلات آکادمیک مرتبط فعال خواهند بود. درهمین راستا با دکتر محمود خداپرست، معاونت طب سنتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همکلام شدیم تا فعالیت طب سنتی و ساماندهی حوزه طب سنتی را مورد بررسی قرار دهیم.
** موضع وزارت بهداشت در مورد فعالیت عطاریها چیست. قرار نیست عطاریها زیر نظر وزارت بهداشت فعالیت خود را ادامه دهند؟
صنف عطاریها زیر نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت فعالند. ما دنبال این نیستیم که زیر نظر وزارت بهداشت فعالیت کنند. ما معتقدیم عطاریها باید یکسری ضوابط، بایدها و نبایدها را رعایت کنند تا به سلامت مردم آسیب نزند.
* ولی عطاریهای غیرمجاز در سطح کشور به ویژه کلانشهرها زیادند. وزارت بهداشت چه اقدامیدر پیشگیری از فعالیت آنها کرده است؟
عطارهای باسابقه و خوشنام بسیاری در کشور داریم که پرچم طب سنتی را برافراشته نگهداشتهاند. آنها برای حفظ هویت و حرمت حرفهای مقدس عطاری هم که شده باید از صنف خود مراقبت کنند و نگذارند یکسری افراد فرصتطلب این حرفه مقدس را مخدوش کنند. وزارت صنعت، معدن و تجارت هم به عنوان تولیت این صنف باید سیستمهای نظارتی خود را بر فعالیت عطاریها افزایش دهد. اگرچه براساس قوانین جاری هم سازمان غذا و دارو، هم معاونت نظارت بر درمان دانشگاهها و هم بهداشت محیط معاونت بهداشتی دانشگاهها به عنوان مرکز ارائهکننده گیاهان دارویی یا مفردات نظارتهای خاص خود را خواهند داشت. اما آنچه مسلم است، مراقبت و نظارت اصلی آسیبنرسیدن به عطاریها، صنف عطاریها، وظیفه وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
** گاهی تجویزهای عطاریها، تداخل دارویی پیش میآورد و بیماران به ویژه بیماران خاص را با مشکلات حاد و عدیدهای روبرو میکنند.
ببینید وقتی میگوییم عطاری، یعنی عرضهکننده صرف دارو. براساس قانون، تجویز وظیفه پزشک است. مردم اگر مشکل درمانی دارند باید به پزشک مراجعه کنند و فکر نکنند اگر دارویی گیاهی و سنتی است عارضهای در پی ندارد. چرا که احتمال دارد همان داروی گیاهی عارضه داشته باشد یا با داروهای مصرفی و یا بیماری فرد، تداخل داشته باشد. اگر افراد زیر نظر پزشک، داروهای گیاهی را تهیه کنند تداخلات پیش نمیآید چرا که پزشک احتیاط لازم را به کار میبرد.
** یعنی پزشکان عمومیگیاهان دارویی را میشناسند؟
در کولیکولوم پزشکان عمومیطب سنتی نبوده. بنابراین پزشکان عمومیممکن است که گیاهان دارویی را بشناسند، ممکن هم هست که گیاهان دارویی را نشناسند. ولی وقتی قرار است دارویی را تجویز کند، به دلیل آشنایی با خطرات داروها و تاثیرات مثبت آن بر بیماری، دارویی را تجویز میکند که روی آن شناخت کامل دارد. اگر گیاهان را نشناسد حتما بیاحتیاطی نکرده و آن دارو را تجویز نمیکند.
** دو - سه سال اخیر طب سنتی سر و سامانی به خود گرفته است. اما به نظر میرسد پزشکان عمومییا پزشک خانواده هم باید این داروها را بشناسند.
دقیقا. یکی از اقدامات دولت یازدهم و دکترهاشمیکه تصویب شد، این است که دو واحد درسی آشنایی با طب سنتی و قابلیتهای طب سنتی در کولیکولوم آموزشی پزشک عمومیقرار گیرد که به صورت اجباری باید پاس شود و هر کسی که از سال 96 وارد دانشگاه پزشکی میشود، حتما قابلیتهای طبسنتی را میشناسد.
** این آشنایی برای فارغالتحصیلان 96 به بعد در نظر گرفته شده، پزشکانی که مطب دارند و طبابت میکنند، چگونه آموزش داده میشوند؟
برای پزشکانی که در حال طبابت هستند هم یکی از برنامههای بازآموزی، برنامه طب سنتی و گیاهان دارویی است. یعنی هر پزشکی که طبابت میکند، در سال باید 25 امتیاز کسب کند. میتواند بخشی از این امتیاز را با بازآموزیهای طب سنتی، گیاهان دارویی و داروهای گیاهی به دست آورد و از آن در تجویزهای خود استفاده کند.
** فارغالتحصیلان رشته طب سنتی یا در حقیقت پزشکان طب سنتی کی وارد بازار کار میشوند و مطبشان چه زمان شروع به کار میکنند؟
ما تعدادی متخصص فارغالتحصیل در رشته طب سنتی داریم اما به دلیل تعهدات قانونیشان، باید جذب دانشگاهها شوند و هنوز وارد بازار کار نشدهاند. خوشبختانه برای ورود هر چه سریعتر فارغالتحصیلان رشته طب سنتی در عرصه ارائه خدمت و با رویکرد مثبت دکترهاشمی، وزیر بهداشت، مصوب شد که تعهدات قانونی آنها به دانشگاهها و مراکز دولتی به حداقل ممکن برسد تا بتوانند سریعتر وارد بازار کار و ارائه خدمت در بخش خصوصی شوند. دیگر مصوبه این بود که هیئت علمیهم در صورت عدم نیاز دانشگاهها در خارج از ساعت اداری آزاد بوده و بتوانند در بخش خصوصی به ارائه خدمت بپردازند و این بخش را فعال کنند. طبیعتا با تمهیداتی که برای دانشآموختگان این رشته در نظر گرفتهایم، یقین داریم که تعداد سلامتکدههای بخش خصوصی که خدمات ضابطهمند و منطقی را ارائه میکنند، افزایش یابد و دسترسی مردم هم به طب سنتی بیشتر میشود.
** با توجه به عملکرد ضعیف بیمهها، احتمال دارد که بیمهها داروهای طبسنتی را تحت پوشش قرار دهند یا خیر؟
ما به سازمانهای بیمهگر اعلام کردیم که حتی اگر از نگاه اقتصادی هم به این بخش نگاه کنند و ویزیت و خدمات طبسنتی را تحت پوشش قرار دهند، (صرف نظر از این که برای اقتصاد سلامت کشور و بیمار منصفانه است) برای بیمهها هم به صرفه است.
** طب سنتی چه صرفهای میتواند برای بیمهها داشته باشد؟
اولا وقتی پزشک طب سنتی ویزیت میکند نیاز به استفاده از پاراکلینیک (آزمایشات و روشهای تصویربرداری) خیلی کمتر است. ارجاع کمتر به پاراکلینیکها به نفع بیمار و بیمههاست. در درجه دوم، اساس طب سنتی اصلاح سبک زندگی است، بنابراین دارو به ویژه داروهای شیمیایی وارداتی (که استفاده بیرویه آن به اقتصاد سلامت کشور ضربه میزند،) کمتر تجویز میشود. نکته سوم این است که عمده تجویز متخصصان طب سنتی گیاهان دارویی بومیاست. بنابراین اشتغالزایی ایجاد شده و به کشت گیاهان دارویی کمک میشود. پس اقتصاد کشور، بیمه، بیمار و... به چرخش در میآید.
** در مورد طب سنتی با بیمه به صورت مستقیم وارد مذاکره شدهاید یا خیر؟
مستندات کافی را در اختیار شورای عالی بیمه قرار دادیم که اگر ویزیت و خدمات طب سنتی را تحت پوشش بیمه قرار دهند، قطع به یقین به نفع خودشان خواهد بود. ما 4 سال است که دنبال بیمه خدمات و ویزیت طب سنتی هستیم. متاسفانه علیرغم این که در سیاستهای کلی ابلاغی سلامت، تاکید شده که توسعه، ترویج و نهادینه کردن طب سنتی در نظام سلامت صورت گیرد، این خدمات تحت پوشش قرار نگرفته است. برای ترویج طب سنتی و ارائه خدمات ارزان به مردم بیمهها باید این بخش را هم تحت پوشش قرار دهند.
--------------------------------
با تمهیداتی که برای دانشآموختگان این رشته در نظر گرفتهایم، یقین داریم که تعداد سلامتکدههای بخش خصوصی که خدمات ضابطهمند و منطقی را ارائه میکنند، افزایش یابد و دسترسی مردم هم به طب سنتی بیشتر میشود