زمان انتشار: 19 مرداد 1394
شادی زهره وندی- فرشید خیرآبادی-پرسش های بنیادین در موسیقی «شعر آزاد» چنین است:آیا شعر آزاد نیازی به موسیقی ندارد؟آیا موسیقی تنها برای شعر کهن کاربرد داشت؟آیا شعر مدرن یا «پست مدرن» از موسیقی خالی است؟شعر آزاد همانند همه سبک های شعرکهن نیازمند موسیقی است اما در اینجا این نیاز بایسته نیست، بلکه شایسته است و خوب است که باشد. موسیقی - چه بر مفاهیم ریتم و چه بر مفاهیم هارمونی استوار باشد و چه برهر دو - در شعر آزاد می‌تواند باشد و بهتر است که باشد، زیرا موسیقی، ماندگاری شعررا افزایش می‌دهد وشعر ماناتر خواهد شد و مخاطب اثر به دلیل ریتم، آنرا بهتر باور می‌کند و به دنبال فهمیدن آن می‌رود. یعنی نخست می‌پذیرد شما هنرمند هستید و درست می‌گویید و سپس به دنبال فهمیدن آنچه می‌گویید، می‌رود. از دیگر سو، موسیقی سبب ایجاد لذت در شعر می‌شود؛ چرا که سختی هضم معنا را کاهش می‌دهد، همچو شعری که با آواز خوانده می‌شود. موسیقی و آواز و شعر در هم می‌آمیزد و لذت حادث می‌شود و مغز به دنبال درک کردن گفتار شعر می‌رود. نکته مهم برای شاعران این است که هرچه معنا سنگین‌تر، ژرف‌تر، فلسفی تر شود، خواه ناخواه پردازش و ساخت موسیقی در شعر سخت تر و نشدنی تر می‌شود. چرا که نیاز به کاربست واژگان گسترده تر در شعر، پیش کشیده می‌شود تا بتوان جملاتی پر معنا تر ارایه کرد و همچنین موسیقی را نمی توان به خوبی پروراند چون واژگان با هم، هم آوا نیستند اما مجبوریم آنها را کنار هم جای دهیم تا معنایی سامان یابد.
اکنون مشکل دوتاشد. اینجاست که سراینده می‌بایست موسیقی را با تاکتیک هایی که قابل اجرا در شعر آزاد باشد، دیگر پیاده سازی کند. در واقع نمی توان از هر تکنیک ایجاد موسیقی در شعر های آزاد سود برد. گفتنی است در شعر کهن سراینده چون معناهای اندکی برای بازگویی دارد دستش برای انتخاب واژگان شاعرانه باز است و نیاز نیست از مجموعه‌ای بزرگ، واژه انتخاب کند تا بتواند معنایی پیچیده را بیان کند و شاعر کهن سرا به راحتی می‌تواند از تکنیک هایی روشن و گفته شده برای غنی کردن موسیقی در شعرش بهره بگیرد اما شاعر آزاد نمی تواند و اینجا معنا سدی می‌سازد برابر پردازش و تولید و پیاده سازی موسیقی. از این رهگذر است که برای مثال قافیه آبشاری و قطع قطع نوشتن مصرع ها تولید و پرورده می‌شود و این نوآوری است در خلق و آفرینش موسیقی مدرن در شعر مدرن.
تکنیک جذابی در شعر آزاد است که به دست گروهی از شاعران آزاد که بسیار کوشیده باشند و قدرتمند شده باشند می‌تواند پیاده سازی شود، آن این است که با معانی بسیار ویژه و گویش معانی پیچیده و کلافی شکل، می‌توان گونه‌ای موسیقی در ذهن مخاطب حرفه‌ای شعرامروز ایجاد کرد، چرا که مخاطبی پیچیده تر و باسواد تر است، تولید کرده و گسترش دهد. شعر مدرن و پست مدرن می‌تواند از موسیقی خالی باشد اما باید دید می‌توان هزینه آنرا پرداخت. هزینه‌ای که معنا را دیرهضم می‌کند.التذاذ را در مخاطب اثراندک می‌کند و هزینه سربار شعر می‌شود. پس یا شاع هزینه ها را می‌پذیرد و یا اینکه می‌گذارد خواننده و مخاطب با شعر درگیر شود.
Instagram.com/aftabyazd
