سنگک نوعی نان است که روی سنگ‌ریزه‌های داغ در تنور می‌پزند که هم اکنون فقط در ایران رایج است بنا براین می‌توان آن را نان ملی ایران نامید. نان سنگک در قدیم نان طبقه اشراف و یا نظامیان بوده است و سنگکی‌ها نانوایی‌های فصلی ای بوده‌اند که بیشتر در زمستان و ماه رمضان پخت می‌کرده‌اند . یکی از نظریه‌ها درباره تاریخچه نان سنگک این است که نان سنگک پیش از اسلام در ایران رواج داشته است و پس از بیماری یکی از پادشاهان ساسانی، طبیب برای معالجه دستور می‌دهد که برای شاه نانی تهیه کنند که روی ریگ پخته شده باشد. همچنین سالنمای کمیته نانوایان تهران می‌نویسد: شیخ بهایی به سفارش شاه عباس نان سنگک را ابداع کرد. یکی از نخستین کتاب‌ها درباره نان سنگک، کتاب «مجموعه معارف و فرهنگ نانوایی سنگکی و نان سنگک» در سال ۱۳۵۶ نوشته سید داود روغنی (شاطر داود) یکی از شاطرهای معروف شهر ری است. شاطر داود معتقد است هیچ اطلاع دقیقی از محل و پیدایش نان سنگک وجود ندارد. اما به گفته وی قدیمی‌ترین نوشته‌ای که در آن از نان سنگک نام می‌برد «برهان قاطع» است که در سال ۱۰۶۲ ه. ق نوشته شده است. در آن کتاب درباره معنی واژه سنگک آمده است: «نوعی از نان هست که روی سنگ ریزه‌های گرم بپزند.»
به نوشته شاطر داود در تعریف این نان، «نان سنگک که از نظر مزه، طعم و همچنین هضم آسان و سلامت، بهترین نان ایران و شاید هم دنیا باشد، از آرد مرغوب و سالم و آب خالص و نمک به دست می‌آید و خمیر ترش هم که در خمیر آن به عنوان مایه خمیر (مخمر) به کار می‌رود از همان آرد و آب و نمک درست می‌شود. نان سنگک به صورت کاملاً تازه و یا به صورت کاملاً خشک شده خوشمزه است اما اگر در سفره باقی بماند بد طعم می‌شود و برای تازه ماندن می‌شود آن را فریز نمود و سپس با ماکروفر آن را گرم کرد بدون اینکه طعم آن عوض گردد . از نان سنگگ جهت خوردن دیزی و کله پاچه استفاده می‌شود. سنگک یکی از انواع نان سنتی است که می‌توان از دانه‌هایی مثل کنجد، سیاهدانه و یا مخلوطی از هر دو برای خوش طعم کردنش به روی آن پاشید. در گذشته برای این کار از خشخاش استفاده می‌شد که امروزه منع مصرف دارد. همچنین از سنگک به عنوان نان سفره عقد نیز استفاده می‌شود که به صورت بزرگ پخته می‌شود و روی آن را با عسل و کنجد تزئین می‌کنند.
Instagram.com/aftabyazd
