آفتاب یزد-گروه اجتماعی: صحبت از ارابههای مرگ چند سالی است که مطرح میشود و هر سال هم پلیس راهور ناجا خودروهای ناایمن را یکی از اساسیترین دلایل افزایش تلفات در تصادفات جادهای عنوان میکند؛ تصادفاتی که بارها تصاویر آن در شبکههای اجتماعی دست به دست شده و نشاندهنده این است که سرنشینان خودروهای ناایمن به فجیعترین شکل ممکن در لابهلای آهنپارههای خودرو له شدهاند! این در حالی است که سالهاست خبر بازنشستگی خودروهای ناایمنی مثل پراید منتشر شده و پلیس راهور ناجا بارها اعلام کرده است که این خودروهای ناایمن شمارهگذاری نخواهند شد اما اینها همگی در حد حرف باقی مانده و پراید یا همان ارابه مرگ سالهاست که تولید و شمارهگذاری میشود و هنوز هم در زمان ثبت نام سایپا و ایرانخودرو با هجوم میلیونی افرادی روبهرو هستیم که برای خرید این گونه خودروها صف میکشند! با همه این اوصاف سوالی که مطرح میشود این است که چرا پلیس راهور ناجا با وجود هشدارهایی که هر سال میدهد هنوز هم اقدام جدی برای پلاک نشدن ارابههای مرگ انجام نداده است؟
>سال 90؛ ممنوعیت تردد خودروهای ناایمن
سال 90 بود که چالش پلیس با خودروسازان بر سر ایمنی خودروهای تولید داخل بالا گرفت و در پی آن مسئولان پلیس راهور با استناد به بررسیهای انجام شده در آن زمان از کاهش کیفیت ایمنی خودروهای داخلی تولید سال 90 خبر داده بودند؛ آنها معتقد بودند که اگر حدود 200 هزار خودروی ناایمن به خودروهای کشور اضافه شود، این وضعیت، ایمنی تردد بهخصوص در جادهها را به جهت احتمال افزایش وقوع تصادفات مرگبار با چالشهای جدی مواجه خواهد کرد. در چنین شرایطی سرهنگ محمدرضا مهماندار فرمانده پلیس راه کشور با اشاره به کاهش ایمنی خودروهای تولیدی از بررسی طرحی خبر داده بود که در صورت تصویب آن تردد خودروهای ناایمن در جادههای کشور ممنوع میشد؛ او یکی از دلایل بالا بودن شدت تصادفات در کشور را بحث ناایمن بودن برخی از خودروهای داخلی دانسته و گفته بود: «بررسی ممنوعیت تردد خودروهای ناایمن در جادهها به طور جدی پیگیری خواهد شد چراکه برای پلیس هیچ چیز مهمتر از حفظ جان راننده و سرنشینان خودرو نیست.» اما این طرح هیچ وقت جامه عمل به خود نپوشید!
>سال 91؛ پراید، وانت پیکان
و وانت نیسان ایمن نیستند
حواشی مربوط به چالش بین پلیس و خودروسازان تا جایی ادامه داشت که در سال 91 خودروهای ناایمنی که هر سال موجب حادثه میشوند را معرفی کرد؛ «اسکندر مومنی رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی گفته بود: علیرغم افزایش قیمت، بهطور میانگین شاهد کاهش ایمنی خودروهای تولید داخل بودهایم. بیشترین آمار حوادث ترافیکی در کشور مربوط به خودروهای پراید، وانت پیکان و وانت نیسان بوده و از نظر پلیس این خودروها ایمن نیستند.» حالا اما با گذشت نزدیک به ششسال از این اظهارات همچنان خودرو پراید تولید میشود و به فروش میرسد و همچنان خودروهایی مثل وانتنیسان در جادهها رفت و آمد میکنند و جان میگیرند!
>سال92؛ خودروهای بدون کیسه هوا
شمارهگذاری نمیشوند
سال 92 هم با افزایش تلفات تصادفات جادهای روبهرو بودیم و به همین دلیل هم سردار سرتیپ اسکندر مومنی رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی گفته بود: هیچ خودرو سواری بدون ایربگ (کیسه هوا) شمارهگذاری نخواهد شد. پلیس مصمم است تا پایان امسال تعداد کیسه هوای تعبیه شده در خودروهای سواری تولید داخل را حداقل به دو کیسه هوا افزایش دهد.» البته این موضوع از سال 97 اتفاق افتاد و در واقع از اویل سال 97 برای خودروهایی مثل پراید کیسه هوا تعبیه شد اما باز هم ایمنی لازم برای این خودروها لحاظ نشد. به همین دلیل هم در طول این سالها همیشه پراید در صدر جدول خودروها ناایمن قرار گرفته و بیشترین قربانی را به خود اختصاص داده است.
>سال93؛ قرارنیست برای کارآفرینی عدهای را
به گور بفرستیم
در سال 93 که هجمهها به خودرو سازان در رابطه با خودروهای ناایمنی افزایش یافت خیلی از آنها معتقد بودند که خودروسازی نوعی کارآفرینی است و کسانی که در رابطه با این موضوع هجمه ایجاد میکنند در حقیقت میخواهند از کارآفرینی و تولید ملی جلو گیری کنند؛ در پی این اظهارات سردار احمدرضا رادان، جانشین فرمانده نیروی انتظامی گفت: «پلیس برای حفظ جان مردم نظارت و کنترل خود را افزایش خواهد داد، نباید اینگونه باشد که برای کارآفرینی چند نفر، چند صد نفر دیگر را راهی گورستان کنند و اگر قرار بر کارآفرینی است باید جان و امنیت مردم نیز در نظر گرفته شود و امیدواریم که استانداردها هر روز واقعیتر شده و رعایت شود. ممکن است یک خودرو در یک زمانی استانداردهای لازم را داشته باشد اما اگر موضوع معاینه فنی در وقت خود و به صورت درست انجام نگیرد خود بهخود این خودرو به یک وسیله ناایمن وارد میشود و لذا پیشنهاد میشود نمایندگان مجلس در بحث معاینه فنی وارد شده تا نظارتی بر آن داشته باشند.»
>سال94؛ نهصدهزار خودرو شمارهگذاری شد
سرهنگ احمد رستمی معاون فنی، مهندسی و خدمات پلیس راهور نیروی انتظامی در سال 94 اعلام کرده بود که در حال حاضر وانتهای ایسوزو، فوتون و پاژن و خودروهایی که فاقد فیلتر DPF (دستگاه تصفیه هوا) باشند، براساس مصوبه دولت شمارهگذاری نمیشوند. او گفته بود:«پیشنیاز هر گونه شمارهگذاری خودرو و وسایل نقلیه کسب تاییدیه سازمان ملی استاندارد ایران به لحاظ ایمنی و کیفیت، سازمان محیط زیست به لحاظ آلایندگی و کارشناسان عالی پلیس از نظر فنی است. براساس مصوبه دولت هر خودرویی که تجهیزات ایمنی از جمله ایربگ یا ضدقفل نداشته باشد و به تایید سازمان ملی استاندارد نرسیده باشد، شمارهگذاری نمیشود. در 11 ماه امسال 900 هزار دستگاه خودرو نو شماره شد و حدود یک هزار و 800 دستگاه خودروی دو تکه که در تصادفهای شدید از قسمتهای عقب یا جلوی خودرو نیمه شده، غیراستاندارد بوده و نیمه دیگری از خودروها به خودرو نصب شده بود، کشف شد.»
>سال95؛ خودروها نایمن شمارهگذاری
نمیشوند!
سال 95 بود که زمزمههایی از شمارهگذاری نشدن خودروهای ناایمن شنیده شد و در پی آن سردار حسین اشتری فرمانده ناجا اعلام کرد؛ بنابر بر هشدارهای گذشته از ادامه شمارهگذاری خودروهای ناایمن جلوگیری خواهیم کرد. او گفته بود:«این امر توسط پلیس راهور عملیاتی خواهد شد، این در حالی است که ما با خودروسازان نیز جلساتی برگزار کردهایم.» نکته حائز اهمیت این است که این اتفاق هم هیچوقت رخ نداد و از آن سال تاکنون همچنان خودروهای ناایمن شمارهگذاری میشوند و همچنان در جادههای کشور جان افراد را میگیرند!
>سال96؛ افزایش شمارهگذاری
خودروهای تولید داخل
براساس اخبار منتشر شده در سال ٩۶، شمارهگذاری خودروهای تولید داخل با همان استانداردهای گذشته و ایمنی که در آنها رنگ باخته بود افزایش یافت! به طوری که سرهنگ علی محمدی رئیس مرکز شمارهگذاری پلیس راهور ناجا گفته بود: «٨١٠ هزار خودروی نوشماره پلاک کردهایم که نسبت به سال گذشته ١۵ و ٧ دهم افزایش داشته است. در خصوص خودروهای نوشماره به تفکیک، ۴٧ هزار و ٨٢٠ دستگاه خودروی وارداتی نوشماره داشتهایم که این رقم نسبت به سال قبل، ٣٢ درصد افزایش داشته است. همچنین ٧۶٢ هزار و ٨٠٠ دستگاه خودرو نو شماره تولید داخل شمارهگذاری شده است که نسبت به سال گذشته، ١۴ و ٨ دهم درصد افزایش داشته است.» همین آمار سبب شد که سال 97 به عنوان سالی با بیشترین تلفات حوادث رانندگی معرفی شود، به طوری که به گفته مسئولان 17 هزار نفر آمار کشتههای ناشی از تصادفات در سال 97 است.
>سال97؛ بیش از ۷۰ درصد خودروهای داخلی
ناایمن هستند!
نوروز 97 با بیشترین آمار تلفات تصادفات جادهای روبهرو بود. به همین دلیل هم پلیس راهور ناجا واکنشهای بسیاری در رابطه با خودروهای ناایمنی که دلیل اصلی تلفات جادهای محسوب میشوند، نشان داده بود. اما از جمله مهمترین واکنشهای این نهاد میتوان به آمار ارائه شده از خودروهای ناایمن اشاره کرد. آذرماه همان سال سردار تقی مهری رئیس پلیس راهور ناجا با بیان اینکه استاندارهای حداقلی حفظ جان رانندگان با سختگیری پلیس روی خودروها اعمال شده است، گفت: «در کل کمتر از ۳۰ درصد از خودروهای داخلی ایمن هستند. در حال حاضر ۵۱ تا ۵۳ استاندارد بر خودروها اعمال میشود و خودروسازان به اجبار این استانداردها را اجرا میکنند که در این میان دو استاندارد برای حفظ جان رانندگان وجود دارد. پلیس پیگیریهای لازم را انجام داد تا دو استاندارد حفظ جان راننده به مرحله اجرا درآید، در گذشته دو کیسه ایمنی هوا در خودروهای سواری نصب میشد که طبق نظر پلیس این رقم باید در جهت بالا بردن ایمنی خودروها در حفظ جان راننده و سرنشین افزایش پیدا کند.کمتر از ۳۰ درصد خودروهای ساخت داخل استاندارد کنترل خودرو در سطح جادهها را رعایت میکنند، این استانداردها برای سواریها دو عدد و برای برخی از وانتبارها یک عدد استفاده میشود که در کل کمتر از ۳۰ درصد از خودروهای ما از این نظر ایمن هستند. پلیس به دنبال ارتقای کیفی و استانداردهای خودروهای داخلی بوده و دولت نیز در این زمینه اقداماتی انجام داده و برنامههایی نیز بهمنظور افزایش ایمنی بدنه خودروها دارد.» اما با گذشت بیش از یک سال از این سخنان هنوز هم اقدام خاصی برای ایمنسازی خودرو صورت نگرفته است!
>سال98؛ برخی خودروسازان ارابه مرگ
تولید میکنند
در این هشتسال همچنان درگیریها درباره خودروهای ناایمن ادامه دارد و حالا هم که اعلام شده که به علت تحریمها ایمنی خودروها کاهش خواهد داشت! همین چند هفته پیش بود که سردار سیدکمالهادیانفر، رئیس پلیس راهور درباره تاثیر کیفیت خودرو در تصادفات و تلفات جادهای گفته بود: «حتماً آسیبهای خودرو به سرنشینان به دلیل ناایمن بودن تا چند سال آینده افزایش مییابد و مشکلاتی در پی دارد. اکنون واردات خودروهای ایمن خارجی منع شده است. قطعات این خودروها نیز به درستی وارد نمیشود. همچنین قطعات خودروهای داخلی هم به خوبی تامین نمیشود. این روند در آینده زیانهای بسیاری برای تصادفات در پی خواهد داشت. اگر ایمنی خودرو بالا باشد میزان جراحت و آسیب افراد هم کمتر میشود در واقع، هر قدر ایمنی خودروها بالاتر باشد، تصادف فوتی به تصادف خسارتی تبدیل میشود و از سویی دیگر از تعداد فوتیها کاسته و به تعداد مجروحان افزوده میشود.» پس از آن هم سردارهادیانفر اعلام کرد که برخی خودروسازان ارابه مرگ تولید میکنند، آردی و پراید نباید در جادهها تردد کنند و باید خودروسازان ما به سمت تولید خودروهای امن بروند.
>چرا از شمارهگذاری خودروهای ناایمن
جلوگیری نمیشود؟
آمار نشان میدهد که افزایش شمارهگذاری خودروهای داخلی در سال 96 سبب شده تا در سال 97 با آمار وحشتناکی از کشتهشدگان تصادفات جادهای روبهرو باشیم! این یعنی افزایش شمارهگذاری خودروهای تولید داخل با افزایش استاندارد در این خودروها همراه نبوده و همچنان خودروهایی ناایمن و فاقد استاندارد تولید میشوند! با همه این اوصاف سوالی که در این بین بهوجود میآید این است که چرا پلیس ناجا از شمارهگذاری خودروهای ناایمن و پرخطر جلوگیری نمیکند؟