سمانه کریمان- روان‌پزشک کودک و نوجوان: بازی‌های کودکان جنبه مهمی از رشد و تکامل آنان را دربرمی‌گیرد و معیار ارزش‌مندی برای سنجش میزان توانایی‌های آنها در برقراری ارتباط‌شان است.
نوپایان جستجوگران کوچکی هستند که با انجام بازی‌ها و تجربه‌کردن آنچه بازی می‌کنند، بسیار یاد می‌گیرند. بازی این فرصت را به کودک می‌دهد تا مهارت‌های جدید را کسب و آنها را تمرین کند، همچنان‌که علایق منحصر بفرد خودش را دنبال می‌کند. اسباب‌بازی‌های در دسترس کودک شما بر شکل‌گیری تکامل وی به شیوه‌های مختلفی اثر دارد. گرچه ممکن است انتخاب اسباب‌بازی در نگاه اول کار ساده‌ای به نظر برسد. آن‌زمان که وارد یک فروشگاه اسباب‌بازی می‌شوید تنها چیزی که ساده به‌نظر می‌رسد داشتن احساس سردرگمی است. تعداد زیادی اسباب‌بازی که شما را با پرسش‌هایی از این دست مواجه خواهد کرد: چگونه اسباب بازی مناسب برای کودکم را انتخاب کنم؟ کدام یک از این اسباب‌بازی‌ها از کیفیت خوبی برخوردارند؟ کدام اسباب‌بازی را کودک من بیشتر دوست خواهد داشت؟
توجه به مدت زمانی که یک اسباب‌بازی قابل استفاده خواهد بود، قیمت آن، ایمنی، ارزش آموزشی و میزان سرگرم‌کننده بودن آن در انتخاب مهم هستند.
سایر نکاتی که می‌تواند کمک کننده باشد عبارتند از: ۱- بازی‌هایی که انتهای نامشخص دارند به عبارتی بازی با آنها زود تمام نمی‌شود و به شیوه‌های مختلف قابل انجام‌اند مثلا بازی با شن یا آب، بلوک‌ها و...
۲- بازی‌هایی که با بزرگتر شدن کودک همچنان برای او قابل استفاده باشند مانند حیوانات پلاستیکی یا شخصیت‌های کارتونی و...
۳- بازی‌هایی که مهارت‌های کودک را تقویت می‌کنند مانند نقاشی، پازل، دسته‌بندی
شکل‌ها و...
گاهی حتی لازم است فرصت بازی کردن با وسایل واقعی را هم به کودک بدهیم مانند ظروف پلاستیکی، وسایل موسیقی و...
در این بین نگرانی خانواده‌ها از وسایل خاصی در بین اسباب‌بازی‌ها چالشی است که نیاز به اندیشیدن بیشتر را می‌طلبد. این مهم که بازی کودکان با وسایلی که بالقوه مصداق خشونت هستند چه حکمی دارد؟ شاید بهتر است بگوییم در این مورد نیز مانند بسیاری حیطه‌های دیگر در پزشکی نمی‌توان با قطعیت نظر داد. مقاله‌هایی وجود دارند که ارتباط افزایش خشونت با استفاده از این وسایل را نشان داده اند ولی به‌همان میزان هم مقالاتی هستند که چنین ارتباطی را اثبات نکرده‌اند. اما این واقعیت غیر قابل انکار است که تفنگ اسباب‌بازی بیشتر از اینکه وسیله خشونت باشد سمبلی است از قدرت، توانایی رهبری در گروه، نیرومندی، کنترل و اقتدار. چنانچه کودک در محیطی ایمن با آن بازی کند به کسب این توانمندی‌ها در وی کمک خواهد کرد و برعکس چه بسیار مفاهیم خشونت بارزتری که از آنها غافل مانده‌ایم؛ همچون درگیری‌های روزمره خیابانی، تنبیه‌های بدنی بعضی والدینی که هنوز تنبیه بدنی را شیوه کارآمد تربیتی خود می‌دانند، تماشای فیلم‌ها و سریال‌هایی ساخته کشور خودمان که هیچ‌گونه رده‌بندی سنی برای آنها وجود ندارد و اگر هم دارد کسی از آن مطلع نیست. اینکه چقدر با محروم‌کردن کودکانمان از این وسایل بازی، قدرت بیش‌تری به اسلحه خواهیم داد پرسشی است که قبل از انجام هر محدودیتی باید بدان پرداخت. همه محدودیت‌ها را هم که گذاشتیم با وسایل دیگری که خلاقیت کودکانه‌شان باعث می‌شود آنها را به‌عنوان تفنگ به‌کار ببرند چه کنیم. اصلا آنها را هم از کودک گرفتیم، با نشانه‌گرفتن انگشت‌های آنان به سوی هم در حالی‌که “کیو کیو” می‌گویند چه خواهیم کرد. به نظر می‌رسد اینجا هم اجازه دادن به کودک برای بازی با این وسایل در محیطی امن و با قراردادن قوانینی در بازی منطقی باشد.
Instagram.com/aftabyazd
