آفتاب یزد- گروه زندگی: بازی برای رشد سلامت کودکان ضروری میباشد. فعالیتهایی که کودکان درگیر آنها میشوند باعث تحریک و تاثیر روی الگوهای ارتباطی سلولهای عصبی مغز آنها میشود. این روند در رشد حرکتی ظریف و درشت، زبانی، اجتماعی شدن، خود آگاهی، بهزیستی هیجانی، خلاقیت، حل مسئله و یادگیری مهارتها تاثیر میگذارد.بیشترین نقشی که بازی میتواند در کودکان داشته باشد این است که کودکان را برای تصمیمگیری و تمرین فعالیتهایی که باعث تسلط آنها میشود فعال نگه میدارد. لذا با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد در باره راههای تقویت مهارت گفتاری و ارتباطی کودک با مامک جولایی، کارشناس ارشد گفتاردرمانی گفتوگو کرده است.
وی در این باره میگوید: بازی کردن با کودک یکی از بهترین شیوهها در توسعه مهارتهای ارتباطی او است و اگر درست و هدفمند استفاده شود، میتوان از آن به عنوان ابزاری قدرتمند در افزایش توانایی گفتاری استفاده کرد.
جولایی خاطرنشان کرد: بارها این جمله را از گفتاردرمانگر کودک میشنوید که از طریق بازی با کودک خویش وارد ارتباط شوید و گفتاردرمانگر به شما بازیهای متناسب با دوره رشدی کودک تان را معرفی میکند و استفاده از این موقعیت را برای برقراری ارتباط به والدین میآموزد.
این کارشناس ارشد گفتار درمانی بیان کرد: نکات مهمی وجود دارد که رعایت آنها مهارت ارتباطی و گفتاری کودک را توسعه میدهد که مهمترین آن این است که وقتی به بازی کودک خود ملحق میشوید، با اسباب بازی خود وارد شوید. در این صورت او برای ارتباط با شما تمایل بیشتری نشان میدهد تا زمانی که حس کند در اسباب بازی با هم شریک خواهید بود
وی ادامه داد:بازی با افراد، مثل دالی بازی، قایم باشک و سایر بازیهای مرسوم از این نوع برای شروع و ادامه ارتباط با کودک بسیار موثرهستند زیرا این بازیها دارای نقاط اوج هستند و نقطه اوج یعنی زمانی که اتفاق مورد انتظار کودک رخ میدهد.
جولایی اظهار داشت: نقاط اوج در بازی با افراد بهترین زمان برای نوبتگیری کودک است. کودک به محض این که قانون بازی را فرابگیرد برای رسیدن به نقطه اوج تلاش میکند.بنابراین ابتدا با حرکت، سپس صداسازی و بعد شبه واژه و در نهایت کلمه در ارتباط شرکت خواهد کرد و به این ترتیب میتوان مفهوم انتقال نوبت را به او آموخت.
این کارشناس ارشد گفتاردرمانی مطرح کرد: والدین میدانند که بازی نقش بسیار مهمی در رشد و تکامل کودک دارد. خلاقیت او را افزایش میدهد، به ایجاد مهارت حل مسئله کمک میکند و دانش او را از جهان پیرامون اضافه میکند اما نکته مهم و کلیدی در ارتباطی است که بین کودک و والدین ایجاد میکند.
وی متذکر شد: شاید در مواقعی بسیار خرسند باشید که او میتواند به تنهایی بازی کند، بله این توانایی خوبی است اما برای افزایش مهارتهای زبانی لازم است که بسیاری از این لحظات را کودک با والدین باشد.به عنوان مثال پایین آمدن از سرسره در تنهایی هم بسیار لذت بخش است ولی چنانچه در انتهای مسیر کودک در آغوش والدین قرار بگیرد این اتصال ایجاد شده و موقعیتی برای افزایش مهارتهای ارتباطی فراهم میشود.
جولایی ابراز کرد: هرچند که امروزه اسباب بازیهای الکترونیکی زیادی برای کودکان خردسال وجود دارد که میتوان از آنها به عنوان ابزار یادگیری استفاده کرد اما فراموش نکنید که یادگیری از طریق تعامل مثبت اجتماعی ایجاد میشود.زمانی که با کودک ارتباط برقرار میکنید، هدف این است که به شما بیش از اسباب بازی توجه کند. هرچه ارتباط رفت و برگشتی بین شما و کودک بیشتر باشد، تجربهای که ایجاد میشود، با ارزشتر است.
این کارشناس ارشد گفتاردرمانی توضیح داد: اغلب وقتی کودکان فعالیتی را خودشان انتخاب میکنند بیشتر با آن مشغول میشوند و این بهترین زمان برای انجام تمرینات است به شرط آن که به دقت نگاه کنید، نه تنها به اینکه چه نوع بازی را انتخاب کرده بلکه با این هدف که نحوه بازی کردن او را هم ببینید و این گونه به فعالیت او بتوانید وارد شوید.
وی میگوید: بررسیهای انجام شده توسط محققان حاکی از آن است که دو عامل میتواند کودک را از موقعیت بازی فراهم شده با والدین فراری بدهد که عبارتند از دادن دستورات پیاپی والدین به کودک در جهت کنترل بازی و دیگری پرسیدن سوالاتی که میزان اطلاعات کودک شما را میسنجد مثلا این ماشین چه رنگیه؟ و غیره.
جولایی افزود: برای کاهش امتناع کودک بهتر است که والدین بتوانند در بازی کردن از او پیروی کنند، جهت نگاه یا حرکات کودک نشان میدهد که چه فعالیتی در بازی برای او خوشایند است وهمچنین به جای پرسش کردن، نظراتی ارائه بدهید مثلا چقدر این ماشین تند میره.
این کارشناس ارشد گفتاردرمانی بیان کرد: در صورتی که کودک از موقعیت بازی فراهم شده با والدین فراری باشد، از گفتاردرمانگر کودک میتوانید کمک بگیرید تا با بررسی نحوه تعامل والدین با کودک، راههای حفظ ارتباط و افزایش تعداد دفعات نوبت برای ارتباط را به آنها بیاموزد.
وی در پایان با بیان این نکته که "به همان اندازه که برقراری ارتباط مهم است، حفظ آن برای مدتی قابل قبول، ضروری است"، گفت:والدین معمولا وسایل ویژه کودک خود برای سفر همراه میآورند لذا بهتر است اسباب بازی مناسب برای سفر و کاغذ و مدادشمعی و وسایل ضروری را همراه داشته باشید و اجازه دهید کودک کوله پشتی کوچکی را همراه بیاورد و اسباب بازی و پازل و وسایل مورد علاقهاش را همراه بیاورد.به این ترتیب میتوانید از موقعیت تعطیلات بهره بیشتری برای برقراری ارتباط ببرید.