| کاربران محترم: دسترسی به صفحات داخلی روزنامه از ساعت 12 میسر می باشد |
AFTAB YAZD NEWSPAPER
شنبه, 04 بهمن 1399 
Saturday 23 January 2021
Saturday 23 January 2021RSS فیدخوان
روزنامه در یک نگاه
Instagram.com/aftabyazdزمان انتشار: 22 آبان 1398
صفحه خبر: اقتصادی
> وابستگی خطرناک؟
وی با اشاره به وابستگی خطرناک کاربران داخل کشور به خدمات پایه‌ای مانند جست‌وجوگر، سیستم‌عامل و پیام‌رسان اعلام کرد: وزارت ارتباطات اعلام می‌کند که ۸۰ درصد شبکه ملی اطلاعات را راه‌اندازی کرده اما این ۸۰ درصد در بخش زیرساخت ارتباطی بوده نه ارایه خدمات ملی و پایه‌ای مانند جست‌وجوگر، ارائه خدمات ابری، ایمیل و غیره است.
وی با اشاره به پیشنهاد وزیر ارتباطات برای ایجاد سطوح مختلف دسترسی برای کابران اینترنتی گفت: ما موافقیم که سطوح مختلف دسترسی تعریف شود و در این رابطه پیشنهادی به کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه دادیم که اکنون در کارگروه در حال تهیه آئین‌نامه و دستورالعملی برای این کار هستند.
دبیر شورای عالی فضای مجازی درباره سند تعامل‌پذیری و تعیین وظایف شبکه ملی اطلاعات برای سازمان‌ها اظهار کرد: این سند در جلساتی که با حضور سازمان‌ها تشکیل شد، تدوین شده است، درباره تصمیم‌گیری‌هایی که در حوزه تعامل‌پذیری می‌شود، کارگروهی با عضویت سازمان‌ها وجود دارد، اما باید توجه داشت که مجری دولت الکترونیک در حوزه فناوری اطلاعات، وزارت ارتباطات است و به همین دلیل کار دبیرخانه‌ای و پیگیری توسط وزارت ارتباطات است.
فیروزآبادی با بیان اینکه تنظیم روابط سازمان‌های دولتی در سطح فناوری در سند تعامل‌پذیری ملاحظه شده، افزود: وظیفه سازمان‌ها مشخص است، اما هماهنگی‌های این کار چون در سطح فناوری است و شبکه و NIX (مرکز تبادل اطلاعات)در اختیار وزارت ارتباطات است، قاعدتا مجری باید آنها باشند.
فیروز آبادی با درخواست کمک از بخش‌خصوصی گفت: بخش‌خصوصی نقش برجسته‌ای در توسعه خدمات دیجیتال در کشور دارد، بنابراین این بخش باید به ما در تدوین سندی که در این زمینه در حال تهیه هستیم کمک کند تا چالش‌های این بخش از جمله مشکل حفاظت از داده‌ها، تقویت نظام هویت، یکپارچگی خدمات، شگل‌گیری نظام اعتماد رفع شود.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با اشاره به طرح موضوع وی‌پی‌ان قانونی و کاربردهای آن بیان کرد: این موضوع از قدیم در شورای عالی فضای مجازی مطرح بود، شکست نخورده اما اجرا هم نشد. با توجه به اینکه اقتصاد وی پی ان، اقتصاد بزرگی شده و سازمان‌ها و افراد زیادی از آن بهره‌برداری می‌کنند، امیدواریم با مسئولیت‌پذیری دادستانی و وزارت ارتباطات، شاهد اپراتورهای وی‌پی‌ان رسمی در کشور باشیم و وی‌پی‌ان طبق یک مقررات و با نظم مشخصی از طریق اپراتورهای رسمی واگذار و با توجه به مواردی که در کشور نیاز است، از آن استفاده شود.
> شرایط دریافت وی‌پی‌ان‌های قانونی
فیروزآبادی درباره شرایط دریافت وی‌پی‌ان‌های قانونی توضیح داد: به هر حال سازمان‌های خاصی با توجه به فعالیتشان و نیاز به امنیت و انتها به انتها بودن، نیاز دارند که از وی‌پی‌ان استفاده کنند، از جمله سازمان‌های دولتی، بانک‌ها و سفارتخانه‌ها؛ از طرفی در بعضی حوزه‌ها شاهد تحریم وسیع سایت‌ها و اپلیکیشن‌های آمریکایی هستیم و لازم است برای کسب‌وکارهایی که از این اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کنند، وی‌پی‌ان صادر کنیم. وی ادامه داد: به همین دلیل آئین‌نامه‌ای در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه که ما هم در آن عضویت داریم، در حال تدوین است و امیدواریم موضوع استفاده از وی‌پی‌ان در کشور ساماندهی شود.
رئیس مرکز ملی فضای مجازی درباره جرایم استفاده از وی‌پی‌ان در کشور اظهار کرد: طرحی توسط مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تهیه شده که مراحل نهایی آن در حال طی شدن است و از مرکز ملی فضای مجازی نیز نظراتی را گرفتند و طرح نهایی شده تا به زودی در صحن مجلس مطرح و به صورت قانونی در بیاید.
فیروزآبادی درباره اظهاراتش مبنی بر معمای حریم خصوصی در دسترسی آزاد به اطلاعات بیان کرد: ما سند صیانت از داده را تشکیل دادیم که با بالا بردن مسئولیت‌پذیری‌ها و یکسری مشخصاتی که پیش‌بینی شده، امیدواریم در جلسات بعدی شورای عالی فضای مجازی این سند تصویب شود و در آن مشخص شده که چه اطلاعاتی قابل عرضه در بازار است و مسئولیت‌ها هم مشخص شده است.
> حرکت به سوی ملی شدن
وی درباره اقدامات انجام‌شده برای سیستم عامل ملی بیان کرد: ما یک توافق و تقسیم کار سه‌جانبه توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری و مرکز ملی فضای مجازی تهیه کردیم که قرار است به زودی سندی امضا شود تا مشخص شود کار طراحی و تولید سیستم عامل ملی برای تلفن همراه و دسکتاپ به چه صورت جلو می‌رود. طرح اندروید بومی هم می‌تواند بخشی از این طرح باشد، اما حرکت ما به سمت ملی شدن است.
اظهارات دبیر شورای عالی فضای مجازی در مورد وابستگی خطرناک کاربران داخل کشور به خدمات پایه‌ای مانند جست‌وجوگر، سیستم‌عامل و پیام‌رسان و طراحی و تولید سیستم عامل ملی برای تلفن همراه و دسکتاپ که با توافق و تقسیم کار سه‌جانبه توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری و مرکز ملی فضای مجازی تهیه شده و قرار است به زودی سندی امضا شود تا مشخص شود کار طراحی و تولید سیستم عامل ملی برای تلفن همراه و دسکتاپ به چه صورت جلو می‌رود. در کنار طرح اندروید بومی که بخشی از این طرح است وبرای حرکت ما به سمت ملی شدن است، در حالی مطرح می‌شود که بسیاری از کاربران فضای مجازی اتفاقات مهرماه امسال را نیز در راستای همین سخنان فیروز آبادی ارزیابی می‌کنند.
> فیلتر گوگل پلی در راستای ملی شدن؟
ماجرا از این قرار بود که در شبکه‌های اجتماعی و میان کاربران ایرانی یک ماه پیش خبری دست به دست می‌شد، اما چندان مستند و جدی به نظر نمی‌رسید و در ابتدا در حد ادعا بود؛ ادعایی که بسیاری از کاربران ایرانی اپلیکیشن‌های اندرویدی و حتی توسعه دهندگان این نرم افزار‌ها در کشورمان را نگران کرد. خبر این بود که گوگل پس از مدت‌ها بی‌توجهی به درخواست کاربران ایرانیِ سیستم عامل اندروید، بازار اپلیکیشن هایش را به روی کاربران ایرانی باز کرد و قرار شده دسترسی به این بازار برای ایرانیان با فیلترینگ قطع شود. انتشار نامه‌ای منتسب به جواد جاویدنیا، سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور مبنی بر فیلتر کردن گوگل‌پلی، در ماه گذشته که واکنش گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی به همراه داشت؛اما صحت وسقم آن همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت. گفته شد در این نامه از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت خواسته شده بود نسبت به مسدودسازی فروشگاه گوگل‌پلی (Google Play Store)
در حداقل زمان اقدام کنند. در متن نامه هیچ توضیحی بابت علت مسدودسازی فروشگاه گوگل‌پلی در پهنای باند اینترنت ارائه شده از سوی شرکت‌ها ارائه نشده بود و دادستانی کل کشور هم هیچ بیانیه‌ای در این مورد منتشر نکرده بود؛ اما یکی از اپراتورها آن زمان دریافت این نامه را تایید کرد. خبر احتمال فیلتر شدن گوگل‌پلی از سوی اپراتورها واکنش‌های زیادی را در ماه گذشته در شبکه‌های اجتماعی مختلف از جمله توییتر به همراه داشت. توییت رئیس سازمان فناوری اطلاعات در آن زمان نشان داد حتی اگر دستور دادستانی جعلی باشد، اما اصل ماجرای تقاضای فیلتر گوگل پلی درست بود. در آن زمان امین امیرشریفی، مدیرعامل کافه بازار نیز با انتشار توییتی اعلام کرد از فیلترینگ رقیب خود یعنی گوگل‌پلی حمایت نمی‌کند. با اینکه فونت به کار رفته در نگارش متن نامه غیررسمی به نظر می‌رسید اما انتشار این توییت از سوی مدیرعامل کافه بازار، احتمال صحت نامه‌ی منتشر شده را میان کاربران افزایش داد و عده‌ای آن را به منزله‌ی تایید خبر منتشر شده تلقی کردند؛ هرچند که روابط عمومی کافه بازار، اعلام کرد که این توییت صرفا تاکیدی بر سیاست‌های کافه بازار است و دستور صادر شده از سوی دادستانی را تایید نمی‌کند. واکنش امیر ناظمی رئیس سازمان فناوری اطلاعات به این توییت، به طور تلویحی اصل ماجرای تلاش برای فیلتر گوگل‌پلی را تایید کرد آن هم برای برای حمایت از یک محصول داخلی: در این توییت آمده بود: «شرکت ایرانی مخالف حذف رقیب خارجی‌اش است؛ چون خوب می‌داند همین رقابت او را رشد داده است. شهروند ایرانی تاکنون به کافه‌بازار اعتماد داشت، چون حق انتخاب‌اش محترم شمرده می‌شد. اما امان از کلان‌پروژه ناامیدسازی! امان از علاقه به تجدید تجربه‌های خودروسازی به شیوه پیکان!»
با توجه به توییت امیر ناظمی رئیس سازمان فناوری اطلاعات، این سوال در اذهان عمومی شکل گرفت که اگر ماجرای فیلتر گوگل‌پلی، به مشابه تجربه خودروسازی به شیوه پیکان و درواقع حمایت از یک محصول داخلی است و این محصول هم مارکت‌های ایرانی فعال در کشور نیستند، پس با فیلتر گوگل‌پلی، کدام محصول ایرانی به ظاهر سود خواهد برد؟پاسخ به این سوال که گره‌گشای معمای فیلتر گوگل‌پلی بود، به سمت سیستم عامل بومی باز می‌گردد. در عین حال چندی پیش جلسه‌ای در مرکز مخابرات ایران و با حضور نماینده ستار هاشمی معاون جدید فناوری و نوآوری وزیر ارتباطات درباره سیستم عامل بومی برگزار شد. به گفته یکی از حاضران در آن جلسه که نخواست نامش فاش شود، در آن جلسه برخی پیشنهاد می‌دهند با توجه به این که سیستم عامل متن باز بومی همان اندروید بوده و فرق عمده آن این است که در آن جایگزینی برای Google Play و Google Play Services معرفی می‌شود، این سرویس‌ها فیلتر شده تا مردم به ناچار سراغ این راه حل جایگزین بروند. شنیده شده برخی متخصصان حاضر در این جلسه با موضوع به شدت مخالفت کرده‌اند اما در نهایت با همراهی نماینده معاون وزیر ارتباطات، درخواست برای فیلتر گوگل‌پلی تصویب می‌شود.
> سپر دفاعی میلیونها گوشی هوشمند ایرانی را
از بین می‌رود؟
این در حالی است که Google Play Services سرویس‌های امنیتی بسیار مهمی برای کاربران ارایه داده و جلوی نصب بدافزارها و جاسوس‌افزارها را تا حدود زیادی می‌گیرد و فیلتر این سرویس می‌تواند سپر دفاعی میلیونها گوشی هوشمند ایرانی را از بین ببرد. خبر فیلتر گوگل‌پلی با مخالفت‌های فراوانی در فضای مجازی روبرو شد. جعفر محمدی عضو کمیسیون تجارت الکترونیکی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای در این باره در توییتر خود نوشت: «بنظر می‌رسه دلیل فیلترینگ گوگل‌پلی، جااندازی مشابه داخلی G Play Services به عنوان جزئی از سیستم عامل بومی باشه. از وزارت ICT حامی طرح سیستم عامل متن‌باز انتظار می‌رفت نظر تخصصی بخش خصوصی رو درباره اثرات جانبی و امنیتی سنگین این تصمیم جویا بشه.یا اگر در جریان این موضوع نبوده، سریعا به صورت رسمی اثرات زیانبار این تصمیم غیرکارشناسی رو به دست‌اندرکاران اون اطلاع‌رسانی کنه و با امکانات در اختیارش جلوی اون رو بگیره. از فردای این فیلترینگ، وظیفه رسیدگی به بحران ایجاد ۵۰میلیون حفره امنیتی سیار خطرناک در کشور برعهده وزارت ICT خواهد بود.» عادل طالبی عضو هیئت مدیره انجمن صنفی کسب‌وکارهای اینترنتی نیز در توییت‌های مفصلی در این باره اظهارنظر کرد: «درباره احتمال فیلتر شدن سرویس‌های گوگل نامه‌ای با سربرگ قوه قضاییه منتشر شد که در آن درخواست فیلتر شدن سرویس‌های گوگل
وجود داشت». در عین حال اخباری به گوش رسید مبنی بر اینکه نامه جعلی نبوده و از منتشر‌کنندگان خواسته شده آن را حذف کنند. حتی شنیده شد گفته شده چرا نامه محرمانه منتشر شده است. عده‌ای هم گفتند روی نامه مهر محرمانه درج نشده است.بر این اساس چند حالت وجود داشت، یا نامه واقعا وجود دارد و دادستانی چنین نامه‌ای را به صورت رسمی صادر کرده، یا دادستانی نامه را به شکل غیر رسمی صادر کرده و این نامه جایی ثبت نشده و امکان اثبات اینکه نامه توسط دادستانی صادر شده وجود ندارد و.. سوم اینکه اصولاً چنین چیزی از پایه و اساس غلط بوده و کلا موضوع شایعه است.در حالت دوم می‌می‌توان تصور کرد که این کار به این دلیل انجام شده است که سطح حساسیت افکار عمومی و فعالین حوزه را بسنجند.
در حالت سوم نیز که ممکن است کل ماجرا یک شیطنت بوده باشد هرچند که «رمضانعلی سبحانی‌فر» و «محمد کاظمی»، دو نماینده مجلس که عضو کارگروه فیلترینگ هستند، تاکید می‌کنند که این کارگروه چنین مصوبه‌ای نداشته است. سبحانی‌فر در همین رابطه گفته است: «از سال ۹۶ که ما رفع فیلتر توئیتر را مطرح کردیم، کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه برگزار نشده بود، ولی طی یکی دو ماه گذشته سه جلسه برگزار شده است. در این جلسات هم نه بحث فیلتر گوگل پلی مطرح شده و نه تصمیمی در این خصوص گرفته شده است.» با توجه به اینکه برخی خبرگزاری‌ها وجود چنین نامه‌ای را تایید کرده‌اند، سبحانی‌فر در پاسخ به این سوال که آیا دادستانی کل کشور می‌تواند بدون اینکه این موضوع در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه مطرح و تایید شود، نسبت به این طور موارد اقدام کند، گفته است: «معمولا مصوبات کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه توسط این مقامات اعلام می‌شود. همان طور که گفتم در جلسات کارگروه هم تاکنون این موضوع مطرح نشده است.»
از سوی دیگر محمد کاظمی، نماینده دیگر مجلس شورای اسلامی که عضو کارگروه فیلترینگ است هم گفته بود که کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه در خصوص فیلتر کردن پلی استور گوگل جلسه‌ای نداشته است.
بعد از مطرح شدن این موضوع در جامعه برخی از کارشناسان مطرح کردند که فیلتر شدن گوگل‌پلی علاوه بر محدود کردن دسترسی کاربران برای استفاده از این سرویس، می‌تواند برای توسعه‌دهندگان نیز بسیار چالش برانگیز باشد،
چراکه یکی از ملزومات توسعه اپلیکیشن برای اندروید استفاده از گوگل پلی سرویس است و در صورت فیلتر شدن، عملا توسعه‌دهندگان با چالش‌های گوناگونی برای به روزرسانی و توسعه‌ی اپلیکشن روبرو خواهند شد. این در حالی است که اساسا «گوگل پلی» (یا همان Play store) از جنسی متفاوت است و تلاش برای یافتن دلیل فیلترینگ آن راه به جایی نمی‌برد، جز اینکه برخی حدس می‌زنند تنها دلیل موجه برای رقم زدن چنین تصمیمی، خارج کردن مهم‌ترین و بزرگترین رقیب بازار‌های اپلیکیشن داخلی و قرار دادن بازار انحصاری داخلی در اختیار ایشان است. گمانه‌زنی‌ای که به سرعت با واکنش مدیرعامل بزرگترین بازار داخلی اپلیکیشن‌های اندرویدی مواجه شد که نوشت: «کافه‌بازار ۸ سال در کنار پلی‌استور گوگل رشد کرد و با ایجاد مزیت‌هایی روی محتوای بومی و پرداخت، در کنار محدودیت‌های محتوایی و نداشتن امکان نصب پیش‌فرض و دسترسی‌های سیستمی، توانست ۴۰ میلیون کاربر را با خود همراه کند و امروز هم از فیلترینگ رقیبش حمایت نمی‌کند.» این که داستان فیلترینگ چقدر و به چه میزان موفق بوده است، بحث دیگری است. اما اینکه این موضوع باعث شده همه افراد از پیر و جوان گرفته تا میانسال و کهنسال و حتی کودک و نوجوان با انواع VPN آشنا شوند و به یکی از آپ‌های پرکابرد گوشی تبدیلش کنند، بحث دیگری است.طبق آمار، گوگل پلی که سابقا استفاده‌ای 20 درصدی در ایران داشته، این روزها به 50 درصد ارتقا یافته است.کافه بازاری که زمانی 80 درصد بازار را در دست داشت، این روزها سهم 50 درصدی دارد و بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند گوگل پلی را انتخاب کنند.
اگر از این مبحث که چقدر در این داستان رد پای استارتاپ‌های ایرانی در کار است فاکتور بگیریم؛ بحثی به مراتب مهم‌تر و حساس‌تر پیش می‌آید.در سال‌های گذشته کدام یک از اقدامات فیلترینگ و مسدودسازی به پروژه‌ای موفق تبدیل شده است؟
تلگرامی که به خاطر پیام‌رسان‌های ایرانی فیلتر شده هنوز هم یکی از پرکاربردترین اپلیکیش‌هایی است که ایرانی‌ها استفاده می‌کنند. گوشی همه افراد مجهز به VPN است و بدون هیچ سختی و به راحتی امکان دسترسی به هر نوع محتوایی را دارند.چقدر این داستان بر حال و آینده نوجوانان و کودکانی که به راحتی نقل و نبات از آنها استفاده می‌کنند، موثر است؟ بی‌شک یکی از اشتباه‌ترین تصمیمات ممکن هم ماجراست.
درحالی که با مسدودسازی گوگل پلی به روزرسانی انواع آپ‌ها تبدیل به کوهی بزرگ خواهد شد؛ چقدر قرار است با فیلترینگ و مسدودسازی عنان افراد را در دست گیرند؟
> لزوم شفاف‌سازی پروژه‌های وطنی
کارشناسان ماه گذشته پس از اتفاقاتی که برای پروژه‌های فیلترینگ و مسدودسازی سایت‌های مختلف مطرح شد این پرسش را نمودند که این بار با مسدودسازی گوگل پلی قرار است از کدام پروژه وطنی رونمایی شود؟
موضوعی که هم اینک توسط دبیر شورایعالی مجازی مطرح شده که برای وابستگی خطرناک کاربران داخل کشور به خدمات پایه‌ای مانند جست‌وجوگر، سیستم‌عامل و پیام‌رسان و طراحی و تولید سیستم عامل ملی برای تلفن همراه و دسکتاپ و طرح اندروید بومی بخشی از این طرح است وبرای حرکت ما به سمت ملی شدن است. حالا باید دید واقعا کشور توانایی جایگزینی سیستم بومی به جای سیستم جهانی را دارد؟ آیا فیلترینگ می‌تواند راهگشای جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی برخی کاربران در فضای مجازی باشد؟ هنوز ما تجربه فیلترینگ تلگرام را فراموش نکرده‌ایم. از غروب ۱۰ اردیبهشت‌ماه که حکم فیلتر تلگرام در کشور صادر شد، اپراتورهای ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی با محدود کردن دسترسی کاربرانشان به آی‌پی‌های این پیام‌رسان، حکم دادسرای فرهنگ و رسانه را اجرا کردند. گرچه از همان لحظات اول صدور حکم تعدادی از کانال‌ها که در این زمینه‌ذی‌نفع بودند با آوردن مثال‌هایی از اقدامات احتمالی تلگرام همانند آنچه در روسیه اتفاق افتاد، سعی داشتند مخاطبین را نسبت به شکست خوردن فیلتر در ایران با خود همراه کنند و حتی در این میان به شایعه و دروغ نیز متوسل شده و از رونمایی نسخه بدون فیلتر تلگرام طی ۷۲ ساعت سخن گفته بودند. اما مشاهده روند فعالیت‌های مردم در این نرم‌افزار گویای بخش دیگری از ماجرا بود.تلگرامی که در ابتدا قرار بود به صورت موقتی فیلتر شود، در ادامه با رونمایی از پیام‌رسان‌های داخلی به فیلترینگی که ادامه دار و همیشگی بود دچار شد.اما با این حال هنوز یکی از پرکاربردترین اپلیکیشن‌های ایرانی هاست. بسیاری از کاربران به سوی وی پی ان‌ها روی آوردند و مابقی هم از پروکسی‌های ارائه شده استفاده نمودند.
حال مسئولین امر باید پاسخ دهند کار طراحی و تولید سیستم عامل ملی برای تلفن همراه و دسکتاپ و طرح اندروید بومی آیا قابل اجراست؟ آیا به چنین تکنولوژی‌ای دست یافته‌ایم که در تقابل با معضلات دنیای امروز راههای ارتباطی با تکنولوژی‌های جهانی را ببندیم؟ در این صورت تکلیف میلیونها ایرانی که تلفنهای هوشمند اندرویدی و غیر اندرویدی دارند چه خواهد شد؟
آیا فیلتر و حذف سیستم اندروید و جایگزینی اندروید بومی سپر دفاعی میلیونها گوشی هوشمند ایرانی را از بین نمی‌برد؟ تولید سیستم عامل ملی برای تلفن همراه و دسکتاپ چگونه است و آیا قرار است با این کار راه ارتباطی میلیونها ایرانی با سیستم تلفنهای همراه جهان اعم از سیستم اندروید و سیستم عامل iOS قطع شود؟ اینها سوالاتی است که در ذهن مردم شکل گرفته ولازم است متولیان امر با شفاف‌سازی و توضیح اقداماتی که قرار است انجام دهند از نگرانی‌های مردم بکاهند.
ارسال ديدگاه
